Նիժնի Նովգորոդ[6] (ռուս.՝ Нижний Новгород, խոսակցականում հաճախ անվանվում է Нижний[7], 1932 թվականի օգոստոսի 7-ից մինչև 1990 թվականի օգոստոսի 22-ը կոչվել է Го́рькийքաղաք Ռուսաստանում, Մերձվոլգյան դաշնային շրջանի ու Նիժնի Նովգորոդի մարզի վարչական կենտրոն։

Քաղաք
Նիժնի Նովգորոդ
Нижний Новгород
Դրոշ Զինանշան


Купно за едино, All together for one, Todos juntos para uno, Tutti insieme per uno և Tous ensemble pour un
ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՄարզՆիժնի Նովգորոդի մարզ
ՇրջանՆիժնի Նովգորոդի շրջան
Ներքին բաժանում8
ՔաղաքապետՕլեգ Սորոկին
Հիմնադրված է1221 թ.
Առաջին հիշատակում1221
Մակերես410,68[1][2] - 466,5[3] կմ²
ԲԾՄ200 մ
Կլիմայի տեսակբարեխառն
Պաշտոնական լեզուռուսերեն
Խոսվող լեզուներռուսերեն
Բնակչություն1 263 873 մարդ (2010)
Խտություն3077.51 մարդ/կմ²
Ազգային կազմռուսներ — 93,93 %
թաթարներ — 1,33 %
մորդվաներ — 0,58 %
ուկրաինացիներ — 0,53 %
հայեր — 0,40 %
и другие[4][5]
Կրոնական կազմուղղափառ
Ժամային գոտիUTC+3, ամառը UTC+4
Հեռախոսային կոդ831
Փոստային ինդեքս603000-603999
Փոստային դասիչ603000–603999
Պաշտոնական կայքadmgor.nnov.ru(ռուս.)(ֆր.)(գերմ.)(իսպ.)(անգլ.)
Նիժնի Նովգորոդ (Ռուսաստան)##
Նիժնի Նովգորոդ (Ռուսաստան)
Նիժնի Նովգորոդ (Նիժնի Նովգորոդի մարզ)##
Նիժնի Նովգորոդ (Նիժնի Նովգորոդի մարզ)

Գտնվում է Արևելա-Եվրոպական հարթավայրի կենտրոնում Օկա և Վոլգա գետերի միախառնման վայրում. Оկան քաղաքը բաժանում է 2 մասի՝ Վերին և Ստորին։

Քաղաքը հիմնադրվել է 1221 թվականին Յուրի Վսեվոլոդովիչի կողմից։ 1500-1518 թթ կառուցվել է քարե Կրեմլը, որը ողջ պատմության ընթացքում ոչ մի անգամ չի գրավվել։ 1817 թվականին Մակարսևկոյ շուկայի տեղափոխումից հետո այն դարձել է Ռուսաստանի ամենամեծ առևտրական կենտրոններից մեկը։ 1930-ական թվականների ինդրուստացման տարիներին քաղաքում կառուցվեց մեքենաշինական գործարան, այդ թվում՝ Գորկիի ավտոմոբիլային գործարանը[8]։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին՝ 1941-1945 թվականներին, քաղաքը եղել է ռազմական տեխնիկայի մատակարարման կենտրոններից մեկը[9], ինչի պատճառով էլ ռմբակոծվել է։ Պատերազմից հետո քաղաքը պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով։ 1985-ի նոյեմբերի 20-ին բացվեց մետրոյի առաջին հատվածը։ 2013-ի հունիսի 24-ին բացի մետրոյից գործարկվեց քաղաքային գնացքի առաջին գիծը։ 2018-ին քաղաքում տեղի ունեցավ ՖԻՖԱ-ի աշխարհի գավաթը։ 2021 թվականին քաղաքը դառնում է 800 տարեկան։ Ռուսաստանում այս տարին Նիժնի Նովգորոդի տարին է։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Федеральная служба государственной регистрации, кадастра и картографии. Доклад О состоянии и использовании земель Нижегородской области в 2010 году(չաշխատող հղում). Приложение 10. стр. 136
  2. «БД ПМО Нижегородской области. Город Нижний Новгород»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-07-10-ին։ Վերցված է 2015-05-15 
  3. Генеральный план города Нижнего Новгорода. Пояснительная записка Archived 2016-03-06 at the Wayback Machine. стр. 4
  4. «Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-07-ին։ Վերցված է 2015-05-15 
  5. Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам. Archived 2021-12-09 at the Wayback Machine.: см. Archived 2012-10-18 at the Wayback Machine.
  6. Հիմնադրման ժամանակ 1221 թվականին, անվանումը գրվել է որպես Новград Нижний (հայերեն՝ Նովգորոդ Նիժնի) (Татищев В. Н. История Российская. — М.-Л., 1964. — Т. IV. — С. 360.
  7. «Орфографический словарь»։ gramota.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2011-08-21-ին։ Վերցված է 18 сентября 2008 
  8. Группа ГАЗ (30.11.2014)։ ««Группа ГАЗ» – крупнейший производитель коммерческого транспорта в России»։ www.gaz.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-27-ին։ Վերցված է 2014-11-30 
  9. Открытый текст (30.11.2014)։ «ГОРЬКОВСКАЯ ОБЛАСТЬ В ГОДЫ ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ 1941-1945 ГГ.»։ www.opentextnn.ru։ Վերցված է 2014-11-30 
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 179