Պիեռ-Օգյուստ Ռենուար
Պիեռ Օգյուստ Ռենուար (ֆր.՝ Pierre-Auguste Renoir, փետրվարի 25, 1841[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12], Լիմոժ - դեկտեմբերի 3, 1919[13][1][2][5][6][7][8][9][10][11], Կան սյուր Մեր) իմպրեսիոնիստական ոճի ֆրանսիացի գեղանկարիչ։
ԿենսագրությունԽմբագրել
Օգյուստ Ռենուարը 1844 թվականին ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Փարիզ։ Վաղ տարիքից երգել է եկեղեցական երգչախմբում (խմբավարը՝ կոմպոզիտոր Շառլ Գունոն, մեծ ապագա է գուշակել նրան երաժշտության բնագավառում)։ 13 տարեկանից աշխատել է ճենապակու գործարանում. ձևավորել է սպասք, վարագույրներ, հովհարներ, միաժամանակ հաճախել է գեղանկարչության դպրոց։ 1860 թվականին Լուվրում եղել է պատճենահան։ 1862-1864 թվականներին սովորել է Փարիզի գեղարվեստի դպրոցում ու Շառլ Գլեյրի արվեստանոցում, որտեղ մտերմացել է Կլոդ Մոնեի և Ալֆրեդ Սիսլեյի հետ, ուսումնասիրել ու կրկնօրինակել է անվանի նկարիչների գործեր։
ՍտեղծագործությունԽմբագրել
Ի տարբերություն մի շարք իմպրեսիոնիստների՝ Ռենուարին առավել հետաքրքրել են մարդու անհատականությունը, նրա անկաշկանդ կապը բնության հետ։ Նա ճշգրիտ արտահայտել է բնորդի տրամադրության նրբերանգները, բացահայտել փարիզեցի կանանց յուրահատուկ ու անկրկնելի հմայքը, պատանեկան բնավորության անմիջականությունը։ Ռենուարի գործերից են Դերասանուհի Ժաննա Սամարիի դիմանկարը (1877) և Վիկտոր Շոկեի դիմանկարը (1880), «Հովանոցներ» (1879), «Երկնագույն ժապավենով օրիորդ Գրիմպելը» (1880), «Հովհարով աղջիկը» (մոտ 1881) և այլ գործեր։ Նկարչին հրապուրել է քաղաքի աղմկոտ, կենսուրախ կյանքը. նա ջերմ ու վառ երանգներով պատկերել է պուրակներում զբոսնող փարիզեցիների, սիրահար զույգերի, սրճարանների այցելուների, լուսավոր և ժպտադեմ մանուկների («Մեծ բուլվարը», 1875, «Մուլեն դը լա Գալետ», 1876, «Ճաշից հետո», 1879, «Պար Բուժիվալում», 1882, «Զբոսանք», 1895, «Ծաղրածուն», 1909 և այլն)։ Առանձնապես գրավիչ են նրա ստեղծած կանանց կերպարների պլաստիկությունը, մաշկի գունային նրբագեղությունը («Թախտին նստած մերկ կինը», 1876, «Սևազգեստ աղջիկներ», 1883 և այլն)։ Ռենուարի աշխատանքները պահվում են Պուշկինի անվան Կերպարվեստի թանգարանում (Մոսկվա), Էրմիտաժում (Սանկտ Պետերբուրգ), Լոնդոնի թանգարանում, Մետրոպոլիտեն թանգարանում (Նյու Յորք), Լուվրի թանգարանում, Ստոկհոլմի թանգարանում և այլ թանգարաններում։
ԱզդեցությունԽմբագրել
1880-ական թվականներին Ռենուարը ճամփորդել է Իտալիայում, Իսպանիայում, Ալժիրում և այլուր։ Ռենուարի վաղ շրջանի նկարներում նկատելի է Գուստավ Կուրբեի և Էդուարդ Մանեի ազդեցությունը՝ լուսաօդային փոփոխական գեղեցկությունը, հատկապես մարդկային կերպարների բազմազանությունը («Սենի լողատեղին», 1869)։ Հետագայում նրա գունապատկերները դարձել են թափանցիկ ու պայծառ («Օթյակ», 1874)։ Ռաֆայելի ազդեցությամբ Ռենուարը փոխել է նկարելու եղանակը. գծանկարը դարձրել է ավելի ճշգրիտ, ուրվագծերը՝ պարզ, ծավալները՝ մշակված։ Նա ստեղծել է բազմաթիվ գծանկարներ, որոնք աչքի են ընկնում սեղմ, թեթև և նուրբ գծերով։ Ռենուարը կերտել է նաև քանդակներ («Վեներա», 1914-1916, «Մայրություն», 1916, «Մեծ լվացարարուհին», 1917 և այլն), որոնք առանձնանում են պլաստիկ ձևերի հզորությամբ և ուրվագծերի ներդաշնակությամբ։
Կյանքի վերջին տարիներԽմբագրել
Հոդացավերի պատճառով կյանքի վերջին տարիներին Ռենուարը գամված էր հաշմանդամի սայլակին։ Երբ վերջնականապես թուլացել էին նրա մատները, նկարչի խնդրանքով մատիտը կապել են ձեռքին, և նա շարունակել է նկարել, ինչի հետ կապված կատակել է.
|
Ես երջանիկ մարդ եմ, քանզի այժմ նկարելուց բացի ոչնչի ընդունակ չեմ։ | 
|
ԳնահատականԽմբագրել
1900 թվականին Ռենուարը արժանացել է Ֆրանսիայի Պատվո Լեգեոնի շքանշանի։ Ռենուարի անունով կոչվել է խառնարան Փայլածու (Մերկուրի) մոլորակի վրա։
ՊատկերասրահԽմբագրել
Պարուհին (Danseuse)
Պարը գյուղում (Danse à la campagne)
Հովհարով աղջիկը (ֆր.՝ La Femme à l'éventail)
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118599755 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Auguste Renoir
- ↑ 4,0 4,1 Pierre Auguste Renoir — ministère de la Culture.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 SNAC — 2010.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural — São Paulo: Itaú Cultural, 1987. — ISBN 978-85-7979-060-7
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Discogs — 2000.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
- ↑ 12,0 12,1 Delarge J. Le Delarge — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Renoir, Auguste // The Enciclopædia Britannicа — 12 — London, NYC: 1922. — Vol. XXXII Pacific Ocean Islands to Zuloaga. — P. 268.
- ↑ Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
- ↑ Museum of Modern Art online collection
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|