Վիքիպեդիա

Վիլհելմ Օստվալդ

Վիլհելմ Ֆրիդրիխ Օստվալդ (լատիշ․՝ Vilhelms Ostvalds, սեպտեմբերի 2, 1853(1853-09-02)[1][2][3][…], Ռիգա, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][5] - ապրիլի 4, 1932(1932-04-04)[4][1][3][…], Գրոսբոթեն, Amtshauptmannschaft Grimma, Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[6]), գերմանացի ֆիզիկաքիմիկոս, իդեալիստ փիլիսոփա։ Պետերբուրգի ԳԱ թղթակից անդամ (1896)։ Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ (1901-2000), (քիմիայի գծով, 1909)։

Վիլհելմ Օստվալդ
գերմ.՝ Wilhelm Friedrich Ostwald
Ծնվել էսեպտեմբերի 2, 1853(1853-09-02)[1][2][3][…]
Ռիգա, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][5]
Մահացել էապրիլի 4, 1932(1932-04-04)[4][1][3][…] (78 տարեկան)
Գրոսբոթեն, Amtshauptmannschaft Grimma, Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[6]
ԳերեզմանՄեծ գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Գերմանիա և  Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտությունքիմիկոս, էսպերանտիստ, գյուտարար, համալսարանի դասախոս, Idist, գրող, ֆիզիկոս, փիլիսոփա և ուսուցիչ
Հաստատություն(ներ)Լայպցիգի համալսարան, Դորպատի կայսերական համալսարան, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Ռիգայի տեխնիկական համալսարան
Գործունեության ոլորտֆիզիկա
ԱնդամակցությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5] և Korporatsioon Fraternitas Rigensis?
Ալմա մատերԴորպատի կայսերական համալսարան և Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[7]
Տիրապետում է լեզուներինէսպերանտո, Իդո և գերմաներեն[1][8]
Գիտական ղեկավարԿառլ Շմիդտ[9] և Arthur von Oettingen?[9]
Եղել է գիտական ղեկավարԷյնար Հերցշպրունգ[10], Arthur Amos Noyes?[11], Alwin Mittasch?, Arthur Amos Noyes?[12], Christian Füchtbauer?[12], George Jaffé?[12], Max Trautz?[12], Otto Pufahl?[12] և Colin G. Fink?[13]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Flora Helene* Mathilde Ostwald (von Reyher)?[17]
Երեխա(ներ)Վոլֆգանգ Օստվալդ և Walter Ostwald?
ՀայրGottfried Ostwald?
ՄայրElisabeth Ostwald?
 Wilhelm Ostwald Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

1875 թվականին ավարտել է Դորպատի (Տարտու) համալսարանը։ 1882-1887 թվականներին եղել է Ռիգայի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի, 1887-1906 թվականներին՝ Լայպցիգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Օստվալդի հիմնական գիտական աշխատանքները վերաբերում են Էլեկտրոլիտային դիսոցման տեսության զարգացմանը։ 1884 թվականին հայտնաբերել է թթուների լուծույթների էլեկտրահաղորդականության կապը նրանց էլեկտրոլիտային դիսոցման աստիճանի հետ, սահմանել այժմ իր անվամբ հայտնի նոսրացումների օրենքը (1888), առաջարկել է վերլուծական քիմիայի ռեակցիաները դիտել որպես իոնների միջև փոխազդեցություն (1894)։

Ուսումնասիրել է նաև քիմիական կինետիկայի և կատալիզի հարցերը, մշակել ամոնիակի կատալիտիկ օքսիդացման հիմունքները։

1887 թվականին Ցա․ Վանտ Հոֆֆի հետ միասին հիմնել է «Ցայտշրիֆտ ֆյուր ֆիզիկոլիշե Խեմի» («Zeitschrift fiir physikolische Chemie») ամսագիրը, 1889 թվականին իրականացրել է «ճշգրիտ գիտությունների դասականները» հրատարակությունը։

Օստվալդը «ֆիզիկական» իդեալիզմի տարատեսակներից մեկի՝ էներգետիզմի տեսության հեղինակն է։

Հրատարակություններ

խմբագրել
  • Ostwald, W. (1900). Grundriss der allgemeinen Chemie. Leipzig: Engelmann.
  • Ostwald, W. (1906). Process of manufacturing nitric acid. Patent.
  • Ostwald, W. (1909). Energetische Grundlagen der Kulturwissenschaft (1st ed.). Leipzig.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Couturat, L.; Jespersen O., Lorenz R., Ostwald Wilhelm, and Pfaundler L. (1910). International language and science: Considerations on the introduction of an international language into science. London: Constable and Company Limited.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  • Ostwald, W. (1917). Grundriss der allgemeinen Chemie (5th ed.). Dresden: Steinkopff.

Աշխատություններ

խմբագրել
  • Leitlinien der Chemie : 7 gemeinverständliche Vorträge aus der Geschichte der Chemie. Leipzig։ Akad. Verl.-Ges., 1906. Digital edition of the University and State Library Düsseldorf.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Biografisch Portaal — 2009.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Schummer J. Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Оствальд Вильгельм Фридрих // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974. — Т. 18 : Никко — Отолиты. — С. 580.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 https://wilhelm-ostwald-park.de/en/biografie
  7. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #11859057X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  8. ↑ CONOR.Sl
  9. ↑ 9,0 9,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13. ↑ The Academic Family Tree — 2005.
  14. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1909/
  15. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  16. ↑ https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/
  17. ↑ https://de.findagrave.com/memorial/41759315/helene-ostwald
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլհելմ Օստվալդ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 569)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վիլհելմ_Օստվալդ&oldid=10019440» էջից