Վիքիպեդիա

Կալցիումական անցուղիների պաշարիչներ

Դեղաբանական խումբ, որոնք խանգարում են կալցիումի (Ca2+) անցումը կալցիումական անցուղիներով

Կալցիումական անցուղիների պաշարիչներ (ԿԱՊ), Կալցիումական անցուղիների անտագոնիստներ կամ Կալցիումի անտագոնիստներ[2], դեղաբանական խումբ, որը խանգարում է կալցիումի(Ca2+
) անցումը կալցիումական անցուղիներով[3]։ Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները օգտագործվում են որպես հակահիպենզիվ դեղամիջոցներ, իջեցնում են զարկերակայնին ճնշումը գերճնշումով հիվանդների մոտ։ Հատակպես էֆեկտիվ են լայն անոթների կարծրացման հետևանքով առաջացած գերճնշման ժամանակ, ինչը ծերերի մոտ սիստոլիկ ճնշման բարձրացման հիմնական պատճառներից մեկն է[4]։ Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները նաև հաճախ օգտգործվում են սրտի կծկման հաճախության փոփոխության համար(հատկապես նախասրտերի ֆիբրիլյացիայի ժամանակ), նաև օգտագործվում են կանխելու համար կենտրոնական և ծայրամասային վազոսպազմը և կրծքավանդակի ցավը մեղմացնելու համար, որը առաջացել է ստենոկարդիայից։

Կալցիումական անցուղիների պաշարիչներ
Վերապամիլ
Class identifiers
ՀոմանիշներԿալցիումական անցուղիների անտագոնիստներ, Կալցիումի անտագոնիստներ, ԿԱՊ
ԿիրառումԱռիթմիա, Հիպերտենզիա, Փնջային գլխացավ[1]
Ազդեցության մեխանիզմԿալցիումական անցուղիների պաշարում
Կենսաբանական թիրախԿալցիումական անցուղիներ

Մարդու մակերիկամի գլոմերուլյալ հատվածում առկա են N տիպի, L տիպի և T տիպի լարում-կախյալ կալցիումական անցուղիներ, Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները կարող են ուղղակիորեն ազդել ադրենոկորտիկալ բջիջներում ալդոստերոնի բիոսինթեզի վրա, հետևաբար ազդեցություն ունենալով հիպերտոնիայի բուժման վրա, որը հարուցվել է այս ագենտով[5]։

Ցույց է տրվել, որ Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները փոքր-ինչ ավելի արդյունավետ են, քան բետա պաշարիչները սրտանոթային մահացության իջեցման հարցում, բայց միևնույն ժամանակ ունեն ավելի շատ կողմնակի երևույթներ[6][7]։ Պոտենցիալ հիմնական ռիսկերը, սակայն, հիմնականում կապված են կարճ ազդող Կալցիումական անցուղիների պաշարիչների հետ[8]։

Դասեր խմբագրել

Դիհիդրոպիրիդինային ԿԱՊ խմբագրել

Դիհիդրոպիրիդինային(DHP) կալցիումական անցուղիների պաշարիչները ստացվում են մոլեկուլային դիհիդրոպիրիդինից և հաճախ օգտագործվում են համակարգային անոթային դիմադրությունը և զարկերակային ճնշումը նվազեցնելու համար։ Երբեմն, երբ դրանք օգտագործվում են ստենոկարդիայի բուժման համար, վազոդիլատացիան և հիպոթենզիան կարող են հանգեցնել ռեֆլեկտոր տախիկարդիայի, ինչը կարող է վնասակար լինել իշեմիկ ախտանիշներով հիվանդների համար `սրտամկանի թթվածնի պահանջի բարձրացման պատճառով։ Դիհիդրոպիրդինային ԿԱՊ-ը կարող են վատթարացնել սպիամիզությունը նեֆրոպատիայով հիվանդների մոտ[9]։

ԿԱՊ-ի այս դասը հեշտությամբ նույնացվում է «-դիպին» վերջածանցով՝

  • Ամլոդիպին (Norvasc)
  • Արանիդիպին (Sapresta)
  • Ազելնիդիպին (Calblock)
  • Բարնիդիպին (HypoCa)
  • Բենիդիպին (Coniel)
  • Կիլնիդիպին (Atelec, Cinalong, Siscard)
  • Կլեվիդիպին (Cleviprex)
  • Էֆոնիդիպին (Landel)
  • Ֆելոդիպին (Plendil)
  • Իզրադիպին (DynaCirc, Prescal)
  • Լակիդիպին (Motens, Lacipil)
  • Լեռկանիդիպին (Zanidip)
  • Մանիդիպին (Calslot, Madipine)
  • Նիկարդիպին (Cardene, Carden SR)
  • Նիֆեդիպին (Procardia, Adalat)
  • Նիլդավիդիպին (Nivadil)
  • Նիմոդիպին (Nimotop) Կարող է անցնել արյուն-ուղեղային պատնեշը և օգտագործվում է կանխելու ուղեղային վազոսպազմը
  • Նիսոլդիպին (Baymycard, Sular, Syscor)
  • Նիտրենդիպին (Cardif, Nitrepin, Baylotensin)
  • Պրանիդիպին (Acalas)

Ոչ դիհիդրոպիրիդինային ԿԱՊ խմբագրել

Ֆենիլալկիլամին խմբագրել

 
Վերապամիլ

Ֆենիլալկիլամինայնի Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները համեմատաբար ընտրողկան են սրտամկանի նկատմաբ, նվազեցնում են սրտամկանի թթվածնի պահանջարը և հակադարձ կորոնար վազոսպազմը, և հաճախ դրանք օգտագործվում են ստենոկարդիայի բուժման համար։ Դրանք ունեն նվազագույն անոթալայինիչ ազդեցություններ դիհիդրոպիրիդինային ԿԱՊ-ի հետ համեմատությամբ և, հետևաբար, առաջացնում են ավելի քիչ ռեֆլեկտոր տախիկարդիա ՝ այն գրավիչ դարձնելով ստենոկարդիայի բուժման համար, որտեղ տախիկարդիան կարող է լինել ամենակարևոր գործոններից մեկը, սրտամկանի թթվածնի պանաջի շատացման գործում։Հետևաբար, քանի որ անոթալայնիչ հատկությունը նվազագույն է ֆենիլալկիլամինների մոտ, գործողության հիմնական մեխանիզմը առաջացնելն է բացասական ինոտոպիա։ Կարծում են, Ֆենիլալկիլամինները կալցիումական անցուղիներին հասնում են ներբջջային կողմից, սակայն ապացույցները խառն են[10]։

Բենզոթիազեպին խմբագրել

 
Դիլթիազեմ

Բենզոթիազեպինիայնի Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները պատկանում են բենզոթիազեպինի միացությունների դասին և հանդիսանում են միջանկյալ դաս ՝ ֆենիլկալիլամինի և դիհիդրոպիրիդինների միջև անոթային կալցիումական անցուղիների հանդեպ ընտրության հարցում։ Ունենալով ինչպես սրտային ճնշող, այնպես էլ վազոդիլատատոր էֆեկտներ ՝ բենզոթիազեպինները ի վիճակի են իջեցնել զարկերակային ճնշումը ՝ այն աստիճանի ռեֆլեքսային սրտամկանի խթանման, ինչպես դիհիդրոպիրիդինների կողմից։

  • Դիլթիազեմ(Cardizem) (նույնպես փորձարարական կերպով օգտագործվել է միգրենը կանխելու համար)

Ոչ սելեկտիվ խմբագրել

Թեև վերը թվարկված ագենտների մեծ մասը համեմատաբար ընտրովի են, կան լրացուցիչ նյութեր, որոնք համարվում են ոչ ընտրովի։ Դրանք ներառում են ՄԻբդֆրադիլ, Բեպդիդիլ , Ֆլունարիզին (արյուն-ուղեղային պատնեշ անցնող), Ֆլուզպիրիլեն (արյուն-ուղեղային պատնեշ անցնող)[11], և Ֆենդիլին[12]։

Այլ խմբագրել

Գաբապենտինոիդները, ինչպիսիք են Գաբապենտինը և Պրեգաբալինը, հանդիսանում են ընտրողական պաշարիչներ α2δ ենթաբաժնի՝ պարունակող լարում-կախյալ կալցիումական անցուղիներ։ Դրանք հիմնականում օգտագործվում են էպիլեպսիայի և նեյրոպատիկ ցավը բուժելու համար։

Զիկոնոտիդը ՝ օմեգա-կոնոտոքսինից ստացվող պեպտիդային միացություն, հանդիսանում է ընտրովի N տիպի կալցիումական անցուղիների պաշարիչ, որն ունի ուժեղ ցավազրկող հատկություն, այն համարժեք է մոտավորապես 1000 անգամ ավել քան մորֆինի ազդեցությունը։ Այն պետք է ներմուծվի ինտրատեկալ (ուղղակիորեն ողնուղեղային հեղուկի) ճանապարհով `ինտրատրեկային ինֆուզիոն պոմպի միջոցով։

Կողմնակի երևույթներ խմբագրել

Այս դեղերի կողմնակի երևույթներւ կարող են ներառել, բայց չեն սահմանափակվում`

  • Փորկապություն
  • Ծայրամասային այտուցներ, որոնք կարող են առաջանալ Կալցիումական անցուղիների պաշարիչներ ստացող մարդկանց մոտ 70%-ի մոտ, պայմանավորված է զարկերակների կամ պրեկապիլյարների դիլատացիայով ՝ առանց երակային կամ պոսկապիլյար շրջանառության համաչափ դիլատացիայաի[13][14][15][16][17]։Քանի որ ավշային դրենաժը պայմանավորված է ավշային անոթի հարթ մկաններ կծկմամաբ[18] աջակցությամբ լարում-կախյալ կալցիամական անցուղիներով։Լարում-կախյալ կալցիամական անցուղիների պաշարումը սպառնալիք է հանդիսանում ինտեստիցյալ հեղուկի լիմֆատիկ հեռացման համար, որը անհրաժեշտ է ավշային համակարգի նորմալ աշխատանքի համար[17]
  • Լնդերի գերաճ

Թունավորում խմբագրել

 
Լիպիդային էմուլսիա, օգտագործվում է ԿԱՊ-ի թունավորության ժամանակ

Մեղմ ԿԱՊ-ով թունավորումը բուժվում է օժանդակ խնամքով։ Ոչ հիդրոպիրիդինայի ԿԱՊ-ը կարող են առաջացնել խորքային թունավորություն, դրա համար անհրաժեշտ է կատարել վաղ դեզակտիվացիա, հատկապես անհրաժեշտ է դանդաղ ազատման ագենտների համար։ Խիստ չափից մեծ գերդոզանվորումների դեպքում բուժումը սովորաբար ներառում է կենսական նշանների մոնիտորինգ և արյան ճնշման աջակցության համար վազոպրեսիվ ագենտների և ներերակային հեղուկների ավելացում։ Ներերակային կալցիումի գլյուկոնատը (կամ կալցիումի քլորիդը, եթե առկա է կենտրոնական գիծ) և ատրոպինը առաջին շարքի թերապիա են։ Եթե գերդոզավորման ժամանակը հայտնի է, և գործողությունները կատարվում է երկու ժամվա ընթացքում, ապա ակտիվացված ածուխը, ստամոքսի լվացումը և պոլիէթիլեն գլիկոլը կարող են օգտագործվել Ստամոքս-աղիքային համակարգի դեզակտիվացիայի համար։ Ջանքերը Ստամոքս-աղիքային համակարգի դեզակտիվայի համար կարող են երկարցվել մինչև 8 ժամ ընթացքում, պրոլոնգ(երկարատև-դուրսբերվող) պրեպարանտերի օգտագործման դեպքում։

Հիպերինսուլինեմիա-Էուգլիկեմիա թերապիան առաջացել է որպես բուժման կենսունակ ձև[19]։ Չնայած մեխանիզմը անհայտ է, ինսուլինի բարձրացումը կարող է մոբիլիզացնել գլյուկոզան ծայրամասային հյուսվածքներից `որպես սրտի այլընտրանքային էներգիայի աղբյուր ծառայելու համար (սիրտը հիմնականում կախված է ճարպաթթուների օքսիդացումից)։ Լիպիդային էմուլսիայի հետ տեսական բուժումը դիտարկվել է ծանր դեպքերում, բայց դեռ բուժման ստանդարտ չէ։

Զգուշություն պետք է ցուցաբերվի, երբ Վերապամիլը օգտագործում է բետա պաշարիչների հետ ՝ ծանր բրադիկարդիայի ռիսկի պատճառով։ Անհաջողության դեպքում պետք է կիրառվի փորոքային ստիմուլյացիա[20]։

Ոչ բժշկական Կալցիումական անցուղիների պաշարիչներ խմբագրել

Էթանոլ խմբագրել

 
Էթանոլը պաշարում է լարում-կախված կալցիումական անցուղիները

Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ էթանոլը ներգրավված է L տիպի կալցիումական անցուղնիների պաշարումում։ Մի ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ էթանոլի կապը L տիպի կալցիումի անցուղիների հետ համապատասխանում է առաջին կարգի կինետիկայի հետ ՝ Հիլ գործակիցով մոտ 1։ Սա ցույց է տալիս, որ էթանոլը անկախ կապվում է անցուղուն ՝ արտահայտելով ոչ կոոպերատիվ կապ[21]։ Վաղ ուսումնասիրությունները ցույց են տվել կապը կալցիումի և երկրորդային մեսենջերային համակարգի կողմից վազոպրեսինի ազատման միջև[22]։ Ալկոհոլի օգտագործումից հետո վասոպրեսինի մակարդակը նվազում է[23]։ Ալկոհոլի օգտագործումից հետո վազոպրեսինինի ցածր մակարդակը կապված է էթանոլի հետ, որը հանդես է գալիս որպես լարում-կախյալ կալցիումական անցուղիների (VGCC) անատագոնիստ։ «Treistman et al․» կողմից իրականացվել է ուսումնասիրություններ(ալպլիսայի վար) ։ Արդյունքները ցույց են տվել, որ կալցիումի հոսքը նվազել է, քանի որ աճել է էթանոլի կոնցենտրացիան[24]։Նմանատիպ արդյունքները ցույց են տվել նաև առնետներ նյարդային վերջավորությունների վրա կատարված հետազոտություննրը[25]։

«Katsura et al.» կողմից կատարված ուսումնասիրությունները 2006 թ.-ին մկնիկի ուղեղի կեղևային նեյրոնների վրա ցույց տվեց էթանոլի երկարատև ազդեցությունը։ Ուսումնասիրությամբ ցույց տրվեց, որ էթանոլի կայուն ազդեցությունը կարող է զարգացնել նեյրոնների մեջ էթանոլային կախվածության[26]։

Մեկ այլ ուսումնասիրություն կատարվել է «Malysz et al․» կողմից դետրուզոր մկանի վրա ծովային խոզերի մոտ։ Էթանոլը պաշարում է լարում-կախված կալցիումական անցուղիները և մասնակցում է միզապարկի ալկոհոլով պայմանավորված թուլացմանը[27]։

Ազդեցության մեխանիզմ խմբագրել

 
Կալցիումական անցուղի բջջաթաղանթում

Մարմնի հյուսվածքներում `կալցիումի իոնների (Ca2+
) արտաբջջային կոնցենտրացիան սովորաբար մոտ 10000 անգամ ավելի բարձր է քան բջիջների ներսում առկա կոնցենտրացիան։ Որոշ բջիջների մեմբրաներում կան կալցիումական անցուղիներ։ Երբ այս բջիջները ստանում են որոշակի ազդակ, անցուղիները բացվում են ՝ թույլ տալով, որ կալցիումը անցնի դեպի բջիջ։ Ներբջջային կալցիումի աճը ունենում է տարբեր էֆեկտներ բջիջների տարբեր տեսակների վրա։ Կալցիումի անցուղիների պաշարիչները կանխում կամ նվազեցնում են այդ անցուղնիների բացումը և դրանով իսկ նվազեցնում են այդ էֆեկտները։

Գոյություն ունի մի քանի տեսակի կալցիումական անցուղիներ՝ մի քանի դասային պաշարիչներով, բայց դրանցից գրեթե բոլորը նախընտրաբար կամ բացառապես պաշարում են L տիպի լարում-կախյալ կալցիումական անցուղիները[28]։

Լարում-կախյալ կալցիումական անցուղիները պատասխանատու են կմախքային, հարթ և սրտի մկանների գրգռում-կծկում զուգակցման համար, ինչպես նաև ՝ մակերիկամի կեղեվի էնդոկրին բջիջներում ալդոստերոնի և կորտիզոլի սեկրեցիան կարգավորելու համար[5]։ Սրտում նրանք նույնպես ներգրավված են ազդակի հաղորդման մեջ։ Որպես դեղամիջոցներ օգտագործվող ԿԱՊ-ը հիմնականում ունենում են չորս տեսակի էֆեկտ.

  • Ազդելվ անոթային հարթ մկանների վրա, նրանք նվազեցնում են զարկերակների կծկումը և առաջացնում են զարկերակային տրամագծի մեծացում, երևույթ, որը կոչվում է վազոդիլատացիա (ԿԱՊ-ը չեն ազդում երակային հարթ մկանների վրա)
  • Ազդելով սրտի մկանների (սրտամկանի) վրա, նրանք նվազեցնում են սրտի կծկման ուժը։
  • Դանդաղեցնելով էլեկտրական հաղորդման անցկացումը սրտի ներսում, նրանք դանդաղեցնում են սրտի ռիթմը։
  • Պաշարելով կալցիումի ազդակները մակերիկամայի կեղեվի բջիջներում, դրանք ուղղակիորեն նվազեցնում են ալդոստերոնի արտադրությունը, ինչը կապված է արյան ճնշման իջեցման հետ։

Քանի որ արյան ճնշումը սերտ բացասական կապի մեջ է գտնվում սրտային արտանետման և ծայրամասային դիմադրության հետ, համեմատաբար ցածր արյան ճնշման պայմաններում հետծանրաբեռնվածությունը նվազում է, սա նվազեցնում է, թե որքանով ուժեղ պետք է աշխատի սիրտը, որպեսզի արյունը արտանետի դեպի աորտա, ուստի սրտի թթվածնի պահանջը համապատասխանաբար նվազում է։ Սա կարող է օգնել բարելավել սրտի իշեմիկ հիվանդության ախտանիշները, ինչպիսիք են Կրծքային հեղձուկ։

 
Իմունոհիստոքիմիական անալիզ L-տիպի կալցիումական անցուղնիների[5]

Նվազեցնել սրտամկանի կծկման ուժը, հայտնի է նաև որպես կալցիումական անցուղիների պաշարիչների բացասական ինոտրոպ ազդեցություն։

Սրտի ներսում էլեկտրական հաղորդականության անցկացման դանդաղեցումը կալցիումական անցուղիների պաշարիչների միջոցով սրտի գործողության պոտենցյալի պլատոյի փուլում, հանգեցնում է բացասական քրոնոտրոպ ազդեցության կամ սրտի կծկման հաճախության նվազման։ Սա կարող է մեծացնել սրտի կանգի պոտենցյալը։ Կալցիումական անցուղիների պաշարիչների բացասական քրոնոտրոպ ազդեցությունը նրանց դարձնում են սովորաբար օգտագործվող կլասային ագենտներ` նախասրտային ֆիբրիլյացիա կամ թրթռում ունեցող անձանց մոտ, որոնց մոտ սովորաբար սրտի ռիթմը վերահսկելու նպատակ կա։ Բացասական քրոնոտրոպ ազդեցությունը կարող է օգտակար լինել տարբեր հիվանդությունների գործընթացների բուժման ժամանակ, քանի որ սրտի ցածր կծկման հաճախությունը ներկայացնում է սրտի թթվածնի ավելի ցածր պահանջներ։ Սրտի բարձրացած կծկման հաճախությունը կարող է հանգեցնել զգալիորեն ավելի բարձր «սրտի աշխատանքի», ինչը կարող է հանգեցնել կրծքային հեղձուկի։

ԿԱՊ-ի դասը, որը հայտնի է որպես դիհիդրոպիրիդինային, հիմնականում ազդում է զարկերակային անոթային հարթ մկանների և արյան ճնշման իջեցման վրա ՝ առաջացնելով վազոդիլատացիա։ ԿԱՊ-ի ֆենիլալկիլամինների դասակարգը հիմնականում ազդում է սրտի վրա և ունենում է բացասական ինոտրոպ և բացասական քրոնոտրոպային ազդեցություն։ ԿԱՊ-ի բենզոթիազեպինի դասը համատեղում է մյուս երկու դասերի էֆեկտները։

Բացասական ինոտրոպ ազդեցության պատճառով կարդիոմիոպաթիա ունեցող անձինք պետք է խուսափեն (կամ զգուշությամբ օգտագործվեն) կալցիումական անցուղիների պաշարիչներից[29]։

Ի տարբերություն բետա պաշարիչների, կալցիումական անցուղիների պաշարիչները չեն նվազեցնում սրտի զգայունությունը սիմպաթիկ նյարդային համակարգի հանդեպ։ Քանի որ ակնթարթային արյան ճնշման կարգավորումը կատարվում է սիմպաթիկ նյարդային համակարգի միջոցով (բարոռեցպտորային ռեֆլեքսի միջոցով),կալցիումական անցուղիների պաշարիչները թույլ են տալիս պահպանել արյան ճնշումը ավելի արդյունավետ, քան բետա պաշարիչները։ Այնուամենայնիվ, քանի որ դիհիդրոպիրիդինային ԿԱՊ-ը հանգեցնում են զարկերակային ճնշման նվազմանը, բարոռեցպտորային ռեֆլեքսը հաճախ բերում է սիմպաթիկ ակտիվության ռեֆլեքսային աճի, ինչը հանգեցնում է սրտի կծկման հաճախության և կծկողականության բարձրացման։

Նյարդային համակարգում կալցիումի իոնները հակազդում են մագնեզիումի իոններին։ Դրա պատճառով, մագնեզիումի բիոակտիվ հավելումները, հնարավոր է `ներառյալ մագնեզիումի քլորիդը, մագնեզիումի լակտատը և մագնեզիումի ասպարատատը, կարող են մեծացնել կամ բարձրացնել կալցիումական անցուղիների պաշարիչների էֆեկտները[30]։

N- տիպի կալցիումական անցուղիները հայտնաբերվում են նեյրոնների մեջ և ներգրավված են սինապսներում նեյրոտրանսմիսորների արտազատման մեջ։ Զիկոնոտիդը կալցիումական անցուղիների ընտրողական պաշարիչ է և հանդես է գալիս որպես ցավազրկող միջոց։

Պատմություն խմբագրել

Կալցիումական անցուղիների պաշարիչները առաջին անգամ հայտնաբերվել են գերմանացի դեղագործ Ալբրեխթ Ֆլեքենշտեյնի լաբորատորիայում 1964 թվականից սկզբում [31]։ 1025-ին Ավիցենան ներմուծեց «Taxus baccata-ի» բուժական օգտագործումը ֆիտոթերապիայի համար «The Canon of Medicine» մեջ։ Նա այս բուսական դեղը անվանեց «Zarnab» և օգտագործեց այն որպես սրտային միջոց։ Սա կալցիումական անցուղիների պաշարիչների առաջին հայտնի օգտագործումն էր, որոնք արևմտյան աշխարհում լայն կիրառման մեջ չէին մինչև 1960-ական թվականները[32]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Tfelt-Hansen, P; Tfelt-Hansen, J (2009). «Verapamil for cluster headache. Clinical pharmacology and possible mode of action». Headache. Review. 49 (1): 117–25. doi:10.1111/j.1526-4610.2008.01298.x. PMID 19125880.
  2. ↑ Olson, Kent (2011). «40. Calcium Channel Antagonists». Poisoning & drug overdose (6th ed.). McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0071668330.
  3. ↑ «calcium channel blocker» Դորլանդի բժշկական բառարանում
  4. ↑ Nelson M (2010). «Drug treatment of elevated blood pressure» (PDF). Australian Prescriber. 33 (4): 108–12. doi:10.18773/austprescr.2010.055. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 9-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Felizola SJ, Maekawa T, Nakamura Y, Satoh F, Ono Y, Kikuchi K, Aritomi S, Ikeda K, Yoshimura M, Tojo K, Sasano H (2014). «Voltage-gated calcium channels in the human adrenal and primary aldosteronism». J Steroid Biochem Mol Biol. 144 (part B): 410–16. doi:10.1016/j.jsbmb.2014.08.012. PMID 25151951.
  6. ↑ Chen N, Zhou M, Yang M, Guo J, Zhu C, Yang J, Wang Y, Yang X, He L (2010). «Calcium channel blockers versus other classes of drugs for hypertension». Cochrane Database of Systematic Reviews. 8 (8): CD003654. doi:10.1002/14651858.CD003654.pub4. PMID 20687074.
  7. ↑ «Calcium Channel Blockers». MedicineNet. էջ 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 9-ին.
  8. ↑ Norman M Kaplan, MD; Burton D Rose, MD (2000 թ․ ապրիլի 3). «Major side effects and safety of calcium channel blockers». Chinese Medical & Biological Information. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 23-ին.
  9. ↑ Remuzzi G, Scheppati A, Ruggenenti P (2002). «Clinical Practice. Nephropathy in Patients with Type 2 Diabetes». New England Journal of Medicine. 346 (15): 1145–51. doi:10.1056/NEJMcp011773. PMID 11948275.
  10. ↑ Hockerman, G.H.; Peterson, B.Z.; Johnson, B.D.; Catterall, W.A. (1997). «Molecular Determinants of Drug Binding and Action on L-Type Calcium Channels». Annual Review of Pharmacology and Toxicology. 37: 361–96. doi:10.1146/annurev.pharmtox.37.1.361. PMID 9131258.
  11. ↑ Bezprozvanny I, Tsien RW (1995). «Voltage-Dependent Blockade of Diverse Types of Voltage-Gated Ca2+
     Channels Expressed in Xenopus Oocytes by the Ca2+
     Channel Antagonist Mibefradil (Ro 40-5967)»    . Molecular Pharmacology. 48 (3): 540–49. PMID 7565636.
  12. ↑ Scultéty S, Tamáskovits E (1991). «Effect of Ca2+
     Antagonists on Isolated Rabbit Detrusor Muscle». Acta Physiologica Hungarica. 77 (3–4): 269–78. PMID 1755331.
  13. ↑ Sica, Domenic A. (2003). «Calcium Channel Blocker‐Related Peripheral Edema: Can It Be Resolved?». The Journal of Clinical Hypertension. Wiley. 5 (4): 291–295. doi:10.1111/j.1524-6175.2003.02402.x. ISSN 1524-6175.
  14. ↑ «Calcium-Channel Blockers (CCBs)». CV Pharmacology. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 7-ին.
  15. ↑ «Calcium Channel Blocker-Related Peripheral Edema». Medscape. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  16. ↑ «Incidence of Pedal Edema Formation With Dihydropyridine Calcium». Medscape. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  17. ↑ 17,0 17,1 Mohanakumar, Sheyanth; Telinius, Niklas; Kelly, Benjamin; Hjortdal, Vibeke (2019 թ․ օգոստոսի 20). «Reduced Lymphatic Function Predisposes to Calcium Channel Blocker Edema: A Randomized Placebo-Controlled Clinical Trial». Lymphatic Research and Biology. Mary Ann Liebert Inc. doi:10.1089/lrb.2019.0028. ISSN 1539-6851. PMID 31429625.
  18. ↑ «Clinical features and diagnosis of peripheral lymphedema». UpToDate. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. {{cite web}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  19. ↑ Engebretsen, Kristin M.; Kaczmarek, Kathleen M.; Morgan, Jenifer; Holger, Joel S. (2011). «High-dose insulin therapy in beta-blocker and calcium channel-blocker poisoning». Clinical Toxicology (Philadelphia, Pa.). 49 (4): 277–283. doi:10.3109/15563650.2011.582471. ISSN 1556-9519. PMID 21563902.
  20. ↑ Buckley N, Dawson A, Whyte I (2007). «Calcium Channel Blockers». Medicine. 35 (11): 599–602. doi:10.1016/j.mpmed.2007.08.025.
  21. ↑ Wang X, Wang G, Lemos JR, Treistman SN (1994 թ․ սեպտեմբեր). «Ethanol directly modulates gating of a dihydropyridine-sensitive Ca2+
     channel in neurohypophysial terminals»    . J. Neurosci. 14 (9): 5453–60. doi:10.1523/JNEUROSCI.14-09-05453.1994. PMC 6577079. PMID 7521910.
  22. ↑ Tobin V, Leng G, Ludwig M (2012). «The involvement of actin, calcium channels and exocytosis proteins in somato-dendritic oxytocin and vasopressin release». Front Physiol. 3: 261. doi:10.3389/fphys.2012.00261. PMC 3429037. PMID 22934017.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
  23. ↑ Chiodera P, Coiro V (1990 թ․ մայիս). «Inhibitory effect of ethanol on the arginine vasopressin response to insulin-induced hypoglycemia and the role of endogenous opioids». Neuroendocrinology. 51 (5): 501–04. doi:10.1159/000125383. PMID 2112727.
  24. ↑ Treistman SN, Bayley H, Lemos JR, Wang XM, Nordmann JJ, Grant AJ (1991). «Effects of ethanol on calcium channels, potassium channels, and vasopressin release». Ann. N. Y. Acad. Sci. 625: 249–63. doi:10.1111/j.1749-6632.1991.tb33844.x. PMID 1647726.
  25. ↑ Walter HJ, Messing RO (1999 թ․ օգոստոս). «Regulation of neuronal voltage-gated calcium channels by ethanol». Neurochem. Int. 35 (2): 95–101. doi:10.1016/s0197-0186(99)00050-9. PMID 10405992.
  26. ↑ Katsura M, Shibasaki M, Hayashida S, Torigoe F, Tsujimura A, Ohkuma S (2006 թ․ հոկտեմբեր). «Increase in expression of α1 and α2/δ1 subunits of L-type high voltage-gated calcium channels after sustained ethanol exposure in cerebral cortical neurons». J. Pharmacol. Sci. 102 (2): 221–30. doi:10.1254/jphs.fp0060781. PMID 17031067.
  27. ↑ Malysz J, Afeli SA, Provence A, Petkov GV (2014 թ․ հունվար). «Ethanol-mediated relaxation of guinea pig urinary bladder smooth muscle: involvement of BK and L-type Ca2+
     channels»    . Am. J. Physiol., Cell Physiol. 306 (1): C45–58. doi:10.1152/ajpcell.00047.2013. PMC 3919972. PMID 24153429.
  28. ↑ Yousef; և այլք: (2005). «The mechanism of action of calcium channel blockers in the treatment of diabetic nephropathy» (PDF). Int J Diabetes & Metabolism. 13 (2): 76–82. doi:10.1159/000497574. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 29-ին.
  29. ↑ Lehne R (2010). Pharmacology for Nursing Care (7th ed.). St. Louis, Missouri: Saunders Elsevier. էջ 505. ISBN 978-1-4160-6249-3.
  30. ↑ Iseri LT, French JH (1984). «Magnesium: Nature's Physiologic Calcium Blocker». American Heart Journal. 108 (1): 188–93. doi:10.1016/0002-8703(84)90572-6. PMID 6375330.
  31. ↑ Fleckenstein, A. (1983). «History of calcium antagonists». Circulation Research. 52 (2 Pt 2): 13–16. PMID 6339106.
  32. ↑ Tekol, Y. (2007). «The medieval physician Avicenna used an herbal calcium channel blocker, Taxus baccata L». Phytotherapy Research. 21 (7): 701–02. doi:10.1002/ptr.2173. PMID 17533639.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կալցիումական անցուղիների պաշարիչներ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կալցիումական_անցուղիների_պաշարիչներ&oldid=9807948» էջից