Հռենոս[1] (գերմ.՝ Rhein, ֆր.՝ Rhin, հոլ.՝ Rijn), գետ Արևմտյան Եվրոպայում։

Հռենոս
Հռենոսը Դյուսելդորֆ քաղաքում
Բնութագիր
Երկարություն1233
Ավազանի մակերես185 000 կմ²
Ջրի ծախս2200
Ջրահոսք
Ակունքի տեղակայումԱլպեր
Բարձրություն2412 մ
Կոորդինատներ46°37′57″ հս․ լ. 8°40′20″ ավ. ե.HGЯO
Գետաբերան185 000
Գետաբերանի տեղակայումՀյուսիսային ծով
Բարձրություն0 մ
Գետի թեքություն1,96 մ/կմ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերՌուր, Մայն, Նեկար, Lippe?, Sieg?, Emscher?, Մոզել, Ahr?, Lahn?, Erft?, Աարե, Vinxtbach?, Pfrimm?, Brohlbach?, Nahe?, Wutach?, Queich?, Q1472524?, Sayn?, Dürrenbach?, Möhlin?, Eisbach?, Leimbach?, Մեծ էլզասյան ջրանցք, Ahrbach?, Sissle?, Wisper?, Alb?, Saalbach?, Rench?, Weschnitz?, Angerbach?, Eckbach?, Wehra?, Ankerbach?, Alb?, Lauter?, Annaberger Bach?, Acher?, Birsig?, Rehbach?, Selz?, Wupper?, Nette?, Murg?, Kander?, Isenach?, Modau?, Wiese?, Ergolz?, Ill?, Հինտերռայն, Plessur?, Tamina?, Landquart?, Vorderrhein?, Pfinz?, Glatt?, Biber?, Töss?, Ill?, Möhlinbach?, Elz?, Murg?, Kinzig?, Radolfzeller Aach?, Düssel?, Wied?, Sauer?, Schöpfebach?, Bechtheimer Kanal?, Flehbach?, Hohnderfeldbach?, Hardtbach?, Salzbach?, Melbbach?, Schwarzbach?, Lauter?, Rotbach?, Strunde?, Breitbach?, Buersbach?, Morgenbach?, Dickelsbach?, Dickopsbach?, Speyerbach?, Duffesbach?, Durach?, Q1329926?, Vilicher Bach?, Etzgerbach?, Q1420296?, Q1434890?, Moder?, Frutz?, Q1498939?, Godesberger Bach?, Q1537249?, Q1551849?, Kölner Randkanal?, Kleine Emscher?, Möschbach?, Linzer Aach?, Obererft?, Pulheimer Bach?, Mirbesbach?, Syre?, Kriegbach?, Welz-Bach?, Königsbach?, Kalflack?, Michelsbach?, Nonnenbach?, Ohbach?, Schwarzbach?, Q2264533?, Stockacher Aach?, Sulzbach?, Q2500373?, Q2526317?, Walluf?, Altrhein?, Sint-Jansbeek?, Q15120055?, Q15134660?, Honnefer Graben?, Alfterer Bornheimer Bach?, Fonsbach?, Rheinseitenkanal?, Ginsheimer Altrhein?, Rheinniederungskanal?, Moersbach?, Frankenbach (Rhein)?, Itter?, Thur?, Birs? և Kraichbach?
Ջրի մարմիններԲոդենի լիճ և Bregenzer Ach?
ԵրկիրՇվեյցարիա Շվեյցարիա
Լիխտենշտայն Լիխտենշտայն
Ավստրիա Ավստրիա
Գերմանիա Գերմանիա
Ֆրանսիա Ֆրանսիա
Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ
ԵրկրամասԳրաուբյուդեն, Հարավային Հոլանդիա, Բազել Շտադտ, Սանկտ Գալլեն, Ցյուրիխ, Արգաու, Շաֆհաուզեն կանտոն, Տուրգաու, Բազել-Լանդ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Հեսսեն, Բադեն-Վյուրթեմբերգ և Ռայնլանդ Պֆալց
ՋրահավաքՌեյնի ավազան
Գետը Վիքիպահեստում

Սկիզբ է առնում Ալպերում (Շվեյցարիայում) և թափվում Հյուսիսային ծովը՝ առաջացնելով դելտա։ Հոսում է Շվեյցարիայի, Լիխտենշտայնի, Ավստրիայի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի և Նիդեռլանդների տարածքով։ Երկարությունը 1320 կմ է, նավարկելի է 952 կմ (մինչև Բազել և Բոդենի լճով)։ Ջրանցքներով միացված է Ռոն, Մառն, Վեզեր, Էլբա, Էմս գետերին։ Հռենոսի ափին են Բազել (Շվեյցարիա), Ստրասբուրգ (Ֆրանսիա), Մանհայմ, Մայնց, Բոնն, Քյոլն, Դյուսելդորֆ, Դյուսբուրգ քաղաքները, գետաբերանում՝ Ռոտերդամ ծովային նավահանգիստը (Նիդեռլանդներ

Ստուգաբանություն խմբագրել

Անվանման ծագումը բացատրվում է մի քանի կերպ։ Ոմանք գտնում են, որ այն առաջացել է կելտական լեզուներից և կապված է «ջուր» հասկացության հետ։ Որպես հիմք առավելապես ընդունվում է գալլ. renos, rhenus կամ rino (իմաստները՝ «հոսող ջուր, գետից» մինչև «լիճ, ծով»)։ Ոմանք էլ անվանման առաջացումը կապում են հնդեվրոպական ri «գնալ, հոսել, շտապել» հիմքի հետ՝ ri-enos «հոսող ջուր»։ Անվանման լատիներեն գրությունը եղել է Rhenus[2]:

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 53. ISBN 99941-56-03-9.
  2. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1989). Աշխարհագրական անունների բառարան, Հ-Ֆ. Երևան: «Լույս». էջ 38-39.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 595