Բլաժե Կոնեսկի

Բլաժե Կոնեսկի; մակեդոներեն՝ Блаже Конески
Ծնվել է	դեկտեմբերի 19, 1921[…]; Պրիլեպ, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 7, 1993 (71 տարեկան); Սկոպիե, Հյուսիսային Մակեդոնիա
Քաղաքացիություն	Հյուսիսային Մակեդոնիա, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն, Հարավսլավիայի Թագավորություն և ՀՍՖՀ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, քաղաքական գործիչ, թարգմանիչ, համալսարանի դասախոս և գրող
Հաստատություն(ներ)	Սկոպյեի համալսարան
Անդամակցություն	Մակեդոնիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա, Սլովենական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա, Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա և Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Բելգրադի համալսարան և Սոֆիայի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	սերբերեն և մակեդոներեն
Պարգևներ	Դիսովա մրցանակ Golden Wreath? և Նեգոշի անվան մրցանակ
	Ստորագրություն;
	Blaže Koneski Վիքիպահեստում

Բլաժե Կոնեսկի (մակեդոներեն՝ Блаже Конески, դեկտեմբերի 19, 1921(1921-12-19)^[1]^[2]^[3]^[…], Պրիլեպ, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն - դեկտեմբերի 7, 1993(1993-12-07)^[2]^[3], Սկոպիե, Հյուսիսային Մակեդոնիա^[4]), ժամանակակից գրական մակեդոներենի հիմնադիրն ու նրա առաջին համակարգողներից մեկը, մշակութային ու հասարակական գործիչ, բանաստեղծ, գրող, էսսեիստ, գրականության պատմաբան, բանասեր և լեզվաբան, մանկավարժ, Սկոպյեի Կիրիլ և Մեֆոդի սրբերի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետի պրոֆեսոր։

Կենսագրություն խմբագրել

Բլաժե Կոնեսկին ծնվել է 1921 թվականի դեկտեմբերի 19-ին Նաբրեգովոյում։ Նրա ծնեղներն ունեցել են սերբական արմատներ^[7]^[8], իսկ քեռին է եղել սերբ հայտնի չետնիկ Գլիգոր Սոկոլովիչը^[9]։ Բլաժե Կոնեսկին նախնական կրթությունն ստացել է Նեբրեգովոյում, ապա դպրոց է հաճախել Պրիլեպում։ 1934-1939 թվականներին Սերբիայի Կրագուևաց քաղաքում սովորել է գիմնազիայում՝ մասնակցելով գիմնազիայում հրատարակվող «Млади Шумадинац» և «Подмладак» ամսագրերի խմբագրական աշխատանքներին։ Այդ ամսագրերում էլ տպագրվել են Կոնեսկու առաջին բանաստեղծությունները։ 1939 թվականին Благоје Коњевић անունով ընդունվել է Բելգրադի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ, սակայն մեկ տարի սովորելուց հետո տեղափոխվել է նույն համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետ։ 1941-1944 թվականներին սլավոնական լեզվաբանություն է սովորել Սոֆիայում, որտեղ ներկայացել է որպես Բլագոյ Կոնև։

Բրանկո Չոպիչը, Միրա Ալեչկովիչն ու Բլաժե Կոնեսկին պարտիզանների մոտ (մոտ 1944 թվական)

Բլաժե Կոնեսկին մասնակցել է գրական մակեդոներենի ստեղծման հանձնաժողովի աշխատանքներին, իսկ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո ակտիվորեն մասնակցել է գրական լեզվի ստանդարտացմանը։ Կազմել է ուղղագրության կանոնների ցանկը և եղել է «Մակեդոներենի բառարանի» խմբագիրը։ Սկոպյեի համալսարանում հիմնադրել է մակեդոնիստիկայի ուսումնասիրությունը, իսկ 1958-1960 թվականներին եղել է նույն համալսարանի ռեկտորը։ 1967 թվականին դարձել է Մակեդոնիայի գիտության ու արվեստների ակադեմիայի անդամ։ Եղել է ակադեմիայի առաջին նախագահը (մինչև 1975 թվականը)։ Կոնեսկին եղել է նաև ՊԵՆ-ակումբի մակեդոնական մասնաճյուղի ու Մակեդոնիայի գրողների համագործակցության անդամ, ինչպես նաև վերջինիս նախագահը։ Որպես խմբագիր՝ Կոնեսկին աշխատել է «Нов ден» և «Македонски јазик» գրական ամսագրերում։

Բլաե Կոնեսկին եղել է Զագրեբի, Բելգրադի, Սարաևոյի, Չիկագոյի, Լոձի գիտությունների ակադեմիաների անդամ, Չիկագոյի, Կրակովի ու Սկոպյեի համալսարանների գիտությունների պատվավոր դոկտոր։ Նրա աշխատանքները թարգմանվել են սերբախորվաթերեն, սլովեներեն, ալբաներեն, թուրքերեն, հունգարերեն ֆրանսերեն, ռուսերեն, իտալերեն, հունարեն, լեհերեն, ռումիներեն, գերմաներեն ու անգլերեն։

Բլաժե Կոնեսկի արժանացել է «Հոկտեմբերի 11-ի», Միլադինով եղբայրների, Ացո Շոպովի մրցանակների, Հերդերի մրցանակի, Նեգոշի մրցանակի, «Ոսկե պսակ» մրցանակի, «Սկենդեր Կուլենովիչ» մրցանակի, ԽՍՀՄ գրողների միության մրցանակի, «Նոյեմբերի 13-ի» մրցանակի և այլն։

Գրքեր խմբագրել

Земјата и љубовта (բանաստեղծություններ, 1948)
Македонски правопис со правописен речник (Կրում Տոշևի հետ համատեղ, 1950)
Граматика на македонскиот литературен јазик (առաջին մաս, 1952)
За македонскиот литературен јазик (1952)
Песни (1953)
Граматика на македонскиот литературен јазик (երկրորդ մաս, 1954)
Везилка (բանաստեղծություններ, 1955)
Лозје (պատմվածքներ, 1955)
Речник на македонскиот јазик (1961)
Песни (1963)
Историја на македонскиот јазик (1965)
Речник на македонскиот јазик (երկրորդ հատոր, 1965)
Речник на македонскиот јазик (երրորդ հատոր, 1966)
Стерна (բանաստեղծություններ, 1966)
Ракување (պոեմ, 1969)
Јазикот на македонската народна поезија (1971)
Беседи и огледи (1972)
Записи (բանաստեղծություններ, 1974)
Стари и нови песни (1979)
Места и мигови (բանաստեղծություններ, 1981)
Чешмите (բանաստեղծություններ, 1984)
Македонскиот 19. век, јазични и книжевно-историски прилози (1986)
Ликови и теми (էսսեներ, 1987)
Послание (բանաստեղծություններ, 1987)
Тиквешки зборник (մենագրութուն, 1987)
Средба во рајот (բանաստեղծություններ, 1988)
Црква (բանաստեղծություններ, 1988)
Дневник по многу години (արձակ, 1988)
Златоврв (բանաստեղծություններ, 1989)
Поезија (Կոնստանտին Միլադինով), հեքիաթ (1989)
Сеизмограф (բանաստեղծություններ, 1989)
Македонски места и теми (էսսե, 1991),
Небесна река (բանաստեղծություններ և չափածո թարգմանություններ, 1991),
Светот на легендата и песната (էսսեներ և ակնարկներ, 1993),
Црн овен (բանաստեղծություններ, 1993)

Բլաժե Կոնեսկին հայերեն խմբագրել

Երգը։ Մակեդոնական պատմվածք, Ե., «Սովետական գրող», 1979, էջ 73-79։ Թարգմ.՝ Գ. Հովսեփյան։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Конески Блаже // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119347873 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ CONOR.Sl
↑ Градска библиотека "Владислав Петковић Дис" Чачак » Добитници награда
↑ Andreevski, C. (1991). Razgovori so Koneski (Macedonian). Skopje: Kultura. էջ 76. «Нашето село и некои други околни села инклинираа кон српската пропаганда. За тој пресврт е заслужен еден братучед на мојот татко, војводата Глигор Соколовиќ. Тој е познат како раководител на српска чета.»{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Chris, Kostov (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996. Peter Lang. էջ 12. ISBN 3034301960. «In fact Blaze Koneski, born in Vardar Macedonia to a family with a long tradition of serving in the Serbian army and Serbian guerrillas, known as chetniks, considered Serbian to be his native language.»
↑ Bečev, Dimitar (2009). Historical Dictionary of the Republic of Macedonia. Scarecrow Press. էջ 219. ISBN 0810862956.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բլաժե Կոնեսկի» հոդվածին։

[_f8dfdc39e57d2992-1] 1,0 ^1,1 Конески Блаже // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_f149b98ec78fc47d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_958c90383909859f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_284795b5c25efb63-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119347873 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_f2c7534194ecc212-5] CONOR.Sl

[_2d503c480dae7e94-6] Градска библиотека "Владислав Петковић Дис" Чачак » Добитници награда

[7] Andreevski, C. (1991). Razgovori so Koneski (Macedonian). Skopje: Kultura. էջ 76. «Нашето село и некои други околни села инклинираа кон српската пропаганда. За тој пресврт е заслужен еден братучед на мојот татко, војводата Глигор Соколовиќ. Тој е познат како раководител на српска чета.»{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[8] Chris, Kostov (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996. Peter Lang. էջ 12. ISBN 3034301960. «In fact Blaze Koneski, born in Vardar Macedonia to a family with a long tradition of serving in the Serbian army and Serbian guerrillas, known as chetniks, considered Serbian to be his native language.»

[9] Bečev, Dimitar (2009). Historical Dictionary of the Republic of Macedonia. Scarecrow Press. էջ 219. ISBN 0810862956.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Բլաժե Կոնեսկի մակեդոներեն՝ Блаже Конески

Ծնվել է	դեկտեմբերի 19, 1921(1921-12-19)^[1]^[2]^[3]^[…] Պրիլեպ, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 7, 1993(1993-12-07)^[2]^[3] (71 տարեկան) Սկոպիե, Հյուսիսային Մակեդոնիա^[4]
Քաղաքացիություն	Հյուսիսային Մակեդոնիա, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն, Հարավսլավիայի Թագավորություն և ՀՍՖՀ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, քաղաքական գործիչ, թարգմանիչ, համալսարանի դասախոս և գրող
Հաստատություն(ներ)	Սկոպյեի համալսարան
Անդամակցություն	Մակեդոնիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա, Սլովենական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա, Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա և Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Բելգրադի համալսարան և Սոֆիայի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	սերբերեն և մակեդոներեն^[2]^[5]
Պարգևներ	Դիսովա մրցանակ ^[6] Golden Wreath? և Նեգոշի անվան մրցանակ
Ստորագրություն
Blaže Koneski Վիքիպահեստում