Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա

Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա (լեհ.՝ Polska Akademia Nauk, PAN), Լեհաստանի առաջատար գիտությունների ակադեմիա, որի գլխավոր գրասենյակը գտնվում է Վարշավայում[12]։ Ակադեմիան պատասխանատու է ակնառու գիտնականների և գիտահետազոտական ինստիտուտների ցանցի միջոցով երկրում գիտության զարգացման խթանման համար։ Հիմնադրվել է 1951 թվականին[13]։

Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա
Изображение логотипа
ՀապավումPAN[1]
Տեսակգիտությունների ակադեմիա, ազատ հասանելիության հրատարակություն, գիտական ընկերություն և ազգային ակադեմիա
Հիմնադրվել էհոկտեմբերի 30, 1951[2]
Անդամ էInternational Federation for Information Processing?[3][4], Տիեզերական հետազոտությունների հանձնաժողով[5][4], International Union of Academies?[6][4], COMNAP?[4], European Academies Science Advisory Council?[4], European Council of Applied Sciences and Engineering?[4], European Federation of Biotechnology?[4], European Forest Institute?[4], European Veterinary Society for Small Animal Reproduction?[4], Q19978116?[4], International Arctic Science Committee?[4], International Association of Byzantine Studies?[4], International Astronautical Federation?[4], Միջազգային աստղագիտական միություն[4], International Centre for Mechanical Sciences?[4], International Commission for Acoustics?[4], International Commission for Optics?[4], International Commission of Military History?[4], International Committee of Historical Sciences?[4], Սլավոնների միջազգային կոմիտե[4], International Council for Laboratory Animal Science?[4], International Federation for Research in Women's History?[4], International Federation for Structural Concrete?[4], International Federation for the Promotion of Mechanism and Machine Science?[4], Միջազգային աշխարհագրական միություն[4], Միջազգային մաթեմատիկական միություն[4], International Numismatic Council?[4], International Permafrost Association?[4], International Union for Pure and Applied Biophysics?[4], International Union for Quaternary Research?[4], IUAES?[4], International Union of Biochemistry and Molecular Biology?[4], Բյուրեղագիտության միջազգային միություն[4], International Union of Food Science and Technology?[4], International Union of Forest Research Organizations?[4], Գեոդեզիայի և գեոֆիզիկայի միջազգային միություն[4], International Union of Geological Sciences?[4], International Union of History and Philosophy of Science?[4], International Union of Laboratories and Experts in Construction Materials, Systems and Structures?[4], International Union of Nutritional Sciences?[4], Տեսական և կիրառական քիմիայի միջազգային միություն[4], International Union of Pure and Applied Physics?[4], International Union of Radio Science?[4], International Union of Theoretical and Applied Mechanics?[4], International Association of Penal Law?[4], Nuclear Physics European Collaboration Committee?[4], Scientific Committee on Antarctic Research?[4], Scientific Committee on Oceanic Research?[4], European Network of Research Integrity?[4], Բոլոր եվրոպական ակադեմիաներ[7], InterAcademy Partnership[8] և Միջազգային գիտական խորհուրդ[9]
ՆախագահJan Dembowski?[2] և Jerzy Duszyński?
Երկիր Լեհաստան[10][11]
ՏեղագրությունՎարշավա
Կայքpan.pl(լեհ.)(անգլ.)
Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա (Լեհաստան)##
Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա (Լեհաստան)
Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա, Լեհաստան
 Polish Academy of Sciences (PAN) Վիքիպահեստում

Պատմություն

խմբագրել

Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիան պետական աջակցությամբ բուհ է, որի գլխամասը գտնվում է Վարշավայում։ Այն հիմնադրվել է վաղ կրթական ընկերությունների, այդ թվում, Լեհաստանի գիտելիքի ակադեմիայի (Polska Akademia Umiejętności, կրճատ՝ PAU), որի նստավայրը Կրակովում է և Վարշավայի բարեկամների գիտելիքի ընկերության, որը հիմնադրվել էր 18-րդ դարում, միաձուլման արդյունքում։ Ձևավորվել է Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիայի 1951 թվականի հոկտեմբերի 30-ի կանոնադրությամբ, որի քաղաքական նպատակը գիտական միջավայրի վերահսկումն էր[14]։ Ի սկզբանե եղել է միայն գիտնականների միություն, սակայն 1960 թվականին վերակազմավորվել է կենտրոնական կառավարչական կազմակերպության, որը պատասխանատու է Լեհաստանում գիտության և ինստիտուտների ցանցի վերահսկման համար։ 1989 թվականին Կրակովի Լեհաստանի գիտելիքի ակադեմիան առանձնացել է Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիայից։

Նախագահներ

խմբագրել
  • Յան Բոգդան Դեմբովսկի (1952-1956)
  • Տադեուշ Կոտարբինսկի (1957-1962)
  • Յանուշ Գրոշկովսկի (1962-1971)
  • Վլոդզիմեժ Տշեբյատովսկի (1971-1977)
  • Վիտոլդ Նովացկի (1977-1980)
  • Ալեքսանդր Գեյշտոր (1980-1983)
  • Յան Կարոլ Կոստշևսկի (1984-1990)
  • Ալեքսանդր Գեյշտոր, 1990-1992 թվականների դեկտեմբերի 31
  • Լեշեկ Կուզնիցկի, 1993 թվականի հունվարի 1 - 1998 թվականի դեկտեմբերի 31
  • Միրոսլավ Մոսակովսկի, 1999 թվականի հունվարի 1 - 2001 թվականի դեկտեմբերի 26
  • Եժի Կոլոձեյչակ, 2002 թվականի հունվարի 16 - 2003 թվականի մարտի 31
  • Անդժե Լեգոցկի, 2003 թվականի ապրիլի 1 - 2006 թվականի դեկտեմբերի 31
  • Միխալ Կլյաբեր 2007 թվականի հունվարի 1

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Deutsche Nationalbibliothek Record #1002317-3 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 Köhler P. Botany and Lysenkoism in Poland, Ботаника и лысенкоизм в Польше // Историко-биологические исследования — 2011. — Vol. 3, Iss. 2. — P. 32—53. — ISSN 2076-8176; 2500-1221
  3. http://ifip.org/index.php?option=com_content&task=view&id=125&Itemid=441&ref=31
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 4,26 4,27 4,28 4,29 4,30 4,31 4,32 4,33 4,34 4,35 4,36 4,37 4,38 4,39 4,40 4,41 4,42 4,43 4,44 4,45 4,46 4,47 4,48 https://web.archive.org/web/20240216152231/https://pan.pl/czlonkostwa-w-organizacjach/
  5. https://cosparhq.cnes.fr/about/members/national-scientific-institutions/
  6. https://web.archive.org/web/20240125131018/http://www.unionacademique.org/en/members
  7. https://allea.org/members
  8. https://web.archive.org/web/20221208195542/https://www.interacademies.org/network/member-academies
  9. https://web.archive.org/web/20221009095816/https://council.science/members/online-directory/
  10. Societies and Open Access Research — 2007.
  11. Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.
  12. http://www.pan.pl/
  13. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  14. «Dzieje Instytucji». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիա» հոդվածին։