Տատյանա Սամոյլովա
Տատյանա Եվգենևնա Սամոյլովա (ռուս.՝ Татьяна Евгеньевна Самойлова, մայիսի 4, 1934[1][2][3][…], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - մայիսի 4, 2014[2][3][4][…], Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուսական թատրոնի և կինոյի դերասանուհի։ ՌՍՖՍՀ վաստակավոր արտիստուհի (1963 թ.)[5], Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական արտիստ (1992 թ.)[6]։ 1958 թվականին «Թռչում են կռունկները» (1957 թ.) կինոնկարի համար արժանացել է Կաննի կինոփառատոնի ժյուրիի «Նարնջենի» մրցանակին, որպես «ամենահամեստ և հրապուրիչ դերասանուհի»։ Պարգևատրվել է «Պատվո նշան» շքանշանով[5][7]։
Տատյանա Սամոյլովա ռուս.՝ Татьяна Евгеньевна Самойлова | |
---|---|
Ծնվել է | մայիսի 4, 1934[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] |
Մահացել է | մայիսի 4, 2014[2][3][4][…] (80 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Կրթություն | Բորիս Շչուկինի անվան թատերական ինստիտուտ (1956) և Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Ռուսաստան |
Մասնագիտություն | թատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի և դերասանուհի |
Աշխատավայր | Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան, Մոսկվայի Վ. Մայակովսկու անվան ակադեմիական թատրոն, Վախթանգովի թատրոն և Կինոդերասանի պետական թատրոն |
Ծնողներ | հայր՝ Եվգենի Սամոյլով |
Ամուսին(ներ) | Վասիլի Լանովոյ, Սոլոմոն Շուլման և Valery Osipov? |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Կենսագրություն
խմբագրելՏատյանա Սամոյլովան ծնվել է հայտնի դերասան Եվգենի Սամոյլովի ընտանիքում։ 1937 թվականին նրանց ընտանիքը Լենինգրադից տեղափոխվել է Մոսկվա։ Դպրոցական տարիներին Տատյանան զբաղվել է բալետով և ավարտել է Կոնստանտին Ստանիսլավսկու և Վլադիմիր Նեմիրովիչ-Դանչենկոյի անվան երաժշտական թատրոնին կից բալետի ստուդիան[8][9]։ Սակայն Տատյանան, ով մեծացել էր իր հոր ֆիլմերի և ներկայացումների ազդեցության ներքո, երազում էր դերասանուհի դառնալ։
1953 թվականին նա ընդունվել է Բորիս Շչուկինի անվան թատերական ուսումնարան, որն ավարտել է 1956 թվականին։ Առաջին անգամ կինոյում նկարահանվել է 1955 թվականին։ Սակայն համընդհանուր ճանաչում ստացել է 1957 թվականին նկարահանված, Միխայիլ Կալատոզովի «Թռչում են կռունկները» կինոնկարով։ Դա նրա լավագույն աշխատանքն էր։ Կինոնկարն արժանացել է Կաննի կինոփառատոնի գլխավոր «Ոսկյա արմավենու ճյուղ» մրցանակին։ Փառատոնից հետո Տատյանան ընդունվել է թատերական արվեստի ինստիտուտ։ Աշխատանքի է անցել Վլադիմիր Մայակովսկու անվան թատրոնում, իսկ հետո, մինչ 1960 թվականն աշխատել է Եվգենի Վախթանգովի անվան թատրոնում։
1959 թվականին նա կրկին նկարահանվել էր Միխայիլ Կալատոզովի մոտ, այս անգամ «Չուղարկված նամակ» կինոնկարում։ Տատյանա Սամոյլովայի հաջողված դերերից էր նաև Աննա Կարենինան` Ալեքսանդր Զարխիի «Աննա Կարենինա» (1967 թ.) կինոնկարում։ 1967-1992 թվականներին նա աշխատում էր Կինոդերասանի թատրոն-ստուդիայում, իսկ հետո նաև Ժամանակակից պիեսի թատրոնում։
1990 թվականին Տատյանա Սամոյլովան եղել է Կաննի կինոփառատոնի պատվավոր հյուրը, որտեղ կինոարվեստում ունեցած ստեղծագործական ներդրումների համար արժանացել է հատուկ մրցանակի։ 1999 թվականին նկարահանվել է Ալեքսանդր Աթանեսյանի «24 ժամ» կինոնկարում։
2002 թվականին Տատյանա Սամոյլովան արժանացել է կինեմատոգրաֆիական գիտությունների ազգային ակադեմիայի «Ոսկե արծիվ» մրցանակին։
Անձնական կյանք
խմբագրելՏատյանա Սամոյլովան ամուսնացած է եղել չորս անգամ.
- 1956-1958 թվականներին` այն ժամանակ դեռևս սկսնակ դերասան Վասիլի Լանովոյի հետ։
- 1958-1968 թվականներին` գրող Վալերի Օսիպովի հետ։
- 1964-1967 թվականներին` ռեժիսոր և լրագրող[10][11] Սոլոմոն Շուլմանի հետ[12]։
- 1968-1973 թվականներին` ռեժիսոր Էդուարդ Մաշկովիչի հետ։ Նրանց որդին` Դմիտրի Սամոյլովը, որն այժմ բնակվում է ԱՄՆ-ում[13] և մասնագիտությամբ բժիշկ է[12][14][15], հոր հետ հանդիպել է միայն մոտ 40 տարի անց[16]։
2000 թվականին նկարահանված «Ինձ համար մահ չկա» վավերագրական ֆիլմում, Տատյանա Սամոյլովան պատմում է իր կյանքի, միայնության և որդուց բաժանված ապրելու մասին։
Մահ
խմբագրել2014 թվականի[17][18] մայիսի 4-ին, իր 80-ամյակի օրը, Տատյանա Սամոյլովան սրտի իշեմիկ հիվանդության և գերճնշման պատճառով, ծանր վիճակում տեղափոխվել է հիվանդանոց, որտեղ նույն օրը մահացել է[19]։ Թաղված է Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանոցում[20]։
Ֆիլմագրություն
խմբագրելԹվական | Անվանում | Բնօրինակ անվանում | Կերպար |
---|---|---|---|
1955 | Մեքսիկացին | Мексиканец | Մարիա |
1957 | Թռչում են կռունկները | Летят журавли | Վերոնիկա |
1959 | Չուղարկված նամակ | Неотправленное письмо | Տանյա |
1960 | Լեոն Գարոսը փնտրում է ընկերոջը | Леон Гаррос ищет друга (Vingt mille lieues sur la terre) | Նատաշա |
1961 | Ալբա Ռեգիա | Alba Regia | Ալբա |
1964 | Նրանք գնում էին դեպի Արևելք | Они шли на Восток (Italiani brava gente) | Սոնյա |
1967 | Աննա Կարենինա | Анна Каренина | Աննա Կարենինա |
1972 | Քաղաքը Կովկասում | Город на Кавказе | Նադեժդա |
1972 | Երկար ճանապարհ` կարճատև օրում | Длинная дорога в короткий день | Եկատերինա Զոլոտորենկո |
1973 | Վերադարձ չկա | Возврата нет | Նաստյա Շևցովա |
1974 | Օվկիանոս | Океан | Մաշա |
1975 | Ադամանդներ պրոլետարիատի դիկտատուրայի համար | Бриллианты для диктатуры пролетариата | Մարիա Օլենեցկայա |
2000 | 24 ժամ | 24 часа | մայր |
2004 | Մոսկովյան սագա | Московская сага | պրոֆեսոր |
2005 | Սանսետ-պուրակից հեռու | Далеко от Сансет-бульвара | Լիդիա Պոլյակովա |
2008 | Նիրվանա | Нирвана | Մարգարիտա Իվանովնա |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Самойлова Татьяна Евгеньевна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 5,0 5,1 Տատյանա Սամոյլովա հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
- ↑ Почётное звание присвоено указом президента РФ № 603 от 10 июня 1992 года
- ↑ Указ Президента РФ от 30 апреля 2009 г № 486
- ↑ Татьяна Самойлова на сайте Peoples.Ru
- ↑ «В моей семье погибли все». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
- ↑ Шульман С. Е. (2013 թ․ նոյեմբերի 24). «Слава и позор». // Радио Свобода. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ Легенды советского кино. Татьяна Самойлова Արխիվացված 2014-05-04 Wayback Machine // imwoman.ru
- ↑ 12,0 12,1 «Биография Татьяны Самойловой». // ՌԻԱ Նովոստի. 2014 թ․ մայիսի 4. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ Татьяна Самойлова. До и после славы(չաշխատող հղում) // bemis.ru (о фильме «50 лет одиночества» режиссёра Геннадия Курлаева, 2007
- ↑ «Dmitri E. Samoilov, M.D.». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
- ↑ Dmitri E Samoilov, MD, Radiologist
- ↑ Последняя тайна Татьяны Самойловой. «Пусть говорят», 10 сентября 2013 года
- ↑ «4 мая 2014 года в день своего 80-летия в 23:30 скончалась народная артистка России Татьяна Самойлова». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
- ↑ «Скончалась народная артистка России Татьяна Самойлова». ИТАР-ТАСС. 5 мая 2014. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Татьяну Самойлову похоронят на Новодевичьем кладбище» (ռուսերեն). Вечерняя Москва. 5 мая 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Скончалась Народная артистка России Татьяна Самойлова». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 21-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տատյանա Սամոյլովա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 159)։ |