Վիքիպեդիա

Գայտո Գազդանով

Գայտո (Գեորգի) Իվանովիչ Գազդանով (օսերեն՝ Гæздæнты Иваны фырт Гайто, նոյեմբերի 23 (դեկտեմբերի 6), 1903[1][2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3] - դեկտեմբերի 5, 1971(1971-12-05)[1][4][5][…], Մյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[3]), ռուս էմիգրանտ գրող, արձակագիր, գրականագետ։

Գայտո Գազդանով
Ծնվել էնոյեմբերի 23 (դեկտեմբերի 6), 1903[1][2]
ԾննդավայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 5, 1971(1971-12-05)[1][4][5][…] (68 տարեկան)
Վախճանի վայրՄյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[3]
ԳերեզմանՍենտ-Ժենևիև-դե-Բուա
Մասնագիտությունգրող, գրական քննադատ և արձակագիր
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Ուշագրավ աշխատանքներBuddha's Return?, An Evening with Claire? և The Specter of Alexander Wolf?
 Gaito Gazdanov Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է 1903 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Սանկտ Պետերբուրգում, անտառապահի ընտանիքում, ազգությամբ օս է[6]։ Մայրը՝ Վերա Նիկոլաևնա Աբացիևան է (1876-1920 թվականներ)[7]։ Մինչև 4 տարեկանը ապրել է Սանկտ Պետերբուրգում` Կաբինեցկայա փողոցում (այժմ՝ Պրավդի փողոց) գտնվող տանը։ Հետագայում հոր ծառայության պատճառով ընտանիքն ապրել է Սիբիրում, Տվերի նահանգում, Պոլտավայում, Խարկովում[8]։ Նա ավարտել է Բեստուժևի դասընթացները։

Պոլտավայում Գազդանովը սովորել է Պետրովսկի Պոլտավական կադետական կորպուսում (4-րդ վաշտ, 1-ին դաս, 1-ին բաժանմունք, 1913 թվական)[9], հետագայում (1913 թվականից մինչև քաղաքացիական պատերազմի սկիզբ)՝ Խարկովի գիմնազիայում։

1919 թվականին Գազդանովը, չլրացած 16 տարեկանը, միացել է Պ. Ն. Վրանգելի կամավորական շարժմանը, ինչպես ավելի ուշ ասել է, որպեսզի «իմանա, թե ինչ է պատերազմը»։ Նա մեկ տարի ծառայել է շարքային զինվորի կոչումով զրահապատ գնացքում։ Նահանջող Սպիտակ բանակի հետ միասին նա հայտնվել է Ղրիմում։

1920 թվականին նա շոգենավով մեկնել է Թուրքիա։ Կոստանդնուպոլսում գրել է իր առաջին պատմվածքը («Ապագայի հյուրանոց», 1922 թվական)։ Բուլղարիայի Շումեն քաղաքում ավարտել է ռուսական գիմնազիան (Խարկովում Գազդանովն ավարտել է յոթերորդ դասարանը)։

1923 թվականին տեղափոխվել է Փարիզ, որտեղ ապրել է իր կյանքի մեծ մասը։ Աշխատել է որպես նավահանգստի բեռնակիր, շոգեքարշեր լվացող, «Սիրոեն» ավտոմոբիլային գործարանի փականագործ, դասավանդել է ֆրանսերեն և ռուսերեն։ Երբեմն, երբ չի կարողացել աշխատանք գտնել, ստիպված է եղել ապրել շրջմոլիկի պես՝ գիշերելով փողոցում։ Չորս տարի սովորել է Սորբոնի համալսարանի պատմության և բանասիրության ֆակուլտետում, ուսումնասիրել գրականության պատմություն, սոցիոլոգիա, տնտեսագիտություն։ Երկար տարիներ (1928-1952 թվականներ), արդեն լինելով հայտնի գրող, ստիպված է եղել գիշերն աշխատել որպես տաքսիստ։ «Գիշերային ճանապարհներ» (1941 թվական) վեպում արտացոլվել է Գազդանովի ծանոթությունը փարիզյան հատակի հետ։ Միայն պատերազմից հետո «Բուդդայի վերադարձը» գիրքը, որը մեծ հաջողություն է ունեցել, նրան բերել է ֆինանսական անկախություն։

Գազդանովի առաջին վեպը՝ «Երեկոն Քլերի հետ», լույս է տեսել 1929 թվականին և բարձր է գնահատվել Իվան Բունինի և Մ. Գորկու, ինչպես նաև ռուսական սփյուռքի քննադատների կողմից։

Քննադատները Գազդանովին և Վլադիմիր Նաբոկովին ճանաչել են որպես երիտասարդ սերնդի ամենատաղանդավոր գրողներ։ Փարիզում նա դարձել է Երիտասարդ գրողների և բանաստեղծների միության անդամ, որը 1931 թվականին վերանվանվել է Գրողների և բանաստեղծների միություն։ Արդեն 1934 թվականին նա դարձել է Հրատարակչական խորհրդի ղեկավարներից մեկը։ Գրական բարձր համբավ նվաճելով՝ Գ. Գազդանովը պարբերաբար տպագրվել է «Ժամանակակից նշումներ»-ում, որը համարվել է արտագաղթի ամենահեղինակավոր պարբերականը, և մասնակցել է «Кочевье» գրական ընկերակցությանը։ «Кочевье»-ում նա կարդացել է իր արձակը, ինչպես նաև զեկուցել Վ. Ռոզանովի, Ա. Ռեմիզովի, Ի. Բունինի, Վ. Մայակովսկու մասին։

Գազդանովը ցանկացել է վերադառնալ հայրենիք, ինչի համար 1935 թվականին նա օգնություն է խնդրել Մ. Գորկուց, որը չի կարողացել կատարել իր տված խոստումը․ նա մահացել է 1936 թվականին։ Նույն թվականին Գազդանովն ամուսնացել է Ֆաինա Դմիտրիևնա Լամզակիի հետ (ծնված Օդեսայի հույների ընտանիքում), որն իրենից տասնմեկ տարով մեծ էր։

1937 թվականին Իվան Բունինը Բելգրադի թերթերից մեկին տված հարցազրույցում ռուսական գաղթական գրականության մեջ հատուկ նշել է «կրտսեր գրողներին»՝ արձակագիրներից հիատակելով Սիրինին, Գազդանովին, Բերբերովին (նույն հերթականությամբ)։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Գազդանովը մնացել է օկուպացված Փարիզում։ Իր բնակարանում կնոջ օգնությամբ նա պատսպարել է հրեաներին և օգնել նրանց։ Այսպիսով, նա օգնել է Մ. Սլոնիմին տեղափոխվել Ֆրանսիայի չօկուպացված հատված։ 1942 թվականից նա մասնակցել է դիմադրության շարժմանը և միացել խորհրդային գերիների ստեղծած պարտիզանական բրիգադին։ Աշխատել է ընդհատակյա ամսագրում, հրապարակել է լրատուներ։ Նրա կինը եղել է կապավոր փարիզյան «Ռուս հայրենասեր» խմբավորման և փախած խորհրդային ռազմագերիների միջև։ Գազդանովն արտացոլել է ֆրանսիական դիմադրության շարժումը «Je m'enagage a defendre» («Ֆրանսիական հողի վրա») գրքում, որն առաջին անգամ լույս է տեսել Փարիզում 1946 թվականին։ 1947 թվականին Գազդանովը և նրա կինը Ֆրանսիայի քաղաքացիություն են ստացել։ 1953 թվականից մինչ կյանքի վերջ Գազդանովն աշխատել է «Ազատություն» ռադիոկայանում որպես լրագրող և խմբագիր, որտեղ Գեորգի Չերկասով կեղծանունով հաղորդումներ է հեռարձակել ռուսական գրականության մասին։

Չնայած իր համբավին և համընդհանուր ճանաչմանը՝ Գազդանովը կարողացել է թողնել տաքսու վարորդի իր աշխատանքը միայն «Ալեքսանդր Վոլֆի ուրվականը» վեպի լույս ընծայումից հետո։ Վեպը լույս տեսնելուց հետո անմիջապես թարգմանվել է եվրոպական հիմնական լեզուներով։

1970 թվականին գրողի մոտ ախտորոշվել է թոքերի քաղցկեղ։ Գազդանովը համառորեն դիմադրել է հիվանդությանը, նույնիսկ մտերիմ մարդիկ չեն իմացել, թե որքան դժվար է նրա համար։ Կողմնակի մարդիկ նույնիսկ չեն իմացել, որ նա մահացու հիվանդ է։ Գայտո Գազդանովը մահացել է իր ծննդյան 68-րդ տարեդարձի նախօրեին` 1971 թվականի դեկտեմբերի 5-ին, Մյունխենում և թաղվել է Փարիզի մերձակայքում գտնվող Սենտ-Ժնև դե Բուա գերեզմանատանը։

Մասոնությունում

խմբագրել

1932 թվականին գրող և քննադատ Միխայիլ Օսորգինի միջոցով Գազդանովը մտել է Հյուսիսային աստղերի մասոնական օթյակ։ Գազդանովը դրանում զբաղեցրել է մի շարք պաշտոններ, իսկ 1961 թվականին դարձել է դրա հարգարժան վարպետը[10]։ Գազդանովը միայնությունից դուրս գալու ելք էր փնտրում եղբայրական միավորման ոչ ավանդական ձևերում՝ գոյություն ունեցող կուսակցություններին ու խմբավորումներին հակառակ ... Ազատ մասոնականությունը նրան գրավում էր համաշխարհային սոցիալական ուտոպիաներին հակադրվող անձի անձնական կատարելագործման անհրաժեշտության և հնարավորության մեջ[11]։

Գազդանովի մասոնական ուղու հանգրվանները նվիրվել են Բնության համաշխարհային հիմնադրամի հովանու ներքո գտնվող «Հյուսիսային աստղ» հարգարժան օթյակին Մ. Օսորգինի և Մ. Տեր-Պողոսյանի առաջարկությամբ 1932 թվականի հունիսի 2-ին։ 1933 թվականի հուլիսի 13-ին բարձրացվել է 2-րդ աստիճանի։ Արձակուրդ է գնացել 1939 թվականին։ Նա Բանախոսը է եղել 1946 թվականի հոկտեմբերի 18-ից, 1959 թվականի նոյեմբերի 12-ից և 1966 թվականից, Օթյակի դատավոր` 1947 թվականի հոկտեմբերի 9-ից մինչև 1948 թվականները, դարպասապահը` 1952 թվականի հոկտեմբերի 9-ից, օթյակի պատվիրակ` 1959 թվականի նոյեմբերի 12-ից, արժանապատիվ վարպետը` 1961-1962 թվականներ, առաջին պահակ` 1962 թվականի նոյեմբերի 27-ից 1964 թվականներ։ Գազդանովը օթյակի անդամ էր մինչ մահ[12]։ 1930-ական թվականների երկրորդ կեսին եղել է նաև «Հյուսիսային եղբայրներ» անկախ (մասոնական ոչ մի միության մեջ չէր մտնում) օթյակի իսկական անդամ։ Նա հանդես է եկել մասոնական քննադատությունների ժամանակ «Դատարկված հոգու մասին» (1936), «Գրողն ու կոլեկտիվը» (1946), «Սոցիալական պատվերի գրականություն», «Գոգոլի մասին» (1959, 1961), «Չեխովի մասին» (1960), «Ֆրանսիական բեմում ռուսական պիեսների բեմադրության մասին» և այլնի մասին[13]։

 
Գայտո Գազդանովի գերեզմանը Սենտ-Ժնևև դե Բուա գերեզմանատանը

Գազդանովը արտագաղթող գրող է, երկար ժամանակ նրան չէին ճանաչում հայրենիքում։ Ռուս ընթերցողի համար գազդանովյան ժառանգությունը հայտնաբերվել է 1990-ական թվականներին։ 1998 թվականին Մոսկվայում ստեղծվել է Գայտո Գազդանովի ընկերների միությունը, որի խնդիրն է ուսումնասիրել գրողի աշխատանքը և մասսայականացնել նրա ստեղծագործությունները Ռուսաստանում և արտերկրում։ Ընկերության նախագահը Յուրի Նեչիպորենկոն է։

2001 թվականին դիրիժոր Վալերի Գերգիևի օժանդակությամբ Սենտ-Ժնևև դե Բուա գերեզմանատանը բացվել է Գայտո Գազդանովի գերեզմանի հուշարձանը, որի հեղինակը Ռուսաստանի գեղարվեստի ակադեմիայի ակադեմիկոս Վլադիմիր Սոսկիևն էր։

Ոճ

խմբագրել

Նրա ստեղծագործություններում համատեղել են կյանքի երբեմն դաժան, երբեմն էլ քնարական պատկերացումները և ռոմանտիկ-ուտոպիստական սկզբունքը։ Վաղ ստեղծագործական կյանքում նկատելի է շարժումը դեպի իդեալականը, դեպի ուտոպիա։

Գազդանովի արձակը ռեֆլեկտիվ է։ «Գազդանովյան» իրերի մեջ պատմումն իրականացվում է առաջին դեմքով, և նկարագրված ամեն ինչ՝ մարդիկ, վայրերը, իրադարձությունները, ներկայացվել են պատմողի ընկալման պրիզմայով, որի գիտակցությունը դարձել է առանցք, որը կապում է տարբեր, երբեմն անիմաստ թվացող պատմողական հղումները։ Ուշադրության կենտրոնում են ոչ թե իրադարձությունները, այլ դրանց առաջացրած արձագանքները. մի առանձնահատկություն, որը Գազդանովին նմանեցնում է Պրուստին, որի հետ, ի դեպ, նրան հաճախ համեմատում էին։ Գազդանովի տեքստերի այս առանձնահատկությունը հաճախ տարակուսանք էր առաջացնում արտագաղթողների քննադատության մեջ` ժամանակակից հեղինակի նկատմամբ, ովքեր, նշելով բառի և ռիթմի արտասովոր զգացողությունը, ճանաչելով պատմողի մոգությունը, այնուամենայնիվ բողոքում էին, որ այդ գործերը, ըստ էության, «ոչնչի մասին» են (Գ. Ադամովիչ, Ն. Օցուպ)։ Քննադատության կողմից նման երկիմաստ վերաբերմունքի պատճառն այն էր, որ Գազդանովը հրաժարվում էր կառուցել ավանդական սյուժե։ Նրա ստեղծագործությունները հաճախ հիմնվում էին խաչմերուկային թեմաների վրա. Ճանապարհորդություն՝ սիրելի գտնելու համար, և նրա միջոցով հենց ինքն իրեն գտնելու համար - «Երեկոն Քլերի մոտ», ճակատագիրն ու մահը՝ «Ալեքսանդր Վոլֆի ուրվականը» և այլն։ Սյուժեի ներդաշնակություն չկա, բայց Մ.Սլոնիմի խոսքերով կա «մտքի միասնություն»։ Կենտրոնական թեման միավորում է, իր ոլորտում է պահում սյուժեի արտաքին անկապ տարրերը, որոնց միջև անցումը հաճախ իրականացվում է ըստ ասոցացման սկզբունքի։ Այսպիսով, «Երկաթե տերը» պատմվածքում Փարիզի շուկայում վարդերի ահռելի քանակությունն ու դրանց հոտը խթան են հաղորդում պատմողի հիշատակին. Նա նույնքան վարդեր է տեսել մի անգամ՝ «Հարավային Ռուսաստանի մեծ քաղաքում», և այս հիշողությունը հարություն է տալիս անցյալի իրադարձություններին, որոնք պատմության հիմքն են կազմում։

Քննադատները, օրինակ, Լ. Դինեսը, Գազդանովի մեջ տեսնում էին էկզիստենցիալիստ գրողի, ով հոգով մոտ էր Ա. Կամյուին։

Արձակի առանձնահատկություններ

խմբագրել

Գրողին բնորոշ առանձնահատկություններից է նրա ձգողականությունը դեպի էքզիստենցիալիզմը, հատկապես հետագա ստեղծագործություններում։ Այս վեպերի և պատմությունների հերոսներին կարելի է բնութագրել որպես թափառողներ, ովքեր իրական և փոխաբերական ճանապարհորդություններ են կատարում դեպի մահ, ճանապարհորդություններ, որոնք սպառնում են հոգևոր ցնցումներին։ Մարդու հոգին, որպես կանոն, անհասանելի է ուրիշների համար և միշտ չէ, որ պարզ է նրա համար։ Անհրաժեշտ է որոշակի իրավիճակ, գուցե նույնիսկ վտանգավոր, որպեսզի թաքնվածն ակնհայտ դառնա։ Կերպարները հայտնվում են ծայրահեղ իրավիճակում, հանցագործություններ են կատարում, քանի որ նրանք չգիտեն «մեղք» հասկացությունը։ Սակայն, միևնույն ժամանակ, քրիստոնեական իդեալները նրանց համար հարազատ և հասկանալի են. սեր մերձավորի հանդեպ, կարեկցանք, հոգևորի պակաս։ Ինչ-որ չափով կարելի է պնդել, որ հերոսներն ապրում են աղավաղված կրոնական տարածքում, ինչը կարող է լինել մասոնության նկատմամբ գրողի խանդավառության հետևանք։ Գազդանովի արձակին բնորոշ է զգայական արտահայտչականությունը, կյանքի շնչառության զգացումը, յուրաքանչյուր պահի արժեքը։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

Գազդանովը ինը վեպերի, 37 պատմվածքների, «Ֆրանսիական հողի վրա» էսսեների գրքի, ինչպես նաև տասնյակ գրական-քննադատական ակնարկների ու գրախոսությունների հեղինակ է։ Գազդանովի արխիվը, որը պահվում է Հարվարդի համալսարանի Հավթոնի գրադարանում, պարունակում է շուրջ 200 նյութ, որոնց մեծ մասը հրատարակված ձեռագրերի վարկածներ են։

Վեպեր

խմբագրել

Որպես շարժվող, զարգացող համակարգ՝ Գազդանովի վեպերը բաժանվել են երկու խմբի՝ համապատասխան գրողի աշխատանքի երկու ժամանակաշրջանների՝ «ռուսական» վեպեր և «ֆրանսիական»։ Դրանց կառուցման տարբերությունը հիմք է տալիս հեղինակի ստեղծագործական «առաջադրանքի» երկաստիճան կազմավորման վերաբերյալ եզրակացության համար։ «Ռուսական» վեպերի մեծ մասում արկածային ռազմավարությունը գործում է որպես արտաքին ուղղորդող սյուժե՝ արտացոլելով հերոսի՝ «ճանապարհորդի» կյանքի փորձի վաղ շրջանը, որը բնութագրվում է տարբեր իրադարձությունների և տպավորությունների կուտակումով։ Նրանց սյուժեի լաբիրինթոսային, ոլորուն շարժումը որոշում է պատումի համապատասխան տեսակը` արտահայտված «բաց», իմպրովիզով։

Գազդանովի վեպերի տարբերակիչ առանձնահատկությունները հասակակիցների շատ վեպերից կայանում է արտասովոր լակոնիզմով, ավանդական վեպի ձևից հեռացումով (երբ կա սյուժե, գագաթնակետ, ջնջում, հստակ սահմանված սյուժե), կյանքին առավելագույն մոտիկացումով, սոցիալական, հոգևոր կյանքի հսկայական խնդիրների լուսաբանմամբ, խորը հոգեբանությամբ, գենետիկ կապով նախորդ սերունդների փիլիսոփայական, կրոնական, էթիկական որոնումների հետ։ Գրողը հետաքրքրված է ոչ այնքան իրադարձությամբ, որքան տարբեր հերոսների մտքում դրա բեկման առանձնահատկություններով և կյանքի նույն երևույթների բազմակի մեկնաբանման հնարավորությամբ։

  • 1929 – Երեկոն Քլերի մոտ
  • 1934 – Մի ճանապարհորդության պատմություն
  • 1939 – Թռիչք
  • 1941 – Գիշերային ճանապարհներ
  • 1947 – Ալեքսանդր Վոլֆի ուրվականը
  • 1949 – Բուդդայի վերադարձը
  • 1953 – Ուխտավորներ
  • 1965 – Զարթոնք
  • 1968 – Էվելինան և նրա ընկերները
  • 1971 – Հեղաշրջում (անավարտ)

Պատմվածքներ

խմբագրել
  • 1926 – Գալիքի հյուրանոց
  • 1927 – Պատմություն երեք անհաջողությունների մասին
  • 1927 – Ագռավի ութի հասարակություն
  • 1927 – Պատմություններ ազատ ժամանակի մասին
  • 1928 – Ընկեր Բրաք
  • 1930 – Սև կարապներ
  • 1931 – Լապտերներ, Մեծ երաժիշտ
  • 1932 – Երջանկություն, Երրորդ կյանք
  • 1938 – Սխալ
  • 1939 – Երեկոյան ուղեկից
  • 1942 – Պատմություն Օլգայի մասին
  • 1962 – Մուրացկան
  • 1963 – Իվանովի նամակները
  • Բոմբեյ
  • Հանա
  • Հիշատակի արարողություն
  • Արքայադուստր Մերի
  • Երկաթե լորդ
  • Սալոմեի ճակատագիրը

Էսսեներ և զեկույցներ

խմբագրել
  • 1929 – Նշումներ Էդգար Պոյի, Գոգոլի և Մոպասանի մասին
  • 1936 – Երիտասարդ էմիգրացիոն գրականության մասին
  • 1946 – Գրող և կոլեկտիվ
  • 1951 – Սոցիալական արևմուտքի գրականություն
  • 1959 – Գոգոլի մասին
  • 1961 – Ֆրանսիական թատրոններում ռուսական ներկայացումների բեմադրության մասին
  • 1961 – Չեխովի մասին
  • 1963 – Մ. Ա. Ալդանովի գրական ստեղծագործության մասին
  • 1965 – Գրողի դերը ժամանակակից աշխարհում

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118537644 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (ռուս.) / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 443—446. — ISBN 5-94848-245-6
  6. ↑ Бзаров Р. С. (7.3.2010). ««Об осетинском родстве Гайто Газданова»» (HTML). www.iriston.com — история и культура Осетии (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 25-ին. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն)CS1 սպաս․ url-status (link)
  7. ↑ «Абациевы (АБАЦИТÆ)» (HTML). www.oss.kirimiti.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 25-ին. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն)CS1 սպաս․ url-status (link)
  8. ↑ http://iriston.com/nogbon/print.php?newsid=409
  9. ↑ Ромашкевич А. Д. Материалы к истории Петровского Полтавского кадетского корпуса с 1-го октября 1912 г. по 1-е октября 1913. Год десятый. — Полтава: Электрическая типография Ш. Маркевича, 1913. — С. 16. — 174 с.
  10. ↑ Серков А. И. Русское масонство. 1731—2000. М. РОСПЭН. 2001 ISBN 5-8243-0240-5
  11. ↑ Красавченко Т. Н. Гайто Газданов как писатель культурного пограничья // Известия Уральского федерального университета. Сер. 2, Гуманитарные науки. — 2013. — № 4 (120). — С. 207.— ISSN 2227—2283
  12. ↑ Париж. Ложа Северная Звезда
  13. ↑ Серков А. И. Масонские доклады Г. И. Газданова // НЛО, 1990. — № 3.

Գրականություն

խմբագրել
  • Орлова О. Гайто Газданов. — М.: «Молодая гвардия», 2003. — (Жизнь замечательных людей).
  • Энциклопедия мировой литературы. — СПб.: «Невская книга», 2000.
  • Русские писатели 20 века: Биографический словарь / Гл. ред. и сост. П. А. Николаев. — М.: Науч. изд-во «Большая Российская энциклопедия»; изд-во «Рандеву-АМ», 2000. — С. 171—173. — 808, [32] с. — (Серия биографических словарей). — 20 000 экз. — ISBN 5-85270-289-7 (в пер.)
  • Бахрах А. Книга о Газданове // Новое русское слово. 1984
  • Бзаров Р. Об осетинском родстве Гайто Газданова // Северная Осетия. 1998
  • Камболов Т. Штрихи к портрету Гайто Газданова: Письма матери // Дарьял. 2003. № 3
  • Орлова О. Гайто Газданов: История создания образа (обзор и публикация материалов архива Газданова в Хотонской библиотеке Гарвардского университета) / Социальные и гуманитарные науки. Отечественная и зарубежная литература. Сер. 7. Литературоведение // РЖ/РАН ИНИОН. 1999. № 3
  • Серков А. И. Газданов Г. И.: Масонские доклады // Новое литературное обозрение. 1999. № 5.
  • Хадарцева А. И вдруг письмо: Переписка с Гайто Газдановым // Северная Осетия. 1993
  • Цомаева Т. Этюды о Гайто Газданове: публикация письма Гаппо Баеву // Дарьял. 1994. №
  • Кибальник С. А. Гайто Газданов и экзистенциальная традиция в русской литературе. — СПб.: ИД «Петрополис», 2011. — 412 с.
  • Кабалоти, С. М. Поэтика прозы Гайто Газданова 20—30-х годов. — СПб. : Петербургск. писатель, 1998. — 334 с.
  • Cерков А. И. Газданов в масонских ложах: хроника // Гайто Газданов и «незамеченное поколение»: писатель на пересечении традиций и культур: Сборник научных трудов. М., 2005. С.206-213.
  • Урбан Т. Гайто Газданов — писатель «русского Монпарнаса» // Русский Мюнхен. Изд. Татьяна Лукина. Мюнхен: «МИР» — Центр русской культуры, 2010, с. 184—193.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գայտո Գազդանով» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գայտո_Գազդանով&oldid=9804631» էջից