Դայան Աքերման

17:35, 29 Հունիսի 2024 տարբերակ, Argam Forbes (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)

Դայան Աքերման (անգլ.՝ Diane Ackerman, հոկտեմբերի 7, 1948(1948-10-07)[1][2][3][…], Ուոկիգան, Իլինոյս, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի բանաստեղծուհի, էսսեիստ և բնագետ, որը հայտնի է իր լայն հետաքրքրասիրությամբ և բնական աշխարհի բանաստեղծական ուսումնասիրություններով[6]:

Դայան Աքերման
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 7, 1948(1948-10-07)[1][2][3][…] (75 տարեկան)
ԾննդավայրՈւոկիգան, Իլինոյս, ԱՄՆ[4]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունԿոռնելի համալսարան և Փենսիլվանիա նահանգի համալսարան
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, ոչ գեղարվեստական գրող, գրող, սցենարիստ և բնագետ
ԱշխատավայրԿոռնելի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան և Փիթսբուրգի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Կայքdianeackerman.com
 Diane Ackerman Վիքիպահեստում

Կրթություն և կարիերա

Աքերմանը ստացել է անգլերենի բակալավրի կոչում Փենսիլվանիայի պետական համալսարանից և արվեստի մագիստրոսի կոչում, կերպարվեստի մագիստրոս և գիտությունների թեկնածուի կոչում Կոռնելի համալսարանից։ Նրա ատենախոսության հանձնաժողովի անդամների թվում է եղել Կառլ Սագանը՝ աստղագետ և «Կոսմոս» հեռուստասերիալի ստեղծողը[7]։ Նա դասավանդել է մի շարք համալսարաններում, այդ թվում՝ Կոլումբիայում և Կոռնելում[8]։

Նրա էսսեները տպագրվել են The New York Times-ում, Smithsonian-ում, Parade-ում, The New Yorker-ում, National Geographic-ում և շատ այլ ամսագրերում[9]: Նրա հետազոտությունները նրան տարել են այնպիսի տարբեր վայրեր, ինչպիսիք են Մատա Ատլանտիկան Բրազիլիայում (աշխատում է անհետացման եզրին գտնվող ոսկե առյուծի տամարինների հետ), Պատագոնիա (աջ կետեր), Հավայան կղզիներ (Սապատավոր կետեր ), Կալիֆոռնիա (նշում է միապետ թիթեռներին իրենց ձմեռման վայրերում), ֆրանսիական ֆրեգատե շալեր (վանական փոկեր), Տորոսիմա, Ճապոնիա (կարճ պոչով ալբատրոս), Տեխաս ( Bat Conservation International-ի հետ), Ամազոնի անձրևային անտառներ և Անտարկտիդա (պինգվիններ [10][11]։ 1986 թվականին նա ՆԱՍԱ-ի «Լրագրող տիեզերքում» նախագծի կիսաեզրափակիչն է եղել[12]՝ այս ծրագիրը չեղարկվել է «Տիեզերական շաթլ Չելենջեր» աղետից հետո (որը կրում էր Քրիստա Մաքոլիֆին որպես «Ուսուցիչ տիեզերական նախագծում » բեռի մասնագետ)[13]։ Նրա անունով մոլեկուլ է կոչվել՝ դիանակերոն, կոկորդիլոսի սեռի ֆերոմոն[14]։

Նրա ձեռագրերի, գրվածքների և թղթերի հավաքածուն (The Diane Ackerman Papers, 1971–1997 — Collection No. 6299) պահվում է Կոռնելի համալսարանի գրադարանում[15]։

Գրքեր

Նրա ոչ գեղարվեստական ստեղծագործությունները ներառում են, ամենավերջին ժամանակահատվածը «Մարդկային դարաշրջան. աշխարհը ձևավորված մեր կողմից», որը նշում է բնությունը, մարդկային սրամտությունը և ուսումնասիրում, թե ինչպես ենք մենք դարձել մոլորակի փոփոխության գերիշխող ուժը[16][17]՝ նրա հուշերը «Հարյուր անուն սիրո համար » ինսուլտի, աֆազիայի և ապաքինման մասին են[18][19]Արևի լույսս, բանաստեղծական մեդիտացիա արևի լույսի և զարթոնքի մասին է[20][21], Գազանանոցի պահակի կինը գիրքը պատմողական ոչ գեղարվեստական գրականություն է, որը տեղի է ունենում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Վարշավայում, այն մարդկանց, կենդանիների և դիվերսիոն կարեկցանքի մասին պատմություն[22][23], Մտքի ալքիմիա գիրքը ուղեղի հրաշքների և առեղծվածների մասին է՝ հիմնված ժամանակակից նյարդաբանության վրա[24], Ուրախություն զարգացնող գիրքը նրա այգու բնական պատմությունն է[25], Խորը խաղ գիրքը, որը հաշվի է առնում խաղը, ստեղծագործականությունը և գերակայության մեր կարիքը[26], A Slender Thread գիրքը աշխատանք է իր ճգնաժամային գծի խորհրդատու լինելու մասին[27][28], Հազվադեպներից ամենահազվադեպը և Լուսնի լուսյը, որտեղ նա ուսումնասիրում է անհետացման եզրին գտնվող կենդանիների դժբախտությունն ու հմայքը[29][30]։ Սիրո բնական պատմություն գիրքը գրական շրջագայություն է սիրո բազմաթիվ կողմերով[31]։ «Բացված թևերի վրա» գիրքը նրա թռչելու հուշերի մասին է [32], իսկ Զգայարանների պատմությունը հինգ զգայարանների ուսումնասիրության մասին է[33][34]։

Նրա պոեզիան տպագրվել է առաջատար գրական ամսագրերում և ժողովածուներում, այդ թվում՝ «Քաղցր Յագուարի ծիծաղը։ Նոր և ընտրված բանաստեղծություններ»[35]։ Նրա առաջին պոեզիայի գիրքը՝ «Մոլորակները, տիեզերական հովիվը» Կառլ Սագանը նվիրել է Թիմոթի Լիրիին, երբ Լիրին բանտարկված է եղել[36]։ Նրա «Հակադարձ ամպրոպ» չափածո պիեսը նշում է 17-րդ դարի միանձնուհու և իր ընկեր բանաստեղծ և բնագետ Խուանա Ինես դե լա Կրուսի կրքոտ և ողբերգական կյանքը[37]։ Աքերմանը նաև բնության գրքեր է գրում երեխաների համար[38]։

Էկրանավորումներ

Աքերմանի «Գազանանոցի պահապանի կինը» գրքի կինոէկարանավորումը Ջեսիկա Չեսթեյնի մասնակցությամբ Անտոնինա Զաբինսկայի դերում, թողարկվել է ԱՄՆ-ում 2017 թվականի մարտի 31-ին[39]։ Գիրքը Վարշավայի գետտոյի ապստամբության ավելի շատ լուսանկարներ կարելի է տեսնել «The House Under the Crazy Star» կայքում[40]։

1995 թվականին Աքերմանը վարում է «Նովա» հինգ մասից բաղկացած «Զգայարանների առեղծվածը» մինի-սերիալը, որը հիմնված է իր «Զգայարանների բնական պատմություն» գրքի վրա[41]։ On Extended Wings-ը բեմի համար հարմարեցվել է Նորմա Ջին Գիֆինի կողմից և ներկայացվել է Նյու Յորքի Ուիլյամ Ռեդֆիլդ թատրոնում (1987)[42]։ Նրա «Հակադարձ ամպրոպ» դրամատիկ պոեմի երաժշտական ադապտացիան (Պոլ Գոլդստաուբի կողմից), կատարվել է Հին դոմինիոն համալսարանում (1992)[43]։

Մրցանակներ և անվանակարգեր

2015 թվականին Աքերմանի «Մարդկային դարաշրջանը» արժանացել է Ազգային բացօթյա գրքի մրցանակին Բնական պատմության գրականություն անվանակարգում [44] և PEN New England-ի Հենրի Դեյվիդ Թորոյի մրցանակը՝ բնության գրականության համար[45]։ 2012 թվականին նա եղել է ինչպես Պուլիտցերյան մրցանակի, այնպես էլ National Book Critics Circle Award-ի եզրափակիչ փուլ՝ «Հարյուր անուն սիրո համար»[46][47]։ «Գազանանոցի պահակի կինը» 2008 թվականին ստացել է Orion Book Award մրցանակը[48]։ Նա ստացել է Լիթ Քենյոն քոլեջից Գուգենհայմի կրթաթոշակ՝ Ջոն Բերոուզի բնության մրցանակով, Լավան պոեզիայի մրցանակ և արժանացել է Նյու Յորքի հանրային գրադարանի գրական առյուծի մրցանակի[49]։ Աքերմանը ունեցել է New York Times-ի երեք բեսթսելլեր ՝ «Մարդկային դարաշրջան » (2014), «Գազանանոցի պահապանի կինը » (2008) և «Զգայարանների բնական պատմություն» (1990)[50][51][52]։ Նա Նյու Յորքի հումանիտար գիտությունների ինստիտուտի անդամ է:

Անձնական կյանք

Աքերմանը ամուսնացած է եղել արձակագիր Փոլ Ուեսթի հետ (1930–2015)[53]։ Նա ապրում է Նյու Յորքի Իթակա քաղաքում[54]։

Ընտրյալ աշխատանքներ

The Great Affair
The great affair, the love affair with life,
is to live as variously as possible,
to groom one's curiosity like a high-spirited thoroughbred,
climb aboard, and gallop over the thick, sun-struck hills every day..
 
It began in mystery, and it will end in mystery,
but what a savage and beautiful country lies in between.

«
»
— Diane Ackerman, "found poetry" from A Natural History of the Senses[55]

Պոեզիա

  • Մոլորակներ։ Տիեզերական պաստորալ (1976)
  • Լույսի կինը (1978)
  • Լեդի Ֆաուստուս (1983)
  • Հակադարձ ամպրոպ (1988)
  • Քաղցր ծիծաղի յագուար։ Նոր և ընտրված բանաստեղծություններ (1991)
  • Ես գովաբանում եմ իմ կործանիչին (1998)
  • Օրիգամիից կամուրջներ

Ոչ գեղարվեստական

  • Ինչու են տերևները գունավորվում աշնանը շարադրություն Դայան Աքերմանի կողմից, Middletownhs.org։ Այս էսսեի տարբերակը հրապարակվել է որպես գլուխ 1990 թվականին «Զգայարանների բնական պատմություն» գրքում՝ տեսլականի բաժնում:
  • Ոտնաթաթի մթնշաղ (1980)
  • Ընդլայնված թևերի վրա (1985)
  • Զգայարանների բնական պատմություն (1990)9780307763310
  • Լուսինը կետ լույսով և այլ արկածներ չղջիկների և կոկորդիլոսների, պինգվինների և կետերի միջև (1991) [56] LCCN 91-526650394585747
  • Սիրո բնական պատմություն (1994)9780307763327
  • Ամենազարմանալին զարմանալիներից (1995)0-679-40346-9
  • Սլացիկ թեմա (1997) 9780307763365
  • Խորը խաղ (1999) 9780307763334
  • Մշակող հրճվանք. իմ պարտեզի բնական պատմությունը (2002) [57]9780786240753
  • «Մտքի ալքիմիա. ուղեղի հրաշքն ու առեղծվածը» (2004)
  • Գազանանոցի պահակի կինը (2007)9780393069358
  • Լուսաբաց. Պար կռունկների հետ և օրը սկսելու այլ եղանակներ (2009)
  • Հարյուր անուն սիրո համար. կաթված, ամուսնություն և բուժման լեզուն (2011)9780393341744
  • Մարդկային դարաշրջան։ Աշխարհը, որը ձևավորվել է մեր կողմից (2014)[58] 9781443423014

Մանկական գրքեր

  • Մոնք Սիլ (1995)
  • Չղջիկների ստվերները գիշերը (1997)
  • Կենդանական զգայարան (պոեզիա), նկարազարդել է Փիթեր Սիսը։ (2003)


Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. 3,0 3,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Freebase տվյալների վերբեռնումGoogle.
  5. Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
  6. Ackerman, Diane. «The Poetry Foundation». Վերցված է 14 February 2015-ին.
  7. Richards, Linda L. (August 1999). «Interview: Diane Ackerman». January Magazine. Վերցված է 2013-08-31-ին. «I didn't want to be a scientist. I just felt that the universe wasn't knowable from only one perspective. I wanted to be able to go exploring: follow my curiosity in both worlds. So I had a poet on my doctoral committee. And I had a scientist -- Carl Sagan. And I had someone in comparative literature. Essentially, they all ran interference for me so that I could -- ultimately -- write a dissertation that was about the metaphysical mind: science and art and be teaching and be in school while I was writing books.»
  8. Ackerman, Diane. «The Poetry Foundation». Վերցված է 14 February 2015-ին.
  9. Granucci, Alison. «Diane Ackerman». Blue Flower Arts Literary Speakers Agency. Վերցված է 9 April 2015-ին.
  10. Ackerman, Diane (1991). The Moon By Whale Light. New York: Random House. ISBN 9780394585741.
  11. Ackerman, Diane (1995). The Rarest of the Rare. New York: Random House. ISBN 9780679403463.
  12. «Journalist in Space». World Space Flight. Վերցված է 13 April 2015-ին.
  13. Rosenstiel, Thomas. «Journalist-in-Space Plan Postponed Indefinitely». LA Times. Վերցված է 13 April 2015-ին.
  14. Whyte, Authrine; և այլք:. «Reptilian Chemistry: Characterization of dianeackerone, a secretory product from a crocodile». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. Վերցված է 9 April 2015-ին.
  15. Ackerman, Diane. «Collected Papers». Cornell University Library.
  16. Nixon, Rob (5 September 2014). «Future Footprints». The New York Times. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  17. Hirtle, Stephen C. «'The Human Age': Diane Ackerman Explains How We Are Creating Our Future». The Pittsburgh Post-Gazette. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  18. Verghese, Abraham (15 April 2011). «How Language Heals». The New York Times. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  19. McAlpin, Heller. «In "One Hundred Names for Love," Diane Ackerman explains the effects of a massive stroke on her writer-husband"». The Washington Post Book Review. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  20. Smith, Wendy. «'Dawn Light' by Diane Ackerman». The Washington Post Book Review. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  21. «Dawn Light: Dancing With Cranes and Other Ways to Start the Day». Kirkus. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  22. Max, D.T. (9 September 2007). «Antonina's List». The New York Times. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  23. Seaman, Donna (2 September 2007). «Strange Sanctuary». The Los Angeles Times Book Review. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  24. Warner, Marina (29 August 2004). «Circuits». The New York Times. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  25. Seymour, Miranda (21 October 2001). «'Cultivating Delight': A Poet's Green Plot». The New York Times. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  26. Gallagher, Winifred. «May the Force Be With You». The New York Times Book Review. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  27. «A Slender Thread». Kirkus. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  28. Popova, Maria (14 November 2014). «Diane Ackerman on What Working at a Suicide Prevention Hotline Taught Her About the Human Spirit». Brainpickings. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  29. «The Rarest of the Rare». Kirkus. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  30. «The Moon by Whale Light and other Adventures among Bats, Penguins, Crocodilians, and Whales». Kirkus. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  31. Popova, Maria (29 April 2013). «A Natural History of Love». Brainpickings. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  32. «On Extended Wings: An Adventure in Flight». Kirkus. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  33. Lehmann-Haupt, Christopher (2 August 1990). «Books of the Times: A Sensualist's Ramble in the Realm of the Senses». The New York Times. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  34. Popova, Maria (10 April 2014). «The Science of Smell: How the Most Direct of Our Senses Works». Brainpickings. Վերցված է 31 March 2015-ին.
  35. Kirby, David (3 November 1991). «Home and Hut». The New York Times. Վերցված է 1 April 2015-ին.
  36. Popova, Maria (19 February 2013). «Cosmic Pastoral: Diane Ackerman's Poems for the Planets, Which Carl Sagan Sent Timothy Leary in Prison». Brainpickings. Վերցված է 1 April 2015-ին.
  37. Ackerman, Diane. «Official Website». Արխիվացված է օրիգինալից 19 December 2021-ին. Վերցված է 9 April 2015-ին.
  38. Stark, Monica. «Child of the Senses». January Magazine. Վերցված է 1 April 2015-ին.
  39. «The Zookeeper's Wife». Internet Movie Database.
  40. «The House Under the Crazy Star». POLIN Museum of the History of Polish Jews. Վերցված է 30 November 2016-ին.
  41. «Mystery of the Senses». NOVA Online.
  42. Holden, Stephen (26 April 1987). «Stage: 'Extended Wings' Uses Flight As A Metaphor». The New York Times. Վերցված է 9 April 2015-ին.
  43. Fifteen Annual Literary Arts Festival, Video Archive. «Diane Ackerman's Reverse Thunder». Old Dominion University. Վերցված է 9 April 2015-ին.
  44. «2015 National Outdoor Book Award». National Outdoor Book Award (NOBA). Վերցված է 12 November 2015-ին.
  45. «Henry David Thoreau Prize». P.E.N. New England. Արխիվացված է օրիգինալից 26 March 2018-ին. Վերցված է 15 February 2015-ին.
  46. «Nonfiction Prize 2012». Pulitzer. Վերցված է 15 February 2015-ին.
  47. «2011 Finalists NBCC Award». National Book Critics Circle. Արխիվացված է օրիգինալից July 30, 2013-ին. Վերցված է 15 February 2015-ին.
  48. «2008 Orion Book Award». Orion Magazine. April 1, 2008. Արխիվացված է օրիգինալից May 17, 2014-ին. Վերցված է April 8, 2008-ին.
  49. «Diane Ackerman». Official website. Արխիվացված է օրիգինալից 23 November 2020-ին. Վերցված է 15 February 2015-ին.
  50. «Literary Sojourn». Վերցված է 15 February 2015-ին.
  51. «W.W. Norton Publisher». Website.
  52. «Diane Ackerman». Official website. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-15-ին. Վերցված է 2015-02-15-ին.
  53. Grimes, William (2015-10-22). «Paul West, Writer Who Shoveled Absurdity Into His Books, Dies at 85». The New York Times. Վերցված է 23 May 2021-ին.
  54. «Diane Ackerman». Poetry Foundation (անգլերեն). 2021-05-23. Վերցված է 23 May 2021-ին.
  55. Ackerman, Diane (1990). A Natural History of the Senses. Vintage. էջ 309. ISBN 0-679-73566-6.
  56. Quammen, David (December 29, 1991). «Up to Her Elbow in Alligators (review of The Moond by Whalelight. The New York Times on the Web.
  57. Seymour, Miranda (October 21, 2001). «Review of Cultivating Delight: A Natural History of My Garden by Diane Ackerman». The New York Times. էջ 17, section 7.
  58. Nixon, Rob (September 5, 2014). «Future Footprints (review of The Human Age by Diane Ackerman)». The New York Times.

Այլ ընթերացնություն

  • Becher, Anne, and Joseph Richey, American Environmental Leaders: From Colonial Times to the Present (2 vol, 2nd ed. 2008) vol 1 online p. 4.

Արտաքին հղումներ