Սան Դիեգո
Սան Դիեգո (անգլ.՝ San Diego), քաղաք ԱՄՆ Կալիֆոռնիա նահանգում։ Այն մտնում է Սան Դիեգո շրջանի մեջ Խաղաղ օվկիանոսի ափին, Լոս Անջելեսից 190 կմ հեռավորության վրա և անմիջապես Մեքսիկա-ԱՄՆ սահմանին։
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| անգլ.՝ San Diego | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  ԱՄՆ | ||||
| Հիմնադրված է | հուլիսի 16, 1769 թ. | ||||
| Մակերես | 964,497168 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 422 ֆուտ | ||||
| Բնակչություն | ▼1 386 932 մարդ (2020)[1][2] | ||||
| Ժամային գոտի | PDT?, UTC-8, UTC-7 և Ամերիկա/Լոս Անջելես | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 619 և 858 | ||||
| Փոստային դասիչ | 92101–92117, 92101, 92104, 92105, 92110, 92113 և 92116 | ||||
| Պաշտոնական կայք | sandiego.gov(անգլ.) | ||||
| |||||
Գյուղատնտեսական շրջանի կարևոր կենտրոն է (ցիտրուսների արտադրություն)։ Արդյունաբերության առաջատար ճյուղերն են ավիացիոն արդյունաբերությունը, ռադիոէլեկտրոնիկան, նավաշինությունը, նավանորոգումը, մետաղամշակումը։ Կա նաև սննդի, փայտամշակման արդյունաբերություն։ Ունի համալսարան, կենսաբանական հետազոտությունների ինստիտուտ։ Հիմնադրվել է 1769-ին։
2017 թվականի հուլիսի 1-ի տվյալներով բնակչությունը 1.419.516 է, ինչը նրան դարձնում է ԱՄՆ-ի ութերորդ խոշոր քաղաքը և երկրորդը` Կալիֆոռնիայում։ Այն Սան Դիեգո-Տիխուանա կոնուրբացիայի մասն է և երկրորդ խոշորագույն միջսահմանային ագլոմերացիան ԱՄՆ-ի և սահմանակից երկրի Դետրոյթ–Վինսդորից հետո, 4.922.723 բնակչությամբ[3]։ Քաղաքը հայտնի է իր մեղմ տարեկան կլիմայով, բնական խորը ջրային հրվանդաններով, ընդարձակ լողափերով, երկարամյա համագործակցությամբ ԱՄՆ-ի նավատորմի և առողջապահական ու բիոտեխնոլոգիական զարգացման կենտրոնով։
Սան Դիեգոն անվանում են «Կալիֆոռնիայի ծննդավայր»[4]։ Պատմականորեն այստեղ բնակվել է Կումեյայ ժողովուրդը։ Տարածաշրջան եվրոպացիների մուտք են գործել այստեղից։ Երբ այստեղ 1542 թվականին իջևանեց Խուան Ռոդրիգես Կաբրիլլոն, տարածքը հայտարարվեց Իսպանիայի գաղութ և հիմք հանդիսացավ Վերին Կալիֆոռնիայի բնակեցման հաջորդ 200 տարիներին։ Սանդ Դիեգոյի նավահանգիստը և միսիոնը հիմնադրվեցին 1769 թվականին և դարձավ ներկայիս Կալիֆոռնիայի առաջի եվրոպական բնակավայրը։ 1821 թվականին Սան Դիեգոն դարձավ նորանկախ Մեքսիկայի մաս, որը երկու տարի անց վերակազմավորվեց որպես Մեքսիկայի առաջին հանրապետություն։ Կալիֆոռնիան դարձավ ԱՄՆ-ի մաս 1848 թվականին Ամերիկա-մեքսիկական պատերազմից հետո և դարձավ ԱՄՆ նահանգ 1850 թվականին։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Սան Դիեգոն գտնվում է անմիջապես Մեքսիկայի հետ սահմանի վրա։
Քույր քաղաքներ խմբագրել
Ալկալա դե Էնարես (իսպ.՝ Alcala de Henares), Իսպանիա
Վարշավա (լեհ.՝ Warszawa), Լեհաստան
Վլադիվոստոկ, Ռուսաստան
Ջելաբադ (դարի՝ جلالآباد), Աֆղանստան
Յոկագամա (ճապ.՝ 横浜市), Ճապոնիա
Կավիտե (անգլ.՝ Cavite), Ֆիլիպիններ
Կամպինաս (պորտ.՝ Campinas), Բրազիլիա
Լեոն (իսպ.՝ León), Մեքսիկա
Պերթ (անգլ.՝ Perth), Ավստրալիա
Թայչժուն, Թայվան
Թեմա (անգլ.՝ Tema), Գանա- Տիխուանա (իսպ.՝ Tijuana), Մեքսիկա
Չոնջու (կորեերեն՝ 전주시, 全州市), Հարավային Կորեա
Էդինբուրգ (անգլ.՝ Edinburgh, իռլանդերեն՝ Dùn Èideann), Շոտլանդիա
Յանթայ, Չինաստան
Վանկուվեր, Բրիտանական Կոլումբիա, Կանադա
Սիեթլ, Վաշինգտոն, ԱՄՆ- Լոս Անջելես, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ
- Սան Ֆրանցիսկո, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ
- Անկորիջ, Ալյասկա, ԱՄՆ
- Լաս Վեգաս, Նևադա, ԱՄՆ
- Նովոչերկաստ, Ռուսաստան
Բաքու (ադրբ.՝ Bakı), Ադրբեջան (քույր շրջաններ - Սվիթցերհայլենդ (Սան Դիեգո) և Նասիմինյան շրջան(Բաքու))
.svg){kind=small}
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?q=United%20States&tid=DECENNIALPL2020.P1
- ↑ 2020 United States Census / United States Census Bureau
- ↑ America: metropolitan areas։ World Gazetteer։ 2011։ Արխիվացված է օրիգինալից November 19, 2011-ին։ Վերցված է February 19, 2012
- ↑ McGrew Clarence Alan (1922)։ City of San Diego and San Diego County: the birthplace of California։ American Historical Society։ Վերցված է July 23, 2011
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 167)։ 
|