Վիքիպեդիա

Բալթիմոր

Բալթիմոր (անգլ.՝ Baltimore), Միացյալ Նահանգների Մերիլենդ նահանգի խոշորագույն և ԱՄՆ-ում բնակչության թվով 30-րդ խոշորագույն քաղաքը։ Այն հիմնադրվել է Մերիլենդի սահմանադրությամբ որպես անկախ քաղաք 1729 թվականին։ 2017 թվականի դրությամբ 611.648 բնակչությամբ, այն ԱՄՆ-ի խոշորագույն անկախ քաղաքն է։ 2017 թվականի դրությամբ Բալթիմոր մետրոպոլային տարածքի բնակչությունը կազմում էր 2,808 միլիոն մարդ, ինչը նրան դարձնում է 20-րդ խոշորագույն մետրոպոլիտենային տարածքը երկրում[5]։ Բալթիմորը տեղակայված է Վաշինգտոն ԿՇ-ից 60 կմ հյուսիս արևելք։

Բնակավայր
Բալթիմոր
Դրոշ

ԵրկիրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
ՀամայնքՄերիլենդ[1] և Մերիլենդ (պրովինցիա)
Հիմնադրված է1729[2] թ.
Մակերես238,411179 կմ²
ԲԾՄ10±1 մետր
Բնակչություն▼585 708 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[3]
Ժամային գոտիEDT?, UTC-5, UTC−4 և Ամերիկա/Նյու Յորք
Հեռախոսային կոդ410[4], 443[4] և 667[4]
Փոստային դասիչ21201–21298
Պաշտոնական կայքbaltimorecity.gov​(անգլ.)
Բալթիմոր (ԱՄՆ)##
Բալթիմոր (ԱՄՆ)

Բալթիմորում է գտնվում Միջատլանտյան տարածաշրջանի երկրորդ խոշորագույն նավահանգիստը[6]։ Քաղաքի նավահանգիստը ժամանակին եղել է երկրորդ խոշորագույն արտագաղթյալներ ընդունող նավահանգիստը ԱՄՆ-ում, որտեղ ժամանում էին Եվրոպայից։ Բացի այդ Բալթիմորը եղել է խոշորագույն թեթև արդյունաբերական կենտրոններից մեկը[7]։ Թեթև արդյունաբերության, ծանր արդյունաբերության և երկաթգծային արդյունաբերության վերակազմավորման արդյունքում Բալթիմորի տնտեսությունը արագորեն փոխվեց ծառայությունների վրա հիմնված տնտեսության։ Ջոն Հոպքինսի հիվանդանոցը (հիմնադրված 1889 թվականին) և Ջոն Հոփքինսի համալսարանը (հիմնադրված 1876 թվականին) քաղաքի գլխավոր աշխտատատեղերն են[8]։

Հարյուրավոր տարանջատված թաղամասերի պատճառով քաղաքը կոչում են «թաղամասերի քաղաք»։ Քաղաքի նշանավոր գործիչներից են գրողներ Էդգար Ալլան Պո, Էդիթ Համլիթոնը, Ֆրեդերիկ Դուգլասը, Օգդեն Նեշը և Հենրի Լուիս Մենքենը, ջազ երաժիշտ Էբի Բլեյքը, երգիչ Բիլլի Հոլիդեյը, կինոգործիչներ Ջոն Ուոտերսը և Բերրի Լևինսոնը։ Անգլո-ամերիկյան պատերազմի ժամանակ Ֆրենսիս Սքոտ Քին գրել է «ԱՄՆ-ի հիմն»-ի բառերը Բալթիմորում։ Նրա բանաստեղության հիման վրա գրվեց երգ և 1931 թվականին դարձավ ԱՄՆ-ի ազգային օրհներգը[9]։

Բալթիմորում մեկ շնչին ընկնող հուշարձաններն ավելի շատ են քան ԱՄՆ-ի որևէ քաղաքում[10] Քաղաքի շինությունների մոտ երրորդ մասը (ավելի քան 65,000) համարվում են պատմական, ինչը շատ է ԱՄՆ-ի մյուս քաղաքներից յուրաքանչյուրից[11][12]։

Կլիմա

խմբագրել
Բալթիմորի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °F (°C) 77
(25) 		84
(29) 		97
(36) 		98
(37) 		100
(38) 		106
(41) 		108
(42) 		106
(41) 		102
(39) 		95
(35) 		87
(31) 		85
(29) 		108
(42)
Միջին բարձր °F (°C) 43.7
(6.5) 		46.8
(8.2) 		55.2
(12.9) 		66.8
(19.3) 		75.9
(24.4) 		85.4
(29.7) 		90.1
(32.3) 		87.3
(30.7) 		80.4
(26.9) 		68.8
(20.4) 		57.6
(14.2) 		48.0
(8.9) 		67.2
(19.6)
Միջին օրական °F (°C) 36.9
(2.7) 		39.4
(4.1) 		46.9
(8.3) 		57.5
(14.2) 		67.0
(19.4) 		76.6
(24.8) 		81.5
(27.5) 		79.1
(26.2) 		72.5
(22.5) 		60.7
(15.9) 		50.1
(10.1) 		41.3
(5.2) 		59.1
(15.1)
Միջին ցածր °F (°C) 30.0
(−1.1) 		31.9
(−0.1) 		38.7
(3.7) 		48.2
(9) 		58.0
(14.4) 		67.7
(19.8) 		72.9
(22.7) 		71.0
(21.7) 		64.5
(18.1) 		52.6
(11.4) 		42.6
(5.9) 		34.6
(1.4) 		51.1
(10.6)
Ռեկորդային ցածր °F (°C) −4
(−20) 		−3
(−19) 		12
(−11) 		21
(−6) 		36
(2) 		48
(9) 		58
(14) 		52
(11) 		40
(4) 		30
(−1) 		16
(−9) 		6
(−14) 		−4
(−20)
Տեղումներ դյույմ (մմ) 3.07
(78) 		2.75
(69.9) 		3.93
(99.8) 		3.55
(90.2) 		3.39
(86.1) 		3.36
(85.3) 		4.71
(119.6) 		4.35
(110.5) 		4.49
(114) 		3.49
(88.6) 		2.98
(75.7) 		3.66
(93) 		43,73
(1110,7)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.01 in) 9.9 9.7 10.7 11.0 11.3 10.7 10.6 9.5 8.5 8.5 8.1 10.2 118.7
աղբյուր: NOAA[13][14]

Քույր քաղաքներ

խմբագրել

Բալթիմորի քույր քաղաքներն են.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Gazetteer
  2. ↑ Geographic Names Information System
  3. ↑ 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www.nationalnanpa.com/area_code_maps/display.html?md
  5. ↑ «Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas Population Totals: 2010-2017» (CSV). 2017 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. 2016 թ․ մարտ. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 23-ին.
  6. ↑ Hughes, Joseph R. (2006 թ․ նոյեմբերի 16). «Inland port gives Baltimore strategic shipping advantages». The Washington Examiner. Վերցված է February 12, 2017-ին.
  7. ↑ «Baltimore Heritage Area». Maryland Historical Trust. Jeffrey P. Buchheit (Director, Baltimore Heritage Area). Maryland Department of Planning. 2011 թ․ փետրվարի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  8. ↑ «Major Employers | Baltimore Development Corporation». Baltimoredevelopment.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  9. ↑ «About Baltimore». Baltimore.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 8-ին.
  10. ↑ Gibbons, Mike (2011 թ․ հոկտեմբերի 21). «Monumental City Welcomes Number Five». Babe Ruth Birthplace Foundation. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 6-ին.
  11. ↑ Sherman, Natalie (2015 թ․ մարտի 14). «Historic districts proliferate as city considers changes». The Baltimore Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 11-ին.
  12. ↑ «Building on Baltimore's History: The Partnership for Building Reuse» (PDF). Preservation Green Lab, National Trust for Historic Preservation and the Urban Land Institute Baltimore. 2014 թ․ նոյեմբեր. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 11-ին.
  13. ↑ «Station: MD SCI CTR Baltimore, MD». U.S. Climate Normals 2020: U.S. Monthly Climate Normals (1991–2020). National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 24-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 «NowData – NOAA Online Weather Data». National Oceanic and Atmospheric Administration. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-24-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 24-ին.
  15. ↑ «Station: Baltimore Wash INTL AP, MD». U.S. Climate Normals 2020: U.S. Monthly Climate Normals (1991–2020). National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 24-ին.
  16. ↑ «WMO Climate Normals for BALTIMORE/BALTO-WASH, MD 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 24-ին.
  17. ↑ https://baltimoresistercities.org/
  18. ↑ https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-pobratimi/baltimor-ssha/
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բալթիմոր» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 232)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բալթիմոր&oldid=10246962» էջից