Վիքիպեդիա

Իվո վան Հովե

Իվո վան Հովե (հոլ.՝ Ivo van Hove, հոկտեմբերի 28, 1958(1958-10-28)[1][2], Heist-op-den-Berg, Մեխելեն, Անտվերպեն, Բելգիա), բելգիացի թատրոնի ռեժիսոր, հայտնի է իր ավանգարդային բեմադրություններով, Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակի և Թոնի մրցանակի դափնեկիր։

Իվո վան Հովե
Ծնվել էհոկտեմբերի 28, 1958(1958-10-28)[1][2] (65 տարեկան)
ԾննդավայրHeist-op-den-Berg, Մեխելեն, Անտվերպեն, Բելգիա
Քաղաքացիություն Բելգիա
Մասնագիտացումթատերական ռեժիսոր
Պարգևներ
IMDbID ID 0396994

Վաղ տարիներ. Ընտանիք խմբագրել

Իվո վան Հովեն ծնվել է 1958 թվականի հոկտեմբերի 28-ին, Բելգիայի Անտվերպենի Հեյստ-օպ-դեն-Բերգ գյուղում։ Նրա հայրը դեղագործ է եղել։ 11 տարեկանում վան Հովեն ընդունվել է մասնավոր դպրոց, որտեղ հետաքրքրվել է թատրոնով, խաղացել և օգնել է թատերական ստուդիայի պիեսի բեմադրություններում։ Դպրոցից հետո ծնողների համառ պահանջով ընդունվել է իրավաբանության ֆակուլտետ, սակայն իր ուսումը չի շարունակել այնտեղ Անտվերպենի արվեստի դպրոցի համար, որտեղ նա ռեժիսուրայում արել էր իր առաջին քայլերը։ 1981 թվականին նա իր առաջին դեբյուտային ներկայացումն է բեմադրել, որն ավելի շատ նման էր փերֆորմանսի, ըստ սեփական երկերի` «Լուրեր» պիեսը։ Հետագայում նա բեմադրել է ևս մի քանի պիեսներ, ինչպես նաև հետաքրքրվում էր թատրոնի համար դասական ֆիլմեր հարմարեցնելով[5]։

Կարիերա խմբագրել

1990-ից մինչև 2000 թվականը նա Բելգիայում և Նիդերլանդներում թատերական տարբեր ընկերություններ է ղեկավարել։ 2001 թվականից համարվում է Հոլանդիայի խոշոր ռեպերտուարային Toneelgroep Amsterdam թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար։ Աշխատանքի տարիներին նա փառաբանել է իր ավանգարդային տեսիլքները և այդպիսի պիեսների բեմադրությունները, ինչպիսին են «Երեք քույր» (2002 թվական), «Հեդդա Գաբլեր» (2005 թվական), «Հրեշտակները Ամերիկայում» (2007 թվական), «Արևի երեխաները» (2010 թվական), «Երկար օրը գնում է գիշերը» (2013 թվական), «Մարիա Ստյուարտ» (2014 թվական) և այլն[6]։ 1998-2004 թվականներին նա եղել է Հոլանդական փառատոնի գլխավոր բեմադրեղը, որտեղ յուրաքանչյուր տարի ներկայացվում են ներկայացումներ, օպերային և բալետային բեմադրություններ ամբողջ աշխարհից։

Բացի հոլանդական թատրոնում աշխատելուց վան Հովեն ակտիվորեն տեսարաններ է բեմադրել աշխարհի տարբեր երկրներում։ Վան Հովեի բեմադրությունները ցուցադրվել են Էդինբուրգի փառատոնում, Վենետիկի բիենալեյում, Վիեննայի երաժշտական փառատոնում[6]։ 2000 թվականից սկսած կանոնավորապես ներկայացումներ է բեմադրել New York Theatre Workshop-ի օֆֆ-Բրոդվեյում[7]։ 2006-2008 թվականներին Ֆլամանդական օպերայում ռեժիսորը բեմադրել է Ռիխարդ Վագների «Նիբելունգի մատանին» օպերայի ամբողջական շարքը[8]։ 2012 թվականին վան Հովեն Լիոնի ազգային օպերայում բեմադրել է Ջուզեպպե Վերդիի «Մակբեթ» օպերան, իսկ 2013 թվականին Բեռլինի Կոմիշե օպերում բեմադրել է Պյոտր Չայկովսկու «Մազեպա» օպերան[9]։

2014 թվականին կայացել է Իվո վան Հովեի դեբյուտը Վեստ Էնդում, որտեղ նա նոր հայացքով բեմադրել է Արթուր Միլլերի «Տեսքը կամրջից» պիեսը։ Յանգ Վիկ և Ուինդխեմս թատրոնների բեմադրությունները ստացել են գերազանց մեջբերումներ և շահել են Լորենս Օլիվիեի մրցանակ` լավագույն ներկայացման վերսկսման համար[10]։ Վան Հովեն ստացել է Օլիվեի մրցանակ` «Լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում[11], ինչպես նաև համանման անվանակարգերի թատրոնի քննադատների ընկերության մրցանակ։ 2016 թվականին «Տեսքը կամրջից» պիեսը ցուցադրվել է Բրոդվեյի «Լիցեյական թատրոնում», որտեղ նաև գնահատվել է վաստակների համար, պարգևատրվելով ռեժիսորին Թոնի և Դրամա Դեսկ մրցանակների անվանակարգերում։ Նաև բեմադրությունը հաղթել է «Լավագույն վերածնված պիեսը» անվանակարգում, այդ թվում` հաղթելով վան Հովեի մյուս բեմադրությունը` «Խիստ քննությունը» (Արթուր Միլլեր)[12]։

2016 թվականի աշնանը Կոմեդի Ֆրանսեզի թատերախմբի հետ միասին Վան Հովեն Լուկինո Վիսկոնտիի «Աստվածների կործանումը» ֆիլմի թատրոնի ադապտացիան բեմադրել է Ավինյոնի պապի պալատի բեմում, որը դարձել էր այդ 23 տարվա փարիզյան թատրոնի առաջին վերադարձը[13]։ Ավելի ուշ Իվո վան Հովեն Ազգային արքունական թատրոնում Ռութ Ուիլսոնի հետ բեմադրել է «Հեդդա Գաբլեր» թատերագրության խորագիր դերերը[14]։ Լավագույն վերածնված ներկայացման համար ներկայացումն առաջադրվել է Լորենս Օլիվեի մրցանակին, բայց պարտվել է Յանգ Վիկ թատրոնի «Իյերմեյում»։ 2017 թվականի ապրիլին լոնդոնյան Բարբիկան թատրոնում սկսել է Լուկինո Վիսկոնտիի «Մոլեգնություն» ֆիլմի սահմանափակ ցուցադրումը (գլխավոր դերը` Ջուդ Լոու)[15]։

2018 թվականի ամռանն Իվո վան Հովեն որպես ռեժիսոր Փարիզի ազգային օպերայում ելույթ է ունեցել Մոդեստ Մուսորգսկու «Բորիս Գոդունով» օպերայի բեմադրությոններին)[16] (խորագիր դերը` Իլդար Աբդրազակով)։

2018 թվականի հուլիսին հայտարարել էր, որ Վան Հովեն Բրոդվեյում «Վեսթսայդյան պատմության» նոր տարբերակ է բեմադրել, որը կդառնա 1957 թվականի նրա պրեմիերայի ժամից, այդ մյուզիքլի առաջին պրոֆեսիոնալ բեմադրությունը, որը չի կարող օգտագործել Ջերոմ Ռոբինսի ինքնօրինակ խորեոգրաֆիան։ Դրա հետ միասին մյուզիքլի համար նոր պարային մասը կատարել է բելգիացի խորեոգրաֆ Աննա Թերեզա Դե Կեերսմակերը։ Պրեմիերան կայացել է 2019 թվականի դեկտեմբերին[17]։

2019 թվականի փետրվարին լոնդոնյան թատրոնում Նոել Կաուարդն իրագործել է վան Հովեի «Ամեն ինչ Եվայի մասին» բեմադրությունը` Հոլիվուդի դասական թվականներից համանուն ֆիլմի բեմական ադապտացիան։ Հասակային դերասանուհու Մարգո Չենինգի գլխավոր դերը կատարել է Ջիլիան Անդերսոնը, իսկ նրա երիտասարդ երկրպագու Եվայի դերը հասել է Լիլի Ջեյմսին։ Ներկայացման երաժշտությունը գրել է Պի Ջեյ Հարվին[18]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Իվո վան Հովեն քամինգ աութ էր։ Նրա բազմամյա կյանքի և թատրոնի խաղընկերը` դիզայները, դեկորացիայով նկարիչը, այդ թվում` գործնականապես վան Հովեի, Յան Վերսվեյվելդի բոլոր ներկայացումները։ Նրանք ծանոթացել էին 1970-ական թվականներին Անտվերպենի Արվեստի դպրոցում։ Վերսվեյվելդը խաղընկերոջը օգնել է գումար հավաքել 1980-ական թվականների առաջին բեմադրության համար[5]։

Մրցանակներ խմբագրել

  • 2016 թվական` Թագի շքանշանի կոմանդոր[19]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Geen tijd voor grapjes (նիդերլ.) // NRC Handelsblad — Mediahuis NRC, 2015. — ISSN 0002-5259; 2589-0719
  2. ↑ 2,0 2,1 Internet Broadway Database — 2000.
  3. ↑ Belgen Ivo van Hove en Anna Cervinka winnen Franse theaterprijzen (նիդերլ.) // VRT NWS — Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie, 2017.
  4. ↑ https://kvab.be/nl/prijzen/gouden-penning
  5. ↑ 5,0 5,1 Rebecca Mead (2015 թ․ հոկտեմբերի 26). «Ivo van Hove's Theatre Laid Bare». www.newyorker.com (անգլերեն). The New Yorker. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 Randy Gener (2009 թ․ նոյեմբերի 6). «Ivo van Hove Has a Passion for Extremes». americantheatre.org (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  7. ↑ Sellar, Tom (2007 թ․ սեպտեմբերի 11). «The Dark Secrets of the Belgian Avant-Garde». The Village Voice. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 16-ին.
  8. ↑ «Operaballet.be Ivo van Hove». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 8-ին.
  9. ↑ David Smythe (2013 թ․ հուլիսի 6). «Mazeppa: A thrilling night at the Komische Oper Berlin». bachtrack.com (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  10. ↑ Lyn Gardner (2015 թ․ փետրվարի 17). «Ivo van Hove reinvents Arthur Miller». theguardian.com (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  11. ↑ «The 39th Olivier Awards Winners announced». LondonTheatre.co.uk. 12 апреля 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 13-ին.
  12. ↑ «A VIEW FROM THE BRIDGE's Ivo Van Hove Wins 2016 Tony Award for Best Direction of a Play». broadwayworld.com (անգլերեն). 2016 թ․ հունիսի 12. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  13. ↑ Emilie Grangeray (2016 թ․ սեպտեմբերի 23). «« Les Damnés » ou l'atroce aptitude humaine à la barbarie». lemonde.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  14. ↑ Michael Billington (2016 թ․ դեկտեմբերի 13). «Ruth Wilson lets loose Ibsen's demons». theguardian.com (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  15. ↑ Mark Brown (2016 թ․ մայիսի 10). «Jude Law returns to London stage in Ivo van Hove's Obsession». theguardian.com (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 17-ին.
  16. ↑ Jean Talabot (2017 թ․ հունվարի 26). «Ivo van Hove va mettre en scène Boris Godounov à l'Opéra de Paris». lefigaro.fr (ֆրանսերեն). Le Figaro. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  17. ↑ Chris Wiegand (2018 թ․ հուլիսի 13). «Ivo van Hove to 'bring West Side Story into the 21st century'». theguardian.com (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
  18. ↑ Mark Brown (2018 թ․ սեպտեմբերի 21). «Gillian Anderson to star in West End version of All About Eve». theguardian.com (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  19. ↑ Volgende Belgen worden in adelstand verheven | Celebrities | Showbizz | HLN

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվո վան Հովե» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իվո_վան_Հովե&oldid=9418351» էջից