Բրատիսլավա (սլովակ.՝ Bratislava), մինչև 1919 թվականը կոչվել է Պրեշպորոկ կամ Պրեշպորեկ (Prešporok, Prešporek), Պրեսբուրգ (գերմ.՝ Pressburg), Պոժոն (հունգ.՝ Pozsony), դարի կեսերին՝ Իստրոպոլիս (լատին․՝ Posonium, լատին․՝ Istropolis), քաղաք Կենտրոնական Եվրոպայում, Սլովակիայի մայրաքաղաք, 1541-1684 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում եղել է Հունգարիայի մայրաքաղաքը։ Քաղաքի բնակչությունը կազմում է մոտ 460 հազար մարդ, ագլոմերացիայի բնակչությունը՝ մոտ 700 հազար մարդ[1]։ Քաղաքի մակերեսը կազմում է 368 կմ²։

Քաղաք
Բրատիսլավա
Bratislava
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՍլովակիա Սլովակիա
ԵնթարկումՄայրաքաղաք
ՀամայնքԲրատիսլավայի երկրամաս
Ներքին բաժանումՀին քաղաք, Նովե Մեստո, Կառլովա Վես, Ռուժինով, Պետրժալկա, Դուբրավկա, Դևին, Դևինսկա Նովա Վես, Զահորսկա Բիստրիցա, Լամաչ, Լաչա, Վայնորի, Վրակունա, Պոդունայսկե Բիսկուպիցե, Յարովիցե, Ռուսովցե և Չունովո
Հիմնադրված է907 թ.
Առաջին հիշատակում907
Այլ անվանումներՊոժոն, Պրեսբուրգ, Պրեշպորոկ
Մակերես368 կմ²
ԲԾՄ140 մ
Բնակչություն 462 603 մարդ (2012)
Խտություն1171 մարդ/կմ²
Ժամային գոտիUTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ+421 02
Փոստային դասիչ8XX XX
Ավտոմոբիլային կոդBA,BL
Պաշտոնական կայքbratislava.sk
Բրատիսլավա (Սլովակիա)##
Բրատիսլավա (Սլովակիա)

Բրատիսլավան և Վիեննան համարվում են Եվրոպային ամենամոտ գտնվող մայրաքաղաքները։ Բրատիսլավան աշխարհի միակ մայրաքաղաքն է, որն անմիջապես սահմանակցում է երկու այլ պետությունների՝ Ավստրիայի և Հունգարիայի հետ։ Մինչև 1936 թվականը Բրատիսլավայից Վիեննա կարելի էր հասնել քաղաքային տրամվայով։

Բնակչություն

խմբագրել

2001 թվականի մարդահամարի տվյալներով սլովակները կազմում էին բնակչության 91,4 %-ը, հունգարացիները՝ 3,8 %, չեխերը՝ 1,9 %, գերմանացիները՝ 0,3 %, այլ ազգեր՝ 2,6 %:

Բնակչության 56,7 %-ը կաթոլիկներ են, 29,3 %-ը՝ աթեիստ, 6 %-ը՝ լյութերականներ, 4,7 %-ը՝ այլ կրոնների հետևորդներ։

Տարի Բնակչություն
2012 415 589 մարդ
2014 417 389 մարդ [2]
2017 425 923 մարդ [3]
2018 429 564 մարդ [4]
2021 475 503 մարդ [5]


Վարչական բաժանում

խմբագրել

Քաղաքի վարչական բաժանումն իրենից ներկայացնում է 5 մարզ (okres), 17 քաղաքային թաղամաս (Mestská časť)։

Բրատիսլավայի Մասերը
 
Բրատիսլավայի վարչական բաժանումը
Մարզ Քաղաքային թաղամաս
Բրատիսլավա I Ստարե Մեստո
Բրատիսլավա II Ռուժինով
Վրակունյա
Պոդունայսկե Բիսկուպիցե
Բրատիսլավա III Նովե Մեստո
Ռաչա
Վայնորի
Բրատիսլավա IV Կարլովա Վես
Դուբրավկա
Լամաչ
Դևին
Դևինսկա Նովա Վես
Զագորսկա Բիստրիցա
Բրատիսլավա V Պետրժալկա
Յարովցե
Ռուսովցե
Չունովո

Աշխարհագրություն և կլիմա

խմբագրել

Բրատիսլավան գտնվում է Փոքր Կարպատների նախալեռներում, Դանուբ գետի երկու ափերի և Մորավա գետի ձախ ափի մոտ։ Քաղաքը սահմանակցում է Ավստրիայի և Հունգարիայի հետ։

Կլիման ցամաքային է, տարեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է +10,5 °C, տեղումների միջին տարեկան քանակը՝ 565 մմ։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ մոտ - 0,4 °C, Իսկ հուլիսի միջին ջերմաստիճանը՝ 21,3 °C: Ձմեռը ցուրտ է և խոնավ։ Հաճախ տեղում են տեղումներ ձյան տեսքով։ Ամառը տաք է, հաճախ լինում են ուժեղ քամիներ։

Բրատիսլավա (1981–2010)ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 19.8
(67.6)
19.1
(66.4)
25.0
(77)
30.3
(86.5)
33.4
(92.1)
36.3
(97.3)
38.2
(100.8)
39.3
(102.7)
34.0
(93.2)
30.0
(86)
21.3
(70.3)
17.9
(64.2)
39.3
(102.7)
Միջին բարձր °C (°F) 2.7
(36.9)
5.1
(41.2)
10.3
(50.5)
16.7
(62.1)
21.8
(71.2)
24.9
(76.8)
27.5
(81.5)
27.0
(80.6)
21.7
(71.1)
15.6
(60.1)
8.2
(46.8)
3.3
(37.9)
15.4
(59.7)
Միջին օրական °C (°F) −0.4
(31.3)
1.2
(34.2)
5.5
(41.9)
11.0
(51.8)
16.0
(60.8)
19.1
(66.4)
21.3
(70.3)
20.7
(69.3)
15.9
(60.6)
10.4
(50.7)
4.9
(40.8)
0.7
(33.3)
10.5
(50.9)
Միջին ցածր °C (°F) −3.4
(25.9)
−2.3
(27.9)
1.3
(34.3)
5.4
(41.7)
10.2
(50.4)
13.4
(56.1)
15.4
(59.7)
15.0
(59)
11.0
(51.8)
6.1
(43)
1.8
(35.2)
−1.9
(28.6)
6.0
(42.8)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −24.6
(−12.3)
−20
(−4)
−15.1
(4.8)
−4.4
(24.1)
−2
(28)
3.0
(37.4)
7.0
(44.6)
5.0
(41)
−2.0
(28.4)
−8
(18)
−12
(10)
−20
(−4)
−24.6
(−12.3)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 39
(1.54)
37
(1.46)
38
(1.5)
34
(1.34)
55
(2.17)
57
(2.24)
53
(2.09)
59
(2.32)
55
(2.17)
38
(1.5)
54
(2.13)
46
(1.81)
565
(22.24)
% խոնավություն 83 78 71 64 67 66 64 65 73 78 83 85 73
Միջին ամսական արևային ժամ 65.1 81.9 151.9 204.0 263.5 270.0 275.9 269.7 207.0 142.6 60.0 46.5 2038,1
Աղբյուր #1: [6]
Աղբյուր #2: [7]

Քույր-քաղաքներ

խմբագրել

Պատկերասրահ

խմբագրել
 
Բրատիսլավա քաղաքի համայնապատկերը

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Districts» (անգլերեն). Statistical Office of the Slovak Republic. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 21-ին.
  2. http://www.bratislava.sk/zverejnenie-poctu-obyvatelov/d-11044042
  3. https://www.citypopulation.de/php/slovakia-bratislava.php
  4. https://web.archive.org/web/20200110150908/https://zastupitelstvo.bratislava.sk/data/att/41187.pdf
  5. The 2021 Population and Housing CensusBratislava: Statistical Office of the Slovak Republic.
  6. «Pogodaiklimat.ru – Bratislava». Pogodaiklimat.ru. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 20-ին.
  7. «Climate of Bratislava». Climatemps. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 20-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրատիսլավա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 556