Վիքիպեդիա

Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ

Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ[1][2][3] (Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ[4][5][6], անգլ.՝ Laurence Olivier Award), բրիտանական մրցանակ, տրվել է Լոնդոնի թատերական ընկերության կողմից՝ թատրոնում մասնագիտական ձեռքբերումների համար։ Մրցանակը առաջին անգամ հանձնվել է Լոնդոնի Վեստ Էնդ քաղաքի թատրոնի բեմում՝ դերերի և ներկայացումների համար։ Մրցանակը համարվում է Մեծ Բրիտանիայի ամենահեղինակավոր թատերական մրցանակը, որը նման է Բրոդվեյու «Թոնի» մրցանակին։

Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ
Տեսակմրցանակների խումբ
Ենթատեսակթատերական մրցանակ
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Հիմնադրվել է1976
ՊարգևադրողԼոնդոնի թատերական ընկերություն
Անվանված էԼոուրենս Օլիվիե
Կայքofficiallondontheatre.com/olivier-awards/​(անգլ.)

Սովորաբար այն անվանում են «Օլիվիեի մրցանակ», ամեն տարի պարգևատրվում են մի շարք անվանակարգեր՝ ընդգրկելով դրամայի, երաժշտական, օպերայի, բալետի և թատրոնի բեմադրություններ։ Այն հիմնադրվել է 1976 թվականին՝ որպես Վեստ Էնդի թատերական ընկերության մրցանակ, սակայն 1984 թվականին պարոն Օլիվիեի համաձայնությամբ մրցանակը վերանվանվել է իր պատվին[7]։

Հանդիսակարգ խմբագրել

Ցանկացած նոր բեմադրություն, որի պրեմիերան տեղի է ունեցել Լոնդոնի թատերական ընկերության կողմից ներկայացված թատրոններում, նախորդ տարվա փետրվարի կեսից մինչև ընթացիկ տարվա փետրվարի կեսեր ընկած ժամանակահատվածում, (յուրաքանչյուր տարի հատուկ ամսաթվերը սահմանվում են՝ կախված հանդիսակարգի անցկացման օրվանից)` պայմանով, որ ներկայացումը հանդիսատեսին ցուցադրվել է առնվազն երեսուն անգամ։ Լոնդոնի թատերական հասարակության անդամներից բացի, ընտրող հանձնաժողովն ընդգրկում է թատերական բեմադրությունների և սովորական լսարանի անվանի մասնագետներ, որոնք բաժանված են չորս հանձնաժողովների (դրամա, երաժշտական, օպերա, բալետ)։ Նրանք կարող են դիմել հանձնաժողովին մասնակցելու համար և կպահանջվի տարվա ընթացքում հաճախել շուրջ 100 դրամայի և երաժշտական ներկայացման՝ կազմակերպիչների կողմից տրամադրված տոմսերով[8][9]։ Ընդհանուր առմամբ, մրցանակը շնորհվում է 40 անվանակարգերում՝ բաժանված վեց կատեգորիայի[10]։ Պարգևատրման արարողությունը չունի մշտական վայր և օր (որպես կանոն, դա տեղի է ունենում մարտին կամ ապրիլին)։ Ամենից հաճախ մրցանակների տոնակատարությունները տեղի էին ունենում «Grosvenor House» հյուրանոցում, 2012-2014 թվականներին շնորհանդեսը անցկացվել է Կովենտ գարդեն արքունական թատրոնում[11]։ 2017 թվականից մրցանակների հանձնման արարողությունը տեղի է ունեցել Ալբերտ թագավորական սրահում, որը հեռարձակվել է ինտերնետ-պորտալների միջոցով, իսկ հետո մրցանակների հանձնման արարողությունից հատվածներ հեռարձակվել են «ITV»-ով։ 2020 թվականին, մրցանակների հանձնման արարողությունը, որը նախատեսված էր ապրիլի 5-ին, չեղարկվեց COVID-19 համավարակի պատճառով, չնայած առաջադրվելու մասին հայտարարություններին, որոնք տեղի են ունեցել մարտի սկզբին[12]։

2011 թվականին BBC-ն առաջին անգամ ցուցադրեց մրցանակների հանձնման արարողությունը[13], իսկ 2012 թվականին՝ դեբյուտային ցուցադրությունը համացանցում[14]։

Մրցանակ խմբագրել

Հաղթողները պարգևատրվում են Լոուրենս Օլիվիեի պատկերով բրոնզե արձանիկով, ինչպես Հենրի V-ը 1937 թվականին Օլդ Վիկում ցուցադրությամբ, որի վերանվանումից հետո փոխարինեց Վեդժվուդի արտադրած ավանդական կապույտ սպասքին[9]։ Բեմադրության (դրամայի կամ երաժշտական) հաղթանակի դեպքում պարգևատրվում են ոչ թե ներկայացման հեղինակները, այլ դրա բեմադրողները։

Մրցանակների կարգերը խմբագրել

Դրամատուրգիա խմբագրել

  • Լավագույն նոր դրամա
  • Լավագույն վերսկսված ներկայացումը
  • Լավագույն նոր կատակերգություն
  • Լավագույն դերասան
  • Լավագույն դերասանուհի
  • Լավագույն երկորդական դեր
  • Լավագույն երկրորդական դերասան
  • Լավագույն երկրորդական դերասանուհի

Երաժշտական խմբագրել

  • Լավագույն նոր երաժշտություն
  • Լավագույն վերսկսված երաժշտություն
  • Լավագույն դերասան մյուզիքլում
  • Լավագույն դերասանուհի մյուզիքլում
  • Լավագույն երկրորդական դերասան մյուզիքլում
  • Լավագույն երկրորդական դերասանուհի մյուզիքլում
  • Լավագույն երկրորդական դերը մյուզիքլում

Բեմական արտադրություն խմբագրել

  • Լավագույն ռեժիսոր
  • Լավագույն թատերական խորեոգրաֆ
  • Լավագույն զգեստ
  • Լավագույն դեկորատոր
  • Լավագույն լուսային ձևավորում
  • Լավագույն ձայնային ձևավորում

Բալետ և օպերա խմբագրել

  • Լավագույն նոր բալետային բեմադրություն
  • Ակնառու ներկայացուցիչ բալետում
  • Օպերայի լավագույն նոր բեմադրություն
  • Ակնառու ներկայացուցիչ օպերայում

Այլ կատեգորիաներ խմբագրել

  • Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ թատրոնում վաստակաշատ նվաճումների համար

Անցյալ տարվա անվանակարգերը խմբագրել

  • Լավագույն նոր դեմք
  • Երաժշտության մեջ ակնառու նվաճում

Ռեկորդային մրցանակներ խմբագրել

  • Դերասանուհի Ջուդի Դենչը նվաճած մրցանակների քանակով ռեկորդակիր է։ 2016 թվականին նա ստացել է իր ութերորդ մրցանակը[15]։
  • 2017 թվականին մեկ տարվա ընթացքում Հարրի Փոթերը և Անիծված երեխան ստացան ամենամեծ թվով մրցանակները։ Այն ստացել է 9 մրցանակ 11 անվանակարգերից, այդ թվում ՝ «Լավագույն պիես», «Լավագույն դերասան» (Ջեյմի Պարկեր) և «Լավագույն երկրորդական դերասան» (Նոմա Դումեզվեն)[16]։ Դրանից առաջ «Շների առեղծվածային գիշերային սպանությունը» (2013) պիեսով արժանացան 7 մրցանակի, այդ թվում՝ «Լավագույն պիես», «Լավագույն դերասան» (Լյուկ Թրեդվեյ), «Լավագույն ռեժիսոր» (Մարիաննա Էլիոտ) և «Լավագույն երկրորդական դերասանուհի» (Նիկոլա Ուոլկեր)[17]։
  • «Համիլթոն» մյուզիքլը ստացել է անվանակարգերի ամենամեծ թիվով մրցանակները մեկ տարվա ընթացքում՝ 2018 թվականին։ Նա արժանացել է 13 մրցանակների 10 անվանակարգերում, այդ թվում՝ «Լավագույն նոր երաժշություն», «Լավագույն դերասան մյուզիքլում» (Ջամաել Ուեսթման և Ջաիլզ Թերերա), «Լավագույն ռեժիսոր» (Թոմաս Կայլ) և «Երաժշտության գերազանց նվաճում» անվանակարգերում։ Այսպիսով, «Համիլթոնը» կոտրեց «Հարի Փոթերը և Անիծված երեխան» պիեսի ռեկորդը և երաժշտական փայլուն ձայնը՝ որոնք առաջադրվել էին յուրաքանչյուր 11 մրցանակի համար[18][19]։
  • Մրցանակաբաշխության ամենաերիտասարդ հաղթողը եղել է Էլիանոր Ուրոնդտոն Կոքսնը`Մյուզիքլի «Լավագույն դերասանուհի»` Մատիլդա Ուորմվուդն դերի համար ստացավ մրցանակ, նա այս մրցանակը 2012 թվականին կիսեց հավասարապես երեք երիտասարդ գործընկերների հետ[20]։ Ուորինգթոն Կոքսը հաղթանակի պահին 10 տարեկան էր.[21]:

Օլիվ մրցանակի ռուս դափնեկիրներ խմբագրել

  • 1988 թվականին Ռուսաստանի (խորհրդային) երկու թատրոններ միանգամից ստացան Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ` Մարինսկյան(Կիրովսկյան) բալետը «Բալետում կատարյալ գործունեություն» անվանակարգում՝ Կովենտ գարդեն արքունական թատրոնի բեմում անցկացվող պիեսի համար, իսկ Փոքր դրամատիկական թատրոնը՝ «Ոլորտում նվաճումների համար» անվանակարգում «Աստղեր առավոտյան երկնքում» պիեսի համար։
  • Առաջին ռուս դերասանը, ով արժանացել է Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակին՝ որպես լավագույն երկրորդական դերասան, Օլեգ Մենշիկովն է, ով այն ստացել է 1992 թվականին՝ Լոնդոնյան արտադրության «Երբ նա պարելիս» պիեսում Էսենինի դերակատարման համար՝ հիմնվելով Մարտին Շերմանի պիեսի վրա[22]։
  • Վյաչեսլավ Պոլունին` 1998 թվականի մրցանակի դափնեկիր «Լավագույն փոփ ներկայացում» անվանակարգում «Նուրբ շոու» պիեսի համար[23]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, Баскаков, Владимир Евтихианович, Вайсфельд, Илья Вениаминович и др. — М.: Советская энциклопедия, 1987. — 100 000 экз.
  2. ↑ О. Проханов, Е. Алексеева Кто есть кто в России. — Олимп, 1998. — С. 124. — 767 с.
  3. ↑ Коллектив ИТАР-ТАСС Действующие лица. — Лексикон, 2003. — С. 53.
  4. ↑ Мандель Б.Р. Всемирная литература: Нобелевские лауреаты (1981-2014) / Платонова Ю.В., Павленко А.И. — М.-Берлин: Директ-Медиа, 2015. — С. 605. — 785 с. — ISBN 978-5-4475-3778-4
  5. ↑ Мировая история. Хроника человечества. XX век.. — М.: ОЛМА-Пресс, 2005. — С. 15, 65. — 320 с. — ISBN 5-94849-688-0
  6. ↑ Театральная Россия. — Си-Арт, 2003. — Т. 2. — С. 170.
  7. ↑ «Olivier Awards, History». Olivierawards.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  8. ↑ «Apply to be a public panellist for the Olivier Awards 2020!». officiallondontheatre.com. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 >Lucy Handley (2016 թ․ ապրիլի 1). «How the Olivier Awards came into being». telegraph.co.uk (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.
  10. ↑ «Olivier Awards, Past Nominees & Winners». Olivierawards.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  11. ↑ «Театральная премия Лоуренса Оливье раздала свои награды». «РИА Новости». 16 апреля 2012. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  12. ↑ Olivier Awards 2020 ceremony at the Royal Albert Hall cancelled
  13. ↑ Carrie Dunn. (14 March, 2011). «Olivier theatre awards: the BBC should be red-faced over its red-button coverage». Guardian.co.uk (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  14. ↑ «Британская театральная премия Оливье пройдёт с интернет-трансляцией». newsMCS.ru. 15 апреля 2012. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  15. ↑ Mark Brown (2016 թ․ ապրիլի 4). «Dame Judi Dench wins record eighth Olivier award» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 25-ին.
  16. ↑ Mark Brown (2017 թ․ ապրիլի 9). «Harry Potter play casts spell over Olivier awards in record triumph». theguardian.com (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 11-ին.
  17. ↑ Mark Brown (2013 թ․ ապրիլի 29). «Olivier awards 2013: Seven is the magic number for Curious Incident» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 11-ին.
  18. ↑ Guardian Stage (2018 թ․ մարտի 6). «Olivier awards 2018: complete list of nominations». theguardian.com (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 12-ին.
  19. ↑ Mark Brown (2018 թ․ մարտի 6). «Hamilton becomes most nominated show ever at Olivier awards». theguardian.com (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 12-ին.
  20. ↑ Full list: Olivier award winners 2012
  21. ↑ Susanna Rustin (2012 թ․ ապրիլի 7). «Matilda the musical: Daughters on stage». theguardian.com (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 3-ին.
  22. ↑ Список лауреатов премии в 1992 году. (անգլ.)
  23. ↑ Список лауреатов премии в 1998 году. Արխիվացված 2013-12-02 Wayback Machine(անգլ.)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոուրենս Օլիվիեի մրցանակ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լոուրենս_Օլիվիեի_մրցանակ&oldid=9423288» էջից