Վիքիպեդիա

Օրսե թանգարան

Օրսե թանգարան (ֆր.՝ Musée d’Orsay), գտնվում է Սեն գետի ձախ ափին և Փարիզի նշանակալի և ամենաշատ այցելվող թանգարաններից է։ Ներկայացնում է XIX դարի (1848 թվականից սկսած) և XX դարի (մինչև 1914) Եվրոպական արվեստը։ 1848 թվականից մինչև 1914 թվականը Ֆրանսիական գեղանկարչությունն ու քանդակը ներկայացնող խոշորագույն թանգարաններից է։ Գլխավորապես ներկայացված են 19-րդ դարի վերջի իմպրեսիոնիզմ և պոստիմպրեսիոնիզմ արվեստի ուղղությունների ամենակարկառուն ներկայացուցիչները։

Օրսե թանգարան
Տեսակպատկերասրահ, ազգային թանգարան և պրոդյուսերական ընկերություն
Երկիր Ֆրանսիա[1]
ՏեղագրությունՓարիզի 7-րդ շրջան
ՎայրGare d'Orsay?
Կազմված էռեստորան[2]
Մասն էÉtablissement public du musée d'Orsay et du musée de l'Orangerie[3]
Ղեկավարության նստավայրՓարիզ
Հասցե75343[4]Լիլ փողոց (62)[4] և Բելշաս փողոց (1)
Հիմնադրվել է1986[5][6]
ՀիմնադիրՖրանսուա Միտտերան[7] և Վալերի Ժիսկար դ’Էստեն[7]
Այցելուներ3 651 616 մարդ (2019)[8][9] և 1 044 365 մարդ (2021)[10]
Կայքmusee-orsay.fr​(ֆր.)
Քարտեզ
Քարտեզ
Օրսե թանգարանի կենտրոնական դահլիճը

Անվան ծագում

խմբագրել

Թանգարանը, ինչպես նաև այն բոլոր շենքերը, որոնք նախորդում են այս վայրում, իրենց անվանումը ստացել են հարակից նավամատույցից՝Օրսեի կառամատույց : Այս մեկը անվանվել է ի պատիվ Չարլզ Բուշեր դ'Օրսեի: Իրավական տեսանկյունից Օրսեի թանգարանը, որն այն ժամանակ ազգային իշխանություն էր, 2010-ին կցվեց Օրսե թանգարանի հասարակական հիմնադրամին, այնուհետև երկու կազմակերպությունները ձևավորեցին «Օրսեի թանգարանը և Օրանժերի թանգարանը » [11]: Հանրապետության նախկին նախագահ Վալերի Ժիսկար դ'Էստենի անունը, ով նախաձեռնել է Օրսեի թանգարանը, այս անվանն ավելացել է 20216 թվականին։

Պատմություն

խմբագրել

Թանգարանը գտնվում է Օրսե պալատում, որը կառուցվել է 1810 թվականից և զարդարված է Թեոդոր Շասերիուի [12] որմնանկարներով, որտեղ 1840 թվականին, ներքնահարկում տեղակայվել է Պետական ​​խորհուրդը, իսկ երկու տարի անց՝ առաջին հարկում՝ Հաշվիչ դատարանը։ Այն այրվել է 1871 թվականին Փարիզի կոմունայի ժամանակ և մնացել ավերակների տակ, մինչև որ Վիկտոր Լալուն կառուցեց Օրսայ կայարանը՝ Փարիզ-Օռլեան երկաթուղային ընկերության նախկին վերջնակետը՝ 1900 թվականի Համաշխարհային ցուցահանդեսի այցելուներին և օտարերկրյա պատվիրակություններին տեղավորելու համար: Օրսեի թանգարանն իր դռները բացեց փոխակերպված երկաթուղային կայարանում 1986 թվականի դեկտեմբերի 9-ին: Որպեսզի այն վերածվի 19-րդ դարի արվեստի թանգարանի, համաձայն Հանրապետության Նախագահ Վալերի Ժիսկար Էստենի, որը հաստատվեց Ֆրանսուա Միտերանի կողմից, շենքը վերակազմավորվեց 19-րդ դարի արվեստի թանգարանի: 2007 թվականի հոկտեմբերի 6-ի գիշերը մարդիկ մտան թանգարան և լրջորեն վնասեցին Կլոդ Մոնեի «Կամուրջը Արժանտոյում» նկարը, որը թվագրվում է 1874 թվականին՝ պատռելով այն ավելի քան 10սմ [13]: Այդ ժամանակվանից նկարը վերականգնվել է: Թանգարանի տարածքների մասնակի վերակառուցումը, որը որոշել է նրա նախկին տնօրեն Կոգևալը, բացվել է 2011 թվականի հոկտեմբերի 20-ին՝ Օրսեի թանգարանի 25-ամյակի կապակցությամբ, երկու տարվա աշխատանքից և 20 միլիոն եվրո ընդհանուր բյուջեից հետո։ Այն ներառում է վերին հոսանքով տաղավարի ստեղծումը հինգ լրացուցիչ մակարդակներում՝ 2000 մ2, որոնք նախատեսված են դեկորատիվ արվեստների համար՝ դասակարգված ըստ երկրի հարևանության, իմպրեսիոնիստական ​​պատկերասրահի վերանորոգումը, որը հագեցած է ճապոնացի դիզայներ Տոկուձին Յոսիոկայի կողմից՝ ամուր ապակե նստարաններով Ժամացույցի սրճարանը, որն ամբողջությամբ վերափոխված է նոր Կամպանա եղբայրների կողմից և նոր ժամանակավոր ցուցադրության սենյակ ։ Ամերիկացի կոլեկցիոներներ Սփենսերի և Մարլեն Հեյսի[14] կողմից 293 աշխատանքների կարևոր հավաքածուն (187՝ 2016թ. հոկտեմբերին և 106՝ 2019թ. հուլիսին), ավելացվել է Ֆիլիպ Մեյերի և Զեյնեբի և Ժան-Պիեռ Մարսիե-Ռիվիերի նվիրատվություններին, հանգեցրել է նոր գործերի մեկնարկին։

«Օրսեի մեծ բացում նախագիծը», որը նախատեսում է ամբողջ թանգարանը նվիրել հավաքածուներին և հանրությանը, նաև օգտվում է 20 միլիոն եվրոյի անանուն ամերիկյան նվիրատվությունից՝ 2024 թվականին 4-րդ հարկում 650 մ2 կրթական սեմինարներ ստեղծելու և 1200 մ2 նոր պատկերասրահի վրա, որը թույլ կտա ավելի շատ ցուցադրել Լիլ փողոցում Մոնեի, Մանեի, Դեգայի, Վան Գոգի, Գոգենի, Բոնարի և Վույարի իոնիստական ​​գլուխգործոցները՝ զբաղեցնելով գրասենյակները և թանգարանի գրադարանի և փաստաթղթերի ներկայիս տարածքները [15]։

 
Façade du musée d’Orsay

Հավաքածուներ

խմբագրել

2027 թվականին Դանիել Մարչեսոյի ռեսուրսների և հետազոտական ​​կենտրոնը կմիավորի Օրսեի թանգարանի վավերագրական և ժառանգական հավաքածուները (50,000 գիրք, 600 պարբերական վերնագիր, 1,300 գծային մետր ընդհանուր փաստաթղթեր, 300 գծային մետր աշխատանքային ֆայլեր, 250 գծային մետր՝ 9-րդ դարի արխիվային հետազոտություններ) [16]:

Դեկորատիվ արվեստ

խմբագրել

Դեկորատիվ արվեստի թանգարանը, որը բացվել է 1905 թվականին Լուվրի Մարսանի տաղավարում, ի սկզբանե նախագծվել է 1879 թվականին Օրսե կայարանին հատկացված վայրում, որը վերջապես կվերադարձնի իր կոչումը որպես թանգարան 1986 թվականին։ 1977 թվականին Օրսեի թանգարանի համար ստեղծվել է 1848-1914 թվականների դեկորատիվ արվեստի առարկաների հավաքածու։ Բացի 1900 թվականի Հյուսն ճաշասենյակից, որը վերակառուցվել է իր սեփական տարածքում (ժամանակաշրջանի սենյակ)։ Կազմված է կերամիկայի, ապակյա իրերի, ոսկերչական իրերի և կահույքի արտադրության գործերից՝ այս հավաքածուն վկայում է արդյունաբերական հեղափոխության հետ կապված արվեստի առարկաների արտադրության վերափոխման մասին, արդյունաբերության մեջ կիրառվող կերպարվեստի։ Այն պարունակում է 23260 ճարտարապետական ​​և դեկորատիվ արվեստի գծագրեր, գրավոր կտորներ, պաստառներ, մոդելներ, 3486 արվեստի առարկաներ, ներառյալ որոշ գլուխգործոցներ, որոնք երկար ժամանակ անտեսվել են կամ վատ գնահատվել, ինչպես նաև ներկայացնում են այս ժամանակաշրջանի շքեղ արդյունաբերության բացառիկ որակը հաստատող նմուշներ: Արվեստի առարկաների հավաքածուների թանգարանային բաժանումն իրենց գտնվելու վայրով առանձնացնում է Երկրորդ կայսրության(1852-1870) և Երրորդ Հանրապետության առաջին երկու տասնամյակների (1870-1940) ժամանակաշրջանում արտադրվածները Արտ Նովո ոճին համապատասխանողներից (1890-ից):

Նկարներ և գծանկարներ

խմբագրել

Օրսեի թանգարանը ցուցադրում և պահպանում է իմպրեսիոնիստական ​​նկարների ամենամեծ հավաքածուն (ավելի քան 480 կտավ)[17] և հետիմպրեսիոնիստական ​​կտավներ (ավելի քան 600 կուլիզոնիստական[18], նեոիմպրեսիոնիստ, սիմվոլիստ և այլն), ինչպես նաև ակադեմիկոսների, դպրոցականների, ռեալիստների, ուշագրավ նկարիչների հավաքածուներ: Հավաքածուն կազմում է ավելի քան 5150 նկար։ Սակայն թանգարանի ընդհանուր 5412 գործերից, որոնք պահվել են մոտ 450 տարբեր վայրերում (բացառությամբ Լուվրի), մոտ 1,670 նկարներ, այդ թվում՝ մոտ հարյուրը, որոնք չեն գտնվել, գողացվել կամ ոչնչացվել, պահվել են գավառական թանգարաններում, հասարակական շենքերում կամ արտասահմանում, օրինակ՝ 72 նկարներից 26-ը, որոնցից 26-ը նկարել է Բոյարդը: Վյույարի 93 նկար, Ռենուարի 81 նկարներից 18-ը կամ Մոնեի 87 նկարներից 15-ը: Հավաքածուն ներառում է նաև նկարչի 53,526 գծանկար, 3,356 ինքնագիր, 253 տպագիր և 52 մանրանկարչություն, որոնք հիմնականում պահվում են Լուվրի փոքր մասի «Գծանկարների և մանրանկարչության ֆոնդեր, հավաքածու Օրսեի թանգարանից»՝-ից ի վեր Լուվրի[19] թանգարանի գրաֆիկական արվեստի բաժնից, ի լրումն 2010 թվականից Օրսեի թանգարանի մի փոքր մասի՝ 571 պաստելներով: Թանգարանում պահվում է նաև 49064 լուսանկար։Թանգարանում պահվում է նաև 49064 լուսանկար։

Արվեստագետներ

խմբագրել
  • Lawrence Alma-Tadema: 2 peintures
  • Cuno Amiet 4 peintures dont Schneelandschaft
  • Jules Bastien-Lepage: 2 peintures dont Les Foins
  • Frédéric Bazille: 6 peintures dont La Robe rose, L'Ambulance improvisée, Réunion de famille et L'Atelier de Bazille
  • Cecilia Beaux: 1 peinture
  • Émile Bernard: 16 peintures dont Baigneuses à la vache rouge, Baigneuses aux nénuphars, Madeleine au Bois d'Amour, Pot de grès aux pommes, Le Pardon de Pont-Aven, Moisson au bord de la mer et Autoportrait symbolique
  • Jacques-Émile Blanche : 9 peintures et 1 pastel dont Portrait de Marcel Proust et Le peintre Thaulow et ses enfants
  • Arnold Böcklin: 1 peinture, La Chasse de Diane
  • Giovanni Boldini: 6 peintures dont Scène de fête au Moulin-Rouge, Portrait d'Henri Rochefort, Portrait du comte Robert de Montesquiou et Madame Charles Max
  • Rosa Bonheur: 1 peinture et 1 pastel dont Labourage nivernais
  • Pierre Bonnard: 67 peintures et 2 pastels dont le paravent Femmes au jardin, L'Après-midi bourgeoise, La Loge, La Symphonie pastorale, Femme assoupie sur un lit et Le Boxeur (portrait de l'artiste)
  • Léon Bonnat: 15 peintures dont Madame Pasca, Job et Jules Grevy

Ցուցադրություն

խմբագրել
 
Կլոդ Մոնե, Լոնդոնի Պառլամենտի շենքը արևամուտին (1904)
 
Կամիլ Պիսսարո, Ինքնանկար (1873)
 
Պոլ Գոգեն, Ուրախություն (1892)
 
Էդգար Դեգա, Աստղը կամ պարուհին բեմում, (1878)
 
Օնորե Դոմյե, Crispin et Scapin (1858-1860)
 
Օգյուստ Ռենուար, Պարահանդես Մուլեն դը լա Գալետում (1876)

Օրսե թանգարանը Պոստիմպրեսիոնիզմի և իմպրեսիոնիզմի աշխարհի ամենամեծ հավաքածուն է։ Իր ընդգրկունությամբ աչքի են ընկնում նաև Սիմվոլիզմի և Ռեալիզմի նկարչության հավաքածուները։ Ցուցադրվում են շուրջ 5000 կտավներ։ Ներկայումս Թանգարանում ի թիվս այլոց ցուցադրվում են հետևյալ նկարիչներն ու քանդակագործները.

Էմիլ Զոլայի դիմանկարը

Այցելություն Օրսե թանգարան

խմբագրել

Թանգարանի տոմսի արժեքը 8 Եվրո է, 18-30 տարեկանների համար՝ 5.50 եվրո։ Ձրի է հինգշաբթի ժամը 18.00-ից հետո, և մնացած օրերին 16.15-ից հետո, մինչև 18 տարեկանների համարպաստել[20]։

Պատկերասրահ

խմբագրել
 
Օրսե թանգարանի շենքը Սեն գետից

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. ↑ https://www.musee-orsay.fr/fr/visite/restauration#anchor-navigation-1 (ֆր.)
  3. ↑ Décret n° 2003-1300 du 26 décembre 2003 portant création de l'Etablissement public du musée d'Orsay
  4. ↑ 4,0 4,1 http://www.musee-orsay.fr/fr/info/contact.html
  5. ↑ https://commons.wikimedia.org/wiki/Institution:Mus%C3%A9e_d%27Orsay
  6. ↑ https://aforsay.org/musee-dorsay/
  7. ↑ 7,0 7,1 https://www.cometoparis.com/paris-guide/paris-monuments/musee-d-orsay-s952
  8. ↑ Art's most popular: Exhibition and museum visitor figures 2019 // The Art Newspaper — 2020. — Vol. XXIX, Iss. 322. — ISSN 0960-6556
  9. ↑ Ministry of Culture of France Fréquentation des Musées de France — Ministry of Culture of France.
  10. ↑ Art's most popular: Exhibition and museum visitor figures 2021 // The Art Newspaper — 2022. — ISSN 0960-6556
  11. ↑ . 28 mai 2010 https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000022272160. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |consulté le= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |site= ignored (օգնություն); Unknown parameter |titre= ignored (|title= suggested) (օգնություն).
  12. ↑ Le musée du Louvre conserve une partie des fresques de Chassériau détachées du grand escalier, notamment dans les dernières salles du département des sculptures françaises.
  13. ↑ Ivres, ils endommagent un Monet TF1.
  14. ↑ Comment la donation Hays dialogue avec les collections du musée d'Orsay, Ministère de la culture, 18 juillet 2019, site culture.gouv.fr.
  15. ↑ Lancement du projet de transformation Orsay Grand Ouvert grâce à un don anonyme de 20 millions d’euros, Musée d'Orsay, communiqué de presse du 5 mars 2020, site epmo-musees.fr.
  16. ↑ Centre de ressources et de recherche Daniel Marchesseau, EPMO, museeorsay.hypotheses.org.
  17. ↑ En incluant les 70 toiles de Gauguin, Van Gogh et Toulouse Lautrec.
  18. ↑ Non compris les 414 peintures, esquisses et études du fonds d'atelier du peintre.
  19. ↑ Les collections du département des arts graphiques du musée du Louvre, puis sélectionner le "Fonds", site arts-graphiques.louvre.fr.
  20. ↑ http://kp.ru/daily/24076/312275/

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օրսե թանգարան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օրսե_թանգարան&oldid=10245198» էջից