Վիքիպեդիա

Վիկտոր Գոլդշմիդտ

Վիկտոր Մորից Գոլդշմիդտ (գերմ.՝ Victor Moritz Goldschmidt, հունվարի 27, 1888(1888-01-27)[1][2][3][…], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4] - մարտի 20, 1947(1947-03-20)[1], Օսլո, Նորվեգիա), քիմիկոս և երկրաֆիզիկոս, երկրաքիմիայի և բյուրեղային քիմիայի հիմնադիրներից մեկը[9]։ Մշակել է տարրերի երկրաքիմիական դասակարգում, առաջարկել իզոմորֆիզմի օրենքը, նրա անունով[10]։ Նա առաջ քաշեց Երկրի խորքերի կազմի և կառուցվածքի վերաբերյալ առաջին տեսություններից մեկը, Գոլդշմիդտի հարուստ կանխատեսումները հաստատվել են առավելագույն չափով։ Նա առաջիններից մեկն է եղել, որ հաշվարկել է վերին մայրցամաքային ընդերքի կազմը։

Վիկտոր Գոլդշմիդտ
գերմ.՝ Victor Moritz Goldschmidt
Ծնվել էհունվարի 27, 1888(1888-01-27)[1][2][3][…]
Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4]
Մահացել էմարտի 20, 1947(1947-03-20)[1] (59 տարեկան)
Օսլո, Նորվեգիա
Քաղաքացիություն Նորվեգիա
Մասնագիտությունքիմիկոս, պրոֆեսոր, երկրաբան և հանքաբան
Հաստատություն(ներ)Գյոթինգենի համալսարան, Օսլոյի համալսարան, Օսլոյի համալսարան և Oslo Geological Museum?
Գործունեության ոլորտԵրկրաքիմիա, երկրաբանություն[5], Միներալոգիա[5] և պետրոլոգիա[5]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Թագավորական շվեդական ճարտարագիտական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Ավստրիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերՕսլոյի համալսարան
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1911)
Տիրապետում է լեզուներինշվեդերեն[1][5], անգլերեն[5] և գերմաներեն[5]
Գիտական ղեկավարՎալդեմար Քրիստոֆեր Բրյոգգեր
Եղել է գիտական ղեկավարBrian Harold Mason?
Հայտնի աշակերտներThomas F. W. Barth?
Պարգևներ
ՀայրHeinrich Jacob Goldschmidt?
 Victor Goldschmidt Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Գոլդշմիդտը ծնվել է Ցյուրիխյում։ Նրա ծնողները Դ.Գոլդշմիդտ (Հայնրիխ Դ. Գոլդշմիդ)և Ամելի Քոենը (Ամելիա Կոեն) իրենց որդուն անվանակոչել են հոր ուսուցչի՝ Վիկտոր Մայերի անունով։ 1901 թվականին Գոլդշմիդտների ընտանիքը տեղափոխվել է Նորվեգիա։ Հենրիխ Գոլդշմիդտը նշանակվել է քրիստոնեության քիմիայի պրոֆեսոր։ Նորվեգիայի հին անունը եղել է Օսլո[11]։

Աշխատություններ խմբագրել

Գոլդշմիդտի առաջին գիտական աշխատությունը կոչվում էր Քրիստիանիայի շրջակայքում կապի փոխակերպությունը։ Դրանում նա նախ կիրառեց փուլերի ջերմոդինամիկական կանոնը երկրաբանական օբյեկտների վրա։ Էլեմենտների երկրաքիմիա խորագրով իր աշխատանքների շարքը՝ Տարրերի աշխարհաքիմիական բաշխման օրենքներ, համարել է երկրաքիմիայի սկիզբը։ Գոլդշմիդտի աշխատանքը ատոմային և իոնային ճառագայթների վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել բյուրեղների քիմիայի վրա։ Գերմանական օկուպացիայի ժամանակ Գոլդշմիդտը ձերբակալվեց, բայց համակենտրոնացման ճամբար ծրագրված մեկնումից անմիջապես առաջ նրան առևանգել է Նորվեգիայի դիմադրությունը, և ուղարկել Շվեդիա։ Հետո նա տեղափոխվել է Անգլիա, որտեղ ապրում էին նրա հարազատները[12]։

Մահ խմբագրել

Պատերազմից հետո նա վերադարձել է Օսլո և մահացել այնտեղ 59 տարեկան հասակում։ Նրա հիմնական աշխատանքը ՝ Երկրաքիմիան, խմբագրվել և հետմահու լույս է տեսել Անգլիայում 1954 թվականին։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11923002X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  6. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 140.
  7. ↑ https://www.geolsoc.org.uk/About/Awards-Grants-and-Bursaries/Society-Awards/Wollaston-Medal
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20090201034538/http://www.fi.edu/winners/show_results.faw?gs=&ln=&fn=&keyword=&subject=&award=CRESS&sy=&ey=&max=300&name=Submit
  9. ↑ Tilley, Cecil Edgar (1948 թ․ նոյեմբերի 1). «Victor Moritz Goldschmidt 1888-1947». էջեր 51–66. doi:10.1098/rsbm.1948.0019. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 27-ին.
  10. ↑ «Special Publication Number 4». www.geochemsoc.org. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 27-ին. {{cite web}}: Text "Geochemical Society" ignored (օգնություն)
  11. ↑ KAUFFMAN, GEORGE B. (1997 թ․ նոյեմբերի 1). «Victor Moritz Goldschmidt (1888–1947): A Tribute to the Founder of Modern Geochemistry on the Fiftieth Anniversary of His Death» (անգլերեն). էջեր 1–26. doi:10.1007/s00897970143a. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 27-ին.
  12. ↑ «The Geological Society of London - Goldschmidt in Britain». www.geolsoc.org.uk. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 27-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Victor Moritz Goldschmidt: Father of Modern Geochemistry by Brian MasonMason, Brian (1992). «Victor Moritz Goldschmidt : father of modern geochemistry». Geochemical Society. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 28-ին.
  • Иностранные члены Российской академии наук XVIII−XXI вв.: Геология и горные науки. / Отв. редактор И. Г. Малахова. М.: ГЦ РАН, 2012. − 504 с. (эл. версия)

Աղբյուրներ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել


 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկտոր Գոլդշմիդտ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վիկտոր_Գոլդշմիդտ&oldid=9772365» էջից