Յուլիուս Մորդեհայ Պինկաս (հայտնի որպես՝ Պասկին, ֆր.՝ Jules Pascin[10][11], մարտի 31, 1885(1885-03-31)[1][2][3][…], Վիդին, Բուլղարիայի իշխանություն[4][5] - հունիսի 5, 1930(1930-06-05)[6] կամ հունիսի 20, 1930(1930-06-20)[7], Փարիզ[8][9]), Փարիզյան դպրոցի գեղանկարիչ և գրաֆիկ։

Ժյուլ Պասկին
Ծնվել էմարտի 31, 1885(1885-03-31)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիդին, Բուլղարիայի իշխանություն[4][5]
Վախճանվել էհունիսի 5, 1930(1930-06-05)[6] (45 տարեկան) կամ հունիսի 20, 1930(1930-06-20)[7] (45 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզ[8][9]
Քաղաքացիություն Բուլղարիա,  ԱՄՆ և  Ֆրանսիա
ԿրթությունԿոլարոսսիի ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ, նկարազարդող, գծանկարիչ և նկարիչ-փորագրող
Ոճէքսպրեսիոնիզմ
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն
 Jules Pascin Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Յուլիուս Մորդեհայ Պինկասը ծնվել է բուլղարական Վիդին քաղաքում, Սեֆարդների բազմազավակ ընտանիքում, ընտանիքի տասնմեկ երեխաներից ութերորդն էր։ Հայրը՝ Մարկուս Պինկասը սերմնահատիկների վաճառական էր[12][13][14]։ Վիդինի նյութապես ամենապապահով ընտանիքներից Պինկասների գերդաստանի (ի սկզբանե Ռուսեից) բիզնեսը, կապված էր եգիպտացորենի, բրնձի և արևածաղկի առք ու վաճառքով[15]։ Յուլիուսի մեծ եղբայրները և քույրերը ծնվել են Զեմունում, որտեղ, Տրիեստից տեղափոխվելուց հետո, ապրում էր իր մայրիկի՝ Սոֆյա Ռուսոյի ընտանիքը[16]։ Ընտանիքում խոսակցական լեզուն սեֆարդերենն էր (եվրոպա-իսպանական)[17]։

1892 թվականին ծնողների հետ տեղափոխվել է Բուխարեստ։ Չորս տարի անց նրան ուղարկել են Վիեննա գիշերօթիկ դպրոցում սովորելու նպատակով[18]։ 1901 թվականին դպրոցն ավարտելուց հետո, մինչև հաջորդ տարի կրկին Վիեննա վերադարձը, որտեղ 1901 թվականից ապրում էր իր քույր Ռեբեկան և նրա ամուսինը՝ Աբրահամ Ալֆրեդ Երոհամը, աշխատել է հոր՝ Բուխարեստում գտնվող «Մարկուս Պինկաս և Կո» ընկերությունում[19]։ Գեղանկարչություն սովորել է Վիեննայում (1902-1904), Մյունխենի Մորից Հեյմանի անվան գեղարվեստի դպրոցում (1904-1905), Բեռլինում (1905), համագործակցել է «Simplicissimus» և «Lustige Blätter» երգիծական հրատարակությունների հետ։ 1905 թվականի դեկտեմբերի 24-ին մեկնել է Փարիզ, աշխատել՝ Մոնպառնասի ստուդիայում, այնուհետև՝ Մոնմարտրում, սկսել է ստորագրվել կեղծանունով՝ «Pascin» մակագրությամբ։ Եղել է «Տուն» և «Սելեքթ» սրճարանների մշտական հաճախորդ, ստացել՝ «Մոնպառնասի արքայազն», «Երեք բլրի իշխան» ընկերական մականունները[20]։ 1907 թվականին ծանոթացել է Հերմինե Դեյվիդի հետ (Ժակ Լուի Դավիդի թոռնուհին, այդ ժամանակ բնորդուհի, հետագայում՝ նկարիչ), որի հետ ամուսնացել է 1918 թվականին Միացյալ Նահանգներում[21]։

Ժյուլ Պասկինի առաջին անհատական ցուցահանդեսը տեղի է ունեցել 1907 թվականին Բեռլինում, Պաուլ Կասիրերի պատկերասրահում։ Կասիրերի ցուցումով վրձնել է Հայնրիխ Հայնեի դիմանկարը (1910), ցուցադրվել է Բեռլինյան սեցեսիոնում (1911), Նյու Յորքում (1913), փարիզյան Աշնանային սրահում, Անկախների սալոնում (1913)։ 1914 թվականի սեպտեմբերին, փախչելով զինվորական ծառայությունից և իր ավագ եղբոր՝ Ջոզեֆ Պինկասի ֆինանսական աջակցության շնորհիվ, Լոնդոնով տեղափոխվել է Նյու Յորք, որտեղ ապրել է մինչև 1920 թվականը, ստացել է Ամերիկայի քաղաքացիություն (1920 թվականի սեպտեմբերի 20)։ 1915 թվականին իր մոտ՝ Նյու Յորք է տեղափոխվել Հերմինե Դեյվիդը, որի հետ ամեն ձմեռ անցկացրել են հարավային նահանգներում (Տեխաս, Լուիզիանա, Հարավային Կարոլինա, Ֆլորիդա) և Կուբայում։

Վերադարձել է Փարիզ, շատ շրջագայել է, եղել է Ալժիրում (1921 թ.), Թունիսում (երեք անգամ` 1908, 1921, 1924, վերջին անգամ անցնելով Ալժիրով), Իտալիայում (1925), հարավային Ֆրանսիայում (Մարսել, Կասիս, Սեն-Տրոպե, Սանարի-Սյուր-Մեր)։ 1926 թվականին նախաձեռնել է դեպի Պաղեստին ուղևորություն, սակայն Պիրեյոսում լքել է նավը, կրկին այցելել է Թունիս, Կահիրե և Ալեքսանդրիայով վերադարձել է Փարիզ։ Ժյուլ Պասկին 1927 թվականի օգոստոսին վերադարձել է Միացյալ Նահանգներ, որտեղ նրան է միացել Լյուսի Կրոհը (ֆր.՝ Cecile Vidil, 1891-1977), որի հետ սիրային հարաբերություններ է ունեցել դեռ 1910 թվականին, այնուհետև 1920 թվականին, երբ Լյուսին արդեն ամուսնացած էր Պեր Կրոհի հետ։ Մասնակցել է Բրուքլինի թանգարանում և Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանում տեղի ունեցած խմբակային ցուցահանդեսներին։ 1928 թվականի հունիսին Լյուսիի հետ վերադարձել է Փարիզ, բայց շուտով մեկնել է Պորտուգալիա և Իսպանիա (1929)։

Վախճան

խմբագրել
 
Միմի Լորանի դիմանկարը (1927-28)

1930 թվականի Նյու Յորքի ցուցահանդեսը բացասական արձագանքներ է ստացել քննադատների կողմից։ Պասկինը, որը մանկուց տառապել է դեպրեսիաներից և անընդհատ կասկածի տակ առել սեփական շնորհը, ինքնասպանություն է գործել, կախվել է իր փարիզյան արհեստանոցում՝ պատի վրա թողնելով «Ներիր, Լյուսի» գրությունը։ Իր ողջ ունեցվածքը և նկարները կտակել է Հերմինե Դավիդն և Լյուսի Քրոհին։ Պասկինի հուղարկավորության օրը, հունիսի 7-ին, փակվել են Փարիզի բոլոր պատկերասրահները։

Ստեղծագործական գործունեություն

խմբագրել

Պասկինն արվեստի պատմության մեջ մնացել է որպես արտահայտիչ և ճշգրիտ դիմանկարների («Թուրք ընտանիք», 1907, Հերմինեն կապույտ գլխարկով, 1918, «Միմի Լորանի դիմանկարը», 1927-1928), համարձակ և դրա հետ մեկտեղ, ջրաներկով և նյու ոճով նկարների հեղինակ («Քնած Վեներա», 1927), որոնց համար հաճախ բնորդել են մարմնավաճառները։

1923 թվականի գիշերներից մեկի ժամանակ, երբ Էռնեստ Հեմինգուեյը սրճարանում հանդիպել է Պասկինին, որին ուղեկցում էին երկու բնորդուհի, ստեղծել է նկարչի անձնական հուզական պատկերը «Տոն, որը միշտ քեզ հետ է» գրքում (գլուխ՝ «Պասկինի հետ «Գմբեթ» սրճարանում»)։

Կյանքի օրոք, Պասկինի ստեղծագործական գործունեությանը նվիրված միակ մենագրության վերլուծությունը հրատարակվել է 1928 թվականին «Les Artistes Juifs» շարքում (Ժորժ Չարենսոլ, Ջուլի Պասկին, «Le Triangle» հրատարակություններ)։

Պասկինը Ռուսաստանում

խմբագրել

Պասկինի ստեղծագործական գործունեությունը խորհրդային հասարակության համար բացահայտել է Իլյա Էրենբուրգը, որը 1960-ական թվականներին հրատարակված «Մարդիկ, տարիներ և կյանք» հուշագրքում նկարչին է հատկացրել մի քանի էջ։ 2008 թվականի հուլիսին Մոսկվայի «Պրոուն» պատկերասրահում տեղի է ունեցել Պասկինի աշխատանքների ցուցահանդեսը։

Պատկերասրահ

խմբագրել

Գրականություն

խմբագրել
  • Мак-Орлан, Пьер|MacOrlan P. Tombeau de Pascin. Paris: Textes & prétextes, 1944
  • Seoane L. Jules Pascin. Buenos Aires: Poseidon, 1944
  • D’Ancona P. Modigliani, Chagall, Soutine, Pascin: Some Aspects of Expressionism. Milan: Edizioni del milione, 1953.
  • Jules Pascin’s Caribbean Sketchbook. Austin: University of Texas Press, 1964.
  • Pascin: 110 Drawings. New York: Dover Publications, 1972.
  • Diehl G. Pascin. Milan: the Uffici Press, n.d.
  • Lang L. Jules Pascin. Berlin: Eulenspiegel, 1981
  • Jules Pascin: Catalogue raisonné: Peintures, aquarelles, pastels, dessins. 2 vol./ Yves Hemin, ed. Paris: Diffusion, 1984—1987.
  • Lévy-Kuentz S. Pascin et le tourment. Paris: La Différence, 2001.
  • Dupouy A. Pascin érotique. Paris: Astarté, 2001.
  • Kobry Y., Cohen E. Pascin, 1885—1930. Paris: Hoëbeke, 2006.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Jules Pascin (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. 4,0 4,1 4,2 http://sofiaglobe.com/2013/09/15/whats-on-jules-pascin-from-vidin-to-paris-exhibition-at-sofia-city-art-gallery/
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.allpaintings.org/v/Expressionism/Jules+Pascin/?g2_page=4
  6. 6,0 6,1 6,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  7. 7,0 7,1 7,2 Կերպարվեստի արխիվ
  8. 8,0 8,1 8,2 JSTOR — 1995.
  9. 9,0 9,1 9,2 http://www.invaluable.com/artist/pascin-jules-i915ue0hzc
  10. "... Jules Pascin (pronounced Pass-kin, born Pincas, first name unremembered, in Bulgaria of a Spanish-Jewish father and a Serbo-Italian mother)" ("Art: Beauty & the Baker" Արխիվացված 2022-12-03 Wayback Machine, Time (magazine) magazine, Monday, July 18, 1932)
  11. "He pronounced his name 'Pass-keen', and so did his friends." (John Ulric Nef (economic historian), "Reminiscences of Jules Pascin" (June 1966), in Tom L. Freudenheim, Pascin (exhibition catalog), University Art Museum, University of California, Berkeley, 1966)
  12. «Jules Pascin». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 20-ին.
  13. Pascin Expertise
  14. Art in France: 1900—1940 (стр. 63)
  15. Интервью с Майером Алхалелем
  16. Alfred Werner «Jules Pascin in the New World»
  17. «Илья Эренбург «Люди, годы, жизнь»». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 20-ին.
  18. Jules Pascin
  19. Сефардские бракосочетания в Вене: февраль 1901 года — Авраам Альфред Йерохам из Пловдива (сын Менахема и Сол Йерохам) и Ребекка Пинкас (дочь Маркуса и Софии Пинкас), уроженка Земуна
  20. New York Magazine, November 25, 1985 (стр. 98)
  21. Julius Mordecai Pincus

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժյուլ Պասկին» հոդվածին։