Յուրի Վլադիմիրովիչ Նիկուլին (դեկտեմբերի 18, 1921(1921-12-18)[1][2], Դեմիդով, Պորեչսկի գավառ, Սմոլենսկի գավառ, Խորհրդային Ռուսաստան - օգոստոսի 21, 1997(1997-08-21)[2], Մոսկվա, Ռուսաստան[3]), խորհրդային և ռուսական ականավոր դերասան, կրկեսի ծաղրածու, հաղորդավար, Հայրենական մեծ պատերազմի վետերան, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1990

Յուրի Նիկուլին
ռուս.՝ Ю́рий Влади́мирович Нику́лин
Ծնվել էդեկտեմբերի 18, 1921(1921-12-18)[1][2]
ԾննդավայրԴեմիդով, Պորեչսկի գավառ, Սմոլենսկի գավառ, Խորհրդային Ռուսաստան
Մահացել էօգոստոսի 21, 1997(1997-08-21)[2] (75 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսաստան[3]
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունծաղրածու, կրկեսի դերասան, կինոդերասան, ռազմական գործիչ, ռեժիսոր, հեռուստահաղորդավար, երգիծաբան և երգիչ
Ամուսին(ներ)Տատյանա Նիկուլինա
Երեխա(ներ)Մաքսիմ Նիկուլին
Պարգևներ և մրցանակներ

Կենսագրություն

խմբագրել

Յուրի Նիկուլինը ծնվել է 1921 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Դեմիդով քաղաքում։ Հայրը՝ Վլադիմիր Անդրեևիչ Նիկուլինը (1898-1964) զորացրվելով Կարմիր բանակից և ավարտելով քաղաքական կրթության կուրսերը, աշխատանքի է անցնում Դեմիդրովի դրամատիկական թատրոնում։ Այնտեղի դերասանուհի էր նաև նրա մայրը՝ Լիդիա Իվանովնա Նիկուլինան (1902-1979

1925 թվականին նրա ընտանիքը տեղափոխվում է Մոսկվա։ Յուրի Վլադիմիրովիչը ավարտում է Մոսկվայի № 346 միջնակարգ դպրոցը։ Ինչպես որ ինքն էր գրում «Համարյա լուրջ» անվանմամբ հուշագրում, «մեր 346-րդ դպրոցը, որտեղ ես տեղափոխվեցի, ոչ մի պատվիրակություն չի եկել, չեն եկել և գրողներ, դերասաններ և չեն կազմակերպել մեզ համար համերգներ»։

Հյարենական պատերազմ

խմբագրել

1939 թվականի նոյեմբերի 8-ին զորակոչվում է Կարմիր բանակ։ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ կռվել է Լենինգրադում, մինչև 1943 թվականը։ Ապրել է բլոկադայի ահավոր օրերը, անցել ողջ պատերազմի միջով որպես հրետանավոր և հետախույզ[4]։ 1943 թվականի գարնանը հիվանդանում է թոքերի բորբոքումով և տեղափոխվում Լենինգրադի հիվանդանոց, բայց դուրսգրումից անմիջապես հետո, Լենինգրադի օդային հարձակման ժամանակ, վիրավորվում է[5]։

Կրթություն և գործունեություն

խմբագրել

Պատերազմի ավարտից հետո փորձում է ընդունվել Կինեմատոգրաֆիայի ռուսաստանյան պետական համալսարան և Թատերական համալսարան, որտեղ նրան չեն ընդունում, այն պատճառով, որ հանձնաժողովը նրա մեջ չի գտնոմ ոչ մի դերասանական տաղանդ։ Ի վերջո նա ընդունվում է Մոսկվայի կրկեսի ծաղրածուական ստուդիա (ռուս.՝ Московски цирке на Цветном бульваре

Ուսումն ավարտելուց հետո, սկսում է աշխատել այն ժամանակվա համար անսովոր, բայց հայտնի Կարանդաշ ծաղրածուի հետ։ Նրա մոտ աշխատելու ընթացքում նա ծանոթանում է Միխայիլ Շույդինի հետ։ Կառանդաշի և Շույդինի հետ միասին մեկնում է շրջագայությունների և կրկեսային աշխատանքի փորձ ձեռք բերում։ Նիկուլինը և Կառանդաշը միասին աշխատեցին երկուսուկես տարի, որից հետո 1950 թվականին Նիկուլինը Շույդինի հետ լքում են Կառանդաշին, աշխատանքային կոնֆլիկտի պատճառով։ Սկսելով աշխատել ինքնուրույն, նրանք կազմում են հանրահայտ Նիկուլին և Շույդին ծաղրածուական դուետը, չնայած, որ բնավորություններով շատ տարբեր էին[6]։

60 տարեկանում Նիկուլինը դադարեց ելույթ ունենալ, 1981 թվականին, և գլխավոր ռեժիսորի պաշտոն զբաղեցրեց Ցվետնոյ Բուլվարի կրկեսում։ 1982 թվականից դարձավ կրկեսի տնօրեն։ Նրա օրոք կրկեսը հիմնովին վերակառուցվեց, իսկ բացումն տեղի ունեցավ 1989 թվականին։ Վերանորոգումը տևեց ընդամենը 4 տարի։

Յուրի Վլադիմիրովիչ կրկեսում աշխատել է շուրջ 50 տարի։ Նա նաև «Կայծ» թերթի խմբագրական խորհրդի անդամ էր[7]։

Ընտրանի

խմբագրել
 
Նամականիշ՝ վիրված Յուրի Նիկուլինի ծննդյան 80-ամյակի հիշատակին
Թվական Ֆիլմի վերնագիր Դեր
1957 Կիթառով աղջիկը Պիրոտեխնիկ
1959 Անընկճելիները Վասիլի Կլյաչկին, գործարանի հարբեցող
1960 Յաշա Տոպորկով Պրոշա
1961 Բարբոս շունը և անսովոր մրցավազքը Բալբես
1961 Մարդը՝ ոչ մի տեղից Ոստիկանության սերժանտ
1961 Երբ ծառերը մեծ էին Կուզմա Կուզմիչ Իորդանով
1961 Ընկե՛ր իմ, Կոլկա՛ Վասյա, վարորդ
1961 Օղի թորողները Բալբես
1961 Կամակորի սանձահարումը Եկեղեցու տղաների երգչախմբի ղեկավար
1962 Դեռ խակ է Նիկոլայ, վարորդ
1962 Գործարար մարդիկ («Հարազատ հոգիները» նովելից) Ավազակ
1963 Առանց վախի և հանդիմանության Կամեո
1964 Ինձ մո՛տ Մուխտար Գլազիչև
1964 Տվեք բողոքի գիրքը Բալբես
1965 Օպերացիա «Ի» Բալբես
1966 Անդրեյ Ռուբլյով Պատրիկեյ, հոգևորական
1967 Կովկասի գերուհին Բալբես
1969 Ադամանդե ձեռքը Գորբունկով
1971 12 աթոռ Տիխոն, դռնապան
1971 Հեռագիրը (ֆիլմ, 1971) Ֆեդոր Ֆեդորովիչ, սիրողական փորագրող
1971 12 աթոռ (ֆիլմ, 1971) Տիխոն, հավաքարար Ստարգորոդում
1972 Ծերունի ավազակները Մյաչիկով
1975 Նրանք մարտնչում էին հանուն Հայրենիքի (ֆիլմ) շարքային Նեկրասով
1976 Քսան օր առանց պատերազմի Մայոր Վասիլի Նիկոլաևիչ Լոպատին, ռազմական թղթակից
1983 Խրտվիլակը Նիկոլայ Բեսսոլցև, Լենայի պապիկը

Մուլտֆիլմների հնչյունավորում

խմբագրել
Թվական Վերնագիր Կերպար
1977 Բոբիկը գնացել է Բարբոսին հյուր (մուլտֆիլմ) Բոբիկ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Յուրի Նիկուլին հոդվածին
  1. 1,0 1,1 Никулин Юрий Владимирович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121980774 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. Խաչատրյան, Սուրեն (1989). Համաշխարհային էկրանի կատակերգուները. Երևան: Սովետական գրող. էջեր 196–205. ISBN 5-550-00156-X.
  5. Յ. Վ. Նիկուլին
  6. «Никулин Юрий Владимирович». warheroes.ru. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին.
  7. «Юрий Никулин music, videos, stats, and photos». Last.fm (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին.
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուրի Նիկուլին» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուրի Նիկուլին» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 301