Մասնակից:Թրվանց Արա/Ավազարկղ1
Լև Աբրամովիչ Պոլուգաևսկի (ռուս.՝ Лев Абра́мович Полугае́вский, ), խորհրդային շախմատիստ, գրոսմայստեր (1962), ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում Համաշխարհային շախմատային օլիմպիադաների վեցակի հաղթող, ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում աշխարհի առաջին թիմային առաջնության հաղթող (1985), ԽՍՀՄ առաջնությունների և աշխարհի առաջնության մրցաշարերի կրկնակի մասնակից, ԽՍՀՄ կրկնակի չեմպիոն (1967, 1968), շախմատի սկզբնախաղերի մասին մի քանի գրքերի հեղինակ, ԽՍՀՄ սպորտի վարպետ (1954)։ ՀԽՍՀ սպորտի վաստակավոր վարպետ։
Կենսագրություն խմբագրել
Լև Պոլուգաևսկին ծնվել է Բելառուսական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության Մոգիլյով քաղաքում։ Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբին Պոլուգաևսկիների ընտանիքը տարհանվել Կույբիշև (Սամարա)։ Լևը յոթ տարեկանից սկսել է հետաքրքրվել շախմատով։ Այդ ժամանակ քաղաքում բնակվում էին երկրի բազմաթիվ անվանի շախմատիստներ, իսկ թաղային սպայի տանը ուժեղ մրցաշարեր էին անցկացվում։ Լևը սովորել թիվ 6 տղամարդկանց դպրոցում և հաճախել է պիոներների պալատ։ 1948 թվականի մայիսի 18-ին «Պիոներսկայա պրավդա» թերթում լույս է տեսել Լևի հոդվածը, որով նա ողջունել է աշխարհի նոր չեմպիոն Միխայիլ Բոտվիննիկին՝
|
«Մոսկվա, Սյունազարդ դահլիճ, Բոտվիննիկ. երբ լսեցինք, որ Դուք չեմպիոն եք դարձել, այնքան ուրախացանք, որ ոմանք գոռացին՝ «Ուռա՛»։ Վերջերս մեր քաղաքում դպրոցականների շախմատի մրցաշար է տեղի ունեցե, և ես ստացել եմ առաջին կարգի շախմատիստի կոչում։ Միգուցե մի օր մենք ստիպված կլինենք հանդիպել Ձեզ շախմատի տախտակի մոտ: Մի վիրավորվեք, որ մենք կարող ենք մի օր հաղթել ձեզ: Միևնույն ժամանակ մեր բոլոր ռահվիրա շախմատիստների անունից շնորհավորում եմ Ձեզ։ - Լև Պոլուգաևսկի, Կույբիշևի թիվ 6 տղամարդկանց դպրոց»
|
|
Վաղ պատանեկության տարիներին Պոլուգաևսկին մասնակցել է շախմատի նամակագրության մրցույթների։ 1950 թվականին դարձել է «Շախմատը ԽՍՀՄ»-ում ամսագրի № 43 նամակագրության մրցաշարի հաղթող (18-ից 14½, առանց պարտության)։ 1956 թվականին ավարտել է Կույբիշևի արդյունաբերական ինստիտուտը, որից հետո հինգ տարի աշխատել է Կուիբիշևի ավտոտրակտորային էլեկտրական սարքավորումների և կարբյուրատորների գործարանում։
ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում մասնակցել է 7 շախմատային օլիմպիադայի, աշխարհի և Եվրոպայի թիմային առաջնությունների։ 1970 թվականին Բելգրադում տեղի ունեցած ԽՍՀՄ հավաքականն ընդդեմ աշխարհի հավաքականի («Դարի մրցաշար») մրցաշարում 4-րդ խաղատախտակի վրա զիջել է Վլաստիմիլ Հորտին։
Միջզոնալ մրցաշարեր խմբագրել
- 1970, Պալմա դե Մալյորկա, 9-10 տեղ
- 1973, Պետրոպոլիս, 2-4 տեղ, լրացուցիչ մրցումներից հետո՝ 2 տեղ
- 1976, Մանիլա, 2-3 տեղ
- 1979, Ռիգա, 2 տեղ
- 1982, Տոլուկա, 4-7-րդ տեղ
- 1985, Բիել, 7-9-րդ տեղ, 1987
- 1987, Զագրեբ, 8-11-րդ տեղ
Հավակնորդների մրցաշարեր խմբագրել
- 1974 թվականին նա քառորդ եզրափակիչ խաղում պարտվել է Անատոլի Կարպովին
- 1977 թվականին քառորդ եզրափակիչում հաղթել Էնրիկե Մեկինգին և ) և կիսաեզրափակիչում պարտվել է Վիկտոր Կորչնոյին
- 1980 թվականին քառորդ եզրափակչում հաղթել է Միխայիլ Տալին և կիսաեզրափակիչում պարտվել է Վիկտոր Կորչնոյին
Պոլուգաևսկին սկզբնախաղերի տեսության մեջ մեծ ներդրում է ունեցել։ Փակ սկզբնախաղերի մի շարք տարբերակներ կապված են նրա անվան հետ։ Գրոսմայստերը հատուկ ուշադրություն է դարձրել սիցիլիական պաշտպանությանը, մասնավորապես՝ Նայդորֆի տարբերակին, որն այժմ կոչվում է «Պոլուգաևսկու փոփոխված տարբերակ»՝ 1. e2-e4 c7-c5 2. Кg1-f3 d7-d6 3. d2-d4 c5:d4 4. Кf3:d4 Кg8-f6 5. Кb1-c3 a7-a6 6. Сc1-g5 e7-e6 7. f2-f4 b7-b5[1]։ Այդ երկարամյա աշխատանքի վերաբերյալ նա հրատարակել է գիրք՝ «Տարբերակի ծնունդը» վերնագրով[2]։
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |              | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Պոլուգաևսկին եղել է Կարպովի խորհրդատու-մարզիչը Կորչնոյի հետ աշխարհի առաջնության խաղերում (1978 և 1981 թթ.)։ Երկար տարիներ եղել է ԽՍՀՄ շախմատի ֆեդերացիայի նախագահության անդամ, բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի նախագահ, Գրոսմայստերների խորհրդի անդամ։
1963 թվականի թվականի սկզբին գրոսմայստերն ամուսնացել է Մոսկվայի պետական համալսարանի շրջանավարտ Իրինա Պոլուգաևսկու հետ։ 1967 թվականի դեկտեմբերի 28-ին ծնվել է նրանց դուստրը՝ Եկատերինան[3]։
Պոլուգաևսկին երկար տարիներ ընկերություն է արել ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Վյաչեսլավ Տիխոնովի հետ։
Լև Պոլուգաևսկին մահացել է Փարիզի կլինիկաներից մեկում՝ քաղցկեղի պատճառով գլխուղեղի բարդ վիրահատությունից հետո։ Մինչև կյանքի վերջին րոպեները Լև Աբրամովիչի կողքին եղել է կինը։
Թաղվել է Փարիզում՝ Մոնպառնասի գերեզմանատանը։ Շախմատի ասպարեզում ունեցած ձեռքբերումների համար Լև Պոլուգաևսկին պարգևատրվել է Ժողովուրդների բարեկամության շքանշաններով (1981թ.) և Աշխատանքային արիության մեդալով (1985թ.):
Մրցաշարերի և խաղերի արդյունքներ խմբագրել
| Թվական | Քաղաք | Մրցաշար | + | − | = | Արդյունք | Տեղ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1953 | Սարատով | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 15-ից-10½ | 2 | |||
| Լենինգրադ | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (6-րդ խաղատախտակ) | 7-ից-6½ | 1 | ||||
| 1954 | Դոնի Ռոստով | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 17-ից-9½ | 4-7 | |||
| Լենինգրադ | Վարպետների և վարպետների թեկնածուների համամիութենական մրցաշար | 15-ից-12 | |||||
| Ռիգա | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (6-րդ խաղատախտակ) | 10-ից-8 | 1-2 | ||||
| Գորկի | ԽՍՀՄ 22-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 20-ից-7½ | 15-16 | ||||
| 1955 | Լենինգրադ | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 9-ից-12½ | 2-3 | |||
| Վորոշլիվոգրադ | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 16-ից-9½ | 5 | ||||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ 23-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 18-ից-11 | 4-5 | ||||
| 1956 | Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 23-րդ առաջնություն | 8 | 4 | 5 | 17-ից-10½ | 5-7 |
| Ուփսալա | ԽՍՀՄ ուսանողների թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 4-ից-1½ | |||||
| Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 24-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 19-ից-10½ | 2-3 | ||||
| 1957 | Ռեյկյավիկ | ԽՍՀՄ ուսանողների թիմային առաջնություն (3-րդ խաղատախտակ) | 9-ից-8 | 1 | |||
| Սվերդլովսկ | ԽՍՀՄ 25-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 19-ից-12 | 2-3 | ||||
| 1958 | Ռիգա | ԽՍՀՄ 25-րդ առաջնություն | 6 | 3 | 9 | 18-ից-10½ | 5-6 |
| Վիլնյուս | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 9-ից-6½ | 1 | ||||
| Երևան/Բաքու | ԽՍՀՄ 26-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 15-ից-10 | 3 | ||||
| Զագրեբ | ԽՍՀՄ - Հարավսլավիա, հանդիպում Բորիսլավ Միլիչի դեմ (7-րդ խաղատախտակ) | 2 : 1 | |||||
| Սոչի | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 19-ից-12 | 2-4 | ||||
| 1959 | Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 26-րդ առաջնություն | 7 | 4 | 8 | 19-ից-11 | 6 |
| Վորոնեժ | ԽՍՀՄ 27-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 17-ից-11 | 3 | ||||
| Մարիանսկե Լազնե | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-11½ | 1 | ||||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ ժողովուրդների 2-րդ սպարտակիադա (2-րդ տախտակ) | 8-ից-4½ | |||||
| 1960 | Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 27-րդ առաջնություն | 7 | 3 | 9 | 19-ից-11½ | 5 |
| Մոսկվա | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-5 | 6 | ||||
| Համբուրգ | ԽՍՀՄ - Գերմանիա մրցախաղ | 7-ից-6½ | |||||
| Վիլնյուս | ԽՍՀՄ 28-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 17-ից-12 | 1-3 | ||||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (1-ին խաղատախտակ) | 7-ից-5 | 1 | ||||
| 1961 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 28-րդ առաջնություն | 6 | 4 | 9 | 19-ից-10½ | 7-8 |
| Օբերհաուզեն | Եվրոպայի թիմային առաջնություն | 5 | 1 | 3 | 9-ից-6½ | 1 | |
| Սոֆիա | ՌԽՖՍՀ -Բուլղարիա հանդիպումը Միլկո Բոբոցովի դեմ (1-ին խաղատախտակ) | 2 : 2 | |||||
| Օմսկ | ԽՍՀՄ 29-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 19-ից-12½ | 1 | ||||
| Դոնի Ռոստով | Չիգորինի հուշամրցաշար | 11-ից-6½ | 4 | ||||
| Բաքու | ԽՍՀՄ 29-րդ առաջնություն | 10 | 2 | 8 | 20-ից-14 | 2 | |
| ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (3-րդ խաղատախտակ) | 5-ից-3½ | 1-2 | |||||
| 1962 | |||||||
| 1963 | |||||||
| Լենինգրադ | 5 | 2 | 12 | 19-ից-11 | 7-8 | ||
| 1964 | |||||||
| 1965 | |||||||
| Տալլին | ԽՍՀՄ 33-րդ առաջնություն | 9 | 1 | 9 | 19-ից-13½ | 2 | |
| 1966 | |||||||
| 1966/1967 | Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 34-րդ առաջնություն | 6 | 5 | 9 | 20-ից-10½ | 8-9 |
| 1967 | |||||||
| Խարկով | ԽՍՀՄ 35-րդ առաջնություն | 7 | 0 | 6 | 13-ից-10 | 1-2 | |
| 1968 | |||||||
| 1968/1969 | Ալմաթի | ԽՍՀՄ 36-րդ առաջնություն | 7 | 1 | 11 | 19-ից-12½ | 1-2 |
| 1969 | Վլադիմիր | ԽՍՀՄ չեմպիոնի կոչման համար հանդիպում Ալեքսանդր Զայցևի դեմ | 2 | 1 | 3 | 3½ : 2½ | |
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ 37-րդ առաջնություն | 7 | 1 | 14 | 22-ից-14 | 1-2 | |
| 1970 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ չեմպիոնի կոչման համար հանդիպում Տիգրան Պետրոսյանի դեմ | 0 | 2 | 3 | 1½ : 3½ | |
| Պալմա դե Մալյորկա | Միջազգային մրցաշար | 5 | 2 | 16 | 23-ից-13 | 9-10 | |
| 1971 | Բաքու | Ադրբեջանի առաջնություն (մրցույթից դուրս) | 13-ից-12½ | 1 | |||
| Մար դել Պլատա | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-13 | 1 | ||||
| Դոնի Ռոստով | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 7-ից-4 | |||||
| Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 39-րդ առաջնություն | 6 | 4 | 11 | 21-ից-11½ | 7-8 | |
| 1972 | Մոսկվա | Շախմատի համամիութենական օլիմպիադա (1-ին տախտակ) | 5-ից-2½ | ||||
| Ոսկե Ավազներ | Եվրոպայի թիմային առաջնություն (1-ին տախտակ) | 6-ից-5 | 1 | ||||
| Ամստերդամ | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-12 | 1 | ||||
| Կիսլովոդսկ | Միջազգային մրցաշար | 14-ից-11 | 1 | ||||
| 1973 | Տալլին | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-10½ | 2 | |||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ 3 թիմերի խաղային մրցաշար | 4-ից-3 | 1 | ||||
| Հիլվերսում | Միջազգային մրցաշար | 14-ից-6 | 5-7 | ||||
| Պետրոպոլիս | Միջզոնալ մրցաշար | 7 | 1 | 9 | 17-ից-11½ | 2-4[4] | |
| Պորտորոժ | 3 գրոսմայստերների մրցախաղ | 8-ից-3½ | 2 | ||||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ 41-րդ առաջնություն | 4 | 0 | 13 | 17-ից-10½ | 2-6 | |
| 1974 | Մոսկվա | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Ա.Կարպովի դեմ |
0 |
3 |
5 |
0 : 3 |
[5] |
| Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-9½ | 4-7 | ||||
| Զոլինգեն | Միջազգային մրցաշար | 14-ից-10 | 1-2 | ||||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ գավաթ (2-րդ խաղատախտակ) | 9-ից-7 | 1 | ||||
| Սոչի | Չիգորինի հուշամրցաշար | 15-ից-11 | 1 | ||||
| Բելգրադ | ԽՍՀՄ - Հարավսլավիա խաղ | 6-ից-3 | |||||
| Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 42-րդ առաջնություն | 5 | 2 | 8 | 15-ից-9 | 3-4 | |
| 1975 | Բուդապեշտ | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-10½ | 1-2 | |||
| Ռիգա | ԽՍՀՄ ժողովուրդների VI սպարտակիադա (2-րդ տախտակ) | 9-ից-6½ | 1 | ||||
| Մոնտիլյա | Միջազգային մրցաշար | 9-ից-9 | 1-2 | ||||
| Մանիլա | Միջազգային մրցաշար | 10-ից-6 | 2-5 | ||||
| Երևան | ԽՍՀՄ 43-րդ առաջնություն | 5 | 3 | 7 | 15-ից-8½ | 6-8 | |
| 1976 | Վինկովցի | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-10 | 3-4 | |||
| Մանիլա | Միջզոնալ մրցաշար | 7 | 1 | 11 | 19-ից-12½ | 2-3 | |
| Սոչի | Չիգորինի հուշամրցաշար | 15-ից-10 | 1-2 | ||||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ 44-րդ առաջնություն | 6 | 2 | 9 | 17-ից-10½ | 3-4 | |
| 1977 | Լյուցեռն | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Էնրիկե Մեկինգի դեմ |
1 |
0 |
11 |
6½ : 5½ |
|
| Մոսկվա | Եվրոպայի թիմային առաջնություն (3-րդ խաղատախտակ) | 3 | 0 | 1 | 4-ից-3½ | 1 | |
| Էվիան-լե-Բեն | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Վիկտոր Կորչնոյի դեմ |
1 |
5 |
7 |
4½ : 8½ |
||
| Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 45-րդ առաջնություն | 4 | 1 | 10 | 15-ից-9 | 3-4 | |
| 1978 | Ռեյկյավիկ | Միջազգային մրցաշար | 13-ից-7½ | 7 | |||
| Լոն-Պայն | Միջազգային մրցաշար | 9-ից-7 | 2 | ||||
| Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 46-րդ առաջնություն | 4 | 1 | 12 | 17-ից-10 | 3 | |
| 1979 | Վեյկ ան Զեե | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-7½ | 1 | |||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ ժողովուրդների VII սպարտակիադա (2-րդ տախտակ) | 8-ից-4½ | |||||
| Խաղ Յան Թիմանի հետ | 3½ : 4½-ից- | ||||||
| Ռիգա | Միջզոնալ մրցաշար | 8 | 2 | 7 | 17-ից-11½ | 2 | |
| 1980 | Սկարա | Եվրոպայի թիմային առաջնություն (4-րդ խաղատախտակ) | 7-ից-4½ | 1 | |||
| Ալմաթի | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Էնրիկե Մեկինգի դեմ |
3 |
0 |
5 |
5½ : 2½ |
||
| Բուգոյնո | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-5½ | 4-6 | ||||
| [[Դոնի Ռոստով]] | ԽՍՀՄ գավաթ (1-ին խաղատախտակ) | 7-ից-3 | |||||
| Բուենոս Այրես | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Վիկտոր Կորչնոյի դեմ |
2 | 3 | 9 | 6½ : 7½- | ||
| 1981 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 4 թիմերի միջև մրցաշար (3-րդ խաղատախտակ) | 6-ից-4 | 1 | |||
| Մոսկվա | իջազգային մրցաշար | 13-ից-7½ | 2-4 | ||||
| Ամստերդամ | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-4½ | 10 | ||||
| Սոչի | Չիգորինի հուշամրցաշար | 15-ից-10 | 2 | ||||
| 1982 | Տոլուկա դե Լերդո | Միջզոնալ մրցաշար | 3 | 1 | 9 | 13-ից-7½ | 4-7 |
| 1983 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 50-րդ առաջնություն | 4 | 2 | 9 | 15-ից-8½ | 3-4 |
| 1985 | Բիլ | Միջազգային մրցաշար | 6 | 4 | 7 | 17-ից-9½ | 7-9 |
| 1987 | Զագրեբ | Միջազգային մրցաշար | 3 | 2 | 11 | 16-ից-8½ | 8-11 |
Գրականություն խմբագրել
- Шахматный словарь / гл. ред. Л. Я. Абрамов; сост. Г. М. Гейлер. — М.: Физкультура и спорт, 1964. — С. 310. — 120 000 экз.
- Васильев, Вик. Седьмая вуаль. [К биографии шахматиста Л. Полугаевского]. // Молодая гвардия. — 1963. — № 9. — С. 260—272.
- Гроссмейстер Полугаевский / Авт.-сост. Я. В. Дамский. — М.: ФиС, 1982. — 304 с.: ил., портр.
- Рошаль А. Доброта творчества. // «64 — Шахматное обозрение». — 1984. — № 23. — С. 26—27.
- Шахматы: энциклопедический словарь / гл. ред. А. Е. Карпов. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 310. — 621 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-005-3.
- Memoria. // «64 — Шахматное обозрение». — 1995. — № 9. — С. 34—37.
- Линдер И. М. Полугаевский Лев Абрамович // Шахматная энциклопедия / И. М. Линдер, В. И. Линдер. — М. : ООО «Издательство АСТ» : ООО «Издательство *Астрель», 2004. — С. 193—194. — 320 с. — ISBN 5-17-006939-1. — ISBN 5-271-06492-1.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Вариант Полугаевского
- ↑ Рождение варианта
- ↑ h[ttps://chess-boom.online/lev-polugaevskij/ Биография шахматиста]
- ↑ В дополнительном матч-турнире в Պորտորոժе 2-е место (8-ից-3½; +2 −3 =3).
- ↑ На конгрессе ФИДЕ (1971) было принято решение о том, что четвертьфинальные матчи претендентов будут играться до 3 выигранных партий.