Ենս Ֆերդինանդ Վիլլումսեն
Ենս Ֆերդինանդ Վիլլումսեն (դան․՝ Jens Ferdinand Willumsen), սեպտեմբերի 7, 1863[1][2][3][…], Կոպենհագեն[4] - ապրիլի 4, 1958[5][1][2][…], Կանն[1]), դանիացի նկարիչ, սիմվոլիզմի ներկայացուցիչ: Վիլլումսենի գեղարվեստական կարիերայի մեծ մասը անց է կացվել Ֆրանսիայում, որտեղ նա մի ժամանակ ծանոթ էր Պոլ Գոգենին և պատկանում էր Պոնտ-Ավենի դպրոցին:
Ենս Ֆերդինանդ Վիլլումսեն | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 7, 1863[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Կոպենհագեն[4] |
| Վախճանվել է | ապրիլի 4, 1958[5][1][2][…] (94 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կանն[1] |
| Քաղաքացիություն | Դանիա |
| Կրթություն | Դանիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա |
| Մասնագիտություն | նկարիչ, քանդակագործ, լուսանկարիչ, ճարտարապետ, գծանկարիչ և խեցեգործ |
| Ոճ | Պոնտ-Ավենի դպրոց և սիմվոլիզմ[6] |
| Ժանր | դիմապատկեր |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Montmartre. Winter?, Jotunheim? և A Mountain Climber? |
| Ուսուցիչ | Պեդեր Սևերին Կրյոյեր և Լաուրից Տուկսեն |
| Աշակերտներ | Benedicte Brummer? և Ebbe Kornerup? |
| Պարգևներ |  |
| Ամուսին | Edith Willumsen?[7] և Juliette Willumsen?[8] |
| Զավակներ | Jan Bjørn Willumsen? և Bode Willumsen? |
 J.F. Willumsen Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն և ստեղծագործություն
խմբագրելՎիլլումսենը ծնվել է 1863 թվականին Կոպենհագենում և 1881-1885 թվականներին սովորել է Գեղարվեստի Թագավորական ակադեմիայում: 1879-1882 թվականներին Կոպենհագենի Տեխնիկական դպրոցում լսել է ճարտարապետության կուրս: Գեղարվեստի ակադեմիայի ղեկավարը եղել է հայտնի նկարիչ` Պեդեր Սևերին Կրոյերը: Ակադեմիան ավարտելուց հետո գրել է նատուրալիստական կոմպոզիցիաներ` Ժան-Ֆրանսուա Ռաֆայելլիի ոճով[9]:
1888 թվականին Վիլլումսենը Կոպենհագենի ժամանակակից ֆրանսիական գեղանկարչության ցուցահանդեսի տպավորությունների ազդեցության տակ տեղափոխվել է Փարիզ, որտեղ ապրել է մինչև 1890 թվականը, այնուհետև ուղևորվել է ճանապարհորդության դեպի Ֆրանսիա և Իսպանիա: 1890 թվականին Բրետանում Վիլլումսենը ծանոթացել է Պոլ Գոգենի հետ, որի հետ շփումը էական ազդեցություն է ցույց տվել նկարչի գեղագիտական սկզբունքների վրա: Նա անցել է Պոնտ-Ավենի դպրոցի ոճին մոտ ոճի, այդ շրջանում գրել է բազմաթիվ ինքնանկարներ: Պոլ Սերյուզեի միջոցով մոտիկացել է Նաբի խմբի հետ. Ֆելիքս Վալլոտոնը նույնպես մեծ ազդեցություն է ցույց տվել նրա ստեղծագործության վրա: Զգացել է նաև Օդիլոն Ռեդոնի ազդեցությունը: Գեղանկարչությունից բացի, Վիլլումսենը հետաքրքրվել է քանդակագործությամբ, ճարտարապետությամբ, խեցեգործությամբ, լուսանկարչությամբ և եղել է փորձառու փորագրիչ: Արվեստի ֆրանսիացի պատմաբան` Ժերմեն Բազենը Վիլլումսենին կանգնեցրել է Ռեդոնի կողքը այն գեղարվեստական հոսքում, որը Գյուստավ Մորոյից շարժվել է դեպի սյուռեալիզմ[10]:
1892 թվականին նկարիչը ճանապարհորդել է Նորվեգիայով, իսկ 1893 թվականին մասնակցել է Չիկագոյի համաշխարհային ցուցահանդեսին: Վիլհելմ Համերշյոեմի և այլ դանիացի նկարիչների հետ միասին 1891 թվականին հիմնել է «Den Frie Udstilling» գեղարվեստական միությունը: 1894-1895 թվականներին կրկին ապրել է Փարիզում: 1897-1900 թվականներին Կոպենհագենում լինելով Բինգի և Գրյոնդալի արհեստանոցների գլխավոր նկարիչը` նա հավասար հաջողությամբ աշխատել է ինչպես գեղանկարչության և քանդակագործության մեջ, այնպես էլ` ճարտարապետության և թատերական դեկորացիայի մեջ: Վիլլումսենը հետաքրքրվել է հին տեխնիկաներով, ձգտել է վերակենդանացնել դրանք, գտնել դրանց կիրառումը ժամանակակից արվեստում[11]: 1916 թվականից հետո բնակություն է հաստատել Հարավային Ֆրանսիայում և միայն հազվադեպ է Դանիա եկել: Շատ է ճանապարհորդել, այդ թվում` այցելել է Թունիս, Իտալիա, Շվեյցարիա և Իսպանիա:
1910-ական թվականներին նկարիչը անցել է գրարվեստի նոր ձևի, որը կապված է գույնի ուժեղացման հետ և մոտ է էքսպրեսիոնիզմին: Իսպանիայում մնալու ժամանակ 1910-ական թվականների սկզբին Վիլլումսենը ծանոթացել է Էլ Գրեկոյի ստեղծագործության հետ, որի մասին հետագայում գրվել է գիրք (հրապարակվել է 1927 թվականին Ֆրանսիայում): Վիլլումսենի «Մեծ ռելիեֆ» քանդակը (ավարտել է 1928 թվականին) 2006 թվականին ներառվել է Դանիական մշակութային կանոնում, որպես Դանիայի մշակութային գլուխգործոցներից մեկը:
Հիշատակ
խմբագրել
1951 թվականին Վիլլումսենի մասին նկարահանվել է վավերագրական ֆիլմ, ռեժիսորը եղել է Յորգեն Ռոսը:
1957 թվականին Ֆրեդերիկսունդ քաղաքում բացվել է Ենս Ֆերդինանդ Վիլլումսենի թանգարանը, որում պահվում են աշխատանքներ, որոնք նկարիչը փոխանցվել են այդ քաղաքի քաղաքապետարանին[12]: Ներկայումս թանգարանում պահվում է Վիլլումսենի մոտավորապես 5000 աշխատանք և շուրջ 2000` այլ հեղինակների կողմից[13]:
2006 թվականին Ենս Ֆերդինանդ Վիլլումսենի հետադարձ մեծ ցուցահանդեսը անց է կացվել Օրսե թանգարանում:
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 J.F. Willumsen // Dansk Biografisk Leksikon, 3. udgave (դան.) — 3 — 1984.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Jens Ferdinand Willumsen (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 J.F. Willumsen // Dansk Biografisk Lexikon (դան.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Cassou J., Brunel P., Claudon F., Pillement G., Richard L. Encyclopédie du symbolisme — 1979. — ISBN 2-85056-129-0
- ↑ Dansk Biografisk Leksikon, 3. udgave (դան.) — 3 — 1984.
- ↑ Weilbachs Kunstnerleksikon (դան.)
- ↑ Magali Lesauvage (июль 2006). Fluctuat.net (ed.). «Willumsen Alluciné». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-04-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|access=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն) (ֆր.) - ↑ Кассу Жан «Энциклопедия символизма: Живопись, графика и скульптура. Литература. Музыка.» Стр.14
- ↑ The Musée d’Orsay Shows Jens Ferdinand Willumsen Արխիվացված 2009-11-30 Wayback Machine (անգլ.)
- ↑ Visit Frederikssund. «J.F. Willumsen's Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2010-04-07-ին. Վերցված է 2010-08-01-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն); Unknown parameter|editorial=ignored (օգնություն); Unknown parameter|fecha=ignored (|date=suggested) (օգնություն); Unknown parameter|fechaacceso=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն) (անգլ.) - ↑ «J. F. Willumsens Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-04-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|access=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն); Unknown parameter|autor=ignored (|author=suggested) (օգնություն) (անգլ.)
Աղբյուրներ
խմբագրել- Museo de Orsay. «Du symbolisme à l'expressionnisme, Willumsen (1863-1958), un artiste danois». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-04-ին.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|fecha=(օգնություն); Unknown parameter|access=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն); Unknown parameter|editorial=ignored (օգնություն) (ֆր.) - Colleen M. Thornton, Jens Ferdinand Willumsen in America (անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ենս Ֆերդինանդ Վիլլումսեն» հոդվածին։ |