Բրատիսլավա
Բրատիսլավա (սլովակ.՝ Bratislava), մինչև 1919 թվականը կոչվել է Պրեշպորոկ կամ Պրեշպորեկ (Prešporok, Prešporek), Պրեսբուրգ (գերմ.՝ Pressburg), Պոժոն (հունգ.՝ Pozsony), դարի կեսերին՝ Իստրոպոլիս (լատին․՝ Posonium, լատին․՝ Istropolis), քաղաք Կենտրոնական Եվրոպայում, Սլովակիայի մայրաքաղաք, 1541-1684 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում եղել է Հունգարիայի մայրաքաղաքը։ Քաղաքի բնակչությունը կազմում է մոտ 460 հազար մարդ, ագլոմերացիայի բնակչությունը՝ մոտ 700 հազար մարդ[1]։ Քաղաքի մակերեսը կազմում է 368 կմ²։
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Բրատիսլավա | |||||
Bratislava | |||||
| |||||
Երկիր | Սլովակիա | ||||
Ենթարկում | Մայրաքաղաք | ||||
Համայնք | Բրատիսլավայի երկրամաս | ||||
Ներքին բաժանում | Հին քաղաք, Նովե Մեստո, Կառլովա Վես, Ռուժինով, Պետրժալկա, Դուբրավկա, Դևին, Դևինսկա Նովա Վես, Զահորսկա Բիստրիցա, Լամաչ, Լաչա, Վայնորի, Վրակունա, Պոդունայսկե Բիսկուպիցե, Յարովիցե, Ռուսովցե և Չունովո | ||||
Հիմնադրված է | 907 թ. | ||||
Առաջին հիշատակում | 907 | ||||
Այլ անվանումներ | Պոժոն, Պրեսբուրգ, Պրեշպորոկ | ||||
Մակերես | 368 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 140 մ | ||||
Բնակչություն | ▲ 462 603 մարդ (2012) | ||||
Խտություն | 1171 մարդ/կմ² | ||||
Ժամային գոտի | UTC+1, ամառը UTC+2 | ||||
Հեռախոսային կոդ | +421 02 | ||||
Փոստային դասիչ | 8XX XX | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | BA,BL | ||||
Պաշտոնական կայք | bratislava.sk | ||||
| |||||
Բրատիսլավան և Վիեննան համարվում են Եվրոպային ամենամոտ գտնվող մայրաքաղաքները։ Բրատիսլավան աշխարհի միակ մայրաքաղաքն է, որն անմիջապես սահմանակցում է երկու այլ պետությունների՝ Ավստրիայի և Հունգարիայի հետ։ Մինչև 1936 թվականը Բրատիսլավայից Վիեննա կարելի էր հասնել քաղաքային տրամվայով։
Բնակչություն
խմբագրել2001 թվականի մարդահամարի տվյալներով սլովակները կազմում էին բնակչության 91,4 %-ը, հունգարացիները՝ 3,8 %, չեխերը՝ 1,9 %, գերմանացիները՝ 0,3 %, այլ ազգեր՝ 2,6 %:
Բնակչության 56,7 %-ը կաթոլիկներ են, 29,3 %-ը՝ աթեիստ, 6 %-ը՝ լյութերականներ, 4,7 %-ը՝ այլ կրոնների հետևորդներ։
Վարչական բաժանում
խմբագրելՔաղաքի վարչական բաժանումն իրենից ներկայացնում է 5 մարզ (okres), 17 քաղաքային թաղամաս (Mestská časť)։
Բրատիսլավայի Մասերը | ||
---|---|---|
Մարզ | Քաղաքային թաղամաս | |
Բրատիսլավա I | Ստարե Մեստո | |
Բրատիսլավա II | Ռուժինով | |
Վրակունյա | ||
Պոդունայսկե Բիսկուպիցե | ||
Բրատիսլավա III | Նովե Մեստո | |
Ռաչա | ||
Վայնորի | ||
Բրատիսլավա IV | Կարլովա Վես | |
Դուբրավկա | ||
Լամաչ | ||
Դևին | ||
Դևինսկա Նովա Վես | ||
Զագորսկա Բիստրիցա | ||
Բրատիսլավա V | Պետրժալկա | |
Յարովցե | ||
Ռուսովցե | ||
Չունովո |
Աշխարհագրություն և կլիմա
խմբագրելԲրատիսլավան գտնվում է Փոքր Կարպատների նախալեռներում, Դանուբ գետի երկու ափերի և Մորավա գետի ձախ ափի մոտ։ Քաղաքը սահմանակցում է Ավստրիայի և Հունգարիայի հետ։
Կլիման ցամաքային է, տարեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է +10,5 °C, տեղումների միջին տարեկան քանակը՝ 565 մմ։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ մոտ - 0,4 °C, Իսկ հուլիսի միջին ջերմաստիճանը՝ 21,3 °C: Ձմեռը ցուրտ է և խոնավ։ Հաճախ տեղում են տեղումներ ձյան տեսքով։ Ամառը տաք է, հաճախ լինում են ուժեղ քամիներ։
Բրատիսլավա (1981–2010)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 19.8 (67.6) |
19.1 (66.4) |
25.0 (77) |
30.3 (86.5) |
33.4 (92.1) |
36.3 (97.3) |
38.2 (100.8) |
39.3 (102.7) |
34.0 (93.2) |
30.0 (86) |
21.3 (70.3) |
17.9 (64.2) |
39.3 (102.7) |
Միջին բարձր °C (°F) | 2.7 (36.9) |
5.1 (41.2) |
10.3 (50.5) |
16.7 (62.1) |
21.8 (71.2) |
24.9 (76.8) |
27.5 (81.5) |
27.0 (80.6) |
21.7 (71.1) |
15.6 (60.1) |
8.2 (46.8) |
3.3 (37.9) |
15.4 (59.7) |
Միջին օրական °C (°F) | −0.4 (31.3) |
1.2 (34.2) |
5.5 (41.9) |
11.0 (51.8) |
16.0 (60.8) |
19.1 (66.4) |
21.3 (70.3) |
20.7 (69.3) |
15.9 (60.6) |
10.4 (50.7) |
4.9 (40.8) |
0.7 (33.3) |
10.5 (50.9) |
Միջին ցածր °C (°F) | −3.4 (25.9) |
−2.3 (27.9) |
1.3 (34.3) |
5.4 (41.7) |
10.2 (50.4) |
13.4 (56.1) |
15.4 (59.7) |
15.0 (59) |
11.0 (51.8) |
6.1 (43) |
1.8 (35.2) |
−1.9 (28.6) |
6.0 (42.8) |
Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −24.6 (−12.3) |
−20 (−4) |
−15.1 (4.8) |
−4.4 (24.1) |
−2 (28) |
3.0 (37.4) |
7.0 (44.6) |
5.0 (41) |
−2.0 (28.4) |
−8 (18) |
−12 (10) |
−20 (−4) |
−24.6 (−12.3) |
Տեղումներ մմ (դյույմ) | 39 (1.54) |
37 (1.46) |
38 (1.5) |
34 (1.34) |
55 (2.17) |
57 (2.24) |
53 (2.09) |
59 (2.32) |
55 (2.17) |
38 (1.5) |
54 (2.13) |
46 (1.81) |
565 (22.24) |
% խոնավություն | 83 | 78 | 71 | 64 | 67 | 66 | 64 | 65 | 73 | 78 | 83 | 85 | 73 |
Միջին ամսական արևային ժամ | 65.1 | 81.9 | 151.9 | 204.0 | 263.5 | 270.0 | 275.9 | 269.7 | 207.0 | 142.6 | 60.0 | 46.5 | 2038,1 |
Աղբյուր #1: [6] | |||||||||||||
Աղբյուր #2: [7] |
Քույր-քաղաքներ
խմբագրել- Ալեքսանդրիա (արաբ․՝ الإسكندريه), Եգիպտոս
- Բրեմեն (գերմ.՝ Bremen), Գերմանիա
- Վիենա (գերմ.՝ Wien), Ավստրիա
- Երևան (հայերեն՝ Երևան), Հայաստան
- Կիև (ուկրաիներեն՝ Київ), Ուկրաինա
- Քլիվլենդ (անգլ.՝ Cleveland), Օհայո, ԱՄՆ
- Կրակով (լեհ.՝ Kraków), Լեհաստան
- Լյուբլյանա (սլովեն.՝ Ljubljana), Սլովենիա
- Մոսկվա, Ռուսաստան
- Պերուջա (իտալ.՝ Perugia), Իտալիա
- Պրահա (չեխ.՝ Praha), Չեխիա
- Ռոտերդամ (հոլ.՝ Rotterdam), Նիդեռլանդներ
- Ուլմ (գերմ.՝ Ulm), Գերմանիա
- Տուրկու (ֆիններեն՝ Turku, շվեդ.՝ Åbo), Ֆինլանդիա
- Սարատով, Ռուսաստան
Պատկերասրահ
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Districts» (անգլերեն). Statistical Office of the Slovak Republic. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 21-ին.
- ↑ http://www.bratislava.sk/zverejnenie-poctu-obyvatelov/d-11044042
- ↑ https://www.citypopulation.de/php/slovakia-bratislava.php
- ↑ https://web.archive.org/web/20200110150908/https://zastupitelstvo.bratislava.sk/data/att/41187.pdf
- ↑ The 2021 Population and Housing Census — Bratislava: Statistical Office of the Slovak Republic.
- ↑ «Pogodaiklimat.ru – Bratislava». Pogodaiklimat.ru. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 20-ին.
- ↑ «Climate of Bratislava». Climatemps. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 20-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Բրատիսլավայի արբանյակային լուսանկարը (մարտ 2002, Google Maps)
- Բրատիսլավայի տեսարժան վայրերը
- Քաղաքի պաշտոնական կայքը Արխիվացված 2005-04-30 Wayback Machine
- Բրատիսլավա-Պետրժալկա պաշտոնական կայքը
- Բրատիսլավայի լուսանկարները և տեսարժան վայրերը Արխիվացված 2012-01-16 Wayback Machine
- Բրատիսլավա
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրատիսլավա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 556)։ |