ՄՕԿ-ի անդամների կոդերի ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

Միջազգային օլիմպիական կոմիտեն (ՄՕԿ), օգտագործում է երկրների 3 տառանոց կոդեր[1]՝ Օլիմպիական խաղերին մասնակցող մարզիկների ամեն խմբին հղում կատարելու համար։ Կոդերը հիմնականում վերաբերվում են Ազգային օլիմպիական կոմիտեներին, բայց կան նաև որոշ կոդեր, որոնք նախկին խաղերին օգտագործվել են մի քանի ազգ ներկայացնող թիմի կամ բոլոր ազգերի մարզիկներից կազմված թիմի համար։

Օլիմպիական խաղերի լոգոն

Որոշ ՄՕԿ-ի կոդեր տարբերվում են ստանդարտ ISO 3166-1 ալֆա-3 կոդերից։ Այլ սպորտային կազմակերպություններ, որոնցից է ՖԻՖԱ-ն, օգտագործում են նմանատիպ կոդեր իրենց անդամ երկրների համար, բայց մի քանի տարբերություններով։ Այնուամենայնիվ, Համագործակցության խաղերի ֆեդերացիան և Պրոֆեսիոնալ թենիսիստների ասոցիացիան օգտագործում են ՄՕԿ-ի կոդերը։

Պատմություն խմբագրել

1956 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղերին և 1960 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերին առաջին անգամ սկսեցին օգտագործվել երկրների սկզբնատառերը՝ ամեն ԱՕԿ-ին հղում կատարելու համար, ինչպես նշված է պաշտոնական զեկույցներում[2]։ Այնուամենայնիվ, հաջորդ մի քանի օլիմպիական խաղերին օգտագործված կոդերը հաճախ հիմնված էին հյուրընկալող երկրում օգտագործվող լեզվի վրա (օրինակ՝ GIA օգտագործվում էր Ճապոնիայի համար 1956 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղերում և 1960 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերում՝ երկուսն էլ անցկացված Իտալիայում, իտալերեն Giappone-ից) կամ մասնակից երկրի ֆրանսերեն անվանման վրա (օրինակ՝ COR Հարավային Կորեայի համար Corée-ից)։ Մինչև 1972 թվականի ձմեռային օլիմպիական խաղերը համարյա բոլոր կոդերն արդեն ստանդարտացվել էին ներկայումս օգտագործվող կոդերի նման, սակայն հաջորդ տարիներին նրանք մի քանի փոփոխություններ են կրել։ Կոդերի փոփոխման վրա ազդել են նաև ԽՍՀՄ փլուզումը, Գերմանիայի վերամիավորումը, Հարավսլավիայի կազմալուծումը, Չեխոսլովակիայի փլուզումը և այլ աշխարհագրական անվանափոխումներ։

Այս ցանկից բացի, Պարալիմպիկ խաղերում օգտագործվում են ՄՕԿ-ի համար ստանդարտացված կոդեր Մակաոյի (MAC) և Ֆարերյան կղզիների (FRO) համար[3][4]։

Ներկայիս ԱՕԿ-ներ խմբագրել

Ներկայումս կան 206 ԱՕԿ-ներ (Ազգային Օլիմպիական Կոմիտեներ)։ Այս աղյուսակը ցույց է տալիս, թե ինչ կոդ է օգտագործվում ամեն Ազգային օլիմպիական կոմիտեի համար, և ինչ ուրիշ կոդեր են օգտագործվել կոմիտեների համար նախկին օլիմպիական խաղերում։ Այն կոդերը, որոնք կիրառվել են տվյալ տարվա միայն ամառային կամ միայն ձմեռային Օլիմպիական խաղերին, նշված են համապատասխանաբար Ա և Ձ տառերով։

Կոդ Կայք Ազգային օլիպիական կոմիտե Այլ օգտագործված կոդեր
AFG [1]   Աֆղանստան
ALB [2]   Ալբանիա
ALG [3]   Ալժիր AGR (1964), AGL (1968 Ա)
AND [4]   Անդորա
ANG [5]   Անգոլա
ANT [6]   Անտիգուա և Բարբուդա
ARG [7]   Արգենտինա
ARM [8]   Հայաստան
ARU [9]   Արուբա
ASA [10]   Ամերիկյան Սամոա
AUS [11]   Ավստրալիա
AUT [12]   Ավստրիա
AZE [13]   Ադրբեջան
BAH [14]   Բահամներ
BAN [15]   Բանգլադեշ
BAR [16]   Բարբադոս BAD (1964)
BDI [17]   Բուրունդի
BEL [18]   Բելգիա
BEN [19]   Բենին DAY (1964), DAH (1968–1976)
BER [20]   Բերմուդյան կղզիներ
BHU [21]   Բութան
BIH [22]   Բոսնիա և Հերցեգովինա BSH (1992 Ա)
BIZ [23]   Բելիզ HBR (1968–1972)
BLR [24]   Բելառուս
BOL [25]   Բոլիվիա
BOT [26]   Բոտսվանա
BRA [27]   Բրազիլիա
BRN [28]   Բահրեյն
BRU [29]   Բրունեյ
BUL [30]   Բուլղարիա
BUR [31]   Բուրկինա Ֆասո VOL (1972–1984)
CAF [32]   Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն AFC (1968)
CAM [33]   Կամբոջա CAB (1964), KHM (1972–1976)
CAN [34]   Կանադա
CAY [35]   Կայմանյան կղզիներ
CGO [36]   Կոնգո
CHA [37]   Չադ CHD (1964)
CHI [38]   Չիլի CIL (1956 Ձ, 1960 Ա)
CHN [39]   Չինաստան PRC (1952 Ա)
CIV [40]   Կոտ դ'Իվուար IVC (1964), CML (1968)
CMR [41]   Կամերուն
COD [42]   Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն COK (1968), ZAI (1972–1996)
COK [43]   Կուկի կղզիներ
COL [44]   Կոլումբիա
COM [45]   Կոմորյան կղզիներ
CPV [46]   Կաբո Վերդե
CRC [47]   Կոստա Ռիկա COS (1964)
CRO [48]   Խորվաթիա
CUB [49]   Կուբա
CYP [50]   Կիպրոս
CZE [51]   Չեխիա TCH (1984)
DEN [52]   Դանիա DAN (1960 Ա, 1968 Ձ), DIN (1968 Ա)
DJI [53]   Ջիբութի
DMA [54]   Դոմինիկա
DOM [55]   Դոմինիկյան Հանրապետություն
ECU [56]   Էկվադոր
EGY [57]   Եգիպտոս RAU (1960, 1968), UAR (1964)
ERI [58]   Էրիթրեա
ESA [59]   Սալվադոր SAL (1964–1976)
ESP [60]   Իսպանիա SPA (1956–1964, 1968 Ձ)
EST [61]   Էստոնիա
ETH [62]   Եթովպիա ETI (1960, 1968)
FIJ [63]   Ֆիջի FIG (1960)
FIN [64]   Ֆինլանդիա
FRA [65]   Ֆրանսիա
FSM [66]   Միկրոնեզիա
GAB [67]   Գաբոն
GAM [68]   Գամբիա
GBR [69]   Մեծ Բրիտանիա GRB (1956 Ձ–1960), GBI (1964)
GBS [70]   Գվինեա Բիսաու
GEO [71]   Վրաստան
GEQ [72]   Հասարակածային Գվինեա
GER [73]   Գերմանիա ALL (1968 Ձ), ALE (1968 Ա)
GHA [74]   Գանա
GRE [75]   Հունաստան
GRN [76]   Գրենադա
GUA [77]   Գվատեմալա GUT (1964)
GUI [78]   Գվինեա
GUM [79]   Գուամ
GUY [80]   Գայանա GUA (1960), GUI (1964)
HAI [81]   Հայիթի
HKG [82]   Հոնկոնգ HOK (1960–1968)
HON [83]   Հոնդուրաս
HUN [84]   Հունգարիա UNG (1956 Ձ, 1960 Ա)
INA [85]   Ինդոնեզիա INS (1960)
IND [86]   Հնդկաստան
IRI [87]   Իրան IRN (1956–1988), IRA (1968 Ձ)
IRL [88]   Իռլանդիա
IRQ [89]   Իրաք IRK (1960, 1968)
ISL [90]   Իսլանդիա ICE (1960 Ձ, 1964 Ա)
ISR [91]   Իսրայել ISL
ISV [92]   Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ
ITA [93]   Իտալիա
IVB [94]   Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ
JAM [95]   Ճամայկա
JOR [96]   Հորդանան
JPN [97]   Ճապոնիա GIA (1956 Ձ, 1960 Ա), JAP (1960 Ձ)
KAZ [98]   Ղազախստան
KEN [99]   Քենիա
KGZ [100]   Ղրղզստան
KIR [101]   Կիրիբատի
KOR [102]   Հարավային Կորեա COR (1956 Ձ, 1960 Ա, 1968 Ա, 1972 Ա)
KOS [103]   Կոսովո
KSA [104]   Սաուդյան Արաբիա ARS (1968–1976), SAU (1980–1984)
KUW [105]   Քուվեյթ
LAO [106]   Լաոս
LAT [107]   Լատվիա
LBA [108]   Լիբիա LYA (1964), LBY (1968 Ձ)
LBN [109]   Լիբանան LEB (1960 Ձ, 1964 Ա), LIB (1964-2016)
LBR [110]   Լիբերիա
LCA [111]   Սենտ Լյուսիա
LES [112]   Լեսոթո
LIE [113]   Լիխտենշտեյն LIC (1956 Ձ, 1964 Ա, 1968 Ձ)
LTU [114]   Լիտվա LIT (1992 Ձ)
LUX [115]   Լյուքսեմբուրգ
MAD [116]   Մադագասկար MAG (1964)
MAR [117]   Մարոկկո MRC (1964)
MAS [118]   Մալայզիա MAL (1964–1988)
MAW [119]   Մալավի
MDA [120]   Մոլդովա MLD (1994)
MDV [121]   Մալդիվներ
MEX [122]   Մեքսիկա
MGL [123]   Մոնղոլիա MON (1968 Ձ)
MHL [124]   Մարշալյան կղզիներ
MKD [125]   Մակեդոնիա
MLI [126]   Մալի
MLT [127]   Մալթա MAT (1960–1964)
MNE [128]   Չեռնոգորիա
MON [129]   Մոնակո
MOZ [130]   Մոզամբիկ
MRI [131]   Մավրիկիոս
MTN [132]   Մավրիտանիա
MYA [133]   Մյանմա BIR (1960, 1968–1988), BUR (1964)
NAM [134]   Նամիբիա
NCA [135]   Նիկարագուա NCG (1964), NIC (1968)
NED [136]   Նիդերլանդներ OLA (1956 Ձ), NET (1960 Ձ), PBA (1960 Ա), NLD (1964 Ա), HOL (1968–1988)
NEP [137]   Նեպալ
NGR [138]   Նիգերիա NIG (1960 Ա), NGA (1964)
NIG [139]   Նիգեր NGR (1964)
NOR [140]   Նորվեգիա
NRU [141]   Նաուրու
NZL [142]   Նոր Զելանդիա NZE (1960, 1968 Ձ)
OMA [143]   Օման
PAK [144]   Պակիստան
PAN [145]   Պանամա
PAR [146]   Պարագվայ
PER [147]   Պերու
PHI [148]   Ֆիլիպիններ FIL (1960, 1968)
PLE [149]   Պաղեստին
PLW [150]   Պալաու
PNG [151]   Պապուա Նոր Գվինեա NGY (1976–1980), NGU (1984–1988)
POL [152]   Լեհաստան
POR [153]   Պորտուգալիա
PRK [154]   Հյուսիսային Կորեա NKO (1964 Ա, 1968 Ձ), CDN (1968)
PUR [155]   Պուերտո Ռիկո PRI (1960), PRO (1968)
QAT [156]   Կատար
ROU [157]   Ռումինիա ROM (1956–1960, 1972–2006), RUM (1964–1968)
RSA [158]   Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն SAF (1960–1972)
RUS [159]   Ռուսաստան
RWA [160]   Ռուանդա
SAM [161]   Սամոա
SEN [162]   Սենեգալ SGL (1964)
SEY [163]   Սեյշելյան կղզիներ
SGP [164]   Սինգապուր SIN (1959–2016)
SKN [165]   Սենթ Քիթս և Նևիս
SLE [166]   Սիերա Լեոնե SLA (1968)
SLO [167]   Սլովենիա
SMR [168]   Սան Մարինո SMA (1960–1964)
SOL [169]   Սողոմոնյան կղզիներ
SOM [170]   Սոմալի
SRB [171]   Սերբիա
SRI [172]   Շրի Լանկա CEY (1960-1964, 1972), CEI (1968 Ա)
SSD [173]   Հարավային Սուդան
STP [174]   Սան Տոմե և Պրինսիպի
SUD [175]   Սուդան
SUI [176]   Շվեյցարիա SVI (1956 Ձ, 1960 Ա), SWI (1960 Ձ, 1964 Ա)
SUR [177]   Սուրինամ
SVK [178]   Սլովակիա
SWE [179]   Շվեդիա SVE (1956 Ձ, 1960 Ա), SUE (1968 Ա)
SWZ [180]   Սվազիլենդ
SYR [181]   Սիրիա RAU (1960), SIR (1968)
TAN [182]   Տանզանիա
TGA [183]   Տոնգա TON (1984)
THA [184]   Թաիլանդ
TJK [185]   Տաջիկստան
TKM [186]   Թուրքմնեստան
TLS [187]   Արևելյան Թիմոր IOA (Անկախ Օլիմպիական մարզիկներ, 2000)
TOG [188]   Տոգո
TPE [189]   Թայվան RCF (1960), TWN (1964–1968), ROC (1972–1976)
TTO [190]   Տրինիդադ և Տոբագո TRT (1964–1968) TRI (1972–2012)
TUN [191]   Թունիս
TUR [192]   Թուրքիա
TUV [193]   Տուվալու
UAE [194]   ԱՄԷ
UGA [195]   Ուգանդա
UKR [196]   Ուկրաինա
URU [197]   Ուրուգվայ URG (1968)
USA [198]   ԱՄՆ SUA (1960 Ա), EUA (1968 Ա)
UZB [199]   Ուզբեկստան
VAN [200]   Վանուատու
VEN [201]   Վենեսուելա
VIE [202]   Վիետնամ VET (1964), VNM (1968–1976)
VIN [203]   Սենտ Վինսենթ և Գրենադիններ
YEM [204]   Եմեն
ZAM [205]   Զամբիա NRH (1964)
ZIM [206]   Զիմբաբվե RHO (1960–1972)

Պատմական ԱՕԿ-ներ և թիմեր խմբագրել

Դեռևս օգտագործվող կոդեր խմբագրել

14 պատմական ԱՕԿ-ներ կամ թիմեր ունեն կոդեր, որոնք դեռևս օգտագործվում են ՄՕԿ-ի արդյունքների բազայում՝ նախկինում այս թիմերի կազմում մեդալներ նվաճած մարզիկներին հղում կատարելու համար[5]։

Կոդ Ազգ/Թիմ Այլ օգտագործված կոդեր
AHO   Նիդերլանդական Անտիլներ
ANZ   Ավստրալազիա
BOH   Բոհեմիայի թագավորություն
BWI   Արևմտյան Հնդկաստանի ֆեդերացիա ANT (1960, 1968), WID (1964)
EUA   Գերմանիայի միացյալ թիմ GER (1956–1964)
EUN   Միացյալ թիմ
FRG   Արևմտյան Գերմանիա ALL (1968 Ձ), ALE (1968 Ա), GER (1972–1976)
GDR   Արևելյան Գերմանիա ADE (1968)
RU1   Ռուսական կայսրություն
SCG   Սերբիա և Չեռնոգորիա YUG (1996 Ա-2002 Ձ)
TCH   Չեխոսլովակիա CSL (1956 Ձ), CZE (1960 Ձ), CSV (1960 Ա), CZS (1964 Ա), CHE (1968 Ա)
URS   ԽՍՀՄ SOV (1968 Ձ)
YUG   Հարավսլավիա JUG (1956–1960, 1968 Ձ), YUS (1964 Ա)
ZZX   Խառը Թիմեր

Հնացած կոդեր խմբագրել

Կոդ Ազգ (ԱՕԿ) Տարիներ Նշումներ
BIR   Բուրմա 1948–1988 Հիմա   Մյանմա (MYA)
CEY   Ցեյլոն 1948–1972 Հիմա   Շրի Լանկա (SRI)
DAH   Դահոմեա 1964–1976 Հիմա   Բենին (BEN)
GUI   Բրիտանական Գվինեա 1948–1964 Հիմա   Գայանա (GUY)
HBR   Բրիտանական Հոնդուրաս 1968–1972 Հիմա   Բելիզ (BIZ)
KHM   Խմերի Հանրապետություն 1972–1976 Հիմա   Կամբոջա (CAM)
MAL   Մալայա 1956–1960 Մրցում էր ինքնուրույն մինչև Մալայզիայի ձևավորումը 1963 թվականին։

Հիմա   Մալայզիա (MAS)

NBO   Հյուսիսային Բոռնեո 1956
NRH   Հյուսիսային Ռոդեզիա 1964 Հիմա   Զամբիա (ZAM)
RAU   Միացյալ Արաբական Հանրապետություն 1960 Հիմա   Եգիպտոս (EGY)

և   Սիրիա (SYR)

RHO   Ռոդեզիա 1960–1972 Հիմա   Զիմբաբվե (ZIM)
ROC   Չինաստանի Հանրապետություն 1932–1976 Հիմա հանդես է գալիս որպես   Չինական Թայբեյ (TPE)
SAA   Սաար 1952 Մրցում էր ինքնուրույն մինչև վերամիանալը   Արևմտյան Գերմանիային (FRG) 1957 թվականին։
UAR   Միացյալ Արաբական Հանրապետություն 1964–1968 Հիմա   Եգիպտոս (EGY)
VOL   Վերին Վոլտա 1972–1984 Հիմա   Բուրկինա Ֆասո (BUR)
YAR   Հյուսիսային Եմեն 1984–1988 Մրցել է ինքնուրույն մինչև Եմենի միավորումը 1990 թվականին։

Հիմա   Եմեն (YEM)

YMD   Հարավային Եմեն 1988
ZAI   Զաիր 1972–1996 Հիմա   Կոնգոյի ԴՀ (COD)
——   Ոսկե Ափ 1952 Հիմա   Գանա (GHA)

Եվս 2 նշանավոր կոդերի փոփոխություն է ունեցել՝ երկուսն էլ պետության անվանման փոփոխության պատճառով։

  • HOL փոխվել է NEDՆիդերլանդների համար 1992 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերից սկսած՝ երկրի անվանումը Հոլանդիայից փոխվելու պատճառով։
  • IRN փոխվել է IRIԻրանի համար 1992 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերից սկսած՝ երկրի անվանումը Իրանի Իսլամական Հանրապետություն փոխվելու պատճառով:

Հատուկ կոդեր խմբագրել

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «2011 report Moving Forward.pdf» (PDF).
  2. «IOC and OCOG Abbreviations for NOCs» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  3. «Macao, China - National Paralympic Committee». www.paralympic.org (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 9-ին.
  4. «Faroe Islands - National Paralympic Committee». www.paralympic.org (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 9-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 «Olympic Results, Gold Medalists and Official Records». International Olympic Committee (անգլերեն). 2017 թ․ փետրվարի 23. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 9-ին.
  6. «Refugee Olympic Team». International Olympic Committee (անգլերեն). 2017 թ․ մայիսի 18. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 9-ին.