Ռեյկյավիկ
Ռեյկյավիկ (իսլ.՝ Reykjavík, բառացի՝ «ծխացող ծովախորշ»), Իսլանդիայի մայրաքաղաքը, երկրի տնտեսական և մշակութային հիմնական կենտրոնը։ Աշխարհի ամենահյուսիսային մայրաքաղաքը։ Բնակչությունը՝ ▲139 875 մարդ (հունվարի 1, 2023)[2][2]։
| Մայրաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ռեյկյավիկ | |||||
| իսլ.՝ Reykjavík | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Իսլանդիա | ||||
| Ենթարկում | Մայրաքաղաք | ||||
| Համայնք | Ռեյկյավիկյուրբորգ[1] | ||||
| Հիմնադրված է | 1786 թ. | ||||
| Մակերես | 274 538 739 քառակուսի մետր | ||||
| ԲԾՄ | 8 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | իսլանդերեն | ||||
| Բնակչություն | ▲139 875 մարդ (հունվարի 1, 2023)[2][2] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+0 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | +354 | ||||
| Փոստային դասիչ | 101–155 | ||||
| Պաշտոնական կայք | reykjavik.is(իսլանդ.) | ||||
| |||||
Անվանում
խմբագրելԱնվանումը իսլանդերեն բառացի նշանակում է «ծխացող խորշ» («ծխացող» մակդիրն այստեղ օգտագործվել է «գոլորշու» իմաստով, այսինքն՝ «գոլորշու խորշ»․ քաղաքի մոտերքում կան շատ գեյզերներ՝ տաք աղբյուրներ, որոնք օդում գոյացնում են ծուխ հիշեցնող գոլորշի)[3]։
Պատմություն
խմբագրելՔաղաքն առաջացել է 874 թվականին Իսլանդիայում նորվեգական առաջին վերաբնակիչների հաստատվելուց հետո։ Մինչև 12-րդ դարը Ռեյկյավիկի տեղում եղել է ագարակ, 17-18-րդ դարերին՝ ավան։ 1786 թվականին (համարվում է քաղաքի հիմնադրման թվականը) Ռեյկյավիկին տրվել է քաղաքի իրավունք։
Մինչև 10-րդ դարի սկիզբը Ռեյկյավիկը աճել է դանդաղ։ 1845 թվականից այն Իսլանդիայի ալտինգի (խորհրդարան), 1904 թվականից ինքնավար Իսլանդիայի կառավարության նստավայրն է։ 1920 թվականից պաշտոնապես հաստատվել է Իսլանդիայի թագավորության, 1944 թվականից՝ Իսլանդիայի Հանրապետության մայրաքաղաք։
Աշխարհագրություն և կլիմա
խմբագրելԳտնվում է Ատլանտյան օվկիանոսի Ֆախսաֆլոուի ծոցում, Սելտյադնարնես թերակղզու վրա։ Բարձրությունը մինչև 150 մ է։
Կլիման մերձարկտիկական ծովային է։
Տնտեսություն
խմբագրելՔաղաքը տրանսպորտային հանգույց է, ձկնարդյունագործության և ձկնառևտրի կենտրոն։ Կան ձկնավերամշակման ձեռնարկություններ, նավաշինության, նավանորոգման, ձկնորսական ցանցերի ու սարքավորումների արտադրություն, սննդի, թեթև արդյունաբերություն։
Կլիմա
խմբագրել| Ռեյկյավիկի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 10.6 (51.1) |
9.9 (49.8) |
12.4 (54.3) |
14.7 (58.5) |
20.6 (69.1) |
24.4 (75.9) |
26.2 (79.2) |
24.8 (76.6) |
18.5 (65.3) |
16.6 (61.9) |
13.3 (55.9) |
12.0 (53.6) |
26.2 (79.2) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 3.3 (37.9) |
3.6 (38.5) |
4.5 (40.1) |
7.3 (45.1) |
10.3 (50.5) |
13.4 (56.1) |
15.2 (59.4) |
14.6 (58.3) |
11.8 (53.2) |
7.8 (46) |
4.9 (40.8) |
3.8 (38.8) |
8.4 (47.1) |
| Միջին օրական °C (°F) | 0.9 (33.6) |
0.7 (33.3) |
1.6 (34.9) |
4.0 (39.2) |
6.9 (44.4) |
10.3 (50.5) |
12.0 (53.6) |
11.5 (52.7) |
9.0 (48.2) |
5.1 (41.2) |
2.4 (36.3) |
1.1 (34) |
5.5 (41.9) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −1.3 (29.7) |
−1.8 (28.8) |
−0.9 (30.4) |
1.3 (34.3) |
4.0 (39.2) |
7.6 (45.7) |
9.4 (48.9) |
8.9 (48) |
6.6 (43.9) |
2.8 (37) |
0.1 (32.2) |
−1.2 (29.8) |
3.0 (37.4) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −24.5 (−12.1) |
−19.4 (−2.9) |
−16.4 (2.5) |
−16.4 (2.5) |
−7.7 (18.1) |
−0.7 (30.7) |
1.0 (33.8) |
−0.4 (31.3) |
−4.4 (24.1) |
−10.6 (12.9) |
−15.1 (4.8) |
−16.8 (1.8) |
−24.5 (−12.1) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 80.6 (3.173) |
85.9 (3.382) |
81.4 (3.205) |
56.0 (2.205) |
52.8 (2.079) |
44.2 (1.74) |
52.7 (2.075) |
68.6 (2.701) |
71.8 (2.827) |
74.3 (2.925) |
79.5 (3.13) |
94.3 (3.713) |
841.9 (33.146) |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 20.0 | 59.6 | 109.3 | 164.2 | 200.8 | 173.8 | 168.1 | 155.1 | 119.7 | 93.0 | 41.0 | 21.6 | 1326,2 |
| աղբյուր: Iceland Met Office[4] | |||||||||||||
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ https://www.samband.is/sveitarfelogin/hofudborgarsvaedid/reykjavikurborg/
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 https://statice.is/statistics/population/inhabitants/municipalities-and-urban-nuclei/
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան, Աշխարհագրական անունների բառարան, «Լույս», Երևան, 1987։ ISBN 5-545-00020-1
- ↑ «Iceland Met office: Monthly Averages for Reykjavik». Iceland Met Office. 2012. Retrieved on 4 January 2013.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռեյկյավիկ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|