Ջեյմս Էնսոր
Ջեյմս Էնսոր (անգլ.՝ James Sidney Edouard, Baron Ensor, ապրիլի 13, 1860[1][2][3][…], Օստենդե, Օսթենդե, Արևմտյան Ֆլանդրիա, Բելգիա[4][5][6] - նոյեմբերի 19, 1949[4][1][2][…], Օստենդե, Օսթենդե, Արևմտյան Ֆլանդրիա, Բելգիա[4][5][6]), բելգիացի նկարիչ, գծանկարիչ, գեղանկարիչ։
Ջեյմս Էնսոր անգլ.՝ James Sidney Edouard baron Ensor | |
|---|---|
 | |
| Ի ծնե | հոլ.՝ James Sidney Edouard Ensor |
| Ծնվել է | ապրիլի 13, 1860[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Օստենդե, Օսթենդե, Արևմտյան Ֆլանդրիա, Բելգիա[4][5][6] |
| Վախճանվել է | նոյեմբերի 19, 1949[4][1][2][…] (89 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Օստենդե, Օսթենդե, Արևմտյան Ֆլանդրիա, Բելգիա[4][5][6] |
| Ազգություն | Բելգիացի |
| Քաղաքացիություն |  Բելգիա[7][8] |
| Կրթություն | Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա[7] |
| Մասնագիտություն | նկարիչ, նկարիչ-փորագրող, գծանկարիչ, գծագրող և վիզուալ արտիստ |
| Ոճ | էքսպրեսիոնիզմ և սիմվոլիզմ[9][5] |
| Ժանր | քրիստոնեական արվեստ[5], նատյուրմորտ[5], կենցաղային ժանր[5], դիմապատկեր[5] և քաղաքային բնանկար[5] |
| Թեմաներ | գեղանկարչություն |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Au conservatoire?, The Lady in Distress?, Christ's Entry Into Brussels in 1889?[7] և The Intrigue (Ensor)? |
| Պարգևներ |  |
| Անդամակցություն | Ընկերություն ХХ[7], Kunst van Heden? և Vie et Lumière?[5] |
 James Ensor Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է նավահանգստային Օստենդ քաղաքում։ Հայրը, ով ծագումով անգլիացի էր, ուներ էկզոտիկ ապրանքների (զանազան հուշանվերներ, պարահանդեսային դիմակներ, ծովախեցիներ) կրպակ։ Ջեյմս Էնսորը 15 տարեկանից թողել է դպրոցը և կիրառական արվեստի դասեր վերցրել։ Այնուհետև սովորել է Բրյուսելի գեղարվեստի ակադեմիայում (1877-1880), որտեղ նրա համադասարանցին է եղել բելգիացի նկարիչ, արվեստագետ Ֆեռնան Կնոպֆը։
Ուսումնառության ավարտից հետո վերադարձել է հայրենի քաղաք, որտեղ վարել է մոր կրպակի գործերը` միաժամանակ շարունակելով զբաղվել գեղանկարչությամբ։ Դարձել է բրյուսելյան «XX-ի ընկերություն» խմբի հիմնադիրը, եղել «Ժամանակակից արվեստ» անտվերպենյան ընկերության անդամ։ 1929 թվականին Բրյուսելում ունեցած մեծ ռետրոցուցահանդեսից հետո ստացել է բարոնի տիտղոս։
Ստեղծագործություն խմբագրել
Էնսորը հայտնի է որպես գեղանկարիչ, սակայն մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերել օֆորտի հանդեպ։ Էնսորի գծանկարներն առանձնանում են հիասքանչ պատկերներով ու առանձնատիպ դրոշմով։
Նկարիչը կրել է իմպրեսիոնիզմի ազդեցությունը։ 1883 թվականին նա հրաժարվել է իմպրեսիոնիստական ոճից և կենցաղային թեմաներից։ Խորհրդապաշտական թեմաներին անցումը ժամանակակիցների կողմից այնքան էլ լավ չի ընդունվել։ Նա ավելի շատ հիշվել է իր էքսցենտրիկ, արտահայտիչ կերպարներով` գանգեր, կմախքներ, ինքնադիմանկարներ, տառապող Հիսուս։ Նրանցից շատերը ծնողների հուշանվերների խանութի հիշողությունների ծնունդ են։ Լավագույն նկարները ստեղծվել են 1885-1891 թվականներին։
Ուշացած ճանաչման է հասել։ Էնսորին համարում են սյուրռեալիզմի և ժամանակակից ֆանտաստիկ արվեստի նախակարապետ։
Էնսորը պատկերված է 1974 թվականի բելգիական նամականիշերին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 James Ensor (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 James Sidney Ensor // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2018. — ISBN 978-0-19-977378-7 — doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00059217
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Энсор Джеймс // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 https://www.odis.be/lnk/PS_10357
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Union List of Artist Names
- ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
- ↑ Cassou J., Brunel P., Claudon F., Pillement G., Richard L. Encyclopédie du symbolisme — 1979. — ISBN 2-85056-129-0
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեյմս Էնսոր» հոդվածին։ |