Արձագանքներ Պանամայի փաստաթղթերին

Պանամայի փաստաթղթերը (իսպ.՝ Papeles de Panamá) 11,5 միլիոն արտահոսած փաստաթղթեր են (կամ 2,6 տերաբայթ տվյալներ), որոնք հրապարակվել են 2016 թվականի ապրիլի 3-ից։ Փաստաթղթերը մանրամասնում են ավելի քան 214,488 օֆշորային կազմակերպությունների ֆինանսական և իրավաբան-հաճախորդների մասին տեղեկությունները[1][2][3][4][5][6]։ Փաստաթղթերը, որոնց մի մասը թվագրվում է 1970-ականներին, ստեղծվել և վերցվել են Պանամայի նախկին օֆշորային իրավաբանական գրասենյակից և կորպորատիվ ծառայություններ մատուցող «Mossack Fonseca»-ից[7][8], և համանման արտահոսքերով հավաքվել են որոնելի տվյալների բազայում[9]։

Փաստաթղթերը պարունակում են անձնական ֆինանսական տեղեկատվություն հարուստ անհատների և պետական ​​պաշտոնյաների մասին, որոնք նախկինում գաղտնի են եղել[10]։ Այս փաստաթղթերի հրապարակումը հնարավորություն տվեց քրեական հետապնդում հաստատել Յան Մարսալեկի նկատմամբ, որը դեռևս հետաքրքրում է եվրոպական մի շարք կառավարությունների՝ ռուսական հետախուզության[11] և միջազգային ֆինանսական խարդախ Հարալդ Յոահիմ ֆոն դեր Գոլցի հետ բացահայտված կապերի պատճառով[12]։ Թեև օֆշորային բիզնես կազմակերպությունները օրինական են, լրագրողները պարզել են, որ «Mossack Fonseca»-ի որոշ կորպորացիաներ օգտագործվել են անօրինական նպատակներով, այդ թվում՝ խարդախության, հարկերից խուսափելու և միջազգային պատժամիջոցներից խուսափելու համար[13]։

Կառավարության արձագանքներն ու հետաքննությունները

խմբագրել

Արգենտինա

խմբագրել
 
Արգենտինայի նախագահ Մաուրիսիո Մակրին

Արգենտինայի նախագահ Մաուրիսիո Մակրին նշված է որպես Բահամյան կղզիներում տեղակայված առևտրային ընկերության ղեկավար, որը նա չի բացահայտել Բուենոս Այրեսի քաղաքապետի պաշտոնում իր պաշտոնավարման ընթացքում, պարզ չէ, թե արդյոք այն ժամանակ Արգենտինայի օրենսդրությամբ պահանջվում էր բացահայտել ոչ բաժնետիրական կապիտալի հետ կապ ունեցող տնօրինության մասին տեղեկատվությունը թե ոչ[14]։

2016 թվականի ապրիլի 7-ին դաշնային դատախազ Ֆեդերիկո Դելգադոն պաշտոնական հետաքննություն է սկսել Flag Trading Ltd-ին Մակրիի ներգրավվածության վերաբերյալ, որը Պանամայում գրանցված ընկերության է, որի տնօրենն եղել է նախագահ Մակրին։ Դատավոր Սեբաստիան Կասսանելլոյին խնդրել են հետաքննություն սկսել[15]։ Նախնական միջնորդությունը ներկայացրել է Նեուկենի ներկայացուցիչ Դարիո Մարտինեսը։ Մարտինեսը պնդում է, որ Մակրին կարող է մեղավոր լինել սուտ վկայության մեջ՝ իր երդվյալ հայտարարության մեջ արված բացթողումների պատճառով[16]։ Մարտինեսը նաև հղում է կատարել մեկ այլ օֆշորային ընկերության՝ Kagemusha SA-ին (անունը ստացել է Ակիրա Կուրոսավայի 1980 թվականի ֆիլմի պատվին), որը ստեղծվել է 1981 թվականին, և որի հետ նախագահ Մակրին նույնպես կապեր է ունեցել[17][18]։

2017 թվականի սեպտեմբերի 20-ին քաղաքացիական գործերով դատավոր Անդրես Ֆրագան որոշել է, որ Բահամյան կղզիներում գտնվող Fleg Trading Ltd-ում Մաուրիսիո Մակրին համաձայնել է տնօրենի պաշտոնին, որի համար նշանակվել էր միայն փոխարինող նշանակելու և հրաժարական տալու համար։ Որոշումը հավելում է, որ երկու ընկերություններից ոչ մեկում նա բաժնետեր չի եղել, որ նա չի ստացել որևէ շահաբաժին կամ շահույթ, չի մասնակցել բիզնեսի որոշումների կայացմանը կամ որևէ բիզնեսի, ինչպես նաև չի եղել որևէ ընկերության ընթացիկ բանկային հաշվի սեփականատեր կամ համասեփականատեր[19]։

Արգենտինացի ֆուտբոլիստ Լիոնել Մեսսիի ընտանիքը հայտարարել է, որ բողոք կներկայացնի այն բանից հետո, երբ հաղորդագրություններում նրանց մեղադրել են Պանամայում հարկերից խուսափելու ցանց ստեղծելու մեջ։ Ընտանիքը հերքել է Մեսսիի մասնակցությունը դրան և մեղադրանքները զրպարտչական է անվանել։ Նրանք հայտարարել են, որ Պանամայի փաստաթղթերում նշված ընկերությունը չի գործել, և որ Մեսսին Արգենտինայի հարկային մարմնի հետ վարույթներից առաջ և հետո հայտարարագրել է պատկերի իրավունքներից ստացված բոլոր եկամուտները[20]։

Հյաստան

խմբագրել
 
Միհրան Պողոսյան

2016 թվականի ապրիլի 4-ին Հետքը հայտնել է, որ համաձայն Պանամական փաստաթղթերի, արդարադատության գեներալ-մայոր և Հայաստանի հարկադիր կատարման ծառայության պետ Միհրան Պողոսյանը կապված է եղել Պանամայում գրանցված երեք ընկերությունների հետ (Sigtem Real Estates Inc., Hopkinten Trading Inc. և Bangio Invest SA, լինելով Sigtem և Hopkinten-ի միակ սեփականատերը)[21][22]։ Ապրիլի 8-ին Հայկական Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնը միջնորդություն է ներկայացրել Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողով՝ Պողոսյանի նկատմամբ հետաքննություն սկսելու պահանջով[23]։ Պողոսյանի բիզնեսի հետ կապված հիշատակվում էին նաև հորեղբայրներ՝ Գրիգոր և Միխայիլ Հարությունյանների ընտանիքների անդամները[21]։

Ավստրալիա

խմբագրել

2016 թվականին Ավստրալիայի հարկային վարչությունը հայտարարել է, որ հետաքննում է 800 անհատ ավստրալացի հարկատուների Mossack Fonseca-ի հաճախորդների ցանկում, և որ որոշ գործեր կարող են փոխանցվել երկրի լուրջ ֆինանսական հանցագործությունների դեմ պայքարի խմբին[24]։

Ադրբեջան

խմբագրել
 
Ադրբեջանի նախագահ Իհլամ Ալիև:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը չի պատասխանել բազմիցս մեկնաբանությունների խնդրանքներին[25]։

Ըստ ICIJ կայքի՝ «Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ընտանիքը հմայիչ, գլամուրային կյանք է վարում ՝ մասամբ շնորհիվ տնտեսության գրեթե բոլոր ոլորտների ֆինանսական շահերի։ ... [Ալիևի դուստրը] Արզուն ֆինանսական մասնաբաժիններ ունի արևմտյան Չովդար գյուղում ոսկու արդյունահանման իրավունք շահած ընկերությունում և երկրում բջջային հեռախոսների խոշորագույն արտադրող Azerfon ընկերությունում։ Արզուն նաև ՍՎ Holding-ի խոշոր բաժնետերն է, որը վերահսկում է «Ադրբեջանական ավիաուղիների» (Ազալ) հետ կապված գրեթե բոլոր գործողությունները՝ սկսած սնունդից մինչև տաքսի օդանավակայանում։ 2010 թվականին Երկու քույրերն ու եղբայրը՝ Հեյդարը, Դուբայում ունեցել են մոտ 75 միլիոն դոլար արժողությամբ անշարժ գույք։ Հեյդարը Դուբայի ինը շքեղ առանձնատների օրինական սեփականատերն է, որոնք ձեռք են բերվել մոտ 44 միլիոն դոլարով»[25]։

Բանգլադեշ

խմբագրել

Բազմաթիվ լրատվամիջոցների տվյալներով՝ ցուցակում են երկու կոնգլոմերատներ և երեսուներկու բանգլադեշցի բաժնետերեր։ Բիզնեսի լավագույն դեմքերն են Մուհամմեդ Ազիզ Խանը[26], Մոհիուդդին Մոնեմը[27] և Սամսոն Հ. Չաուդհուրին[28]։ Նշվում է, որ ցուցակում են Ավամի լիգայի նախագահության անդամ Քազի Զաֆարուլլան և նրա կինը՝ Նիլուֆար Զաֆարը[28][29]։

2016 թվականի ապրիլի 7-ին Բանգլադեշի հակակոռուպցիոն հանձնաժողովը հետաքննություն է սկսել ձեռնարկությունների և անհատների մասին մանրամասներ ստանալու համար և ասել, որ հարկերից խուսափողները կկանգնեն դատարանի առաջ և կպատժվեն։

Բրազիլիա

խմբագրել

Բրազիլիայի յոթ կուսակցությունների քաղաքական գործիչները ճանաչվել են որպես Պանամայի վրա հիմնված ընկերության հաճախորդներ, որոնք հայտնվել են տվյալների զանգվածային արտահոսքի կենտրոնում՝ հնարավոր հարկերից խուսափելու վերաբերյալ։ Արտահոսած ֆայլերը ներառում էին քաղաքական գործիչներ Բրազիլիայի ամենամեծ կուսակցության՝ PMDB-ից, որը 2016 թվականին դուրս է եկել նախագահ Դիլմա Ռուսեֆի կոալիցիայից։ Արտահոսքերում հիշատակվել են նաև PSDB-ի՝ երկրի ամենահայտնի ընդդիմադիր կուսակցության քաղաքական գործիչները, ինչպես նաև PDT, PP, PSB, PSD և PTB կուսակցություններից այլ անձինք։ Արտահոսքերում Ռուսեֆի Աշխատավորական կուսակցության ոչ մի քաղաքական գործիչ չի հիշատակվել[30]։ Trouw օրաթերթի մի խումբ հոլանդացի լրագրողների պանամական թերթերում կատարված հետազոտությունը ցույց է տվել, որ TV Globo-ն «բազմիցս» վկայակոչվել է De Nederlandsche Bank-ի փողերի լվացման հետաքննության մեջ, որը պարզել է, որ լրատվամիջոցը տարիներ շարունակ մի քանի անգամ է իրականացրել, «անկանոն ֆինանսական գործարքներ» հարկային դրախտների միջոցով՝ Copa Libertadores-ի հեռարձակման իրավունքները վճարելու համար։

Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ

խմբագրել

Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում Mossack Fonseca-ն ենթարկվել է 6-ամսյա հետաքննության՝ կարգավորող մարմնի՝ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիների ֆինանսական ծառայությունների հանձնաժողովի կողմից։ Հետաքննության ավարտին նրանք տուգանվել են 440,000 ԱՄՆ դոլարով ահաբեկչության ֆինանսավորման կանոնակարգերի խախտման և փողերի լվացման դեմ պայքարի կանոնակարգերի խախտման համար[31]։ Այս տուգանքը կարգավորող մարմնի կողմից երբևէ կիրառված ամենաբարձրն էր և միայն մի փոքր զիջում էր առավելագույն տուգանքին, որը նրանք կարող էին կիրառել[31]։

Կանադա

խմբագրել

Կանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոն հերքել է որևէ առնչություն արտահոսքի հետ՝ ասելով. «Ես լիովին և ամբողջությամբ թափանցիկ եմ եղել իմ և իմ ընտանիքի ֆինանսների վերաբերյալ։ Դա այն է, ինչ ես վաղ իմացա, որ կանադացիներն ակնկալում են իրենց ղեկավարներից»[32]։ Կառավարությունը կարգադրել է Կանադայի եկամուտների գործակալությանը գտնել Պանամայի փաստաթղթերի պատճենները՝ գտնելու բոլոր կանադացիներին, ովքեր օգտագործել են օֆշորային հաշիվները հարկերից խուսափելու համար[32]։

Կանադայի թագավորական բանկիի գործադիր տնօրեն Դեյվիդ Մակքեյը հայտարարել է, որ բանկը ստեղծել է թիմ, որը վերանայել է Mossack Fonseca-ի հետ կապերի չորս տասնամյակների փաստաթղթերը[33][34]։ Մոնրեալի բանկի գործադիր տնօրեն Բիլ Դաունը նույնպես պաշտպանել է՝ ասելով, որ «կանադական բանկերը «կտրուկ» ուժեղացրել են փողերի լվացման դեմ պայքարի վերահսկողությունը վերջին յոթից տասը տարիների ընթացքում»։ Նա նաև հայտարարել է, որ կանադական բիզնեսների և Պանամական փաստաթղթերի միջև ցանկացած կապ ծագել է շատ վաղուց՝ մինչ այն պահը, երբ կանադական բանկերը միջոցներ ձեռնարկեցին փողերի լվացումը դադարեցնելու համար[33]։

Չինաստան

խմբագրել
 
Չինաստանի գլխավոր առաջնորդ Սի Ցզինպին:

Հայտնի են դարձել չինացի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հարազատների անունները, այդ թվում՝ յոթ բարձրաստիճան ղեկավարներ և Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության քաղբյուրոյի նախկին բարձրաստիճան ղեկավարներ, այդ թվում՝ նախկին վարչապետ Լի Պենի դուստրը՝ Լի Սյաոլինը, Կոմունիստական կուսակցության նախկին գլխավոր քարտուղար Հու Յաոբանի որդին՝ Հու Դեհուան և Դեն Լաիագուին՝ ներկայիս գլխավոր քարտուղարի աներորդին։ Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության նախագահ Սի Ջզինպինը։ Դենը Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում ունեցել է երկու կեղծ ընկերություն։ Այլ անձանց թվում են եղել քարոզչության բաժնի պետ Լյու Յունշանի որդին և հարսը, ինչպես նաև փոխվարչապետ Չժան Գաոլիի փեսան[35]։ Չինաստանի կառավարությունը թաքցնում է սոցիալական ցանցերում «Պանամական փաստաթղթերի» մասին հիշատակումները և որոնման համակարգերում որոնման արդյունքները[36]։ Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցությունը լրատվական կազմակերպություններին ասել է, որ ջնջեն Պանամայի փաստաթղթերի արտահոսքի հետ կապված ամբողջ բովանդակությունը։

Այդ նյութը գնահատելով որպես Չինաստանի վրա օտարերկրյա լրատվամիջոցների համակարգված հարձակում՝ տեղեկատվական համացանցային ծառայություններն անմիջապես բանավոր հրաման են ստացել ջնջել «Պանամական փաստաթղթերի» մասին արտատպված հաղորդագրությունները և առանց բացառությունների չհետևել դրանց հետ կապված նյութերին։ Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Հոնգ Լեյը ապրիլի 5-ին կայացած մամուլի ասուլիսում ասել է, որ ինքը «մեկնաբանություն չունի» նման անհիմն մեղադրանքների"վերաբերյալ[37]։

Չինաստանում երեք տարի անընդմեջ Սի Ցզինպինի նախաձեռնած հակակոռուպցիոն արշավ, արդյունքում ավելի քան 300 000 կուսակցական պաշտոնյաներ պատժվել են ֆինանսական իրավախախտումների համար[38][39]։

Չինաստանի իշխանություններն արգելափակել են Պանամայի փաստաթղթերի մասին գրեթե բոլոր տեղեկությունները չինական լրատվամիջոցներում և համացանցում։ Էկրանկադրը ցույց է տվել, որ իշխանությունը ստիպել է բոլոր կայքերին ջնջել Պանամայի փաստաթղթերի բովանդակությունը[40]։ Օտարերկրյա կայքերը, ինչպիսիք են Wikileak-ը, China Digital Times-ը, արգելափակվել են մայրցամաքային Չինաստանում։ Պաշտոնական լրատվամիջոցները, ինչպես The Global Times-ը (Huanqiu Shibao) հաղորդել են Իսլանդիայի վարչապետի հրաժարականի մասին, սակայն լրատվամիջոցները երբեք չեն նշել, որ Պանամական փաստաթղթերը պատճառ են դարձել այդ հրաժարականին[41]։ Sina Weibo-ում, որը Twitter-ի նման սոցիալական մեդիա է Չինաստանում, Պանամայի փաստաթղթերի մասին գրեթե ողջ բովանդակությունը ջնջվել է։

Կոլումբիա

խմբագրել

Ազգային հարկային և մաքսային վարչությունը հետաքննություն է սկսել Mossack Fonseca Colombia-ի՝ Mossack Fonseca-ի դուստր ձեռնարկության բոլոր 850 հաճախորդների նկատմամբ, որոնք հիմնադրվել են 2009 թվականին[42]։ 2014 թվականին Կոլումբիան Պանաման մտցրել է հարկային դրախտների իր սև ցուցակում[43]։

Կիպրոս

խմբագրել

Կիպրոսի Կենտրոնական բանկը պաշտոնապես հայտարարեց. «Ինչ վերաբերում է մամուլի հաղորդագրություններին, որոնք մեջբերում են արտահոսող փաստաթղթերը, որոնք հայտնի են որպես «Պանամական փաստաթղթեր», Կիպրոսի Կենտրոնական բանկը հայտարարում է, որ գնահատում է տեղեկատվությունը այնքանով, որքանով այն կարող է առնչվել Կիպրոսի բանկային համակարգին և անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան միջոցներ է ձեռնարկում»[44]։ Կիպրական առցանց թերթերից մեկում ասվում է. «Կիպրոսի կապը բխում է այն փաստից, որ Fonseca-ն գրասենյակ է ղեկավարում Կիպրոսում և, ավելի կոնկրետ Լիմասոլում։ Գծապատկերում արտահոսքերը Կիպրոսը անվանում են որպես հարկային դրախտ (երկրներ, որոնք քիչ են առաջարկում կամ ընդհանրապես չեն առաջարկում հարկ), չնայած այն ունի կորպորատիվ հարկի դրույքաչափ 12,5%, նույնն է, ինչ Իռլանդիան»[44]։

Չեխիայի Հանրապետություն

խմբագրել

2021 թվականի հոկտեմբերին Անդրեյ Բաբիշը երկրորդ անգամ առաջադրվել է որպես երկրի վարչապետ և առաջատար է եղել հասարակական կարծիքի հարցումների արդյունքներով։ Առաջին քվեարկությունից մեկ շաբաթ առաջ՝ հոկտեմբերի 3-ին, «պանամական փաստաթղթերում» պարզվել է, որ Բաբիշն օգտագործել է կեղծ ընկերություն՝ հարկային հանգրվան ֆրանսիական Դղյակ գնելու համար։ Չեխիայի օրենքը պահանջում է բացահայտել նման գնման մասին տեղեկությունները, ինչը նա չի կարողացել անել, չնայած առաջադրվել է որպես պոպուլիստ, որը հաճախ դեմ է արտահայտվել երկրի էլիտաների շրջանում կոռուպցիային։ Երկրի վարչապետի ընտրությունների արդյունքում հաղթող չի ճանաչվել[45]։

ԵՄ շատ բարձրաստիճան գործիչներ ներգրավված են Պանամական փաստաթղթերի սկանդալում[46]։ Հարկային հարցերով եվրոպական հանձնակատար Պիեր Մոսկովիչին հայտարարել է, որ Եվրամիությունն ընդհանուր առմամբ «պարտավոր է» կանխել հարկերից խուսափելը, ինչպես բացահայտվել է «Պանամական փաստաթղթերի» հետ կապված սկանդալում։ Մոսկովիչին լրագրողներին ասել է, որ օֆշորային ընկերությունների օգտագործումը հարկային մարմիններից ֆինանսական ակտիվների «ցնցող գումարները» թաքցնելու համար «էթիկայից դուրս» է։ Նա գնահատել է, որ հարկային ապաստարանները հանգեցրել են տարեկան մոտ 1 տրիլիոն եվրոյի պետական ֆինանսների կորստի՝ հավելելով, որ Եվրահանձնաժողովը փորձել է խստացնել հարկային կանոնները ամբողջ միությունում 2014 թվականի նոյեմբերից՝ «LuxLeaks» հարկերից խուսափելու սկանդալի պատճառով, և հուսով էր, որ Պանամական փաստաթղթերի բացահայտումների ծավալը կխթանի երկրներին գործին[47]։

2013 թվականին Financial Times-ը հայտնաբերել է Եվրոպական խորհրդի այն ժամանակվա նախագահ Հերման Վան Ռոմպեյին ուղղված նամակում, Միացյալ Թագավորության վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնն ասել է, որ օֆշորային տրեստները չպետք է ինքնաբերաբար ենթարկվեն թափանցիկության նույն պահանջներին, ինչ շելլ ընկերությունները[48][49]։ Որոշ վերլուծաբաններ ենթադրում են, որ այդ գործողությունները կարող են ազդել ԵՄ-ին Մեծ Բրիտանիայի անդամակցության հարցով հանրաքվեի արդյունքների վրա[50]։

Եգիպտոս

խմբագրել

Նախկին նախագահ Հոսնի Մուբարաքի որդին՝ Ալաա Մուբարաքը, նշվում է, որ Լոնդոնում անշարժ գույք ունի հոլդինգային ընկերությունների միջոցով[51]։

Ֆրանսիա

խմբագրել

Ֆրանսիայի ֆինանսական դատախազները հետաքննություն են սկսել, և նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հայտարարել է, որ հարկերից խուսափողները կկանգնեն դատարանի առաջ և կպատժվեն[52]։ Նաև արդյունքում Ֆրանսիան Պանաման վերադարձրել է իր հարկային դրախտների ցուցակը[53]։

Փաստաթղթերում հիշատակվում է Ժան Մարի Լը Պենը ՝ աջակողմյան «Ազգային ճակատ» կուսակցության հիմնադիրն ու երկարամյա առաջնորդը, ինչպես նաև նրա դստեր՝ ներկայիս կուսակցության առաջնորդ Մարին Լը Պենի մի քանի օգնականներ[51]։

Իսլանդիա

խմբագրել

2016 թվականի ապրիլի 5-ին Իսլանդիայի վարչապետ Զիգմունդուր Դավիդ Գուննլաուգսոնը հայտարարել է իր հրաժարականի մասին[54]։ Ռեյկյավիկի քաղաքային խորհրդի անդամ Յուլիուս Վիֆիլ Ինգվարսոնն ավելի վաղ է հրաժարական տվել[55]։

Զիգմունդուր Դավիդի հրաժարականի մասին նախնական հաղորդագրություններից անմիջապես հետո Իսլանդիայի վարչապետի գրասենյակը միջազգային մամուլին ուղղված հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է, որ Զիգմունդուր Դավիդը հրաժարական չի տվել, այլ անորոշ ժամանակով հեռացել է իր պաշտոնից և կշարունակի պաշտոնավարել որպես Առաջադիմական կուսակցությունխորհրդի նախագահ[56]։ 2017 թվականի աշնանը Զիգմունդուր Դավիդը լքել է Առաջադիմական կուսակցությունը և ստեղծել է պոպուլիստական կուսակցություն, որը կոչվել է Կենտրոնական կուսակցություն[57]։ 2017 թվականի հոկտեմբերին կայացած Իսլանդիայի խորհրդարանական ընտրություններում Կենտրոնական կուսակցությունը ստացել է ձայների 10,9%-ը[58]։

Հնդկաստան

խմբագրել

Հնդկաստանի վարչապետ Նարենդրա Մոդին հրամայել է հետաքննություն անցկացնել, և այնուհետև Հնդկաստանի կառավարությունը հայտարարել է, որ այն ստեղծում է հատուկ բազմագերատեսչական խումբ, որը բաղկացած է ուղղակի հարկերի կենտրոնական խորհրդի և նրա արտաքին հարկերի և հարկային հետազոտությունների բաժնի՝ Ֆինանսական հետախուզության հետաքննչական բաժնի սպաներից[59]։ Ցուցակը պարունակում է ավելի քան 500 ականավոր հնդիկ դերասանների, քաղաքական գործիչների և գործարարների անուններ, ովքեր իբր փող են պահել Պանամայի օֆշորային կազմակերպություններում[60]։ Նրանցից ոմանք ներառում են բոլիվուդյան մեգաաստղ Ամիտաբ Բաչչանը և նրա հարս դերասանուհի Աիշվարյա Ռայ Բաչչանը[61], Ք.Պ. Սինգհը[62], Apollo Tires-ի նախագահ Օնկար Կանվարը[63], Tractors and Farm Equipment Limited-ի նախագահ Մալիկա Սրինիվասան[63] և հնդիկ նարկոբարոն Իքբալ Միրչին[64]։

Ինդոնեզիա

խմբագրել

Ֆինանսների նախարար Բամբանգ Պ. Ս. Բրոդջոնեգորոն անմիջապես արձագանքել է «Պանամայի փաստաթղթերից» հարկերից խուսափելու տվյալների արտահոսքին՝ հարկերի գլխավոր տնօրինությանը հանձնարարելով ստուգել ստացված տվյալները։ Ներդրումային տվյալների արտահոսքը, որը գալիս է Պանամայում գործող Mossack Fonseca իրավաբանական ընկերությունից, գրավել է Բամբանգի ուշադրությունը, քանի որ դրանք կարող են լինել նոր հարկային տեղեկատվության աղբյուր։

«Ես խնդրեցի պարոն Քենին, հարկային գլխավոր տնօրենին, խնդրում եմ, եկեք ուսումնասիրենք տվյալները, որոնք հայտնի են որպես «Պանամական փաստաթղթեր»», - ասել է նա[65]։

Իսրայել

խմբագրել

Ցուցակում են մոտ 600 իսրայելական ընկերություններ և 850 իսրայելցի բաժնետերեր։ Արտահոսած փաստաթղթերում հայտնաբերված իսրայելական անուններից են՝ գլխավոր փաստաբան Դով Վայսգլասը, որը եղել է հանգուցյալ վարչապետ Արիել Շարոնի բյուրոյի ղեկավարը, Յակոբ Էնգելը որը աֆրիկյան հանքարդյունաբերության մեջ ակտիվ գործարար է և Իդան Օֆերը՝ Իսրայելի ամենահարուստ ընտանիքներից մեկի անդամը[66]։ Պարզվել է, որ Պաղեստինի ինքնավարության նախագահ Մահմուդ Աբասի որդին՝ Թարեք Աբասը, 1 միլիոն դոլարի բաժնետոմս ունի օֆշորային ընկերության հետ կապված Պաղեստինի ինքնավարության հետ[67]։

Վայսգլասի անունը հայտնվում է որպես իր բիզնես գործընկեր Ասաֆ Հալկինի կողմից ստեղծված չորս ընկերություններից մեկի միակ սեփականատերը։ Ընկերությունը՝ Talaville Global-ը, գրանցվել է Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում 2012 թվականի մայիսին, ըստ Haaretz-ի, և յոթ ամիս անց նրա բոլոր բաժնետոմսերը գրավադրվել են Վիեննայի բանկի վարկի դիմաց։

Վայսգլասը և Հալկինը Haaretz թերթին հայտնել են, որ ընկերությունը «գրանցվել է բանկից վարկ ստանալու նպատակով՝ եվրոպական անշարժ գույքում ներդրումներ կատարելու համար։ Բանկը թույլ կտար վարկավորել միայն կորպորացիային։ Ընկերության գործունեության մասին հաղորդվում Է Իսրայելի հարկային մարմիններին։ Նշված գործունեության համար անհրաժեշտ հարկը վճարվում է Իսրայելում»[68]։

Իտալիա

խմբագրել

2016 թվականի ապրիլի 6-ին Իտալիայի Թուրինի դատախազությունը հանձնարարել է Guardia di Finanza-ին լրացուցիչ հետաքննել Պանամայի փաստաթղթերում պարունակվող 800 իտալացիների նկատմամբ[69]։

Մեքսիկա

խմբագրել
 
Արտահոսած ֆայլերը բացահայտել են Մեքսիկայի նախագահ Էնրիկե Պենյա Նյետոյի «սիրելի» կապալառուին[70]:

Արիստոտելես Նունյեսը, ով ղեկավարում է կառավարության հարկային վարչարարություն՝ Servicio de Administración Tributaria-ն, ասում է, որ Պանամական փաստաթղթերի գործում ներգրավված մարդիկ դեռ կարող են հարկային հայտարարագրեր կազմել և հարկ վճարել իրենց ներդրումների համար։ Մեքսիկացի լինելը և օտարերկրյա ներդրումներ կամ բանկային հաշիվներ ունենալը հանցագործություն չէ, բայց եկամուտ ունենալն ու չհայտարարելն անօրինական է։ Եթե Panama Papers-ի հետ կապված ներդրումներից եկամուտները թաքցնելը դասակարգվում է որպես հարկերից խուսափելու համար, ապա կարող են հանգեցնել բաց թողնված հարկի վճարման մինչև 100%-ի չափով տուգանք, ինչպես նաև երեք ամսից մինչև ինը տարի ազատազրկում «հարկային հանցագործության» համար[71]։

Ըստ Forbes-ի՝ «Հինոջոսան և այլ նշանավոր մեքսիկացիներ, հիմնականում կառավարության հետ սերտ կապեր ունեցող գործարարներ, ներառյալ Forbes-ի միլիարդատերերի ցուցակի առնվազն մեկ անդամ, կապ են ունեցել Պանամայի փաստաթղթերի հետ»[72]։

Նոր Զելանդիա

խմբագրել

Նոր Զելանդիայի Ներքին եկամուտների դեպարտամենտը հայտնել է, որ իրենք աշխատում են երկրում հարկային բնակություն հաստատած անձանց վերաբերյալ մանրամասներ ձեռք բերելու համար, ովքեր կարող են ներգրավված լինել Mossack Fonseca-ի կողմից օժանդակված պայմանավորվածությունների մեջ[73]։

Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիումի տնօրեն Ջերարդ Ռայլը 2016 թվականի ապրիլի 8-ին ասել է Նոր Զելանդիայի ռադիոյին, որ Նոր Զելանդիան հայտնի հարկային դրախտ է և «հանցագործների համար լավ ճակատ»[74]։

Նորվեգիա

խմբագրել

Նորվեգիայի հարկային վարչությունը DNB-ից (Նորվեգիայի ֆինանսական ծառայությունների խոշորագույն խումբ) տեղեկատվության հասանելիություն համար պահանջել է DNB-ի կողմից ստեղծված մոտավորապես 30 ընկերությունների մասին, որոնք պատկանում են նորվեգացիներին, որոնցից 20-ը ապրում են Նորվեգիայում[75]։ Mossack Fonseca-ի հաճախորդների ցուցակում 200 նորվեգացիներ են[76]։

Պակիստան

խմբագրել
 
Նավազ Շարիֆ՝ Պակիստանի վարչապետ:

Վարչապետ Նավազ Շարիֆի երեք երեխաները՝ Մարիամը, Հուսեյնը և Հասանը, ներկայացված են որպես չորս ընկերությունների սեփականատեր[77]։ Մարիամ Նավազը հերքել է բոլոր նման մեղադրանքները Twitter-ի[78] պաշտոնական էջից մի շարք թվիթերում՝ ասելով.

  Ինչպես նախկինում նշվեց, ես արտերկրում որևէ ընկերություն/Անշարժ գույք չունեմ։ Եղբայրս ինձ նշանակեց որպես վստահելի անձ իր կորպորացիաներից մեկում, ինչը ինձ իրավունք է տալիս միայն անհրաժեշտության դեպքում ակտիվները բաշխել իմ եղբայր Հուսեյնի ընտանիքի/երեխաների միջև։ Ոչինչ ավելին, քան եղբայրս արդեն բացատրել է։ Տրամադրած տեղեկատվության մեջ որեւէ իրավախախտման մասին խոսք լինել չի կարող։ Տեղեկատվության խեղաթյուրումը մի քանի լրատվամիջոցների ալիքների կանխամտածված օգտագործումն է՝ հաշիվները մաքրելու համար։  

Փաստաթղթերում ներառված են նաև Սամինա Դուրանին՝ գլխավոր նախարար Շեբազ Շարիֆի սկեսուրը նրա երկրորդ ամուսնությունից և Իլյաս Մեհրաջը՝ նրա եղբորը առաջին ամուսնությունից[77]։

Արտահոսքի արդյունքում Պակիստանի Գերագույն դատարանում վարչապետ Նավազ Շարիֆի դեմ աղմկահարույց գործ է հարուցվել, որի արդյունքում որոշվել է 3-2 վճիռ իրականցնել՝ հօգուտ Շարիֆների ընտանիքի բիզնեսների հետագա հետաքննության[79]։ 2017 թվականի մայիսին Գերագույն դատարանի կողմից ստեղծվել է համատեղ հետաքննող խումբ՝ այս կապակցությամբ ընտանիքի ունեցվածքը հետաքննելու համար։ Այն պետք է իր զեկույցը ներկայացներ դատարան առաջին նիստից հետո 60 օրվա ընթացքում[80]։

Պանամա

խմբագրել

Procuraduría de la Nación-ը հայտարարել է, որ հետաքննություն է սկսելու «պանամական թղթեր» միջազգային լրագրողական հետաքննության վերաբերյալ, որտեղ ներգրավված է Mossack Fonseca-ը[81]։ Նախագահի նախարար Ալվարո Ալեմանը կտրականապես մերժում է, որ Պանաման համարվում է հարկային դրախտ և որոշում է կայացրել, որ ոչ մի թույլտվություն երկիրը չի օգտագործվում որպես «քավության նոխազ»՝ այդպիսով արձագանքելով «Պանամական փաստաթղթերի» սկանդալին և Ֆրանսիայի կողմից դրան հաջորդած վերագրանցմանը։ Ալեմանը խստորեն քննադատել է Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (ՏՀԶԿ) գլխավոր քարտուղար Խոսե Անխել Գուրիայի և Ֆրանսիայի ֆինանսների նախարար Միքայել Սապենի հայտարարությունները և համարել անհարգալից և անպատասխանատու հայտարարություններ, հատկապես, երբ հրապարակումները խոսում են ընդհանուր առմամբ 21 իրավասությունների մասին, բայց միայն խարազանում են Պանամային[82]։ Ալեմանը պարզաբանել է, որ բանակցություններ են սկսվել Պանամայում Ֆրանսիայի դեսպանի հետ, ում հետ այդ հարցը նախապես կքննարկվի և փոխըմբռնման ուղիներ կստեղծվեն՝ պարզաբանելու երկրում ներքաշվող իրավիճակը[83]։ Պանամայի Morgan & Morgan ընկերությունից Էդուարդո Մորգանը մեղադրում է ՏՀԶԿ-ին այն բանում, որ նա կանգնած է մրցակցությունից խուսափելու համար, որը Պանաման ներկայացնում է այլ երկրների շահերի համար[84]։ Պանամական փաստաթղթերը շատ լուրջ խնդիր են Պանամայի համար, քանի որ այն «անարդար» կերպով ազդում է երկրի իմիջի վրա և հետաքննության արդյունք չէ, այլ «հաքերային հարձակում» է։ Այս մասին ապրիլի 5-ին հայտարարել է Պանամայի Առևտրի, արդյունաբերության և գյուղատնտեսության պալատի նախագահ Ադոլֆո Լինարեսը[85]։ Colegio Nacional de Abogados de Panama-ը կոչ է արել Պանամայի կառավարությանը դատի տալ բոլոր նրանց, ովքեր ազդել են երկրի իմիջի վրա փաստաթղթերի զանգվածային արտահոսքի պատճառով, որոնք կապում են պանամական Mossack Fonseca ընկերությանը ընկերությունների ստեղծման հետ, որոնք տեղափոխում են հարկերից խուսափելու կապիտալը[86]։ Քաղաքական վերլուծաբան Մարիո Ռոնյոնին ասել է, որ «Պանամական փաստաթղթերի» ողջ սկանդալում ամենաշատը տուժել է Պանաման։ Նա ասել է, որ ամեն ինչ կախված կլինի իշխանությունների վարած քաղաքականությունից։ Նախագահ Խուան Կառլոս Վարելայի կառավարությունում նա կարծում է, որ կարող է ներգրավվել, եթե փորձի թաքցնել ներգրավվածների պատասխանատվությունը[87]։ Տնտեսագետ Ռոլանդո Գորդոնն ասել է, որ սա վնասում է այն երկրին, որը նոր է հայտնվել FATF-ի սև ցուցակից։ Նրա խոսքով ՝ ԱՄՆ-ը կարող է խնդրել Պանամային փոխել օրենքը։  Նա բացատրեց, որ ներկայումս դա դիտվում է որպես սկանդալ, բայց յուրաքանչյուր երկիր, հատկապես Պանաման, հետաքննություն կանցկացնի և կորոշի, թե արդյոք ճիշտ է, որ կատարվել են անօրինական կամ ոչ պատշաճ գործողություններ[88]։ Պանամայի փաստաբանական շարժումը «կիբերահաբեկչության կամ միջազգային կիբերահաբեկչության» ցանկում ներառել է «Պանամական փաստաթղթեր» անվանումով սկանդալը։ Մամուլի ասուլիսի ժամանակ գիլդիան առաջին հերթին դատապարտել է «Պանամա» Ազգային բրենդի վրա հարձակումը։ Շարժման նախագահ ֆրագուելա Ալֆոնսոն հայտարարել է, որ կասկած չկա, որ դա ուղղակի հարձակում է երկրի ֆինանսական համակարգի վրա։ «Ես կոչ եմ անում երկրի բոլոր կազմակերպված ուժերին սկսել Մեծ խաչակրաց արշավանք ՝ երկրի իմիջը փրկելու համար» - ասել է նա։ Նա ասել է, որ Պանաման հարկային դրախտ չէ, և Պանամայի կորպորացիաները լայնորեն օգտագործվում են պանամացիների կողմից։ Rubio, Alvarez, Solis & Abrego իրավաբանական ընկերությունը նույնպես արձագանքեց դրան և հրապարակել է մամլո հաղորդագրություն, որում մանրամասն նկարագրել է, որ «վերջին տասնամյակների ընթացքում Պանաման առաջատար դիրք է զբաղեցրել Լատինական Ամերիկայում և համաշխարհային հրապարակներում ֆինանսական և կարևորագույն ծառայությունների ոլորտում»։ Դրա արդյունքում «խրախուսվում են բոլոր տեսակի հարձակումները մեր սպասարկման համակարգի վրա»[89]։ Օֆշորային ընկերության ստեղծումը օրինական է։ Հանրապետության փաստաբան և իրավաբան Էլվին Ուիդենը բացատրել է, որ անօրինական է, երբ ստեղծված կամ վաճառվող ապրանքն օգտագործվում է փողերի լվացման կամ զենքի մաքսանենգության, ահաբեկչության և հարկերից խուսափելու համար։ Այս դեպքը հրապարակվել է Twitter-ում՝ «Կարծես ատոմային ռումբ ես ստեղծում, այն վաճառում ես մեկ այլ երկրի և պայթեցնում դրանք մեկ այլ երկրում»[90]։

Սաուդյան Արաբիա

խմբագրել
 
Սաուդյան Արաբիայի թագավոր Սալման

Այս թերթերի հետ կապ է ունեցել նաև թագաժառանգ Մուհամմադ բեն Նայեֆը։

Սինագապուր

խմբագրել

Սինգապուրի ֆինանսների և արժութային մարմնի հայտարարության մեջ ասվում է, որ «ՍՍինգապուրը լրջորեն է վերաբերվում հարկերից խուսափելու խնդրին և չի հանդուրժի, որ իր բիզնեսն ու ֆինանսական կենտրոնը օգտագործվեն հարկման հետ կապված հանցագործություններ կատարելու համար։ Եթե Սինգապուրում որևէ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի կողմից հանցագործությունների ապացույցներ հայտնվեն, մենք առանց վարանելու կտրուկ միջոցներ կձեռնարկենք»[91]։

Շվեդիա

խմբագրել

Շվեդիայի ֆինանսական վերահսկողության գրասենյակը 2016 թվականի ապրիլի 4-ին հայտարարել է, որ հետաքննություն կսկսի Հյուսիսային Եվրոպայի խոշորագույն ֆինանսական հաստատություններից մեկի՝ Nordea-ի գործողությունների վերաբերյալ այն բանից հետո, երբ «Պանամական փաստաթղթերը» ցույց տվեցին, որ ընկերության Լյուքսեմբուրգի գրասենյակը օգնել է ստեղծել գրեթե 400 օֆշորային ընկերություններ իր հաճախորդների համար։ Ավելի ուշ գրասենյակը ասել է, որ իրենք հետաքննություն կանցկացնեն նաև Շվեդիայի երեք այլ խոշոր բանկերի՝ Handelsbanken-ի, SEB-ի և Swedbank-ի դեմ։

Nordea-ն խզել է բոլոր կապերը Mossack Fonseca-ի հետ՝ ապրիլի 4-ին SVT- ում Nordea-ի գործադիր տնօրեն Կասպեր ֆոն Կոսկուլի հետ հարցազրույցից հետո[92][93][94]։ Նա նաև մատնանշել է «լուրջ թերությունները »ՙ թե ինչպես է Nordea-ն հետևում փողերի լվացմանը և բանկին երկու նախազգուշացում է տվել։ 2015 թվականին Nordea-ն ստիպված է եղել վճարել առավելագույն հնարավոր տուգանքը՝ ավելի քան 5 միլիոն եվրո[95]։

Թայլանդ

խմբագրել

Bangkok Post-ը հայտնել է, որ «Փողերի լվացման դեմ պայքարի գրասենյակը իր օտարերկրյա գործընկերներից տեղեկատվություն է փնտրում Թաիլանդի քսանմեկ քաղաքացիների վերաբերյալ, որոնք, ըստ տեղեկությունների, ներառված են աշխարհի այն մարդկանց ցուցակում, ովքեր օգտագործում են Պանամայում գործող իրավաբանական ընկերություն, որն ակնհայտորեն մասնագիտացած է փողերի լվացման և հարկերից խուսափելու մեջ։ Պարզ չէ, թե ինչպես և ինչու է AMLO-ն հետաքննում միայն քսան մեկը։ Պանամական փաստաթղթերը ներառում են Թաիլանդում գտնվող անձանց առնվազն 780 անուն և Թաիլանդում տեղակայված ևս հիսուն ընկերություններ։ Ոմանք օտարերկրացիներ են կամ օտարերկրյա սեփականություն հանդիսացող ընկերություններ, սակայն մինչ օրս հայտնված փաստաթղթերում հայտնվում են Թաիլանդի 634 անհատական հասցեներ, այդ թվում՝ Bangkok Land և Phatra Finance հսկա ընկերությունների գործադիր տնօրենները[96]։

Թունիս

խմբագրել

Թունիսի առաջին դատարանի դատախազը հրամայել է դատական հետաքննություն սկսել Պանամական փաստաթղթերի և Թունիսի քաղաքական գործիչների նկատմամբ, ովքեր կասկածվում են ընկերությունը վարձելու մեջ։ Գործով նշանակվել է Ֆինանսական դատական բևեռի դատավորը, որը Թունիսի մասնագիտացված դատարանն է ֆինանսական հանցագործությունների գծով[97]։ Թունիսի Ժողովրդի Ներկայացուցիչների Համագումարը ստեղծել է նաև խորհրդարանական հետաքննող հանձնաժողով[98]։

Ուկրաինա

խմբագրել

Երբ Ուկրաինայի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն առաջադրվեց նախագահի պաշտոնում 2014 թվականին, նա խոստացավ վաճառել իր հրուշակեղենի բիզնեսը (Roshen) ընտրվելու դեպքում, սակայն արտահոսող փաստաթղթերը վկայում են այն մասին, որ 2014 թվականի օգոստոսի 21-ին նա հրամայեց Mossack Fonseca-ին ստեղծել օֆշորային հոլդինգային ընկերություն՝ Prime Asset Partners Ltd Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում և այնտեղ է տեղափոխել իր ընկերությունը՝ ընտրություններից մոտ երկու ամիս անց[99]։ Այդ քայլը կարող էր նրան միլիոնավոր դոլարներ խնայել Ուկրաինական հարկերի վրա։ Կիպրոսի փաստաթղթերը վկայում են այն մասին, որ նա հանդիսանում է ընկերության միակ բաժնետերը[100]։

 
Ukrainian President Petro Poroshenko

Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն խումբը կարծում է, որ «նախագահի պաշտոնը զբաղեցնելիս բիզնեսի ստեղծումը սահմանադրության ուղղակի խախտում է»[101]։ Նաև, Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման նախագծի լրագրողները կարծում են, որ այդ քայլով Պորոշենկոն կատարել է ևս երկու անօրինականություն՝ պաշտոնավարման ընթացքում սկսելով նոր բիզնես և այնուհետև չհայտնելով այդ մասին իր բացահայտման հայտարարությունների մասին[101]։

Պորոշենկոն հերքել է որևէ օրինազանցություն, իսկ խոսնակն ասել է, որ օֆշորային ընկերությունը չունի ակտիվ ակտիվներ և օրինական կորպորատիվ վերակազմավորում է, որի նպատակն է օգնել վաճառել Պորոշենկոյի Roshen ընկերությունը[101]։ Ուկրաինայի վերլուծաբանները պատասխանել են, որ գաղտնի ձևը, որով Պորոշենկոն ստեղծել է այդ հաշիվները, անկասկած կխաթարի վստահությունը նրա, իր կուսակցության և հենց Ուկրաինայի նկատմամբ[102]։

Պորոշենկոյի օֆշորային բիզնեսի մասին լուրը հնչել է այն ժամանակ, երբ նրա կառավարությունը քարոզարշավ է իրականացրել օֆշորային ընկերությունների դեմ[99]։ Օլեհ Լյաշկոն՝ Ռադիկալ կուսակցության առաջնորդը, հորդորել է օրենսդիրներին սկսել իմփիչմենթի գործընթաց[99] և նույնիսկ նրա որոշ դաշնակիցներ պաշտպանեցին պնդումները հետաքննող խորհրդարանական հանձնաժողով ստեղծելու կոչերը[99]։

Ուկրաինայի խորհրդարանում հարաբերությունները Պորոշենկոյի դաշինքի և վարչապետ Արսենի Յացենյուկի Ժողովրդական ճակատ կուսակցության միջև նախորդ ամիսների ընթացքում արդեն սրվել էին կոռուպցիայի մեջ փոխադարձ մեղադրանքներով[99]։

Այս մեղադրանքները բարդացրել են Պորոշենկոյի կողմից կոռուպցիայի և չարաշահումների երկարատև մեղադրանքներ իրավիճակը։

Արաբական Միացյալ Էմիրություններ

խմբագրել

ICIJ-ը, The Guardian-ը և The Independent-ը հայտնել են, որ ԱՄԷ-ի նախագահ Խալիֆա իբն Զայեդ Ալ Նահյանը Լոնդոնում ավելի քան 1,2 միլիարդ ֆունտ արժողությամբ անշարժ գույք ունի Mossack Fonseca-ի կառույցի միջոցով, որը ստեղծել է իր համար Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում և կառավարում է նրա համար, օգտագործելով դրանք Լոնդոնի շքեղ սեփականությունները կառավարելու և վերահսկելու համար[103][104][105]։ Մինչև 2015 թվականի դեկտեմբերին Mossack Fonseca-ն իր անունից տնօրինել է այդ ընկերությունների գրեթե բոլոր բաժնետոմսերը հավատարմագրային կառույցներում, իսկ նախագահը և նրա կինը, որդին և դուստրը եղել են վստահության շահառուներ էին[103]։

Միացյալ Թագավորություն

խմբագրել
 
Ընդդիմության առաջնորդը կոչ է արել անհապաղ անկախ հետաքննություն անցկացնել Միացյալ Թագավորության այն ժամանակվա վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնի ընտանիքի հարկային գործերի վերաբերյալ (նկարում):

Ըստ The Guardian-ի՝ «Մեծ Բրիտանիայի ավելի քան 170 միլիարդ ֆունտ ստեռլինգ ունեցվածքն այժմ պահվում է արտասահմանում... 31,000 հարկային դրախտ ընկերություններից գրեթե մեկը, որոնք ունեն բրիտանական սեփականություն, կապված են Mossack Fonseca-ի հետ»[105]։ Բրիտանական 180 միլիոն ֆունտ ստերլինգից ավելի անշարժ գույքի գնումները հետաքննվել են 2015 թվականին որպես կոռուպցիայի հնարավոր եկամուտներ, գրեթե բոլորը գնել են օֆշորային ընկերությունների միջոցով[106]։ Գնումների երկու երրորդը կատարվել է բրիտանական չորս անդրծովյան տարածքներում գրանցված ընկերությունների կողմից, որոնք գործում են որպես հարկային դրախտներ[107]։

Փաստաթղթերի շարքում ներառված են Լորդերի պալատի վեց անդամների անունները, որոնցից մի քանիսը եղել են Քեմերոնի Պահպանողական կուսակցությանը և այլ պահպանողական դոնորներ[108][109] Սա ներառում էր.

  • Էնթոնի Բեմֆորդ։ Պահպանողական կուսակցության 4 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ նվիրատվությունները նրան 2013 թվականին դարձրել են Պահպանողական կուսակցության առաջնորդը[109],
  • Դեյվիդ Ռոուլենդ Պահպանողական կուսակցության 3,8 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ նվիրատվություններ, կուսակցության նախկին գանձապահ[109],
  • Ֆլեմինգների ընտանիք և գործընկերներ, Պահպանողական կուսակցության ավելի քան 400,000 Ֆունտ ստեռլինգ նվիրատվություններ, ներառյալ Դեյվիդ Քեմերոնին ուղղակի նվիրատվությունները[109],
  • Պահպանողական կուսակցության 250,000 Ֆունտ ստեռլինգ վարկ օֆշորային հիմնադրամից՝ անթափանց սեփականության կառուցվածքով[109],
  • Թոնի Բուքինգհեմ։ 100,000 ֆունտ ստեռլինգ նվիրատվություն Պահպանողական կուսակցությանը[109]

Քանի որ Միացյալ Թագավորությունը դեռևս տարբեր աստիճանի հսկողություն է իրականացնում բրիտանական անդրծովյան տարածքների նկատմամբ, որոնք կազմում են բազմաթիվ հարկային դրախտներ և գոյություն ունեցող «գաղտնի իրավասություններ», ճնշում է գործադրվել վարչապետ Դևիդ Քեմերոնի վրա՝ փոփոխություններ կատարելու համար[110][111]։ Ըստ Wall Street Journal-ի՝ Պանամական փաստաթղթերը «լույս են սփռում Բրիտանական կայսրության վերջին մնացորդների օֆշորային կենտրոնների համաստեղության վրա՝ Ջիբրալթարից մինչև Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ»[110]։ Mossack Fonseca-ի կողմից կառավարվող ընկերություններից, որոնք ներառված էին արտահոսքի տվյալների մեջ, Բրիտանական անդրծովյան տարածքը BVI-ն գլխավորում էր ցուցակը, որտեղ Mossack Fonseca-ի ղեկավարած մոտ 215,000 ընկերություններից 113,000-ը ընդգրկված էին այնտեղ։

Վենեսուելա

խմբագրել

Բոլիբուրգեսիայից շատերը, մարդիկ, ովքեր հարստացել են Ուգո Չավեսի և Նիկոլաս Մադուրոյի վարչակազմերի օրոք, ներգրավված են եղել սկանդալի մեջ[112]։

Հանգուցյալ Ուգո Չավեսի օրոք անվտանգության աշխատակցի եղբայր հոսմել Վելասկեսը ձերբակալվել է ապրիլի 15-ին ՝ պանամական փաստաթղթերում հայտնաբերված օֆշորային ընկերության պատճառով երկրից դուրս գալու փորձի ժամանակ։ Նրա մայրը ՝ Ամելիա Ֆիգերոան, նույնպես ձերբակալվել է, բայց նրան թույլ են տվել տուն վերադառնալ առողջական վիճակի պատճառով[113]։ Վենեսուելական լրատվական կայք Armando.info Հաղորդվում է, որ Osոսմելի եղբայրը ՝ Ադրիանը, հանգուցյալ նախագահ Ուգո Չավեսի նախկին օգնականը, Սեյշելյան կղզիներում Mossack Fonseca-ի միջոցով հիմնել է կեղծ ընկերություն ՝ 50,000 ԱՄՆ դոլարի ավանդ ներդնելով։ Նրանց զեկույցը հիմնված էր Պանամայի Mossack Fonseca իրավաբանական ընկերությունից արտահոսած փաստաթղթերի վրա[114]։ Վելասկեսին մեղադրանք է առաջադրվել ապրիլի 20-ին.[114]

Ֆրանկլին Դյուրանը, որը Վենեսուելայում և Արգենտինայում հայտնի է El maletinazo-ով կամ «ճամպրուկային սկանդալում» իր մասնակցությամբ, որը կապված է Վենեսուելայի նախագահ Ուգո Չավեսի կողմից Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշների կողմից Վենեսուելայի պետական նավթային PDVSA ընկերությունից 800,000 ԱՄՆ դոլարի ենթադրյալ ապօրինի նվիրատվության հետ, կարողացել է բացել կեղծ ընկերություն՝ գտնվելով Միացյալ Նահանգների բանտախցում, որտեղ նա պատիժ էր կրում որպես չգրանցված օտարերկրյա գործակալ գործունեություն ծավալելու համար[115]։

Իսլանդացի հետաքննող լրագրող և -ՎիքիԼինքս խոսնակ Քրիստին Հրաֆնսոնը կոչ է արել Պանամայի փաստաթղթերն ամբողջությամբ հրապարակել առցանց։ Հրաֆնսոնը, որը աշխատել է Cablegate-ի վրա 2010 թվականին, ասել է, որ փաստաթղթերի չեղարկումը հասկանալի է ազդեցությունը առավելագույնի հասցնելու համար, բայց ասաց, որ ի վերջո փաստաթղթերը պետք է ամբողջությամբ հրապարակվեն, որպեսզի հանրությունը հասանելի լինի[116]։ Հրաֆնսոնի մեկնաբանությունները ամրապնդվեցին WikiLeaks-ի թվիթով, որը քննադատում էր ICIJ-ի որոշումը՝ թույլ չտալու լիարժեք և թափանցիկ մուտք գործել Պանամայի փաստաթղթերը, նշելով, որ «Եթե դուք գրաքննում եք փաստաթղթերի 99%-ից ավելին, ապա 1%-ով զբաղվում եք լրագրությամբ»[117]։ WikiLeaks-ի դիրքորոշումն իր հերթին քննադատվեց, քանի որ փաստաթղթերը միանգամից հրապարակելու որոշումը ճիշտ չէր լինի «լրագրողական էթիկայի» առումով[117]։ WikiLeaks-ը նաև թվիթերի միջոցով պնդում էր, որ Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիումի և ամերիկյան կառավարության միջև կապը կխաթարի լուրերի արտահոսքի ամբողջականությունը[117], այս դիրքորոշումը նույնպես իր հերթին քննադատվեց որպես տեսություն, որը «Վլադիմիր Պուտինը կսիրի»[117]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «About the Panama Papers Investigations». International Consortium of Investigative Journalists. 2018 թ․ հունվարի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 17-ին.
  2. «Giant leak of offshore financial records exposes global array of crime and corruption». OCCRP. 2016 թ․ ապրիլի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  3. Schmidt, Michael S.; Myers, Steven Lee (2016 թ․ ապրիլի 3). «Panama Law Firm's Leaked Files Detail Offshore Accounts Tied to World Leaders». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 25-ին.
  4. «"Помогут ли "Панамские документы" расставанию россиян с иллюзиями": СМИ обсуждают последствия "Офшоргейта" для РФ» ["Will the Panama Papers help" parting of Russians with illusions ": the media discuss the consequences of" Offshorgate "for the Russian Federation]. newsru.com (ռուսերեն). 2016 թ․ ապրիլի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
  5. «"Вашего покорного слуги там нет": Путин прокомментировал "Панамские документы"» ["Your humble servant is not there": Putin commented on the "Panama Papers"]. newsru.com (ռուսերեն). 2016 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
  6. O'Donovan, James; Wagner, Hannes F; Zeume, Stefan (2019 թ․ փետրվարի 11). «The Value of Offshore Secrets: Evidence from the Panama Papers». The Review of Financial Studies. 32 (11): 4117–4155. doi:10.1093/rfs/hhz017. hdl:10.1093/rfs/hhz017. ISSN 0893-9454.
  7. Vasilyeva, Natalya; Anderson, Mae (2016 թ․ ապրիլի 3). «News Group Claims Huge Trove of Data on Offshore Accounts». The New York Times. Associated Press. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  8. Kenton, Will. «What Are the Panama Papers?». Investopedia (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 8-ին.
  9. «ICIJ Offshore Leaks Database». International Coalition of Investigative Journalists. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 12-ին.
  10. International Consortium of Investigative journalists (2016 թ․ ապրիլի 3). «A new ICIJ investigation exposes a rogue offshore industry». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 12-ին.
  11. Murphy, Paul; Jones, Sam; Warrell, Helen (2020 թ․ հուլիսի 10). «From payments to armaments: the double life of Wirecard's Jan Marsalek». Financial Times (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 19-ին.
  12. Will Fitzgibbon,«FROM FRONT PAGES TO PRISON TIME: BEHIND THE SCENES OF A PANAMA PAPERS CRIMINAL CASE». icij.org (անգլերեն). 2021 թ․ ապրիլի 3. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 19-ին.
  13. «Giant Leak of Offshore Financial Records Exposes Global Array of Crime and Corruption». The Panama Papers. The International Consortium of Investigative Journalists – ICIJ. 2016 թ․ ապրիլի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 8-ին.
  14. Fusion Investigative Unit (2016 թ․ ապրիլի 3). «Here are the famous politicos in 'the Wikileaks of the mega-rich'». Fusion. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 3-ին.
  15. «Macri, imputado por las cuentas offshore» [Macri, charged with offshore accounts] (Spanish). Pagina 12. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  16. «Panamá Papers: imputaron a Mauricio Macri por su participación en una sociedad offshore» [Papers Panama: Mauricio Macri charged to its participation in an offshore company]. www.lanacion.com.ar (Spanish). 2016 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  17. «Macri fue director de una sociedad offshore de Bahamas» [Macri was director of an offshore company in the Bahamas]. www.lanacion.com.ar (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  18. «Macri offshore: aparece una segunda empresa del presidente en Panamá - Perfil.com» [Macri offshore: appears a second company president in Panama]. Perfil.com (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  19. «La Justicia despegó a Mauricio Macri de los Panamá Papers». La Nación (Spanish). 2017 թ․ սեպտեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  20. «Los Messi dicen que nunca usaron la sociedad panameña» [Messi say they never used the Panamanian society] (Spanish). 2016 թ․ ապրիլի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  21. 21,0 21,1 «Mihran Poghosyan: The Armenian General Who Mastered the Ins and Outs of Panama's Offshore Zone». Hetq Online. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
  22. «The General: An Armenian Master of Offshores». OCCRP. 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
  23. «Panama Papers Fallout in Armenia; Local NGO Files Petition to Launch Investigation of Top Official». Hetq Online. 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.
  24. Chenoweth, Neil (2016 թ․ ապրիլի 4). «Panama Papers: ATO investigating more than 800 Australian clients of Mossack Fonseca». Sydney Morning Herald. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  25. 25,0 25,1 "Panama Papers: Ilham Aliyev from Azerbaijan in the spotlight of a global corruption scandal". Panorama. April 4, 2016.
  26. «Muhammad Aziz Khan | ICIJ Offshore Leaks Database». offshoreleaks.icij.org. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  27. «A.S.M. MOHIUDDIN MONEM | ICIJ Offshore Leaks Database». offshoreleaks.icij.org. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  28. 28,0 28,1 «Bangladeshis not outside Panama Papers». www.observerbd.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  29. «Bangladeshis not outside Panama Papers». www.observerbd.com. The Daily Observer. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  30. Brazil politicians linked to offshore companies in Panama leaks: paper by Silvio Cascione "Reuters" (2016)
  31. 31,0 31,1 «Panama Leak: Mossack Fined $440K». BVI Platinum News. 2016 թ․ նոյեմբերի 15.
  32. 32,0 32,1 Fife, Robert (2016 թ․ ապրիլի 7). «Trudeau says he does not have money in offshore accounts». The Globe and Mail. The Globe and Mail Inc. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  33. 33,0 33,1 «Royal Bank and BMO defend Canada's banking sector amid Panama Papers and Fintrac fine». CBC News. CBC/Radio-Canada. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին. «Canadian banks have "dramatically" beefed up anti-money laundering controls over the last seven to 10 years»
  34. Scuffham, Matt (2016 թ․ ապրիլի 6). «Royal Bank of Canada sets up team to scrutinize data exposed in Panama Papers leak». Financial Post. O Canada. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  35. Schmitz, Rob (2016 թ․ ապրիլի 4). «Xi Jinping's family linked to Panama Papers». Marketplace. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  36. «Panama papers: China censors online discussion». BBC News. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  37. Kaiman, Jonathan (2016 թ․ ապրիլի 5). «China censors media coverage about the 'Panama Papers'». Los Angeles Times. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  38. Macabe Keliher; Hsinchao Wu. «How to Discipline 90 Million People». The Atlantic (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  39. 龚捷. «Shanxi province tackles official shortage after corruption war». www.china.org.cn (Chinese). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  40. 真理部】自查自删涉"巴拿马文件"泄露事件所有相关内容 ["Ministry of Truth" changed the truth by deleting all "Panama file" related content] (Chinese). China Digital Times. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  41. «交友 冰岛总理突然辞职 被曝涉嫌用海外公司隐藏资产» [Iceland's Prime Minister abruptly resigned; reportedly in connection with overseas companies that hide financial assets]. Netease. The Global Times. 2016 թ․ ապրիլի 6. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.
  42. Casa Editorial El Tiempo (2016 թ․ ապրիլի 4). «Colombianos que aparecen en lista de Papeles de Panamá – Sectores – ELTIEMPO.COM». El Tiempo.
  43. «Lista de paraísos fiscales para Colombia» [List of tax havens for Colombia], Legis Comunidad Contable, 2014 թ․ հոկտեմբերի 23, Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 22-ին, Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին
  44. 44,0 44,1 Angelos Anastasiou (April 4, 2016)Cyprus implicated in Panama papers, Cyprus Mail, retrieved April 5, 2016.
  45. «Pandora Papers caps off 2021 with consequences felt around the globe - ICIJ» (ամերիկյան անգլերեն). 2021 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  46. Quentin, Ariès; Paravinci, Giulia (2016 թ․ ապրիլի 7). «5 ways the Panama Papers swept up EU figures». POLITICO (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  47. Ariès, Quentin (2016 թ․ ապրիլի 6). «EU vows to act quickly on Panama Papers». POLITICO (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  48. «Panama Papers: Cameron's 2013 concern over trust reforms». BBC News. 2016 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  49. Stewart, Heather (2016 թ․ ապրիլի 6). «Cameron stepped in to shield offshore trusts from EU tax crackdown in 2013». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  50. «Will Britain Leave The EU Over The Panama Papers? How David Cameron May Affect The Brexit Vote». International Business Times. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  51. 51,0 51,1 Rayner, Gordon; Morgan, Tom; Riley-Smith, Ben; McCann, Kate (2016 թ․ ապրիլի 6). «Panama Papers: offshore firm set up by Cameron's father was moved to Ireland in year son became PM». The Telegraph. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  52. France opens probe after Panama leaks, Reuters (April 4, 2016).
  53. «Francia vuelve a poner a Panamá en su lista de refugios fiscales» (իսպաներեն). 2016 թ․ ապրիլի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  54. «Panama Papers fallout: Iceland's prime minister resigns». CNN. 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  55. «City Councilperson Resigns». The Reykjavík Grapevine. 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  56. «Prime Minister has not resigned - sends press release to international media». Iceland Monitor. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  57. Martyn-Hemphill, Richard (2017 թ․ հոկտեմբերի 28). «Iceland Goes to Polls Amid Scandals, Disgust and Distrust». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  58. «Iceland Elections: Government parties lose, Social Democrats gain, two new parties to enter parliament». Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  59. «PM Modi steps in: Income Tax, RBI panel to probe Panama Papers trail». The Indian Express. 2016 թ․ ապրիլի 4.
  60. «'Panama Papers': Black money SIT to investigate list». ABP Live. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
  61. Ghunawat, Virendrasingh (2017 թ․ սեպտեմբերի 27). «Panama papers case: Amitabh Bachchan, Aishwarya Rai, Ajay Devgn to be summoned by ED». India Today (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  62. «$10 mn as capital: 10 members of KP Singh's DLF family, three BVI firms». The Indian Express (անգլերեն). 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  63. 63,0 63,1 «#PanamaPapersIndia Part 1: Clients who knocked on a Panama door». The Indian Express (անգլերեն). 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  64. Bureau, ABP News (2016 թ․ ապրիլի 4). «500 Indians in Panama Papers list: Amitabh Bachchan, Aishwarya Rai, KP Singh, Iqbal Mirchi, Adani elder brother are some of them». ABP Live.
  65. CNN Indonesia "Menkeu Tugaskan Dirjen Pajak Telusuri Temuan Panama Papers", April 5, 2016.
  66. «Israel to Probe Hundreds Implicated by Panama Papers». Haaretz.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  67. «Panama Papers: Leaks Reveal Abbas' Son's $1m Holding in Company With Ties to Palestinian Authority». Haaretz.com.
  68. «600 Israeli companies, 850 shareholders listed in Panama data leak». The Times of Israel. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  69. di ROBERTO PETRINI (2016 թ․ ապրիլի 6). «Panama Papers, procure italiane al lavoro. La Guardia di Finanza indaga per riciclaggio». Repubblica.it.
  70. "A well-connected Mexican tycoon stashes a fortune overseas". The McClatchy DC. April 3, 2016.
  71. AN, Redaccion (2016 թ․ ապրիլի 4). «Aún pueden pagar impuestos los mexicanos involucrados en Panama Papers: SAT». Aristegui Noticias. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  72. "Mexican Government Contractor Who Built First Lady's Mansion Is Exposed In The Panama Papers". April 4, 2016.
  73. Wardell, Jane; Moreno, Elida (2016 թ․ ապրիլի 4). «Tax authorities begin probes into some people named in Panama Papers leak». Reuters. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  74. «NZ a 'nice front' for criminals». 2016 թ․ ապրիլի 8. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
  75. Linn Johansen (2016 թ․ ապրիլի 4). «Skatteetaten jakter på 30 nordmenn» [The tax agency hunts of 30 Norwegians]. VG (Norwegian). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  76. Mina Ghabel Lunde (2016 թ․ ապրիլի 4). «Fantastisk å være en brikke i et stort grensesprengende prosjekt» [Wonderful to be a cog in a large pioneering project]. www.dn.no (Norwegian). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  77. 77,0 77,1 Cheema, Uma (2016 թ․ ապրիլի 4). «The Panama Papers: Pages From Pakistan». Center for Investigative Reporting in Pakistan. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  78. «I do not own any company or property abroad: Maryam Nawaz». Samaa TV. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  79. «Panama Papers: court rejects call to oust Pakistani PM over corruption claims». The Guardian. 2017 թ․ ապրիլի 20. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
  80. «Panama Case JIT formed: Name of officers revealed». Times of Islamabad. 2017 թ․ մայիսի 5. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
  81. «MP investigará a Mossack Fonseca – El Siglo». 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  82. «Panamá se defiende y califica de 'irrespetuosas' declaraciones de la OCDE». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  83. «Panamá se defiende y califica de 'irrespetuosas' declaraciones de la OCDE». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  84. «Eduardo Morgan: "detrás de todo esto está la OCDE"». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  85. «'Panama Papers', una campaña de difamación al país: Adolfo Linares». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  86. «Gremio de abogados insta a Gobierno panameño demandar por daño de imagen». 2016 թ․ ապրիլի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  87. «Panamá sale afectado». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  88. «Repercución económica». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  89. «Repudian ataque a imagen del país». 2016 թ․ ապրիլի 6. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  90. «Sociedades offshore». 2016 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  91. «Panama Papers: Singapore reviewing information, doing 'necessary checks'». Channel NewsAsia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  92. «Nordea bank investigated over tax haven scandal». The Local (Sweden). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  93. «Monday's papers». YLE. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  94. von Koskul, Casper (2016 թ․ ապրիլի 4). «Nordea: Vi godtar inte skatteflykt» [Nordea: we do not accept tax evasion] (Swedish). SVT Nyheter. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  95. Kjell Lindroos (2016 թ․ ապրիլի 4). «Nordea grundade hundratals skatteparadisbolag åt kunder | Svenska Yle» [Nordea founded hundreds of tax haven companies on behalf of customers] (Swedish).{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  96. «'Many' Thais implicated in global scandal». Bangkok Post. 2015 թ․ սեպտեմբերի 3. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  97. «Tunisie: le ministère public ouvre une enquête sur le Panama Papers» (ֆրանսերեն). Réalités. 2016 թ․ ապրիլի 5.
  98. «Panama Papers : Création d'une commission d'enquête parlementaire» (ֆրանսերեն). Kapitalis. 2016 թ․ ապրիլի 8.
  99. 99,0 99,1 99,2 99,3 99,4 Karmanau, Yuras (2016 թ․ ապրիլի 4). «Ukrainian president under fire over Panama Papers». Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 4-ին.
  100. Luke Harding (2016 թ․ ապրիլի 6). «Ukraine's leader set up secret offshore firm as battle raged with Russia». Guardian. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  101. 101,0 101,1 101,2 «Panama Papers: Ukraine President Poroshenko denies tax claims». BBC News. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  102. Oksana Grytsenko (2016 թ․ ապրիլի 7). «Anything To Hide?: Revelations undercut trust in Poroshenko». Kyiv Post. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  103. 103,0 103,1 Adam Lusher (2016 թ․ ապրիլի 5). «Panama Papers: 12 world leaders linked to offshore dealings - and the full allegations against them». The Independent (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  104. Myhr, Peder (2016 թ․ ապրիլի 4). «Panama Papers: Canadians, Putin, Icelandic PM linked to massive offshore tax leak». Global News. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  105. 105,0 105,1 David Pegg; Helena Bengtsson; Holly Watt (2016 թ․ ապրիլի 5). «Revealed: the tycoons and world leaders who built secret UK property empires». The Guardian.
  106. Crerar, Pippa; Prynn, Jonathan (2015 թ․ հոկտեմբերի 21). «Revealed: How foreign buyers have bought £100bn of London property in six years». Evening Standard. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
  107. Land Registry data released under Freedom of Information laws. 1999–2014 database, interactive map (Excel file, 8.2MB). Private Eye. Retrieved April 8, 2016.
  108. «The Panama Papers: how the world's rich and famous hide their money offshore». The Guardian. 2016 թ․ ապրիլի 3. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  109. 109,0 109,1 109,2 109,3 109,4 109,5 «Tory donors' links to offshore firms revealed in leaked Panama Papers». The Guardian. 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  110. 110,0 110,1 MacDonald, Alistair; Gross, Jenny (2016 թ․ ապրիլի 6). «'Panama Papers' Raise Pressure on U.K. to Rein in Offshore Tax Havens». Wall Street Journal. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  111. «The UK is the most important player in tax havens». ethical consumer. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  112. Youkee, Mat (2019 թ․ փետրվարի 18). «Panama Papers 'tightened the noose' on offshore assets of Maduro's inner circle». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 18-ին.
  113. «Venezuela Prosecutors Arrest 2 Named in 'Panama Papers' Leak». ABC News. Associated Press. 2016 թ․ ապրիլի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 22-ին.
  114. 114,0 114,1 Corina Rodriguez; Brian Ellsworth (2016 թ․ ապրիլի 20). Andrew Hay (ed.). «Venezuela indicts businessman implicated in Panama Papers». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 1-ին.
  115. Jim Wyss; Nicholas Nahemas (2016 թ․ ապրիլի 14). «Venezuelan convict at center of 'suitcase scandal' didn't raise flags for Panama Papers firm». Miami Herald. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  116. «Panama Papers: WikiLeaks calls for data leak to be released in full». The Belfast Telegraph. 2016 թ․ ապրիլի 5.
  117. 117,0 117,1 117,2 117,3 «Vladimir Putin Would Love WikiLeaks' Theory About The Panama Papers». Carbonated.TV. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 8-ին.