Վիքիպեդիա

Մարգարեթ Փրայս

Տիկին Մարգարեթ Բերենիս Փրայս (ապրիլի 13, 1941(1941-04-13)[1][2][3][…], Blackwood, Caerphilly County Borough, Ուելս, Միացյալ Թագավորություն - հունվարի 28, 2011(2011-01-28)[4][1][3][…], Cardigan, Ceredigion, Ուելս, Միացյալ Թագավորություն), ուելսցի օպերային երգչուհի (քնարական սոպրանո), որը 1970-1980-ական թվականներին հայտնի դարձավ Մոցարտի և Վերդիի օպերաների, ինչպես նաև երգացանկ կատարած մեկնաբանություններով[6][7]։ Բրիտանական կայսրության շքանշանի հրամանատար տիկին[8]։

Մարգարեթ Փրայս
Ծնվել էապրիլի 13, 1941(1941-04-13)[1][2][3][…]
ԾննդավայրBlackwood, Caerphilly County Borough, Ուելս, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էհունվարի 28, 2011(2011-01-28)[4][1][3][…] (69 տարեկան)
Մահվան վայրCardigan, Ceredigion, Ուելս, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն[5]
ԿրթությունԹրինիթի Լաբանի անվան երաժշտության և պարի կոնսերվատորիա
Մասնագիտությունօպերային երգչուհի
Պարգևներ և
մրցանակներ
Բրիտանական կայսրության կին կոմանդոր շքանշան և Բրիտանական կայսրության շքանշանի կոմանդոր

Կենսագրություն խմբագրել

Վաղ տարիներ խմբագրել

Տիկին Մարգարեթ Փրայսը ծնվել է 1941 թվականի ապրիլի 13-ին Ուելսում ՝ Բլեքվուդում։ Մանկուց նրա ոտքերը դեֆորմացված էին։ Չնայած նրան, որ 4 տարեկանում լուրջ վիրահատության է ենթարկվել, սակայն ոտքերի ցավերից տառապել է ամբողջ կյանքում։ Մանկուց խնամել է իր կրտսեր եղբորը ՝ Ջոնին, որը ծնվել է մտավոր հետամնաց[9]։

Նրա հայրը ՝ տաղանդավոր սիրողական դաշնակահար, դեմ էր դստեր երաժշտական կարիերային, ուստի Մարգարեթը նախ կենսաբանություն էր սովորում։ 15 տարեկան հասակում նրա ավագ դպրոցի ուսուցիչը Մարգարետի լսումներ կազմակերպեց Չարլզ Քենեդի Սքոթի մոտ, ով համոզեց նրան սովորել երգեցողությունը և նրան կրթաթոշակ տվեց։ Հաջորդ մի քանի տարիների ընթացքում Մարգարեթը հաճախել է Երրորդության երաժշտական քոլեջ ՝ որպես մեցցո-սոպրանո[8][9]։

Կարիերա խմբագրել

Ավարտելուց հետո Մարգարեթ Փրայսը կատարել է մի քանի ձայնագրություններ, այդ թվում ՝ «Էլ Սիդ» ֆիլմի սաունդթրեքը[9]։

Նրա դեբյուտը օպերային բեմում տեղի է ունեցել 1962 թվականին Կերուբինո պարտիայում ՝ Մոցարտի «Ֆիգարոյի ամուսնությունը» օպերայում ՝ Ուելսի ազգային օպերայում[9]։ Նույն թվականին Մարգարեթ Փրայսը լսումներ է անցել Կովենթ Գարդեն թատրոնում, սակայն նրա թեկնածությունը երկու անգամ Մերժվել է, քանի որ երաժշտական տնօրեն Գեորգ Շոլթին կարծում էր, որ երգչուհուն պակասում է հմայքը[9]։ Այնուամենայնիվ, Փրայսը ընդունվեց որպես կրկնօրինակ և արդյունավետ համագործակցեց կոմպոզիտոր Jamesեյմս Լոքհարթի հետ[9]։ Սոլթին դեռ հավատում էր, որ Փրայսը չի կարողանա առաջադիմել գլխավոր դերերում, ուստի երգչուհին երկար ժամանակ երգում էր մեցցո-սոպրանո երգացանկի փոքր հատվածներ[9]։ Հայտնիությունը Մարգարեթ Փրայսին հասավ 1963 թ.-ին, Այն բանից հետո, երբ նա փոխարինեց հիվանդ Տերես Բերգանսին Քերուբինոյի պարտիայում Մոցարտի «Ֆիգարոյի ամուսնությունը» օպերայում[8]։

Դրանից հետո  Ջեյմս Լոքհարթ համոզեց Մարգարեթ Փրայսին շարունակել վոկալի հետագա դասերը ՝ նպատակ ունենալով բարելավել վոկալ տեխնիկան և զարգացնել բարձր տիրույթ ՝ Փրայսը դարձնելով 1970-ականների և 1980-ականների ամենահայտնի և սիրված քնարական սոպրանոներից մեկը[7]։

1967 թվականին Փրայսը ելույթ է ունեցել Տիտանիայի պարտիայում Բենջամին Բրիտտենի «Ամառային գիշերվա երազ» օպերայում։ Նրա երգեցողությունը 1968 թվականին Կոնստանցայի պարտիայում Մոցարտի «Առևանգում հարեմից» օպերայում Գլայնդբորնի օպերային փառատոնում քննադատությունն անվանել է «փայլուն, ճկուն և լայնամասշտաբ»[9]։

Մարգարեթ Փրայսը չէր սիրում ճանապարհորդել, ուստի նախընտրում էր հանդես գալ որևէ թատրոնում։ Սկզբում երգչուհին երկար ժամանակ ելույթ էր ունենում Կովենթ Գարդեն թատրոնում։ Այնուհետև կարիերան շարունակել է Քյոլնի օպերայում, որտեղ իր նորամուտը նշել է 1971 թվականին Մոցարտի «Դոն Ժուան» օպերայում։ Դրանից հետո Երգել է Մյունխենի Բավարիայի պետական օպերայում մինչև 1999 թվականը, որից հետո անցել է թոշակի[8]։

Մարգարեթ Փրայսը արդյունավետ համագործակցել է դիրիժոր և կոմպոզիտոր Օտտո Կլեմպերերի հետ, ում հետ կատարել է իր առաջին ձայնագրությունը ՝ ֆիորդիլիջիի պարտիան Մոցարտի «Այսպես են վարվում բոլորը» օպերայի ամբողջական ձայնագրության մեջ։ 1972 թվականին ձայնագրությունը փառաբանեց Փրայսին որպես Մոցարտի ռեպերտուարի մասնագետ[10]։

Հետագա տարիներին Փրայսը հանդես է եկել որպես հրավիրյալ երգչուհի աշխարհի շատ խոշորագույն բեմերում, օրինակ ՝ 1985 թվականին Վերդիի «Օթելլո» օպերայում Դեզդեմոնայի պարտիայով հանդես է եկել Մետրոպոլիտեն օպերայում։ 1989 թվականին Փրայսը ելույթ է ունեցել Սալոմեի պարտիայում Նյու Յորքի Բրուքլինի երաժշտական ակադեմիայում Ռ. Շտրաուսի համանուն օպերայում ՝ արքայազն Չարլզի և արքայադուստր Դիանայի ներկայությամբ[11]։

Ռեպերտուար խմբագրել

Մարգարեթ Փրայսը հայտնի դարձավ Մոցարտի երգացանկի մասերով, հատկապես Ֆիորդիլիջիի («Այդպես են վարվում բոլորը»), Դոննա Աննայի («Դոն Ժուան», երգելով նաև Սերլինայի մասը), կոմսուհու («Ֆիգարոյի ամուսնությունը», երգելով նաև Կերուբինոյի և ծորենի մասերը իր կարիերայի սկզբում) և Պամինայի («Կախարդական սրինգ»)։ Բացի այդ, Մարգարեթ Փրայսը պարտիաներ է կատարել Վերդիի օպերաներում, օրինակ ՝ Ամելիա («Պարահանդես-Դիմակահանդես»), Աիդա («Աիդա», Սան Ֆրանցիսկո)  երկու պարտիաներն էլ Փրայսը ձայնագրել է Լուչիանո Պավարոտիի, Էլիզաբեթի («Դոն Կառլոս»), Դեզդեմոնայի («Օթելլո», դեբյուտը Մետրոպոլիտեն օպերայում), Էլվիրայի («Էռնանի»), ինչպես նաև Արիադնայի (Ռ.Շտրաուսի «Արիադնան Նաքսոսում»), նորմայի («Նորմա») և այլ օպերաներում։ Բելլինիի, Ադրիանա Լեկուվրերի համանուն օպերայում ՝ Չիլեայի և Միմիի (Պուչինիի «Բոհեմ») համանուն օպերայում։

Մարգարեթ Փրայսի ամենահայտնի ձայնագրություններից մեկը Իզոլդայի կուսակցությունն է Ռ.Վագների «Տրիստան և Իզոլդա» օպերայի ամբողջական ձայնագրության մեջ ՝ դիրիժոր Կարլ Քլայբերի ղեկավարությամբ, մի կուսակցություն, որը երգչուհին երբեք չի կատարել բեմում։ Երգչուհու մասնակցությամբ հայտնի ձայնագրությունների թվում են նաև Մոցարտի «Ռեքվիեմի» ձայնագրությունը, որն արժանացել է «Gramophone» ամսագրի մրցանակին, և Վերդիի «Պարահանդես-դիմակահանդես» օպերայի ձայնագրությունը «Decca» ընկերությունում ՝ Լուչանո Պավարոտիի հետ միասին[12]։

Իր կարիերայի ընթացքում Մարգարեթ Փրայսը հաճախ կատարել և կատարել է երգի երգացանկի բազմաթիվ ձայնագրություններ ՝ Շուբերտի, Շումանի, Ռ. Շտրաուսի, Բրամսի և նոր Վիեննայի դպրոցի կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները, օրինակ ՝ Բերգը[12]։

Հետագա տարիները և մահը խմբագրել

Երգչուհու կարիերան ավարտելուց հետո Մարգարեթ Փրայսը վերադարձավ Ուելս և տեղափոխվեց ապրելու Քեյբլ Բեյում գտնվող իր տանը ՝ կարդիգանի մոտ (Քերեդիգիոն), որը նայում է իռլանդական ծովին։ Վերջին անգամ հանրության առաջ ելույթ է ունեցել տեղի եկեղեցում կայացած համերգին, որից հետո անցել է թոշակի[9] և զբաղվել է ոսկե ռետրիվերների բուծմամբ, որոնց հարմարության համար նույնիսկ հանել է իր«Քրայսլեր» մակնիշի ավտոմեքենայի հետևի նստատեղերը[9]։

Տիկին Մարգարեթ Փրայսը մահացավ սրտի անբավարարությունից 2011 թվականի հունվարի 28-ին, իր տանը ՝ Քեյբլ Բեյում, կարդիգանի մոտ, 69 տարեկան հասակում[8][9][13]։

Մրցանակներ, ճանաչում խմբագրել

  • «Բավարիայի կամերային երգչուհի» պատվավոր կոչում (գերմ. ՝ Bayerische Kammersängerin) Բավարիայի պետական օպերայի[8]
  • 1982-Բրիտանական կայսրության շքանշանի ասպետ (CBE)[8]
  • 1993-Բրիտանական կայսրության շքանշանի կին կոմանդոր (DBE)[8]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.bbc.co.uk/programmes/b00y2xnb
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.theartsdesk.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=2980:farewell-dame-margaret-price-1941-2011&Itemid=12
  5. ↑ LIBRIS — 2011.
  6. ↑ «Dame Margaret Price obituary: One of the most beloved opera singers of her generation known for her roles in Mozart and Verdi» Արխիվացված 2016-07-30 Wayback Machine. // The Guardian. Retrieved 29 April 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 Elizabeth Forbes (2 February 2011). «Dame Margaret Price: Opera singer noted for her tonal splendour and celebrated for her Mozart and Verdi interpretations». Արխիվացված 25 Սեպտեմբեր 2015 Wayback Machine The Independent.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Welsh soprano Dame Margaret Price dies, aged 69 Արխիվացված 2014-08-08 Wayback Machine BBC Wales. 29 January 2011. Retrieved 2011-01-31.
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 Dame Margaret Price Արխիվացված 2011-02-03 Wayback Machine The Daily Telegraph. 29 January 2011. Retrieved 2011-01-31.
  10. ↑ Edward Seckerson. «Classical TV: Dame Margaret Price in conversation». Արխիվացված 2014-09-11 Wayback Machine www.classicaltv.com.
  11. ↑ Opera star Dame Margaret Price dies, age 69 Արխիվացված 2014-07-14 Wayback Machine Dame Margaret Price
  12. ↑ 12,0 12,1 Скончалась британская сопрано Маргарет Прайс Արխիվացված 2014-07-14 Wayback Machine новости на радиостанции «Орфей»
  13. ↑ Dame Margaret dies aged 69 Արխիվացված 2014-08-08 Wayback Machine Tivyside Advertiser. 29 January 2011. Retrieved 2011-01-31.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարգարեթ_Փրայս&oldid=9509548» էջից