Ջեյմս Դյուի Ուոթսոն (անգլ.՝ James Dewey Watson, ապրիլի 6, 1928(1928-04-06)[1][2][3][…], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ[3]), ամերիկացի կենսաքիմիկոս։ ԱՄՆ-ի Ազգային ԳԱ (1962), Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի (1957), Դանիայի թագավորական ԳԱ (1962) անդամ։ Ավարտել է Չիկագոյի համալսարանը (1947)։ Աշխատել է Կոպենհագենի (1950-1951), Քեմբրիջի (1951-1953, 1955-1956) համալսարաններում, Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտներում (1953-1955)։ 1956 թվականից կենսաբանություն է դասավանդել Հարվարդի համալսարանում (1961 թվականից՝ պրոֆեսոր)։ 1962 թվականից ԱՄՆ-ի նախագահի խորհրդատուն է գիտության գծով։ 1968 թվականից՝ Քոլդ-Սփրինգ-Հարբորի (Նյու Յորքի նահանգ) քանակական կենսաբանության լաբորատորիայի տնօրեն։ Աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են ԴՆԹ-ի կառուցվածքի, ՌՆԹ-ի դերի ուսումնասիրությանը սպիտակուցի կենսասինթեզի ժամանակ։ 1953 թվականին, Ֆրենսիս Քրիքի հետ միասին, առաջարկել է ԴՆԹ-ի տարածական կաոուցվածքի մոդել, որի շնորհիվ հնարավոր դարձավ առաջ քաշել վարկած ԴՆԹ-ի ինքնավերարտադրման (ռեպլիկացիա) մասին։ Ուսումնասիրել է նաև վիրուսների կառուցվածքը և դրանց դերը չարորակ նորագոյացությունների առաջացման ժամանակ։ Նոբելյան մրցանակ 1962 թվական, Ֆ․ Քրիքի, Մ․ Ուիլկինսի հետ միասին։

Ջեյմս Ուոթսոն
James Watson
Ծնվել էապրիլի 6, 1928(1928-04-06)[1][2][3][…] (95 տարեկան)
Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ[3]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[3]
Դավանանքաթեիզմ
Մասնագիտությունկենսաբան, գենետիկ, կենդանաբան, կենսաքիմիկոս, մոլեկուլային կենսաբան, ակադեմիկոս, համալսարանի դասախոս, քիմիկոս, ֆիզիկոս, գրող և կենսաֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Հարվարդի համալսարան[3], Քեմբրիջի համալսարան[3], Քոլդ Սփրինգ Հարբոր լաբորատորիա[4][5] և ԱՄՆ Առողջապահության ազգային ինստիտուտներ[3]
Գործունեության ոլորտԿենսաքիմիա[3], գենետիկա[3] և մոլեկուլային կենսաբանություն[3]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[3], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[6][3], Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Մոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Եվրոպական ակադեմիա[7], Իռլանդիայի թագավորական ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա[8] և Reial Acadèmia de Medicina de Catalunya?
Ալմա մատերԻնդիանայի համալսարան, Բլումինգթոն (1950)[3], Չիկագոյի համալսարան (1947)[3] և South Shore High School?
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[9][3]
Գիտական ղեկավարՍալվադոր Լուրիա
Եղել է գիտական ղեկավարMario Capecchi?, H. Robert Horvitz?, Peter Moore? և Joan A. Steitz?
Հայտնի աշակերտներJohn Tooze?, Ewan Birney?, Richard Roberts?, Ֆիլիպ Շարպ և Ronald W. Davis?
Պարգևներ
Բրիտանական կայսրութւան շքանշանի ասպետ-կոմանդոր[13] Ազատության նախագահական շքանշան
Կոպլիի մեդալ[10]

Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ

[11]

Ալբերտ Լասկերի մրցանակ բժշկական հիմնավոր հետազոտությունների համար

[12]

Գայդների միջազգային պարգև

Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ[14][15][3]

Գուգենհայմի կրթաթոշակ

Ֆիլադելֆիայի ազատության մեդալ
Ազգային գիտական մեդալ[16]

Ջոն Քարթիի մրցանակ

Եվրոպայի մոլեկուլյար կենսաբանության կազմակերպության անդամություն

Բարսելոնայի ինքնավար համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[17]

Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ

[18]

Mendel Medal?

[19]

Մասարիկի համալսարանի ոսկե մեդալ

[20]

honorary doctor of the Hofstra University?

Գուգենհայմի կրթաթոշակ

և

Othmer Gold Medal?

[21]
ՀայրJames Dewey Watson?[22]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 James D. Watson Վիքիպահեստում

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
  2. 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 P.A.M.Dirac Biography // biography
  4. P.A.M.Dirac Biography // Biography: Historical & Celebrity Profiles
  5. Watson Loses Cold Spring Harbor Post // Science / H. ThorpAAAS, 2007. — ISSN 0036-8075; 1095-9203
  6. Notable Names Database — 2002.
  7. www.ae-info.org
  8. http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-52453.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
  9. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  10. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  11. Большая золотая медаль РАН имени М.В.ЛомоносоваRAS.
  12. 1960 WinnersLasker Foundation.
  13. Watson a Knight, But Not a 'Sir' // Science / H. ThorpAAAS, 2002. — Vol. 295, Iss. 5553. — P. 267. — ISSN 0036-8075; 1095-9203doi:10.1126/SCIENCE.295.5553.267B
  14. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962Nobel Foundation.
  15. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  16. P.A.M.Dirac Biography
  17. James D. WatsonAutonomous University of Barcelona.
  18. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 372.
  19. https://genetics.org.uk/medals-and-prizes/genetics-society-medals-and-lectures/mendel-medal/
  20. https://www.muni.cz/o-univerzite/vyznamenani/zlate-medaile-mu?page=8
  21. https://www.sciencehistory.org/othmer-gold-medal
  22. Geni(բազմ․) — 2006.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։