Հիսուս Քրիստոսը Քրիստոնեության կարևորագույն դեմքերից է

 
Հիսուս Քրիստոսը
Ծնունդը · Մկրտությունը · Հարությունը · Զատիկ · Հիսուսը քրիստոնեությունում
Հիմնադրումը
Առաքյալները · Եկեղեցի · Հավատո հանգանակ · Ավետարան · Դրախտ
Աստվածաշունչ
Հին կտակարան · Նոր Կտակարան ·
Գրքերը · Կանոն · Ապոկրիֆ
Աստվածաբանություն
Ապոլոգետ · Մկրտություն · Աստված · Սուրբ Որդի · Սուրբ Հոգի ·
Աստվածաբանության պատմություն · Փրկություն · Սուրբ Երրորդություն
Պատմություն և Ավանդույթները
Ժամանակագրություն ·Քրիստոնեության պատմություն · Մարիամ Աստվածածին · Սուրբ Թադեոս · Սուրբ Բարդուղիմեոս ·
Գրիգոր Լուսավորիչ · Վաղ քրիստոնեություն · Տրդատ Գ ·
Տիեզերական ժողովներ · Վարդանանք ·
Ավարայրի ճակատամարտ · Միաբնակություն ·
Խաչակրաց արշավանքներ
Ուղղություններ և աղանդներ
Հայ Առաքելական Եկեղեցի ·
Կաթոլիկություն · Ուղղափառություն · Բողոքականություն ·
Հին արևելյան եկեղեցիներ · Թոնդրակյաններ ·
Պավլիկյաններ · Եհովայի վկաներ ·
Խաչակրաց արշավանքներ  ·
Միաբնակներ
Ընդհանուր թեմաներ
Մշակույթ · Մատաղ · Տաղեր · Պատարագ · Շարականներ · Այլ կրոնները · Աղոթք · Քարոզ · Կաթողիկոս
Պորտալ Քրիստոնեություն

Խորհրդավոր ընթրիք[1], իրադարձություն Նոր Կտակարանի պատմության մեջ, որը նկարագրում է Հիսուս Քրիստոսի վերջին ընթրիքը իր ամենամոտ տասներկու աշակերտների հետ, որի ընթացքում նա հաստատեց Էվոկարիստիայի խորհուրդը, պատվիրաններն տվեց հնազանդության և քրիստոնեական սիրո մասին, կանխագուշակեց աշակերտներից մեկի դավաճանությունը ինչպես նաև քրիստոնեական եկեղեցու և ողջ աշխարհի ապագա ճակատագրերը:

Նոր Կտակարանի պատմություն խմբագրել

Բոլոր Ավետարանները[2], ինչպես նաև Պողոս առաքյալի առաջին նամակը Կորնթացիներին[3] պատմում են վերջին ընթրիքի մասին, որը հանդիսանում է Հիսուս Քրիստոսի երկրային կյանքի վերջին օրերի իրադարձությունը։

Ավետարանները[4] պատմում են, որ Նշխարի առաջին օրը Հիսուսը Երուսաղեմ քաղաք[5] ուղարկեց իր աշակերտներից[6] երկուսին՝ Պետրոս և Հովհաննես[7] առաքյալներին, որպեսզի ամեն ինչ պատրաստեն Զատիկի (Զատկի ընթրիք) տոնակատարության համար և նրանք այդ ամենը պատրաստեցին[8]։ Երեկոյան[9] Հիսուսը տասներկու աշակերտների (առաքյալների)[10] հետ ճաշեց, որի ընթացքում նա կանխագուշակեց նրանցից մեկի[11] դավաճանությունը։ Խորհրդավոր ընթրիքի ժամանակ Քրիստոսը հաստատեց քրիստոնեական հավատքի հիմնական խորհուրդը՝ էվոկարիիստը, որը հունարենից թարգմանաբար նշանակում է «գոհություն»[12]։

Խորհրդավոր ընթրիք և ժամերգություն խմբագրել

Ուղղափառ եկեղեցին հիշում է Էվոկարիստիայի խորհրդի հաստատումը, որը տեղի է ունեցել վերջին ընթրիքի ժամանակ՝ ավագ հինգշաբթի: Բացի այդ, տարվա ընթացքում (և ոչ միայն Ավագ հինգշաբթի օրը) պատարագի ժամանակ հաղորդությունից առաջ ընթերցվում է Հովհաննես Ոսկեբերանի կողմից կազմված աղոթքը և սկսվում է հետևյալ խոսքերով. «Տեր Հիսուս, իմ սիրելի եղբայրներ ……»։ Այսպիսով, խորհրդավոր ընթրիքի իրադարձությունները անընդհատ հիշվում են յուրաքանչյուր պատարագի ժամանակ: Հիսուս Քրիստոսի խոսքերը «Սա է իմ մարմինը…» և «Սա է իմ նոր ուխտի արյունը, որ թափվեց ձեր և շատերի մեղքերի թողության համար», քահանան արտասանում է պատարագի ժամանակ։

Խորհրդավոր ընթրիքը արվեստի գործերում խմբագրել

Գեղանկարչության մեջ խմբագրել

Խորհրդավոր ընթրիքը բազմաթիվ սրբապատկերների և նկարների միջոցով է ներկայացվում, որոնցից ամենահայտնի կտորը երևի Լեոնարդո դա Վինչիի «Խորհրդավոր ընթրիքն» է: Այնուամենայնիվ, շատ փորձագետներ կարծում են, որ Ալեքսանդր Իվանովի նկարը այդ ժամանակի արևելյան ավանդույթների ավելի ճշգրիտ պատկերումն է: Պաղեստինում Հիսուսի ժամանակներում աթոռները դեռ տարածված չեն եղել, ուստի ուտելիս մարդիկ նստած են եղել արևելյան[13] ձևով։


Պատկերասրահ խմբագրել

Գրականության մեջ խմբագրել

Կինոյում խմբագրել

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Вечеря тайная». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  2. Мф 26:17 -30, Мк 14:12 -26, Лк 22:7 -39.
  3. 1Кор 10:16 {{{3}}} и 1Кор 11:23 -25.
  4. Мф 26:17 {{{3}}}, Мк 14:12 {{{3}}}, Лк 22:7 {{{3}}}.
  5. Мф 26:18 {{{3}}}, Мк 14:13 {{{3}}}, Лк 22:10 {{{3}}}.
  6. Мк 14:13 {{{3}}}.
  7. Лк 22:8 {{{3}}}.
  8. Мф 26:19 {{{3}}}, Мк 14:16 {{{3}}}, Лк 22:13 {{{3}}}.
  9. Мф 26:20 {{{3}}}, Мк 14:17 {{{3}}}.
  10. Мф 26:20 {{{3}}}, Мк 14:17 -18, Лк 22:14 {{{3}}}.
  11. Мф 26:21 {{{3}}}, Мк 14:18 {{{3}}}.
  12. Мф 26:26 -28, Мк 14:22 -24, Лк 22:19 -20.
  13. Тайная вечеря: Александр Иванов против Леонардо да Винчи, Тинторетто и пр.


Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել