Վիքիպեդիա

Էդգար Հովհաննիսյան

հայ երաժշտության ուսուցիչ, կոմպոզիտոր

Էդգար Սերգեյի Հովհաննիսյան (հունվարի 14, 1930(1930-01-14), Երևան, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն - դեկտեմբերի 28, 1998(1998-12-28), Երևան, Հայաստան), հայ կոմպոզիտոր։ ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1962 թ.), ՀԽՍՀ (1972 թ.) և ԽՍՀՄ (1986 թ.) ժողովրդական արտիստ։

Էդգար Սերգեյի Հովհաննիսյան
Edgar Hovhannisyan.JPG
Ծնվել էհունվարի 14, 1930(1930-01-14)
Երևան, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն
ԵրկիրFlag of Armenia.svg Հայաստան և Flag of the Soviet Union.svg Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն
Մահացել էդեկտեմբերի 28, 1998(1998-12-28) (68 տարեկան)
Երևան, Հայաստան
Ժանրերօպերա
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, երաժշտության ուսուցիչ և ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ
ԱշխատավայրԵրևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
ԿրթությունՄոսկվայի կոնսերվատորիա և Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ

ԿենսագրությունԽմբագրել

Ավարտել է Երևանի կոնսերվատորիան (1953 թ., դասատու՝ Գրիգոր Եղիազարյան), Մոսկվայի կոնսերվատորիայի ասպիրանտուրան (1957, ղեկավար՝ Ա. Խաչատրյան)։ 1962-1968 թվականներին՝ Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի թատրոնի տնօրեն, 1970-1974 թվականներին՝ Հայկական ժողովրդական երգի-պարի համույթի, 1979-1984 թվականներին՝ ՀՀ հեռուստատեսության և ռադիոյի կամերային երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար, 1986-1991 թվականներին՝ Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիայի ռեկտոր։

Հովհաննիսյանը էական նպաստ է ունեցել հայ երաժշտության զարգացման գործում։ Ստեղծել է բալետներ «Մարմար» (1957), «Երկնագույն նոկտյուրն» (1964), «Հավերժական կուռք» (1966), «Անտունի» (1969), Լերմոնտովի «Դիմակահանդես» դրամայի համար գրված Ա. Խաչատրյանի երաժշտության բալետային կոմպոզիցիա («Դիմակահանդես», 1982 թ.): Երաժշտաբեմադրական արվեստի արդի միտումներին համահունչ են «Սասունցի Դավիթ» օպերա-բալետը (1976 թ.), «Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում» (ըստ Պուշկինի համանուն նոթերի) օպերան (1987 թ.)։

Հովհաննիսյանի կամերային և սիմֆոնիկ ստեղծագործությունն առանձնանում է բարոյափիլիսոփայական ընդհանրացումներով։ Լայնախոհությունը, դինամիզմը, ազգային լեզվի նորացումը բնորոշ են Դաշնամուրային կվինտետին (1955 թ.), սիմֆոնիաներին (1957, 1983, 1984 թթ.), «Գողգոթա» սիմֆոնիկ պոեմին (1993 թ.), «Գրիգոր Նարեկացի» օրատորիային (1995 թ.), կվարտետներին (1950, 1958, 1964, 1981 թթ.), թավջութակի Սոնատ-էպիտաֆիային (1975 թ.), կամերային նվագախմբի Կոնցերտ-բարոկկոյին (1984 թ.)։ Թավջութակի մենանվագ սոնատում (1970) ավանդական ցիկլային ձևին զուգորդված է Արևելքի երաժշտությանը բնորոշ արձակ-Հովհաննիսյանի՝ ժողովրդական երգերի հիման վրա (40) և Վ. Տերյանի խոսքերով (20) խմբերգերը։

Հեղինակ է նաև քաղաքացիական հնչեղություն ունեցող «Էրեբունի-Երևան», «Արփա-Սևան», «Սարդարապատ»[1] երգերի, թատերական և կինո երաժշտության։

Էդգար Հովհաննիսյանը եղել է ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր (1963-1971 թթ.), ԽՍՀՄ ժողովրդական պատգամավոր (1989-1991 թթ.)։

ՊարգևներԽմբագրել

  • «Պատվո նշան» շքանշան
  • «Աշխատանքի գերազանցության համար» մեդալ, 1956 թ.[2]
  • ՀԽՍՀ պետական մրցանակ, 1967 թ.
  • ԽՍՀՄ պետական մրցանակ, 1979 թ.
  • Երիտասարդության և ուսանողների համաշխարհային փառատոնի դափնեկիր, (Մոսկվա, 1957 թ.)
  • Արամ Խաչատրյանի անվան մրցանակ, 1984 թ.
  • Տիտոգրադի պատվավոր քաղաքացի
  • Երևանի պատվավոր քաղաքացի, 1998 թ.

ՖիլմերԽմբագրել

ՊատկերասրահԽմբագրել

  • Էդգար Հովհաննիսյանի հուշատախտակը Դիլիջանի կոմպոզիտորների ստեղծագործական տանը

  • Էդգար Հովհաննիսյանի հուշատախտակը Երևանում

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ «SARTARABAD - KOHAR | ՍԱՐԴԱՐԱՊԱՏ - ԳՈՀԱՐ | Live in Lebanon 2015 - YouTube»։ www.youtube.com։ Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 21 
  2. ↑ «ЭДГАР ОГАНЕСЯН» (ռուսերեն)։ kino-teatr.ru։ Վերցված է 2022-11-16 
  3. ↑ «ЭДГАР ОГАНЕСЯН» (ռուսերեն)։ kino-teatr.ru։ Վերցված է 2022-11-16 

ԳրականությունԽմբագրել

  • Գասպարյան Ի., Էդգար Հովհաննիսյան, Երևան, 1969
  • Генина Л., Эдгар Оганесян, М., 1959
 
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էդգար_Հովհաննիսյան&oldid=8547999» էջից