Ռուբեն Թելունց
Ռուբեն Ռաֆայելի Թելունց (մարտի 2, 1954, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ օպերային երգիչ, բաս[1], պրոֆեսոր, հայ-ամերիկյան արվեստի և գրողների միության պատվավոր անդամ։
| Ռուբեն Թելունց | |
|---|---|
| Ծնվել է | մարտի 2, 1954 (70 տարեկան) Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | օպերային երգիչ |
| Երգչաձայն | բաս |
| Կրթություն | Լևոն Շանթի անվան թիվ 4 դպրոց և Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ռուբեն Թելունցը ծնվել է 1954 թվականի մարտի 2-ին, Երևանում[2]։ 1961 թվականին ընդունվել է Երևանի Մ. Գորկու անվան միջնակարգ դպրոցը։ Դպրոցական տարիներին մասնակցել է դպրոցի երգչախմբի համերգներին։ Դպրոցն ավարտելուց հետո մեկնել է զինծառայության, որտեղ ծառայությունն անցկացրել է Անդրկովկասյան երգի պարի ռազմական անսամբլում։
Զորացրվելուց հետո վերադարձել է Հայաստան և 1976 թվականին ընդունվել Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի նախապատրաստական, այնուհետև՝ առաջին կուրս։ 1983 թվականին ավարտել է կոնսերվատորիան և հրավիրվել Հայաստանի հնագույն երաժշտության «Շարական» համույթ (գեղարվեստական ղեկավար՝ Դանիել Երաժիշտ), որը հետագայում վերանվանվել է «Տաղարան» (գեղարվեստական ղեկավար՝ կոմպոզիտոր Երվանդ Երկանյան)։ Համույթի կազմում Ռուբեն Թելունցը երգել է Բախի, Հենդելի, Հայնրիխ Շյուցի, Մաշտոցի, Խորենացու, Կոմիտաս Աղցեցու, Շնորհալիի, Կոմիտասի, հայ ազգագրական, Ժողովրդական, Ազգային ազատագրական հայրենասիրական երգեր, ելույթներ է ունեցել ԽՍՀՄ մի շարք քաղաքներում, Հոլանդիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Արգենտինայում, Բրազիլիայում, Ուրուգվայում, Լիբանանում, Ֆինլանդիայում։
1984 թվականից որպես մեներգիչ Ռուբեն Թելունցը հանդես է եկել Երևանի Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական ակադեմական թատրոնում։ 1986 թվականին Ֆինլանդիայում ելույթ է ունեցել Հայաստանի լավագույն արվեստագետների հետ։
Հայաստանի օպերային թատրոնի կազմում 1989 թվականին ԱՄՆ-ում ներկայացրել է Վասակ Մամիկոնյանի և Քյոխվայի դերերգը՝ «Արշակ Բ» և «Անուշ» օպերաներում։
1993 թվականին գերազանց ավարտել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի ասպիրանտուրան և որպես երգեցողության դասախոս հրավիրվել Երևանի էստրադային և ջազային արվեստի պետական քոլեջ։
1997 թվականին իր սաների և ԱՄՆ-ից հրավիրված երգիչների հետ երգել է Էնդրյու Լլոյդ Ուեբերի «Հիսուս Քրիստոս գերաստղ» ռոք օպերայում՝ Կայաֆայի դերում։
1997 թվականին Իսպանիայի յոթ քաղաքում Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական ակադեմական թատրոնը ներկայացրել է Վերդիի «Օթելլո» օպերան, որտեղ երգիչը հանդես եկել «Լոդովիգոյի» դերով։
1999 թվականին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում Ռուբեն Թելունցը կատարել է Վասակ Սպարապետի և Քյոխվայի դերերգը «Արշակ Բ» և «Անուշ» օպերաներում։
Գլենդելի սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ Ռուբեն Թելունցը ելույթ է ունեցել բազմաթիվ համերգներով (դիրիժոր Միքայել Ավետիսյան)։ 2006 թվականին Գլենդելի «Ալեքս» համերգասրահում Անահիտ Ներսիսյանի հետ կատարել է Ա. Հարությունյանի «Հայրենիքիս» վոկալ սիմֆոնիկ կանտատան, (դիրիժոր Միքայել Ավետիսյան)։
Հետագայում Ռուբեն Թելունցը ԱՄՆ ում ստեղծել է իր «Թելունց Երաժշտանոց» երաժշտական դպրոցը, որտեղ ուսանում են հայ և օտար ազգի ուսանողներ։
Դասավանդել է Գլենդելի «Սթար» թատրոնում, հանդիսանում է «Ոսկե Սրինգ» հաղորդաշարի հեղինակն ու վարողը։
2016 թվականի հունվարի 28-ին Գլենդելի Ալեքս թատերասրահում կազմակերպված Հայաստանի զինված ուժերի 24֊րդ ամյակին նվիրված համերգի ժամանակ, սփյուռքում հայրենասիրական ոգին ամուր պահելու համար, Հայկական Բանակի 24֊րդ ամյակի կապակցությամբ, «Զինվոր համակարգող խորհրդի» կողմից Ռուբեն Թելունցը արժանացել է «Զինվոր հայրենյաց» մեդալով։
2022 թվականին ԱՄՆ-ում լույս է տեսել նրա հեղինակած երգերի, երաժշտական ստեղծագործությունների և բանաստեղծությունների ընտրանին, գրքի առաջին շնորհանդեսը տեղի է ունեցել Երևանում, Նարեկացի արվեստի միությունում։
2023 թվականին գրքի երկրորդ հրատարկության շնորհանդեսը տեղի է ունեցել Գլենդելի «Գրիգոր և Մարիամ Գարամանուկյան» կենտրոնում՝ «Ծովից Ծով Հայաստան» խորագրով։
Երգացանկ խմբագրել
- Դավիթ-Բեկ, «Դավիթ-Բեկ», Ա. Տիգրանյան
- Ռամֆիս «Աիդա», Ջ. Վերդի
- Ֆերանդո, «Տրուբադուր», Ջ. Վերդի
- Դոն Բազիլիո, «Սևիլիան Սափրիչ», Ջ. Ռոսինի
- Կոլեն, «Բոհեմ», Ջ. Պուչինի
- Բոնզա, «Չիո Չիո Սան», Ջ. Պուչինի
- Ցյունիգա, «Կարմեն», Ժ. Բիզե
- Վասակ Սպարապետ, «Արշակ Բ», Տ. Չուխաջյան
- Քյոխվա, «Անուշ», Ա. Տիգրանյան
- Պահակ, «Անուշ», Ա. Տիգրանյան
- Սուրին, «Պիկովայա Դամա», Պ. Չայկովսկի
- Ցանգալա, «Դաիսի», Զ. Փալիաշվիլի
- Բազար Բաշի, «Սայաթ-Նովա», Ալ. Հարությունյան
- Նադիր Շահ, «Ալմաստ», Ալ. Սպենդիարյան
- Պասկեվիչ, «Ճանապրհորդություն դեպի Էրրզրում» Է. Հովհաննեսյան
- Լոդովիգո, «Օթելլօ», Ջ. Վերդի
- Դոկտոր, «Տրավիատա», Ջ. Վերդի
Գրականություն խմբագրել
- Սերգեյ Առաքելյան, «Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական ակադեմական թատրոն»
- Ռուբեն Թելունց, «Երկխոսություն»
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ fromgyumri (2014 թ․ հունիսի 26). «Հայ ժող. երգ. Ելա տանիս». Vision From Gyumri. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 11-ին.
- ↑ «Թելունց Ռուբեն Ռաֆայելի — Hayazg». am.hayazg.info. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 11-ին.