Վիքիպեդիա

Լայոշ Պորտիշ

Լայոշ Պորտիշ (հունգ.՝ Lajos Portisch, ապրիլի 4, 1937(1937-04-04), Զալաեգերսեգ, Հունգարիա), հունգարացի շախմատիստ, գրոսմայստեր (1961)։

Լայոշ Պորտիշ
հունգ.՝ Lajos Portisch
Լայոշ Պորտիշը 2005 թվականին
Պետություն(ներ){{{2}}} Հունգարիա
Ծննդյան ամսաթիվապրիլի 4, 1937(1937-04-04) (87 տարեկան)
ԾննդավայրԶալաեգերսեգ, {{{2}}} Հունգարիա
ԿոչումԳրոսմայստեր (1961)
Միջազգային վարպետ (1958)
Ներկայիս վարկանիշ2467
ՖԻԴԵ համար700037
365chessLajos_Portisch
Chesstempo համար167240
ICCF համար167240
Մասնակցել էՇախմատային օլիմպիադա 1956[1], Շախմատային օլիմպիադա 1958[1], Շախմատային օլիմպիադա 1960[1], Շախմատային օլիմպիադա 1962[1], Շախմատային օլիմպիադա 1964[1], Շախմատային օլիմպիադա 1966[1], Շախմատային օլիմպիադա 1968[1], Շախմատային օլիմպիադա 1970[1], Շախմատային օլիմպիադա 1972[1], Շախմատային օլիմպիադա 1974[1], Շախմատային օլիմպիադա 1978[1], Շախմատային օլիմպիադա 1980[1], Շախմատային օլիմպիադա 1982[1], Շախմատային օլիմպիադա 1984[1], Շախմատային օլիմպիադա 1986[1], Շախմատային օլիմպիադա 1988[1], Շախմատային օլիմպիադա 1992[1], Շախմատային օլիմպիադա 1994[1], Շախմատային օլիմպիադա 1996[1] և Շախմատային օլիմպիադա 2000[1]
Պարգևներ և մրցանակներ
 Lajos Portisch Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Շախմատ խաղալ սովորել է 12 տարեկանում՝ այդ տարիքից անընդհատ բարելավելով իր հմտությունները։ 1955 թվականին մասնակցել է Անտվերպենում կայացած պատանիների աշխարհի առաջնությանը և զբաղեցրել 4-րդ տեղը։ 1958 թվականին Պորտիշը դարձել է միջազգային վարպետ։

1958-1981 թվականներին 9 անգամ հաղթել է Հունգարիայի առաջնությունում։ 1961 թվականից գրոսմայստեր է։ 1956-2000 թվականներին Հունգարիան ներկայացրել է շախմատի համաշխարհային օլիմպիադաներում[3] և սահմանել է բազմաթիվ ռեկորդներ. օլիմպիադաներին նա մասնակցել է 20 անգամ, խաղացել 260 պարտիա, վաստակել 176½ միավոր։

1978 թվականի օլիմպիադայում Հունգարիայի հավաքականը (1-ին խաղատախտակ՝ Լ. Պորտիշ) աննախադեպ մարզական սխրանք գործեց՝ առաջ անցնելով ԽՍՀՄ հավաքականից և զբաղեցնելով 1-ին տեղը։

Պորտիշը աշխարհի չեմպիոններին հաղթողների Միխայիլ Չիգորինի անվան խորհրդանշական ակումբի անդամ է։ Նա երեք անգամ հաղթել է աշխարհի չեմպիոն Տիգրան Պետրոսյանին (Զագրեբ, 1965, Սանտա Մոնիկա, 1966, Մոսկվա, 1967), և մեկ անգամ՝ աշխարհի չեմպիոն Անատոլի Կարպովին (Թիլբուրգ, 1982)։

Խիստ դիրքային ոճի և տեսական խոր գիտելիքների համար Պորտիշին տվել էին «հունգարական Բոտվիննիկ» մականունը։

Պորտիշը Հունգարիայում 2004 թվականին արժանացել է մարզական ամենաբարձր մրցանակին և դարձել Ազգի մարզիկ[4]։

Հիմնական մարզական արդյունքներ

խմբագրել
Թվական Մրցաշար Արդյունք Տեղ
1958 Հունգարիայի 13-րդ առաջնություն 11 18-ից 1
1958 Հունգարիայի 14-րդ առաջնություն 11 17-ից 1-3
1959 Հունգարիայի 15-րդ առաջնություն 13,5 18-ից 1-3
1960 Մադրիդ, փնջային մրցաշար 10,5 15-ից 1-4
1961 Հունգարիայի 16-րդ առաջնություն 13,5 17-ից 1-2
1962 Սարաևո 8 11-ից 1-2
1963 Սարաևո 7 11-ից 1
1963 Հալլե, փնջային մրցաշար 14 19-ից 1
1963 Ամստերդամ 6 9-ից 1
1964 Հունգարիայի 19-րդ առաջնություն 14,5 17-ից 1
1965 Բևերվեյկ 10,5 15-ից 1
1967 Հալլե, փնջային մրցաշար 15,5 19-ից 1
1967 Ամստերդամ 8 11-ից 1
1968 Սկոպիե-Օհրիդ 14,5 19-ից 1
1969 Մոնտե Կառլո 8 11-ից 1-2
1969 Ամստերդամ 11,5 15-ից 1
1969/1970 Հաստինգս 7 9-ից 1
1970/1971 Հաստինգս 6 9-ից 1
1971 Հունգարիայի 27-րդ առաջնություն 11 16-ից 1
1972 Վեյկ ան Զեյ 10,5 15-ից 1
1972 Լաս Պալմաս 12 15-ից 1
1972 Սան Անտոնիո 10,5 15-ից 1-3
1973 Լյուբլյանա-Պորտորոժ 12,5 17-ից 1
1973 Պետրոպոլիս, միջփնջային մրցաշար 11,5 17-ից 2-4
1975 Վեյկ ան Զեյ 10,5 15-ից 1
1975 Միլան 7 11-ից 1
1975 Հունգարիայի 31-րդ առաջնություն 12,5 18-ից 1
1976 Բիլ, միջփնջային մրցաշար 12 19-ից 2-4
1978 Վեյկ ան Զեյ 8 11-ից 1
1978 Թիլբուրգ 7 11-ից 1
1979 Ռիո դե Ժանեյրո, միջփնջային մրցաշար 11,5 17-ից 1-3
1981 Հունգարիայի 37-րդ առաջնություն 1
1982 Տոլուկա, միջփնջային մրցաշար 8,5 13-ից 1-2
1984/85 Ռեջո նել Էմիլիա 7,5 11-ից 1
1985 Պորտորոժ-Լյուբլյանա 7 11-ից 1-3
1986 Սարաևո 7,5 12-ից 1-3

Մրցախաղեր

խմբագրել
Թվական Քաղաք Մրցակից + − = Արդյունք
1965 Բլեդ Միխայիլ Տալ (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 1 4 3 2,5:5,5
1968 Պորեչ Բենտ Լարսեն (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 2 3 5 4,5:5,5
1974 Պալմա դե Մալյորկա Տիգրան Պետրոսյան (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 2 3 8 6:7
1975 Միլան Անատոլի Կարպով 0 1 5 2,5:3,5
1977 Ռոտերդամ Բենտ Լարսեն (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 5 2 3 6,5:3,5
1977 Ժնև Բորիս Սպասկի (հավակնորդների կիսաեզրափակիչ մրցախաղ) 2 4 9 6,5:8,5
1980 Խալապա Բորիս Սպասկի (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 1 1 12 7:7
1980 Աբանո Տերմե Ռոբերտ Հյուբներ (հավակնորդների կիսաեզրափակիչ մրցախաղ) 0 2 9 4,5:6,5
1983 Բադ Կիսինգեն Վիկտոր Կորչնոյ (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 1 4 4 3:6
1988 Սենտ Ջոն Ռաֆայել Վահանյան (հավակնորդների 1/8 եզրափակիչ մրցախաղ) 1 0 5 3,5:2,5
1989 Անտվերպեն Յան Թիման (հավակնորդների քառորդ եզրափակիչ մրցախաղ) 1 2 3 2,5:3,5

Վարկանիշի փոփոխության գծապատկեր

խմբագրել
Էլոյի վարկանիշի փոփոխություններ[5][6]
Տարի Հնվ Փտր Մրտ Ապր Մայ Հուն Հուլ Օգս Սեպ Հոկ Նոյ Դեկտ Տարվա
լավագույն		 Տարվա
վատագույն
1971 2630 2630 2630
1972 2640 2640 2640
1973 2650 2650 2650
1974 2645 2645 2645
1975 2635 2635 2635
1976 2625 2625 2625
1977 2625 2625 2625
1978 2630 2630 2630 2630
1979 2640 2640 2640 2640
1980 2655 2655 2655 2655
1981 2650 2620 2650 2620
1982 2630 2625 2630 2625
1983 2620 2600 2620 2600
1984 2625 2640 2640 2625
1985 2635 2625 2635 2625
1986 2610 2605 2610 2605
1987 2610 2615 2615 2610
1988 2610 2635 2635 2610
1989 2610 2600 2610 2600
1990 2605 2590 2605 2590
1991 2590 2570 2590 2570
1992 2575 2595 2595 2575
1993 2580 2585 2585 2580
1994 2605 2610 2610 2605
1995 2585 2615 2615 2585
1996 2595 2600 2600 2595
1997 2630 2610 2630 2610
1998 2600 2595 2600 2595
1999 2555 2552 2555 2552
2000 2564 2573 2573 2573 2564
2001 2585 2585 2591 2591 2591 2585
2002 2596 2596 2590 2590 2596 2590
2003 2583 2583 2586 2586 2586 2583
2004 2573 2573 2543 2525 2573 2525
2005 2525 2525 2536 2534 2536 2525
2006 2533 2533 2512 2512 2533 2512
2007 2512 2512 2527 2530 2530 2512
2008 2530 2523 2513 2513 2530 2513
2009 2513 2513 2513 2519 2519 2519 2513
2010 2519 2519 2532 2539 2544 2544 2544 2519
2011 2520 2520 2520 2523 2523 2523 2523 2520
2012 2523 2523 2523 2520 2520 2495 2495 2495 2479 2523 2479
2013 2479 2479 2479 2479 2479 2479 2479 2479 2464 2464 2464 2464 2479 2464
2014 2464 2464 2464 2464 2464 2464 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2464
2015 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467
2016 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467
2017 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467
2018 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467
2019 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467
2020 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467 2467
2021 2467 2467 2467 2467 2467
2022 2467 2467 2467


Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 OlimpBase
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20150701182042/https://hunonchess.com/budapest-diszpolgara-lett-portisch-lajos/
  3. ↑ OlimpBase :: Men ' s Chess Olympiads :: Lajos Portisch
  4. ↑ «Լայոշ Պորտիշը դարձել է Ազգի մարզիկ». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  5. ↑ Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
  6. ↑ Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։

Գրականություն

խմբագրել
  • Хайтун Й. Гроссмейстер Портиш. Москва : Физкультура и спорт, 1977. 221 с (Выдающиеся шахматисты мира)
  • Шахматы : энциклопедический словарь / гл. ред. А. Е. Карпов. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 312—313. — 624 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-005-3.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լայոշ Պորտիշ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լայոշ_Պորտիշ&oldid=9356107» էջից