Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դանուբ (այլ կիրառումներ)

Դանուբ[3], գետ Եվրոպայում։ Երկարությամբ երկրորդն է Եվրոպայում (Վոլգայից հետո)։ Սկիզբ է առնում Շվարցվալդի արևելյան լանջերից (Գերմանիա) և թափվում Սև ծովը՝ առաջացնելով դելտա։ Երկարությունը 2850 կմ է։ Հոսում է Գերմանիայի, Ավստրիայի, Սլովակիայի, Հունգարիայի, Խորվաթիայի, Սերբիայի, Ռումինիայի, Բուլղարիայի, Մոլդովայի, Ուկրաինայի տարածքներով, նրա ափերին են գտնվում եվրոպական 4 մայրաքաղաքներ՝ Վիեննան, Բրատիսլավան, Բուդապեշտը և Բելգրադը[4]։

Դանուբ
Դանուբը գերմանական Ուլմ քաղաքում
Բնութագիր
Երկարություն2960
Ավազանի մակերես801 463 կմ²[1][2]
Ջրի ծախս6700
Ջրահոսք
Ակունքի տեղակայումԳերմանիա
ԳետաբերանՍև ծով
Գետաբերանի տեղակայումՌումինիա և Ուկրաինա
Բարձրություն0 մ
Կոորդինատներ
Գետի թեքություն0,237 մ/կմ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերԻնն, Սավա, Տիսա, Դրավա, Իզար, Լեխ, Ռիս, Վեսթերն, Օլթ, Արճեշ, Սիրետ, Ռուսենսկի Լոմ, Պրուտ, Վայհունգ, Լայբի, Գյունց, Ռոդ, Բիբեր, Լայտա, Մորավա, Էրլաուֆ, Ռեյն-Մայն-Դանուբ թունել, Իլլեր, Շութեր, Ռաբա, Կրեմս, Վահ, Մորավա, Հրոն, Թիմիշ գետ, Յանտրա, Էնս, Իսկար, Ցուզամ, Ցվիֆալթեր, Վոլֆ, Իբս, Ilz?, Kamp?, Շվեխատ, Regen?, Ալտմյուլ, Աբենս, Աբլախ, Այտերախ, Աիսթ, Այտրաչ, Լաուշերտ, Շվարցե Լաբեր, Բեռա, Ժիու, Ֆիշա, Բլաու, Շմութեր, Ֆրիդբերգեր Ա., Ներա Գետ, Գրոսե Լիբե, Traun?, Մելկ, Vuka?, Paar?, Վեդեա Գետ, Տրայզեն, Դանուբի ջրանցք, Նաբ, Ialomița River?, Schmiech?, Mindel?, Gaißa?, Kinsach?, Vils?, Wörnitz?, Jasenička?, Օսամ, Biberbach?, Ipoly?, Timok?, Braunsel?, Aranyhegyi-patak?, Pielach?, Brenz?, Cerna (Danube)?, Rabnitz?, Innbach?, Große Mühl?, Ysper?, Nau?, Gusen?, Lauter?, Cuha?, Շիո, Karaš?, Kessel?, Călmățui River?, Donaugraben?, Wiesent?, Erlau?, Egau?, Kleiner Kösslbach?, Pek?, Török-patak?, Elta?, Naarn?, Mlava?, Által-ér?, Gießenbach?, Glött?, Große Tulln?, Großer Kösslbach?, Göllersbach?, Hengersberger Ohe?, Sarmingbach?, Mailinger Bach?, Ostrach?, Stille Musel?, Kanzach?, Kelsbach?, Kleine Donau?, Kleine Mühl?, Kleine Ohe?, Վիտ, Klosterbach?, Krähenbach?, Kötach?, Otterbach?, Vydrica?, Perschling river?, Archar River?, Pfatter?, Ranna?, Rodl River?, Rot?, Rußbach?, Schmida?, Schmiecha?, Schwarzach?, Stehbach?, Ogosta?, Tagerbach?, Rötelbach?, Camenița River?, Ursentalbach?, Ussel?, Wulfbach?, Bolečica?, Լոմ (գետ), Mostonga?, Jezava?, Nadela?, Srebrnica?, Žepa?, Porečka?, Bystrička?, Ribiș River?, Crușovița River?, Oravița River?, Elișeva River?, Pârâul Țiganilor?, Boșneag River?, Caonița River?, Sicolovăț River?, Aiorman River?, Vodița River?, Sușcava River?, Tișovița River?, Stariște River?, Blahnița River?, Dudaș River?, Plavișevița River?, Topolnița River?, Călmățui River?, Recița River?, Țibrin River?, Costinețiu River?, Valea Mare River?, Desnățui River?, Bistrița River?, Alibeg River?, Almălău River?, Bahna River?, Baronul River?, Begena River?, Berza River?, Berzasca River?, Budovar?, Calachioi River?, Canaraua Fetei River?, Canlia River?, Celei River?, Cerna River?, Chichirgeaua River?, Ciuceavca River?, Cozla River?, Drincea River?, Dunărea River?, Dâlboca River?, Galița River?, Groțca River?, Gârla Ciulinețul?, Ieșelnița River?, Iuți River?, Jegălia River?, Jidoștița River?, Jieț River?, Liuborajdia River?, Liubotina River?, Livadica?, Luncavița River?, Մալա գետ, Mostiștea River?, Mraconia River?, Nedeia River?, Nămolești River?, Paolina River?, Parapanca River?, Peștera River?, Ponicova River?, Prva River?, Rasova River?, Râul Mic?, Saraoschi River?, Sirina River?, Suhodolu River?, Suva River, Danube?, Sâi River?, Sărăceaua River?, Topolog River?, Ursa River?, Valea Mare River?, Valea Plopilor River?, Valea Satului River?, Varad River?, Vederoasa River?, Zascoc River?, Zboiul River?, Sucha?, Skomlya?, Baja Canal?, Urluia River?, Jijila River?, Detten Bach?, Feckinger Bach?, Ipfbach?, Q16331700?, Bogenbach?, Fladnitz (Danube)?, Pesenbach?, Schwarzach?, Hagenbach?, Dandlbach?, Rambach?, Salashka?, Brigach?, Breg?, Vidbol?, Moson-Danube?, Barát-patak?, Plazović?, Rákos Stream?, Karašica?, Tsibritsa?, Tsaratsar?, Topolovets?, Voynishka reka?, Drakulia?, Barata?, Q12278902?, Senkovets?, Topchiyska reka?, Borcea branch?, Vratna?, Dona?, Q14860426?, Zámolyi-csatorna?, Q14943618?, Sió?, Alaunbach?, Erla?, Q19707322?, Adlersbach?, Bräunbachl?, Mühlbach?, Diesenleitenbach?, Mühlbach?, Grundbach?, Leitenbach?, Rollreitbach?, Geißbach?, Teufelsbach?, Rothbachl?, Dudlbach?, Brunntobelbach?, Buchetbach?, Bründlbach?, Bleicherbach?, Lippach?, Ehrlos?, Mitterwasser?, Kristeinbach?, Čierny potok?, Q70109594?, Q70111517?, Hackhofer Gerinne?, Hammerschmiedgraben?, Waldbach?, Q108223463?, Q108224086?, Q108224416?, Q113559070?, Q114457500?, Q122781512?, Q124987070?, Danglesbach? և Bockbach?
Ջրի մարմիններLake Đerdap?
Երկիր{{{2}}} Ռումինիա
{{{2}}} Հունգարիա
{{{2}}} Խորվաթիա
 Ավստրիա
 Սերբիա
{{{2}}} Գերմանիա
 Սլովակիա
 Բուլղարիա
{{{2}}} Ուկրաինա
{{{2}}} Մոլդովա
ԵրկրամասԲադեն-Վյուրթեմբերգ և Օդեսայի մարզ
ՋրահավաքԴանուբի ավազան
Գետը Վիքիպահեստում

Դանուբի ափին գտնվող մյուս խոշոր քաղաքներից են Ռեգենսբուրգը, Լինցը, Նովի Սադը, Ռուսեն, Բրեիլան, Գալացը, Իզմայիլը։

Անվանում

խմբագրել

Հին հույները (Հեսիոդոս, Մ.թ.ա. 7-րդ դար) գետը հիշատակում են Իստրոս անունով (այդ անվանումը վերաբերում է գետի ստորին հոսանքին), ավելի ուշ հռոմեացիները (Կեսար, մ. թ. ա. 1-ն դար) այն անվանել են Danuvius։ Հետազոտողների մեծ մասը գտնում է, որ անվանման հիմքում ընկած է հին իրանական դան «գետ» տերմինը[5]։

Անվանումը տարբեր լեզուներով

խմբագրել
Ռուսերեն՝ Дунай Դունայ
Բուլղարերեն՝ Дунав Դունաֆ
Գերմաներեն՝ Donau Դոնաու
Խորվաթերեն՝ Dunav Դունավ
Հունգարերեն՝ Duna Դունա
Ուկրաիներեն՝ Дунай Դունայ
Ռումիներեն՝ Dunărea Դուներեա
Սերբերեն՝ Дунав Dunav Դունավ
Սլովակերեն՝ Dunaj Դունայ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 https://www.limpopo.riverawarenesskit.org/LIMPOPORAK_COM/EN/GOVERNANCE/TRANSBOUNDARY_WATER_MANAGEMENT/BASIN_ORGANISATIONS/DANUBE_RIVER.HTM
  2. 2,0 2,1 Ionita M., C -A Badaluta, Scholz P., Chelcea S. Vanishing river ice cover in the lower part of the Danube basin - signs of a changing climate. // Sci. Rep.Macmillan Publishers, NPG, 2018. — Vol. 8, Iss. 1. — P. 7948. — ISSN 2045-2322doi:10.1038/S41598-018-26357-WPMID:29784952
  3. Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 51. ISBN 99941-56-03-9.
  4. «Countries of the Danube River Basin». International Commission for the protection of the Danube River. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 13–ին-ին.
  5. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ 123.

Գրականություն

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դանուբ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 283