Միսս Երկիր

«Միսս Երկիր» (անգլ.՝ Miss Earth), բնապահպանական թեմատիկայով ամենամյա գեղեցկության միջազգային մրցույթ, որի միջոցով քարոզվում է էկոլոգիական իրազեկում, բնության պահպանություն և սոցիալական պատասխանատվություն, կապված է և աջակցվում է Միավորված ազգերի կազմակերպության շրջակա միջավայրի ծրագրի կողմից^[1]^[2]^[3]։ Մրցույթը աշխարհի երրորդ խոշորագույն գեղեցկության մրցույթն է ազգային մրցույթների թվով, որոնք անցկացվում են համաշխարհային եզրափակչին մասնակցելու համար^[4]^[5]^[6]^[7]: «Միսս Տիեզերք», «Միսս Աշխարհ» և «Միսս Ինթերնեյշնլ» մրցույթների հետ միասին մտնում է գեղեցկության միջազգային մրցույթների մեծ քառյակի մեջ, որոնք գեղեցկության ամենացանկալի տիտղոսներն են գեղեցկության բոլոր միջազգային մրցույթների շարքում^[8]։

Տիտղոսակիրն իր ընթացիկ տարին նվիրում ք կոնկրետ ծրագրերի առաջխաղացմանը և հաճախ լուծում ք շրջակա միջավայրին սւ այլ գլոբալ խնդիրներին վերաբերող հարցեր։^[9]^[10] դպրոցական էքսկուրսիաների, ծառատունկի միջոցառումներ, փողոցային արշավների, ափամերձ տարածքների մաքրման, ելույթների, առևտրային կենտրոններ կատարված էքսկուրսիաների, բնապահպանական տոնավաճառների, երեխաների համար պատմությունների ներկայացման ծրագրեր, էկո-նորաձևության ցուցադրությունների և այլ բնապահպանական միջոցառումների միջոցով։ ^[11]^[12]^[13]։

«Միսս Երկիր» մրցույթի հաղթողը «Միսս Երկիր» հիմնադրամի, ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի ծրագրի և բնապահպանական այլ կազմակերպությունների ներկայացուցիչն է^[14]^[15]^[16]։ «Միսս Երկիր» հիմնադրամը համագործակցում է նաև մասնակից երկրների բնապահպանական գերատեսչությունների և նախարարությունների, տարբեր մասնավոր հատվածների և կորպորացիաների, ինչպես նաև Բնության համաշխարհային հիմնադրամի հետ^[17]^[18]^[19]։

Պատմություն խմբագրել

XXI դարում, շարունակելով բնափիլիսոփայության հին ավանդույթները, մի շարք միջազգային էկոլոգիական կազմակերպություններ որոշել են կազմակերպել մրցույթ, որի արդյունքում հաղթող ճանաչվի ոչ միայն արտաքին գրավչություն, այլ նաև շրջակա միջավայրի գլոբալ խնդիրներից հստակ գաղափար ունեցող Գեղեցկության թագուհիներ։ Մրցույթի անցկացման վայր ընտրվել է Ֆիլիպինյան կղզիները, որի տաք կլիման և տրոպիկական բուսականությունը ներկայացումը դարձնում են հատկապես հիշարժան։ Բազմաթիվ հյուրերի համար այդ կղզիները թվում էին որպես իսկական դրախտ Երկրի վրա։ Բացի դրանից, հենց այստեղ է ծնվում հզոր կլիմայական անոմալիան, որը հայտնի է Էլ-Նինո անվամբ։ Համաշխարհային օվկիանոսի ջրերի տաքացումը ավելի ակնառու է դառնում դեկտեմբերին՝ կաթոլիկ Սուրբ Ծննդյան նախօրեին (այստեղից էլ իսպանական բառը, որը նշանակում է նորածին)։ Այս ազդեցությունը 1997-1998 թվականների ձմռանը շատ վառ կերպով ազդել է համաշխարհային տնտեսության վրա, երբ երաշտն ու փոթորիկները անցան ոչ միայն Լատինական Ամերիկայի երկրներով, այլ նաև ներգործություն ունեցան Եվրոպայի և նույնիսկ Աֆրիկայի եղանակների վրա։ Հակադարձ երևույթը՝ ամառային ցրտահարությունները և առատ մուսսոնային անձրևները կոչում են Լա-Նինոյի («փոքրիկ») տերմինով։ Օդի մթնոլորտային այս երկու շրջապտույտների փոփոխությունը ամբողջ մոլորակի մասշտաբներով տեղի է ունենում 18 ամիսը մեկ։ Հենց այդ պատճառով էլ 2001 թվականի ապրիլի 3-ին, սառն անձրևների հերթական սեզոնի նախաշեմին, մեկնարկել է առաջին «Միսս Երկիր» անվամբ մրցույթը։ Առաջին մրցույթի եզրափակիչը տեղի է ունեցել 2001 թվականի հոկտեմբերի 28-ին Քեսոն-Սիթիում՝ Ֆիլիպինների պետական համալսարանի թատրոնի բեմում։ Մրցույթին մասնակցել են 42 աղջիկներ, որոնք հետաքրքրված էին կենդանի բնության կուսական գեղեցկության պահպանությամբ։ Գլխավոր՝ Տարերքների Տիրուհու կոչմանն արժանացել է Կոպենհագենի իրավաբանական ֆակուլտետի 19-ամյա ուսանողուհի Կատարինա Սվենսոնը։

Մրցույթի յուրահատկությունը խմբագրել

Այսօր Միսս Երկիրն ամենահայտնի համաշխարհային գեղեցկության մրցույթներից մեկն է, որն ամեն տարի անցկացվում է Ֆիլիպիններում Միավորված Ազգերի Կազմակերպության հովանու ներքո։ Մրցույթի գաղափարն է՝ այժմեական հումանիտար խնդիրների վրա ուշադրության գրավումը, շրջակա միջավայրի պաշտպանությունը, կենդանի բնության պահպանումը։ Այսպիսով՝ բոլոր մասնակիցները ներկայացնում են էկոլոգիական միջավայրի բարելավման սեփական միջազգային նախագծերը՝ ինչպես գլոբալ, այնպես էլ տարածաշրջանային մակարդակներով։ Հաղթողը նաև դառնում է մոլորակում մարդու բնակելի միջավայրի պահպանության զարգացման ծրագրերի (ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի ծրագիր) հարցերով ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչ։

Մրցույթի հաղթողներ խմբագրել


Տարի	Միսս Երկիր (1-ին տեղ)	Միսս Օդ (2-րդ տեղ)	Միսս Ջուր (3-րդ տեղ)	Միսս Կրակ (4-րդ տեղ)	Մասնակիցների քանակը
2018	ՎիետնամՖըոնգ Կխան Նգուեն	ԱվստրիաՄելանի Մեյդեր	ԿոլումբիաՎալերիա Այոս	ՄեքսիկաՄելիսսա Ֆլորես	86
2017	ՖիլիպիններԿարեն Իբասկո	Ավստրալիա Նինա Ռոբերտսոն	ԿոլումբիաՋուլիանա Ֆրանկո	ՌուսաստանԼադա Ակիմովա	86
2016	Էկվադոր Կետրին Էսպին	Կոլումբիա Միշել Գոմեզ	Վենեսուելա Ստեֆանի Դե Զորզ	Բրազիլիա Բրունա Զանարդո	83
2015	ՖիլիպիններԱնխելիա Օնգ	ԱվստրալիաԴայաննա Գրագեդա	ԱՄՆԲրիթթանի Փեյն	ԲրազիլիաԹիեսսա Սիկերտ	86
2014	ՖիլիպիններՋեյմի Հերրել	ԱՄՆԱնդրեա Նոյ	ՎենեսուելաՄարիա Ալեքսանդրա Ռոդրիգես	ՌուսաստանԱնաստասիա Տրուսովա	85
2013	Վենեսուելա Ալիս Էնրիչ	ԱվստրիաԿատյա Վագներ	ԹաիլանդՊունիկա Կուլսոնտորնրուտ	Հարավային ԿորեաԿատարինա Չոի	88
2012	Չեխիա Թերեզա Ֆայկսովա	ՖիլիպիններՍտեֆանիա Ստեֆանովիչ	ՎենեսուելաՕսմարիել Վիլյալոբոս	ԲրազիլիաԿամիլա Բրանտ	80
2011	Էկվադոր Օլգա Ալավա	Բրազիլիա Օրիել Բեննետոն	Ֆիլիպիններ Աֆինա Իմպերիալ	Վենեսուելա Կառոլին Մեդինա	84
2010	Հնդկաստան Նիկոլ Ֆարիա	Էկվադոր Ջեննիֆեր Պասմինո	Թաիլանդ Վաթսապոն Վատտանակուն	Պուերտո Ռիկո Ուեյդի Բոսկ	84
2009	Բրազիլիա Լարիսա Ռամոս	Ֆիլիպիններ Սանդրա Զայֆերտ	Վենեսուելա Ջեսսիկա Բարբոսա	Իսպանիա Ալեքսանդրա Էչեվարիա	80
2008	Ֆիլիպիններ Կառլա Պաուլա Հենրի	Տահիտի Միրիամ Օդեմբա	Մեքսիկա Աբիգայիլ Էլիսալդե Ռոմո	Բրազիլիա Տատյանա Ալվես Բարբոզա	85
2007	Կանադա Ջեսսիկա Տրիսկո	Հնդկաստան {Պուջա Չիտգոպեկար	Վենեսուելա Սիլվանա Սանտաելա	Իսպանիա Անգելա Գոմեզ	88
2006	Չիլի Հիլ Եսենիա Էռնանդես	Հնդկաստան Ամրութա Պատկի	Ֆիլիպիններ Քեթրին Ունտալան	Վենեսուելա Մարիաննա Պուլյա	82
2005	Վենեսուելա Ալեքսանդրա Բրաուն	Դոմինիկյան Հանրապետություն Ամելլ Սանտանա	Լեհաստան Կատարժինա Բորովիչ	Սերբիա և Չեռնոգորիա Ջովանա Մարյանովիչ	80
2004	Բրազիլիա [[Մեյրելլիս\|Պրիսիլլա Մեյրելիս	Մարտինիկա Մյուրել Սելիմեն	Տահիտի Ստեֆանի Լեսաժ	Պարագվայ Յանինա Գոնսալես	61
2003	Հոնդուրաս Դանիա Պրինս	Բրազիլիա Պրիսցիլլա Զանդոնա	Կոստա Ռիկա Մարիանելա Սելեդոն	Լեհաստան Մարթա Մաթիյասիկ	57
2002 *	Քենիա Ուինֆրեդ Օմբակվե	Հարավսլավիա Սլադժյանա Բոժովիչ	Հունաստան Յուլիանա Պատրիսիյա Դրոսսոու	Ֆինլանդիա Էլինա Էրվե	52
2002 *	Բոսնիա և Հերցեգովինա Ջեյլա Գլավովիչ	Քենիա Ուինֆրեդ Օմբակվե	Հարավսլավիա Սլադյանա Բոժովիչ	Հունաստան Յուլիանա Պատրիսիա Դրոսսոու	53
2001	Դանիա Կատարինա Սվենսոն	Բրազիլիա Սիմոնի Ռեժիս	Ղազախստան Մարգարիտա Կրավցովա	Արգենտինա Դանիելա Ստուկան	42

2003 թվականի մայիսին Միսս Երկիր 2002 — Ջեյլա Գլավավիչը (Բոսնիա և Հերցոգովինա) ազատվել է հաղթողի պարտականություններից, իսկ նրա թագը հանձնել են առաջին վիցե-միսս Ուինֆրեդ Օմբակվեին Քենիայից։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ New York Times, World News (2003 թ․ հոկտեմբերի 30). «Afghanistan: Anti-Pageant Judges». The New York Times Company. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 3-ին.
↑ «Miss Earth 2004 beauty pageant». China Daily. Reuters. 2004 թ․ հոկտեմբերի 25. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
↑ Enriquez, Amee (2014 թ․ փետրվարի 2). «Philippines: How to make a beauty queen». BBC News. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 3-ին.
↑ «Philippine bet is Miss Earth 2008». ABS-CBN News. 2008 թ․ նոյեմբերի 9. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
↑ Law, Anthony (2010 թ․ հուլիսի 15). «Beauties who promote green cause». The Star (Malaysia). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
↑ Singapore News, Online (2008 թ․ հունիսի 24). «Miss Earth 2004 beauty pageant». The Electric New Paper, Singapore Press Holdings Ltd. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 10-ին.
↑ «Brazil's Miss World finalist has her hands and feet amputated». English.pravda.ru. 2009 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
↑ «Beauty Pageants: Are The Crowns On the Right Heads? - Nigerian News from Leadership News». Nigerian News from Leadership News. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 3-ին.
↑ News Online, Reuters (2004 թ․ հոկտեմբերի 8). «Contestants of Miss Earth 2004 beauty pageant». The Tribune India. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. {{cite news}}: |first= has generic name (օգնություն)
↑ Nkurunziza, Sam (2008 թ․ մարտի 30). «The most beautiful girl in the world». The Sunday Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
↑ Gilbert, Julie (2014 թ․ հուլիսի 12). «Hamilton woman Amy Meisak is hoping to win Miss Earth 2014». Daily Record (Scotland). Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
↑ Schuck, Lorraine (2012 թ․ սեպտեմբերի 20). «Miss Earth winners work hand-in-hand» (PDF). Miss Earth Website. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
↑ News, South Wales (2013 թ․ սեպտեմբերի 18). «Caerphilly beauty queen takes on the world». South Wales Argus. Gannett Company Newsquest Media (Southern) Ltd. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին. {{cite news}}: |last1= has generic name (օգնություն)
↑ Steinberg, Jessica. «Miss Earth pulls for Palestine». 3 November 2014. The Times of Israel. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.
↑ Sieczkowski, Cavan (2011 թ․ դեկտեմբերի 4). «Miss Earth 2011 Crowned, Miss Ecuador Wins the Title». International Business Times. BT Media Inc. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.
↑ Borja, Tessa (2007 թ․ հոկտեմբերի 17). «Jennifer Neves is Miss Earth Guam». Marianas Variety News, Guam Edition. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
↑ Waddington, Sarah (2014 թ․ սեպտեմբերի 19). «Plymouth engineering student hopes to "change the future" by competing for Miss Earth England». The Herald (Plymouth). Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին. {{cite news}}: External link in |ref= (օգնություն)(չաշխատող հղում)
↑ Bobby T., Yalong (2016 թ․ հունվարի 4). «A haphazard scrutiny and pragmatic dissertation on Philippine pageantry». Asian Journal. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
↑ Macauley, Richard (2015 թ․ նոյեմբերի 24). «China's latest censorship battlefield is global beauty pageants». Quartz. Goldman Sachs. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միսս Երկիր» հոդվածին։

[1] New York Times, World News (2003 թ․ հոկտեմբերի 30). «Afghanistan: Anti-Pageant Judges». The New York Times Company. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 3-ին.

[chinadaily.com.cn/english/doc/2004-10/25/content_385531.htm-2] «Miss Earth 2004 beauty pageant». China Daily. Reuters. 2004 թ․ հոկտեմբերի 25. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.

[make-beauty-3] Enriquez, Amee (2014 թ․ փետրվարի 2). «Philippines: How to make a beauty queen». BBC News. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 3-ին.

[4] «Philippine bet is Miss Earth 2008». ABS-CBN News. 2008 թ․ նոյեմբերի 9. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.

[5] Law, Anthony (2010 թ․ հուլիսի 15). «Beauties who promote green cause». The Star (Malaysia). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.

[tnp.sg/printfriendly/0,4139,168817,00.html-6] Singapore News, Online (2008 թ․ հունիսի 24). «Miss Earth 2004 beauty pageant». The Electric New Paper, Singapore Press Holdings Ltd. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 10-ին.

[publicized-contests-7] «Brazil's Miss World finalist has her hands and feet amputated». English.pravda.ru. 2009 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.

[8] «Beauty Pageants: Are The Crowns On the Right Heads? - Nigerian News from Leadership News». Nigerian News from Leadership News. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 3-ին.

[tribuneindithe_a.com/2004/20041008/world.htm-9] News Online, Reuters (2004 թ․ հոկտեմբերի 8). «Contestants of Miss Earth 2004 beauty pageant». The Tribune India. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. {{cite news}}: |first= has generic name (օգնություն)

[beautiful-girl-10] Nkurunziza, Sam (2008 թ․ մարտի 30). «The most beautiful girl in the world». The Sunday Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.

[11] Gilbert, Julie (2014 թ․ հուլիսի 12). «Hamilton woman Amy Meisak is hoping to win Miss Earth 2014». Daily Record (Scotland). Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.

[environmental-projects-12] Schuck, Lorraine (2012 թ․ սեպտեմբերի 20). «Miss Earth winners work hand-in-hand» (PDF). Miss Earth Website. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.

[caerphilly-beauty-13] News, South Wales (2013 թ․ սեպտեմբերի 18). «Caerphilly beauty queen takes on the world». South Wales Argus. Gannett Company Newsquest Media (Southern) Ltd. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին. {{cite news}}: |last1= has generic name (օգնություն)

[mep-unep-14] Steinberg, Jessica. «Miss Earth pulls for Palestine». 3 November 2014. The Times of Israel. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.

[ecuador-crowned-15] Sieczkowski, Cavan (2011 թ․ դեկտեմբերի 4). «Miss Earth 2011 Crowned, Miss Ecuador Wins the Title». International Business Times. BT Media Inc. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.

[16] Borja, Tessa (2007 թ․ հոկտեմբերի 17). «Jennifer Neves is Miss Earth Guam». Marianas Variety News, Guam Edition. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.

[engineering-student-17] Waddington, Sarah (2014 թ․ սեպտեմբերի 19). «Plymouth engineering student hopes to "change the future" by competing for Miss Earth England». The Herald (Plymouth). Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին. {{cite news}}: External link in |ref= (օգնություն)(չաշխատող հղում)

[haphazard-scrutiny-18] Bobby T., Yalong (2016 թ․ հունվարի 4). «A haphazard scrutiny and pragmatic dissertation on Philippine pageantry». Asian Journal. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.

[china-censorship-19] Macauley, Richard (2015 թ․ նոյեմբերի 24). «China's latest censorship battlefield is global beauty pageants». Quartz. Goldman Sachs. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]