Վիքիպեդիա

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստան

աշխարհագրական և վարչական շրջան Հնդկաստանում

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստան կամ Հյուսիսարևելյան շրջան (անգլ.՝ North Eastern Region, NER), Հնդկաստանի ամենաարևելյան շրջանը, որը երկրի մնացած տարածքի հետ կապված է Սիլիգուրի նեղ միջանցքով[1]։

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստան
Տեսակվարչատարածքային միավոր և տարածաշրջան
Երկիր Հնդկաստան
Մակերես262 230 կմ²
Կազմված էԱրունաչալ Պրադեշ, Ասսամ, Մանիպուր, Մեգհալայա, Միզորամ, Նագալենդ, Տրիպուրա և Sikkim?
Քարտեզ
Քարտեզ

Աշխարհագրություն խմբագրել

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստանը ներառում է յոթ նահանգներ՝ «Յոթ քույրեր»[2]․

  1. Արունաչալ Պրադեշ
  2. Ասսամ
  3. Մանիպուր
  4. Մեգհալայա[3]
  5. Միզորամ[4]
  6. Նագալենդ
  7. Տրիպուրա
  8. 2002 թվականից ներառում է նաև Սիկկիմ նահանգը[5][6]։

Հնդկաստանը հյուսիս - արևելքում սահմանակից է Նեպալին, Բութանին, Չինաստանին, Մյանմային և Բանգլադեշին։ Ընդ որում նրանք զբաղեցնում են ընդհանուր սահմանի միայն 21 կիլոմետրը, մնացած մասն անցնում է Հնդկաստանի Սիլիգուրի նեղ միջանցքով[1]։ Չինաստանը Արունաչալ Պրադեշի մեծ մասի նկատմամբ հավակնություններ ունի[7][8]։ Ասսամի Գուվախատի քաղաքը, որը Հյուսիսարևելյան շրջանի ամենախոշոր քաղաքն է, անվանում են «Հյուսիսևելյան Հնդկաստանի դարպասներ»[9]։

Պատմություն խմբագրել

Հյուսիսարևելյան մասը Հնդկաստանի քաղաքական քարտեզի կազմում ավելացել է միայն վերջին ժամանակներում։ Ասսամը, Նագալենդը, Միզորամը և Մեգհալայան իրենց պատմության մեծ մասի ընթացքում չեն եղել Հնդկաստանի քաղաքական մասը, Մանիպուրը և Տրիպուրան եղել են իշխանական պետություններ, Արունաչալ Պրադեշը և Սիկկիմը XX դարի սկզբին չեն եղել Բրիտանական Հնդկաստանի մասը։

Այդ շրջանները ներառվել են Բրիտանական Հնդկաստանի կազմի մեջ, երբ բրիտանական գաղութային իշխանությունները ավանդաբար միացրել են առանձին սահմանային տարածքները, որոնք ծառայել են որպես բուֆեր բրիտանական տիրապետությունների և արտաքին ուժերի միջև (օրինակ՝ Ասսամը, Մանիպուրը և հյուսիս-արևելքում՝ Տրիպուրան, իսկ հյուսիս-արևմտյան մասում՝ Բելուջիստանը)։

1947 թվականին, Հնդկաստանի անկախացումից հետո, նրա պետական - քաղաքական ապարատի ընդլայնումը խնդրահարույց դարձավ։ 1947 թվականին Սիկկիմը դարձել է հնդկական պրոտեկտորատ, իսկ 1975 թվականին ամբողջովին դարձել է Հնդկաստանի մի մասը։ Հյուսիսարևելյան Հնդկաստանի մուսուլմանական համայնքի խնդիրն ուղղակիորեն կապված է Բանգլադեշի Հանրապետության հետ, որը մինչև 1971 թվականը եղել է Պակիստանի արևելյան նահանգը։

Կլիմա խմբագրել

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստանն ունի հիմնականում խոնավ մերձարևադարձային կլիմա՝ շոգ, խոնավ ամառներով,մուսսոննային ուժեղ քամիներով և մեղմաշունչ ձմեռներով[10]։ Հնդկաստանի արևմտյան ափերի նման՝ այս մարզը որոշ նահանգների հետ միասին ծածկված է Հնդկական սուբկոնտինենտից մնացած արևադարձային անտառներիով։ Արունաչալ Պրադեշ և Սիկկիմ նահանգներում կլիման սառը լեռնայի է՝ ցրտաշունչ, ձնառատ ձմեռներով, մեղմաշունչ ամառներով։

Հյուսիս - արևելքը բարձր սեյսմիկության գոտի է։ 1897 թվականի Ասսամի երկրաշարժը աշխարհի ամենաուժեղ երկրաշարժներից մեկն էր[11]։ 1950 թվականի երկրաշարժի հետևանքով լեռնային շրջաններում տեղի են ունեցել խոշոր փլզումներ և սողանքներ, հարթավայրում Բրահմապուտրայի տղմոտ հունը ավելի սրընթաց է դարձել, որի հետևանքով ջրհեղեղները դարձել են ամենամյա։ Կենտրոնական կառավարությունը ստեղծել է Բրահմապուտրայի ավազանում ջրհեղեղների վերահսկման խորհուրդ։

Կենդանական և բուսական աշխարհ խմբագրել

Արունաչալ Պրադեշի գլխավոր հարստություններից մեկն անտառն է, որը կազմում է նրա տարածքի մոտավորապես 60 % -ը։ Անտառները բազմազան են՝ լեռների ստորոտում մշտադալար խոնավ արևադարձայինից սկսած, մինչև միջին լանջերի լայնատերև անտառները և վերին անտառային գոտու փշատերև անտառները։

Այստեղ հանդիպում են մրտավարդեր, բամբուկներ և կակտուսներ, արևադարձային անտառների խորքում ծաղկում են հիասքանչ արխիդեաներ։ Նաև պահպանվել է հարուստ կենդանական աշխարհը։ Կան վայրի փղեր, վագրեր, պիթոններ, հաչող եղջերուներ, մշկայծյամներ, ճերմակ ընձառյուծներ, արջեր և այլ կենդանիներ։ Սակայն անտառային հումքի արդյունաբերական վերամշակումը, ինչպես նաև այլ ոլորտներում առաջացած ժամանակակից արդյունաբերությունը հնարավոր է միայն տրանսպորտային ցանցի և էներգետիկ բազայի ստեղծման դեպքում։

Արունաչալ Պրադեշում են կենտրոնացված երկրի խոշորագույն հիդրոէներգետիկ ռեսուրսները․

 
Լոհիթ գետը Արունաչալ Պրադեշում
Գետեր Էլեկտրաէներգիա (կիլովատ)
Դիխանգ գերազանցում է 4 միլիոնը
Լոհիթ ավելի քան 3 միլիոն
Դիբանգա մոտավորապես 900․000
Կամենգա 600․000
Սուբանսիրի գրեթե 200․000

Սակայն ճանապարհների դժվարանցանելիությունը, այդ բարձր սեյսմիկ տարածքներում շինարարական աշխատանքներ կատարելու բարդ պայմանները, որտեղ հաճախակի սողանքներ և փլզումներ են լինում, չափազանց դժվարացնում են այդ ռեսուրսների յուրացումը։

Մշակույթ խմբագրել

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստանը ռասայական, լեզվական և մշակութային առումով շատ է տարբերվում Հնդկաստանի մյուս նահանգներից[12]։ Այդ մարզը պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Հնդկաստանի նահանգների հատուկ կատեգորիա, այն հայտնի է իր յուրահատուկ մշակույթով, արհեստներով, ռազմական արվեստով և գեղեցկությամբ։

Էթնոս խմբագրել

Հյուսիսարևելյան Հնդկաստանում բնակվում են ավելի քան 220 էթնիկ խմբեր։ Այստեղ բնակվող էթնիկական խմբերից և ոչ մեկը չի ձևավորում տարածաշրջանային մասշտաբի մեծամասնությունը։ Ամենամեծ խմբերը հանդիսանում են ասսամցիներն ու բենգալացիները, բայց բացի այդ կան տասնյակ ավելի քիչ խոշոր էթնոսներ՝ նագաներ, միզոներ, կհասիներ և այլն[13]։

Կրոն խմբագրել

Ասսամցիների և բենգալացիների շրջանում ամենատարածված կրոնը հինդուիզմն է, նրա հետևորդներն են նաև Ասսամի և Տրիպուրիի բնակչության զգալի մասը։ Սակայն ընդհանուր առմամբ մարզում հինդուիզմի դիրքերն այնքան էլ ամուր չեն։ Հնդկաստանի հյուսիս - արևելքում կան նահանգներ, որտեղ քրիստոնյաները մեծամասնություն են կազմում․ Մեգհալայա նահանգում կազմում է բնակչության 64 % -ը, Միզորամում՝ 85 % -ը, Նագալենդում՝ 87 % -ը։ Համայնքների զգալի մասը մուսուլմաններ ու բուդդայականներ են։ Մուսուլմանական ամենախոշոր համայնքները Ասսամում և Նագալենդում են[14]։

1990-ական թվականների հետազոտությունները ցույց են տվել, որ տնտեսական զարգացման սկզբից ի վեր այս մարզն իր զարգացմամբ հետ է մնում մյուսներից։

Տես նաև խմբագրել

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 «Problems of border areas in Northeast India» (PDF).
  2. ↑ The Seven Sisters (անգլերեն). 2011 թ․ մարտի 25.
  3. ↑ «The North Eastern Areas (Re-organisation Act) 1971» (PDF). meglaw.gov.in.
  4. ↑ «Mizoram Governor Online». rajbhavan.mizoram.gov.in. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 30-ին.
  5. ↑ «Integration of Sikkim in North Eastern Council». The Times of India. 2002 թ․ դեկտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 25-ին.
  6. ↑ «Evaluation of NEC funded projects in Sikkim» (PDF). NEC. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 4-ին.
  7. ↑ Service, Tribune News. «India, China skirmishes in Ladakh, Sikkim; many hurt». Tribuneindia News Service (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  8. ↑ «56th Anniversary Special 2017 Magazine» (PDF). ITBP Annual Magazine 2017. Angkor Publishers (P) Ltd.: 96 2017 թ․ հոկտեմբերի 24 – via ITBP.
  9. ↑ Nov 27, Updated:; 2011; Ist, 17:24. «Guwahati a gateway to the exotic North East». Mumbai Mirror (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 10-ին. {{cite web}}: |last2= has numeric name (օգնություն)CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  10. ↑ Book sources (անգլերեն).
  11. ↑ «North-east India hit by 6.7 magnitude earthquake».
  12. ↑ «IITG - Hierarchy of North Eastern Languages». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 31-ին.
  13. ↑ Hays, Jeffrey. «TRIBAL GROUPS IN ASSAM AND NORTHEAST INDIA». factsanddetails.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 2-ին. {{cite web}}: Text "Facts and Details" ignored (օգնություն)
  14. ↑ Population By Religious Community․

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հյուսիսարևելյան Հնդկաստան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հյուսիսարևելյան_Հնդկաստան&oldid=9744649» էջից