Աֆրիկյան արժութային միություն
Աֆրիկյան արժութային միությունը (ԱՄՀ) Աֆրիկյան միության երկրների համար առաջարկվող տնտեսական և արժութային միության ստեղծումն է, որը կառավարվում է Աֆրիկյան Կենտրոնական բանկի կողմից: Նման միությունը կոչ է անում ստեղծել նոր միասնական արժույթ, որը նման է եվրոյին։ Հիպոթետիկ արժույթը երբեմն կոչվում է աֆրո կամ աֆրիկ[1]: Աֆրիկյան միասնական արժույթը պետք է կազմված լինի արժութային միավորներից, որոնք կազմված են տարածաշրջանային միության պահուստային բանկի արժութային միավորներից, որոնցից կազմված են երկրի հատուկ արժույթները ( Արաբական Մաղրեբի միություն - Հյուսիսային Աֆրիկա, Հարավային Աֆրիկայի Զարգացման Համայնք - Հարավային Աֆրիկա, Արևմտյան Աֆրիկայի Պետությունների Տնտեսական Համայնք - Արևմտյան Աֆրիկա, Արևելյան Աֆրիկյան Համայնք - Արևելյան Աֆրիկա, Արևելյան և Հարավային Աֆրիկայի ընդհանուր շուկա - Կենտրոնական Աֆրիկա և այլն):
Աբուջայի պայմանագիրը, միջազգային համաձայնագիր, որը ստորագրվել է 1991 թվականի հունիսի 3-ին, Նիգերիայի Աբուջայում, ստեղծել է Աֆրիկյան տնտեսական համայնքը և կոչ է արել Աֆրիկյան Կենտրոնական բանկին հետևել մինչև 2028 թվականը: 2019 թվականի դրությամբ նախատեսվում էր մինչև 2023 թվականը ստեղծել Աֆրիկյան տնտեսական համայնք՝ միասնական արժույթով[2][3]։
Տարածաշրջանային արժութային միություններ
Աֆրիկայում գոյություն ունեն երկու տարածաշրջանային արժութային միություններ, որոնք օգտագործում են համապատասխանաբար Արևմտյան Աֆրիկայի CFA ֆրանկը և Կենտրոնական Աֆրիկայի CFA ֆրանկը: Բացի այդ, Միասնական դրամական տարածքը կապում է Հարավային Աֆրիկայի մի քանի երկրներ՝ հիմնվելով հարավաֆրիկյան ռենդի վրա:
Աֆրիկյան միության հետագա ինտեգրման ծրագրերը խրախուսում են ավելի շատ նման տարածաշրջանային միությունների զարգացումը որպես միջանկյալ քայլ դեպի լիարժեք արժութային միություն: Առաջարկվող միությունը էկո -ն է՝ առաջարկվող արժույթ Արևմտյան Աֆրիկայի պետությունների տնտեսական համայնքի անդամների համար:
AFRO նախատիպի արվեստի նախագիծ
2002 թվականին Մանսուր Սիսը և Բարուխ Գոթլիբը ստեղծել են «նախատիպ» արժույթ, որը կոչվում էր AFRO, որը նրանք ներկայացրել են մայիսի 10-ին Ժամանակակից Աֆրիկյան արվեստի Դակարի բիենալեում։ Այն նախագծվել է դոկտոր պրոֆեսոր Բոամհի կողմից[4][5]: Նախագիծը պատասխան էր CFA ֆրանկի օգտագործմամբ ստեղծված անկախության ընկալման բացակայությանը: Արտադրվել են երևակայական արժույթի թղթադրամներ և մետաղադրամներ և դրանք բաժանվել կամ վաճառվել Դակարի և Սենեգալի բնակիչներին՝ խրախուսելու նրանց «մտածել փողի նշանակության (արժեքի) և իրենց սեփական տեղական արժույթի ապագայի մասին»[6]:
Անդամակցություն
2015 թվականին Էնթոնի Մարուպինգը հայտարարել է, որ Քենիան, Ուգանդան, Տանզանիան, Ռուանդան և Բուրունդին պարտավորվել են միանալ ընդհանուր արժույթին հաջորդ տասը տարում[7]:
Եգիպտոսը, Էսվատինին և Լեսոտոն գրանցել են վերապահումներ արժութային միության ճշգրիտ ամսաթվի վերաբերյալ և խնդրել են երկու-երեք տարով հետաձգել[8]:
Սեյշելյան կղզիները կարող են չմիանալ տնտեսական մտավախությունների պատճառով և կարող են Կաբո Վերդեի հետ միասին ավելի ուշ փորձել միանալ եվրոյին , մինչդեռ Մայոտի պաշտոնական արժույթը եվրոն է[9][10]։
Աֆրիկայի կենտրոնական բանկ
Աֆրիկյան կենտրոնական բանկը Աֆրիկյան միության երեք ֆինանսական հաստատություններից մեկն է։ Այն ժամանակի ընթացքում կստանձնի Աֆրիկյան արժույթի հիմնադրամի պարտականությունները:
ԱԿԲ-ի ստեղծումը, որը պետք է ավարտվի մինչև 2028 թվականը, առաջին անգամ համաձայնեցվել է 1991 թվականին Աբուջայի պայմանագրում: 1999 թվականի Սիրտի հռչակագիրը կոչ էր անում արագացնել այս գործընթացը՝ մինչև 2020 թվականըը[11]:
Երբ այն ամբողջությամբ կիրառվի Համաաֆրիկյան խորհրդարանի օրենսդրության միջոցով, ԱԿԲ-ն կլինի աֆրիկյան միասնական արժույթի միակ թողարկողը (Աֆրիկյան արժույթի միություն/Աֆրո), կդառնա աֆրիկյան կառավարությունների բանկիրը, կլինի Աֆրիկայի մասնավոր և պետական բանկային հաստատությունների բանկիրը, կկարգավորի և կվերահսկի աֆրիկյան բանկային արդյունաբերությունը և կսահմանի պաշտոնական տոկոսները և փոխարժեքները՝ աֆրիկյան կառավարության վարչակազմի հետ համատեղ:
Չնայած որոշ երկրներ վերապահումներ ունեն լիարժեք տնտեսական և արժութային միության վերաբերյալ, մի քանի տարածաշրջանային արժութային միություններ արդեն գոյություն ունեն, իսկ մյուսները նախատեսվում են:
Ստորագրողներ
Պայմանագրի ստորագրողները բոլորն էլ եղել են Աֆրիկյան միասնության կազմակերպության անդամներ (ԱՄ-ի նախորդը) այն ժամանակ (Էրիթրեան, Հարավային Աֆրիկան, Հարավային Սուդանը և Մարոկկոն միացել են դրանից հետո)[12][13]։
Պետություն | Պաշտոնական արժույթ | Ոչ ֆորմալ արժույթ | Նշումներ |
---|---|---|---|
Ալժիր | DZD | ||
Անգոլա | AOA | ||
Բենին | XOF | ||
Բոտսվանա | BWP | ||
Բուրկինա Ֆասո | XOF | ||
Բուրունդի | BIF | ||
Կամերուն | XAF | ||
Կաբո Վերդե | CVE | EUR | Մի անգամ երկարաժամկետ հեռանկարում եվրոյին միանալու մասին խոսակցությունները. պաշտոնական վերապահում է ներկայացրել մեկնարկի ամսաթվի վերաբերյալ և այլն: |
Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն | XAF | ||
Չադ | XAF | ||
Կոմորյան կղզիներ | KMF | EUR | |
Կոնգոյի Հանրապետություն | XAF | ||
Կոտ դ’Իվուար | XOF | ||
Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն | CDF | USD | |
Ջիբութի | DJF | ||
Եգիպտոս | EGP | Պաշտոնական վերապահում է ներկայացրել մեկնարկի ամսաթվով և այլն: | |
Էսվատինի | SWL | Պաշտոնական վերապահում է ներկայացրել մեկնարկի ամսաթվով և այլն: | |
Եթովպիա | ETB | ||
Հասարակածային Գվինեա | XAF | ||
Գաբոն | XAF | ||
Գամբիա | GMD | Նախատեսում է Էկոն ավելի շուտ գործարկել: | |
Գանա | GHS | Նախատեսում է Էկոն ավելի շուտ գործարկել: | |
Գվինեա | GNF | Նախատեսում է Էկոն ավելի շուտ գործարկել: | |
Գվինեա-Բիսաու | XOF | ||
Քենիա | KES | ||
Լեսոթո | LSL | Պաշտոնական վերապահում է ներկայացրել մեկնարկի ամսաթվով և այլն: | |
Լիբերիա | LRD | USD | Նախատեսում է Էկոն ավելի շուտ գործարկել: |
Լիբիա | LYD | ||
Մադագասկար | MGA | ||
Մալավի | MWK | ||
Մալի | XOF | ||
Մավրիտանիա | MRO | ||
Մավրիկիոս | MUR | ||
Մարոկկո | MAD | ||
Մոզամբիկ | MZN | ||
Նամիբիա | NAD | ||
Նիգեր | XOF | ||
Նիգերիա | NGN | Նախատեսում է Էկոն ավելի շուտ գործարկել: | |
Ռուանդա | RWF | ||
Սահարայի Արաբական Դեմոկրատական Հանրապետություն | EHP | EUR | |
Սան Տոմե և Պրինսիպի | STN | ||
Սենեգալ | XOF | ||
Սեյշելյան կղզիներ | SCR | Մի անգամ երկարաժամկետ հեռանկարում եվրոյին միանալու մասին խոսակցությունները. պաշտոնական վերապահում է ներկայացրել մեկնարկի ամսաթվի վերաբերյալ և այլն: | |
Սիերա Լեոնե | SLL | USD | Նախատեսում է Էկոն ավելի շուտ գործարկել: |
Սոմալի | SOS | ||
Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն | ZAR | ||
Սուդան | SDG | ||
Տանզանիա | TZS | ||
Տոգո | XOF | ||
Թունիս | TND | ||
Ուգանդա | UGX | ||
Զամբիա | ZMK | ||
Զիմբաբվե | ZWL | 2014 թվականի հունվարի 29-ի դրությամբ Հարավաֆրիկյան ռանդը, Բոտսվանա պուլան, ֆունտ ստեռլինգը, հնդկական ռուփին, եվրոն, ճապոնական իենը, ավստրալիական դոլարը, ԱՄՆ դոլարը և չինական յուանը Զիմբաբվեում օրինական վճարման միջոց են: |
Ծանոթագրություններ
- ↑ Alao, Adeyemi College of Education (ACE) Department of Economics. «African single currency: The Great White Hope for a New Africa». Ondo, Nigeria. Արխիվացված է օրիգինալից 13 April 2014-ին. Վերցված է 7 May 2015-ին.
- ↑ «Profile: African Union». BBC News. 2006-07-01. Արխիվացված օրիգինալից 12 July 2006-ին. Վերցված է 2006-07-10-ին.
- ↑ «Treaty Establishing the African Economic Community». The African Union Commission. Վերցված է 2019-06-25-ին.
- ↑ «Deber International Reinigungsfirma Hamburg –». Deber International Reinigungsfirma Hamburg (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-11-16-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.
- ↑ «The Afro, a prototype currency for all Africa». portal.unesco.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-08-16-ին. Վերցված է 2016-04-12-ին.
- ↑ The Afro Today Արխիվացված Նոյեմբեր 16, 2012 Wayback Machine
- ↑ «Africa: AU Summit – African States Consider Single Currency, Passport». Premium Times (Abuja). 2015-06-13. Վերցված է 2017-02-04-ին.
- ↑ (According to the BBC on January 3, 2008)
- ↑ Portugal, Rádio e Televisão de. «Últimas – RTP Notícias». tv1.rtp.pt. Վերցված է 2016-05-08-ին.
- ↑ Minister of the Economy, Industry and Employment (France). «L'évolution du régime monétaire outre-mer» (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2004-11-19-ին. Վերցված է 2008-11-30-ին.
- ↑ Paul R. Masson and Heather Milkiewicz (Jul 2003). «Africa's Economic Morass--Will a Common Currency Help?». The Digital Collegian. Արխիվացված է օրիգինալից 2007-10-09-ին. Վերցված է 2006-04-22-ին.
- ↑ «African Economic Community (AEC)». Արխիվացված է օրիգինալից 2004-02-22-ին.
- ↑ «AU2002:AEC/Abuja Treaty». Արխիվացված է օրիգինալից 2008-05-12-ին. Վերցված է 2008-09-21-ին.
Արտաքին հղումներ
- Dr. Karis Muller, Australian National University: The Euro And African Monetary Integration,(չաշխատող հղում) in Humanitas Journal of European Studies, Volume I, Issue 1, November 2007
- Dr. Karis Muller, Australian National University: The Euro And African Monetary Integration,(չաշխատող հղում) in Humanitas Journal of European Studies, Volume I, Issue 1, November 2007
- The Euro And African Monetary Integration in Humanitas Journal of European Studies, Volume I, Issue 1, December 2007
- Text of the Abuja Treaty – from the African Union