Վիքիպեդիա

Տաբատը որպես կանացի հագուստ

Տաբատ, պատմական և ժամանակակից նորաձևության հիմնական մաս: Պատմության ընթացքում կանանց համար տաբատների դերը մշտապես փոփոխվել է: Տաբատներն առաջին անգամ կիրառվել են Արևմտյան Եվրոպայում քոչվոր տափաստանաբնակները : Տափաստանաբնակները տարբեր էթնիկ խմբերի մարդիկ էին, որոնք ապրում էին Եվրասիայի տափաստաններում: Հնագիտական տվյալները վկայում են, որ այդ ժամանակահատվածում թե՛ տղամարդիկ, թե՛ կանայք հագել են տաբատներ[1]։ Սակայն ժամանակակից պատմության մեջ տաբատներ հագել են հիմնականում տղամարդիկ: Շատ շրջաններում այս նորմը պարտադրվել է սոցիալական սովորույթներով և օրենքներով: Սակայն կան բազմաթիվ դեպքեր, երբ կանայք կրել են տաբատներ հարմարավետության, շարժման ազատության, նորաձևության և կանանց համար հզորացված հանրային ինքնություն ստեղծելու համար[2]։ Հատկապես 20-րդ և 21-րդ դարերում այս հագուստի ձևը արգելող սովորույթներն ու օրենքները զգալիորեն մեղմացել են, արտացոլելով դրա ընդունման և նորմալացման աճը[3]։

Անիտա Կրոն Թրաասեթը տաբատով, Նորվեգիա, 2013թ
Տաբատով ամազոնուհին կրում է նախշավոր կտորով և քիվերով ամրացված վահան: Հին հունական դասական սպիտակ կավով ալաբաստրոն, մոտ. 470 մ.թ.ա., Բրիտանական թանգարան, Լոնդոն։

19-րդ և 20-րդ դարերում ԱՄՆ-ի տարբեր քաղաքներ օրենքներ են ընդունել, որոնցով արգելվում է կանանց տաբատ կրել: Այդ քաղաքներից է Սան Ֆրանցիսկոն, որը 1863 թվականին ընդունել է օրենք, որով քրեականացվում էր հանրային տեղերում հայտնվելը «իր սեռին չհամապատասխանող հագուստով», թեև նմանատիպ օրենքներ կային Կոլումբուսում՝ Օհայոյում (ընդունվել է 1848 թ.), Չիկագոյում՝ Իլինոյսում (ընդունվել է 1851 թ.), Հյուստոնում՝ Տեխասում (ընդունվել է 1864 թ.), Օրլանդոյում՝ Ֆլորիդայում (ընդունվել է 1907 թ.) և մոտավորապես երկու տասնյակ այլ ամերիկյան քաղաքներում[4]: Նմանատիպ օրենքները շարունակվել են ընդունվել 20-րդ դարի կեսերին Դեթրոյթում, Միչիգանում և Մայամիում, իսկ Ֆլորիդայում մինչև 1950-ական թվականների վերջ[4]:

Բացի այդ գործող օրենքներից շատերը, ինչպես թափառաշրջիկության դեմ օրենքերն օգտագործվում էին կանանց ստիպելու՝ հագնվել ժամանակի սեռային նորմերին համապատասխան[5]: Նյու Յորքի 1845 թ. թափառաշրջիկության դեմ օրենքը նման օրինակ է, ըստ որի. «Ամեն մարդ, ով իր դեմքը ներկած, գունափոխված, ծածկված կամ քողարկված, ձևով թաքցնում է իր ինքնությունը, կարող է հետապնդվել և ձերբակալվել»[6]: Այս օրենքը օգտագործվել է կանանց հագուստի համար մեղադրելու համար, հիմնվելով այն բանի վրա, որ նրանց սեռային նորմերից դուրս հագնվելը «խաբեություն» է: Բոստոնը 1852 թվականին նման օրենքներ է օգտագործել Էմմա Սնոդգրասին և նրա ընկերուհի Հարրիեթ Ֆրանսին ձերբակալելու համար: Ֆրանսը հայտնել է Նյու Յորքի Դեյլի Թայմսին, որ տղամարդու հագուստով կարող էր «ավելի շատ աշխատավարձ ստանալ»[7]:

Այդ օրենքներն օգտագործվել են նաև Ջենի Վեսթբրուկին 1882 և 1883 թվականներին Նյու Յորքում ձերբակալելու համար: Վեսթբրուկի դեպքը այն ժամանակ «խորը հետաքրքրություն» էր առաջացրել հասարակության մեջ, քանի որ տարածված կարծիք կար, որ նա փորձել է «խուսափել սեռով պայմանավորված հասարակական օրենքներից»: Բոստոնում Հարրիեթ Ֆրանսի նման Վեսթբրուկը իր հագուստի պատճառը աշխատանքային հնարավորություններն է նշել. «Նա արդարանում էր՝ ասելով, որ կարող էր իր «խաբեությունով» շաբաթական 20 դոլար վաստակել, իսկ որպես վաճառողուհի նորաձևության խանութում վարձատրությունը կլիներ միայն մեկ երրորդը»[8]:

Որոշ ուղղափառ հրեական ուսմունքներ և քրիստոնեական դավանանքներ, ինչպիսիք են պահպանողական անաբապտիստները և պահպանողական սրբության շարժման մեթոդիստները, շարունակում են կանանց ստիպել հագնել երկար զգեստներ, այլ ոչ թե տաբատներ՝ սեռերի միջև տարբերություն պահպանելու համար[9][10][11]:

Հնագույն ժամանակներ

խմբագրել

Չնայած Միկենյան Հունաստանի (մ.թ.ա. մոտ 1750 - մ.թ.ա. մոտ 1050) որոշ նկարներ ցույց են տալիս, որ թե՛ կանայք, թե՛ տղամարդիկ կրել են պրիմիտիվ տաբատներ, դասական Հին Հունաստանում և Հին Հռոմում տաբատները հազվադեպ էին օգտագործվում[12]: Փոխարենը, երկու սեռերն էլ հագնում էին տունիկա որպես ներքնազգեստ, հռոմեացի կանայք՝ ստոլա, իսկ տղամարդիկ՝ տոգա որպես վերնազգեստ[12]: Գերմանական ժողովուրդների շրջանում տղամարդիկ և երբեմն կանայք նույնպես հագնում էին երկար տաբատներ: Հին եգիպտացիներն ու մեսոպոտամացիները չեն հագել տաբատներ, բայց օգտագործել են տարբեր գոգնոցներ, հանդերձանքներ, թիկնոցներ և այլն[12][12]: Մյուս կողմից, բոլոր պարսիկները, անկախ սեռից, հագել են նեղ տաբատներ, ավելի ուշ նրանք թիկնոցների որոշ տեսակներ ընդօրինակել են ասորիներից[12]: Մյուս հին իրանական ժողովուրդները, ինչպիսիք են սկյութները, սարմատները, սոգդիանները և բակտրիանները, ինչպես նաև հայերը և Արևելյան ու Կենտրոնական Ասիայի ժողովուրդները՝ խիոնգնուները/հուննուները, հայտնի է, որ հագել են տաբատներ[13][14]: Այս վաղ շրջանում երկու էլ սեռերը հագել են տաբատներ[15]:

Վաղ շրջանի բարեփոխումներ

խմբագրել
 
Մերի Էդվարդս Ուոլքեր, 1870թ․,մի քանի անգամ ձերբակալվել է տղամարդու հագուստ կրելու համար

1851 թվականին կանանց իրավունքների պաշտպանության ջատագով Էլիզաբեթ Սմիթ Միլլերը Ամելիա Բլումերին ներկայացրել է հագուստի մի տեսակ, որը սկզբում հայտնի էր որպես «Թուրքական հագուստ» և բաղկացած էր ծունկ հասնող փեշով[16]: Բլումերը այս հագուստը և դրա պատրաստման հրահանգները տարածել է «Լիլի» թերթում, որը նվիրված էր «Կանանց ազատմանը անարդարությունից, նախապաշարմունքից և անխղճությունից»:Հագուստի այս տեսակը կոչվել է բլումեր[17]: Էլիզաբեթ Քեյդի Սթենթոնը, Սյուզան Բ. Էնթոնին և Լյուսի Սթոունը՝ կանանց իրավունքների պաշտպանության այլ ջատագովներ, նույնպես ընդունել են հագուստի այս ոճը 1850-ական թվականներին՝ անվանելով այն «ազատության հագուստ»[18]:

Միաժամանակ, որոշ կին աշխատողներ, մասնավորապես փայտածուխի հանքերում աշխատող կանայք Վիգանի շրջանում, սկսել են կրել տաբատներ կարճ փեշի տակ՝ որպես իրենց համազգեստի գործնական բաղադրիչ: Սա գրավել է հասարակության ուշադրությունը, և տարբեր լուսանկարիչներ 19-րդ դարի կեսից մինչև վերջ ստեղծել են կանանց այս անսովոր հագուստի արձանագրությունները:

Հագուստի բարեփոխումները հրապարակայնորեն պաշտպանել է նաև աբոլիցիոնիստ և Քաղաքացիական պատերազմի վիրաբույժ Մերի Էդվարդս Ուոլքերը: Ուոլքերը, որը բլումեր էր հագնում ռազմական հիվանդանոցում աշխատելիս, 1871 թվականին գրել է, որ կանանց հագուստը պետք է «պաշտպանի անձը և թույլ տա շարժման և արյան շրջանառության ազատություն, և ոչ թե դարձնի կրողին ստրուկ»: Ուոլքերը բացահայտ հագել է տղամարդու տաբատներ, և նրան մի քանի անգամ ձերբակալել են տղամարդու հագուստ կրելու համար[19]: Նրա առաջին ձերբակալությունը տեղի է ունեցել 1866 թվականին Նյու Յորքում, իսկ վերջինը՝ 1913 թվականին Չիկագոյում 80 տարեկան հասակում[5]: Ֆրանսիացի գործարար Մարի Սուիզ Պանտալոնը Կալիֆորնիայում երեք անգամ ձերբակալվել և դատապարտվել է տաբատներ կրելու համար, իսկ այնուհետև դիմել է կառավարություն տաբատներ կրելու թույլտվություն ստանալու համար[20]։

Փոփոխվող նորմեր

խմբագրել

20-րդ դար

խմբագրել
 
1897թվական. Բրիտանական գովազդ, որը ցույց է տալիս կին հեծանվորդների բլումերները

Միացյալ Նահանգներ և Եվրոպա

խմբագրել
1890-ականներ–1914 թվականներ
խմբագրել

Ըստ Վալերի Ստիլի, 19-րդ դարի վերջում փարիզուհիները ավելի հաճախ էին կրում բլումերներ, քան անգլիացի և ամերիկացի կանայք, հավանաբար այն պատճառով, որ Ֆրանսիայում բլումերները ներկայացվում էին որպես նորաձև իրեր և ոչ թե կիսաֆեմինիստական գաղափարախոսական առարկաներ, որը նորաձևության մասնագետները ընդհանրապես չէին սիրում[21]: Սակայն 1895 թվականին արդեն շատ միջին դասի ամերիկացի աղջիկներ հեծանիվով էին երթևեկում և չնայած հասարակության դիմադրությանը բլումերներ էին կրում՝ իրենց անվանելով «Նոր կանայք»: Միևնույն ժամանակ, այս վաղ շրջանի կանացի տաբատները տարբերակվեցին՝ ըստ իրենց օգտագործման՝ մարմնամարզության, լողալու, հեծանվավազքի կամ հմայք հաղորդելու համար[21]:

 
Կանայք Շամբերիում, Վալե կանտոն, Շվեյցարիա 1912 թվական

1890-ականներին ներկայացվել է բլումերների թարմացված տարբերակը, քանի որ կանանց հեծանվավազքը դարձել էր նորաձև[22][23]: Դարի սկզբին, երբ թենիսը, հեծանվավազքը և ձիավարությունը ավելի հայտնի դարձան, կանայք սկսեցին կրել տաբատներ կամ կիսատաբատներ՝ այս գործողություններում հարմարավետություն և ազատ շարժում ապահովելու համար, և որոշ օրենքներ թույլ տվեցին կանանց այս գործունեության ընթացքում կրել տաբատներ[1]:

Ժանն Մարգեն-Լակրուան 1910 թվականին ներկայացրել է լայն տաբատներ կանանց համար, իսկ Պոլ Պուարեն առաջինն է հանդես եկել այդ տաբատներով[24]:

1914–1920 թվականներ
խմբագրել
 
Կին աշխատողները տաբատներով, 1918 թվական

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ (1914–1918) շատ կանայք Ֆրանսիայում, Մեծ Բրիտանիայում և Միացյալ Նահանգներում աշխատել են գործարաններում, հատկապես ռազմամթերքի գործարաններում, որպեսզի օգնեն պատերազմում, կամ փոխարինեն տղամարդկանց հասարակական ծառայության ոլորտներում, ինչպիսիք էին հասարակական տրանսպորտը: Քանի որ շատ տղամարդիկ ուղարկվում էին առաջնագիծ կռվելու, նրանց կանայք հաճախ սկսում էին գործարաններում կրել նրանց տաբատները կամ աշխատանքային հագուստները՝ ավելի անվտանգություն և հարմարավետություն ապահովելու համար: Ժամանակի ընթացքում կին աշխատողների գործնական կարիքներին հարմարեցված հատուկ հագուստներ են մշակվել այլ կանանց կողմից[21][25]:

Սակայն, կանանց տաբատներ կրելու համար ձերբակալությունները չէին դադարել: Օրինակ 1919 թվականին Լուիսա Կապետիլյոն դարձավ Պուերտո Ռիկոյում առաջին կինը, որը տաբատներ էր հագնում: Կապետիլյոյին բանտարկեցին, չնայած դատավորը հետագայում չեղարկեց մեղադրանքները[26]:

1920-ական թվականներ
խմբագրել
 
Կիսատաբատներ կրող կանայք, 1924 թվական
 
Դերասանուհի Ջոան Քրոուֆորդը տաբատով, 1927թվական

Պատերազմից հետո՝ մինչև 1920-ականների սկիզբը, ֆրանսիական և ամերիկյան հագուստի արտադրողները կարծես չգիտեին՝ ինչպիսի հագուստներ պատրաստել կանանց համար, քանի որ ոմանք կարծում էին, որ պետք է վերականգնեն նախապատերազմական նորմերը, իսկ մյուսները փնտրում էին նոր ուղիներ և զարգացում: Արտադրամասերը դեռ ավերակների մեջ էին և որոշ գործվածքներ սակավ էին, ինչը ստիպում էր դիզայներներին լինել ավելի հնարամիտ՝ հիմնականում կենտրոնանալով նոր տիպերի և ձևերի կիսաշրջազգեստների և զգեստների վրա[25]: Միևնույն ժամանակ, սակայն, իրենց ամուսինների բացակայությամբ վճարվող աշխատանք անելու արդյունքում կանայք շատ երկրներում հաջողությամբ պայքարեցին քվեարկելու իրավունքի համար՝ ձեռք բերելով ավելի մեծ քաղաքական ուժ և սոցիալական ինքնավարություն: Աթլետիզմն ու սպորտը ավելի շատ ընդունվեցին որպես կանանց համար նախատեսված գործունեություն, որի ընթացքում նրանք կրում էին ավելի հարմարավետ տաբատներ, որոնք այլևս բացահայտորեն չէին կապվում ֆեմինիստական ակտիվիզմի հետ[21][25]:

1920-ականներին և 1930-ականներին կանայք ավելի ու ավելի հաճախ էին կրում տաբատներն արդեն աշխատանքից դուրս[27]:

1930-ական թվականներ
խմբագրել
 
Քեթրին Հեփբըրնը դեռևս 1938 թվականին «Bringing Up Baby» հրապարակման մեջ

Դերասանուհիներ Մառլեն Դիտրիխը և Քեթրին Հեփբըրնը հաճախ լուսանկարվել են տաբատներով 1930-ականներին՝ ցույց տալով, թե ինչպես է ոճը տարածվում աշխատավոր դասից: Դիտրիխը 1932 թվականին «Խաչի նշանը» ֆիլմի պրեմիերայում հանդես է եկել սև տաբատով և գլխարկով[28]:

Էլեոնոր Ռուզվելտը առաջին տիկինն էր, որը պաշտոնական միջոցառման ժամանակ տաբատով է հանդես եկել:

Vogue ամսագիրը 1939 թվականին իր առաջին էջը նվիրել է կանանց տաբատներին[1]:

1939–1945 թվականներ
խմբագրել
 
WASP օդաչուներ՝ (ձախից աջ) Էլոիզ Հաֆինս Բեյլի, Միլի Դեյվիդսոն Դալրիփլ, Էլիզաբեթ ՄաքՔեթան Մագիդ, Կլարա Ջո Մարշ Ստեմբեր, 1943 թվական. Կանանցից երկուսը տաբատ են հագել

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1939–1945) ընթացքում պատմությունը կրկնվել է ավելի մեծ մասշտաբով. ավելի շատ կանայք, քան Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, կտրել են իրենց մազերը և հագել տաբատներ՝ գործարաններում ավելի արդյունավետ աշխատելու համար[25]: 1942–1945 թվականներին ավելի շատ ամերիկացի կանայք են ներգրավվել աշխատաշուկա[25]: Ի տարբերություն նախորդ տասնամյակների, ամերիկյան արտադրողները ոգեշնչման համար չեն օգտագործել փարիզյան կուտյուր դիզայններ, այլ մշակել են իրենց սեփական հագուստի ոճերը՝ պատերազմի ժամանակահատվածի անհրաժեշտությունների սահմաններում: Հասանելի էին միայն բամբակը, բրդի խառնուրդները կամ սինթետիկ նյութերը, օրինակ՝ ռայոնը, մաքուր բուրդը (համազգեստներ, զինվորական վերարկուներ և վերմակներ) և մետաքսն ու նեյլոնը (հիմնականում պարաշյուտների համար) պահվում էին միմիայն ռազմական օգտագործման համար: Ներկեր և զարդարանքներ գրեթե չկային, քանի որ դրանք համարվում էին չափից դուրս ճոխ պատերազմական ժամանակներում, երբ խնայողությունն ու ինքնակարգապահությունն էին կարևորվում[25]: Պատերազմական ծառայության մեջ գտնվող արդյունաբերական աշխատանք կատարող կանայք հագնում էին իրենց ամուսինների տաբատները:

Մեծ Բրիտանիայում նույնպես շատ կանայք աշխատանքի գնում էին իրենց ամուսինների քաղաքացիական հագուստներով, մինչ նրանք ծառայության մեջ էին զինված ուժերում: Դա մասամբ այն պատճառով էր, որ դրանք համարվում էին աշխատանքային հագուստ, մասամբ էլ այն պատճառով, որ կանայք կարող էին իրենց հագուստն այլ նպատակներով օգտագործել: Քանի որ տղամարդկանց հագուստը մաշվում էր և նոր հագուստ էր անհրաժեշտ, 1944 թվականի ամռանը հաղորդվեց, որ կանանց տաբատների վաճառքը հինգ անգամ ավելացել է նախորդ տարվա համեմատ[29]:

1946–1959 թվականներ
խմբագրել

Ի տարբերություն միջպատերազմյան ժամանակաշրջանի՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո կանանց տաբատները ներկայացվել են թե՛ որպես առօրյա հագուստ, թե՛ որպես նորաձևության առարկա[25]: Պատերազմից հետո տաբատները կամ շալվարները դեռևս համարվել են որպես առօրյա հագուստ՝ այգեգործության, ընկերական հավաքույթների և այլ զվարճանքների համար: Այլ զբաղմունքների համար միայն դերասանուհիները ( ինչպիսիք են Մառլեն Դիտրիխը, Քեթրին Հեփբըրնը և Օդրի Հեփբըրնը) կամ այլ նորաձև կանայք (օրինակ՝ Կոկո Շանել) էին կրում դրանք հանրության առջև առօրյա օգտագործման համար[21]: Ընդհանուր առմամբ մինչև 1950-ականների վերջը կանանց մեծամասնությունը վերադարձել են կիսաշրջազգեստներին և զգեստներին՝ որպես ստանդարտ հագուստ աշխատավայրերում[21]: Միայն 1950-ականների վերջին, երբ կապրի տաբատները դարձան նորաձև, սկսեցին նշանակալի փոփոխություններ ի հայտ գալ[21]:

Պենի պետական համալսարանում աղջիկ ուսանողների համար ջինսերը և Բերմուդա կարճ կիսատաբատները ամբողջությամբ արգելված էին մինչև 1954 թվականը, երբ արգելքը հանվեց միայն համալսարանից դուրս անցկացվող միջոցառումների համար[30]:

1960-1970-ական թվականներ
խմբագրել
 
Իվ Սեն Լորեն, Սմոքինգ, 1966 թվական

1960-ականներին Անդրե Կուրեժը ներկայացրել է կանանց համար ջինսեր: Իսկ 1966 թվականին Իվ Սեն Լորենը ներկայացրել է «Le Smoking»-ը, կանանց սմոքինգը, որը նախատեսված էր պաշտոնական միջոցառումների համար:

1969 թվականին Շառլոթ Ռեյդը (R-Ill.) դարձել է ԱՄՆ Կոնգրեսում տաբատներ կրած առաջին կինը[31]:

1972 թվականին Փաթ Նիքսոնը դարձել է ազգային ամսագրում տաբատները մոդելավորած առաջին տիկինը[32]: Սակայն, ավելի վաղ առաջին տիկնանց տեսել են տաբատներ հագած, ներառյալ Լու Հուվերը (լուսանկարված հեծանվային տաբատներով նախագահի հանգստավայր Քեմփ Ռապիդանում) և Ջեքի Քենեդին (լուսանկարված տաբատներով և սվիտրով Քեյփ Քոդում 1960 թվականին և պալացցո տաբատներով Իտալիայում 1962 թվականին)[33]:

1972 թվականին ԱՄՆ-ում ընդունվել են կրթության փոփոխություններ, որոնք ներառում էին սեռի վերաբերյալ հակախտրականության դրույթներ: Սակայն, դա չի փոխել դպրոցական համազգեստի կանոնները[34][35]:

1970-ականներին կանանց համար տաբատները դարձան շատ նորաձև: Ջեյն Ֆոնդան, Դիանա Ռոսը, Քեթրին Հեփբըրնը, Թաթում Օ'Նիլը և Դայան Քիթոնը բոլորը օգնել են տարածել տաբատների կրման մշակույթը՝ բարձրակարգ մրցանակաբաշխությունների ժամանակ հայտնվելով կոստյումներով կամ տաբատներով համադրություներով: Թաթում Օ'Նիլը 10 տարեկանում ստացել է իր Օսկար մրցանակը և այդ արարողության ժամանակ կրել սմոքինգ[28]:

1980-1990-ական թվականներ
խմբագրել

1980-ականներին Պուերտո Ռիկոյում Աննա Իրմա Ռիվերա Լասենին թույլ չեն տվել մտնել դատարան տաբատներով և ստիպել են կիսաշրջազգեստ կրել: Նա դատի է տվել դատավորին և շահել դատը[36]:

1989 թվականին Կալիֆորնիայի նահանգի սենատոր Ռեբեկկա Մորգանը դարձել է առաջին կինը, որն ԱՄՆ նահանգի սենատում տաբատներ է կրել[37]:

Կանանց թույլ չէին տալիս կրել տաբատներ ԱՄՆ Սենատում մինչև 1993 թվականը, թեև կանոնը հազվադեպ էր գործադրվում[38][39]: 1993 թվականին սենատորներ Բարբարա Միկուլսկին և Քերոլ Մոզելի Բրաունը սենատում հագան տաբատներ՝ չհամաձայնելով կանոնի հետ, և իգական սեռի աջակցող անձնակազմը հետևեց նրանց: Այդ տարի կանոնը փոփոխվեց Մարթա Պոուպի կողմից և կանանց թույլատրվեց հագնել տաբատներ[38][39]:

21-րդ դար
խմբագրել

Հիլարի Քլինթոնը առաջին կինն է, որը ԱՄՆ առաջին տիկնոջ պաշտոնական դիմանկարում տաբատ է կրել[40]: Դիմանկարի հեղինակը Սիմմի Նոքսն է[41]:

Միջազգային նորմեր

խմբագրել
 
Կանացի Levi's ջինսե տաբատներ (2023)

2004 թվականից ի վեր Չմշկասահքի միջազգային միությունը կանանց թույլատրել է մրցումների ժամանակ ցանկության դեպքում կիսաշրջազգեստի փոխարեն տաբատ կրել[42]։

Բադմինթոնի Համաշխարհային Ֆեդերացիան և Օկտագոնը մշակել են կանոն, ըստ որի բադմինթոնիստուհիները պետք է հագնեն զգեստներ կամ կիսաշրջազգեստներ «գրավիչ ներկայացում ապահովելու համար»: Այն ներառվել է պաշտոնական կանոնագրքում 2011 թվականին, սակայն հանվել է նախքան այն պետք է ուժի մեջ մտներ 2012 թվականին[43][44]:

2013 թվականին Փարիզում Ֆրանսիայի կանանց իրավունքների նախարար Նաջաթ Վալո-Բելքասեմը պաշտոնապես չեղյալ է հայտարարել այն օրենքը, ըստ որի կանայք պետք է թույլտվություն ստանային քաղաքային իշխանություններից «տղամարդկանց պես հագնվելու» համար[45]: Կանոնակարգն ի սկզբանե նպատակ ուներ թույլ չտալ կանանց կրել պանտալոններ, որոնք տարածված էին փարիզյան ապստամբների շրջանում Ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ[45]:

2013 թվականին Թուրքիայի խորհրդարանը դադարեցրել է կին օրենսդիրների տաբատ կրելու արգելքը[46]:

2014 թվականին Մումբայում հնդկական ընտանեկան դատարանը վճռել է, որ այն ամուսինը, որն արգելում է իր կնոջը քուրտա և ջինսե տաբատ կրել, փոխարենը ստիպում է սարի հագնել, դաժանություն է գործում, և սա հիմնավոր փաստ է ամուսնալուծության համար[47]:

1991 թվականից մինչև 2019 թվականը Սուդանում 1991 թվականի Քրեական օրենսգրքի Հուշագրի 152-րդ հոդվածն արգելել է «անպարկեշտ հանդերձանք» կրել հասարակության մեջ: Այն հակասական էր տարբեր պատճառներով, օրինակ՝ այն պատճառով, որ այն օգտագործվում էր հասարակական վայրերում տաբատ կրող կանանց պատժելու համար (40 մտրակի հարված)[48]: Տասներեք կին, այդ թվում՝ լրագրող Լուբնա ալ-Հուսեյնը, 2009 թվականի հուլիսին Խարտումում ձերբակալվել են տաբատ կրելու համար. Կանանցից տասը խոստովանել են իրենց մեղքը և ստացել են մտրակի տասը հարված՝ տուգանվելով յուրաքանչյուրը 250 սուդանական ֆունտ: Լյուբնա ալ-Հուսեյնն ասել է. «Իսլամը չի ասում՝ կինը կարող է տաբատ հագնել, թե ոչ: Ես չեմ վախենում մտրակվելուց, այն ինձ համար ավելի շուտ վիրավորական է, քան ցավոտ»: Նա ի վերջո մեղավոր է ճանաչվել և տուգանվել 200 դոլարին համարժեք գումարով[49]: 2019 թվականի նոյեմբերի 29-ին Քրեական օրենսգրքի 152-րդ հոդվածը (սովորաբար կոչվում է «Հասարակական կարգի մասին օրենք») ուժը կորցրած է ճանաչվել[50][48]: Ըստ «Ոչ կանանց նկատմամբ ճնշումներին» նախաձեռնության առաջնորդ Իհսան Ֆագիրիի՝ միայն 2016 թվականին շուրջ 45000 կին քրեական հետապնդման է ենթարկվել «Հասարակական կարգի մասին» օրենքի համաձայն: Չեղարկումը առաջին կարևոր քայլն էր դեպի աստիճանական իրավական բարեփոխումներ՝ բարելավելու կանանց իրավունքների կարգավիճակը երկրում, ինչպես նախատեսված է Սահմանադրական հռչակագրի (կամ Կանոնադրության) նախագծով:

Աշխատանքային նորմեր

խմբագրել

2010 թվականին KLM-ն սկսել է թույլ տալ իր կին բորտուղեկցորդուհիներին տաբատ կրել։

2012 թվականին Կանադայի թագավորական հեծյալ ոստիկանությունը թույլատրել է կանանց կրել տաբատներ և կոշիկներ իրենց պաշտոնական համազգեստներով[51]:

2015-ին Air India-ն թույլ է տվել իր կին բորտուղեկցորդուհիներին տաբատներ կրել համազգեստի երեք տեսակներից երկուսով. Այնուամենայնիվ, Air India-ի խոսնակը հայտարարել է, որ «համազգեստների օգտագործումը պայմանավորված է ճամփորդության ուղղություններով, այլ ոչ թե ծառայողի հայեցողությամբ»[52]:

Մինչև 2016 թվականը British Airways-ի անձնակազմի որոշ կին անդամներ պարտավոր էին կրել British Airways-ի ստանդարտ համազգեստը, որն ավանդաբար չի ներառում տաբատներ[53]:

2019 թվականին Virgin Atlantic-ը սկսեց թույլ տալ իր կին բորտուղեկցորդուհիներին տաբատ կրել[54]։

2020 թվականին Aer Lingus-ը և Japan Airlines-ը սկսեցին իրենց կին բորտուղեկցորդուհիներին թույլ տալ տաբատ կրել[55]։

Դպրոցական նորմեր

խմբագրել
 
Տաբատ կրող աշակերտուհիներ Նեպալում

Մեծ Բրիտանիայի դպրոցների մեծամասնությունում աղջիկներին թույլատրվում է կրել տաբատներ, սակայն շատ աղջիկներ դեռ հագնում են կիսաշրջազգեստներ նախնական և միջնակարգ դպրոցներում, նույնիսկ երբ տաբատների ընտրություն կա: 20-րդ դարի վերջում և 21-րդ դարի սկզբում բազմաթիվ դպրոցներ սկսել են փոխել իրենց համազգեստի կանոնները՝ թույլ տալով աղջիկներին կրել տաբատներ[56][57]: 1998 թվականին հայտարարվել է, որ Չելթենհեմի օրիորդաց քոլեջի վեցերորդ դասարանի աղջիկներին թույլատրվելու է առաջին անգամ կրել տաբատներ: 1999 թվականի հունիսին համալսարանի պրոֆեսոր Քլեր Հեյլը դատական հայց է ներկայացրել Ուիքհամ դպրոցի դեմ, երբ նրանք հրաժարվել են թույլ տալ իր դստերը, Ջո Հեյլին, տաբատներ կրել[58]: Դատական պայքարից խուսափելու նպատակով, դպրոցը հայտարարել է, որ աղջիկներին թույլատրելու է տաբատներ կրել[59]:

2022 թվականի հունիսին Միացյալ Նահանգների Չորրորդ շրջանի վերաքննիչ դատարանը վճիռ է կայացրել Հյուսիսային Կարոլինայի Չարթեր Դեյ դպրոցի դեմ, որը ստիպում էր աղջիկներին կիսաշրջազգեստներ կրել: Դատարանի կարծիքով պահանջը սահմանադրությանը հակասող էր[60]: 2022 թվականի սեպտեմբերին դպրոցը բողոքարկել է ԱՄՆ Գերագույն դատարանին[61][62]: 2023 թվականի հունվարի 9-ին Գերագույն դատարանը ԱՄՆ Գլխավոր դատախազ Էլիզաբեթ Պրելովարի միջնորդությամբ խնդրել է ԱՄՆ կառավարությանը որոշել՝ արդյոք պետք է ընթացք տան գործին[63]: Տասը հանրապետական նահանգների գլխավոր դատախազները, Քեն Փաքստոնի գլխավորությամբ Տեխասից աջակցել են դպրոցին: Այնուամենայնիվ, Գերագույն դատարանը հրաժարվել է ընթացք տալ գործին[64][65]: Դպրոցական համազգեստի կանոնը փոխվել է՝ թույլ տալով աղջիկներին կրել տաբատներ[66]:

 
Շալվար Կամիզը որպես դպրոցական համազգեստ Պակիստանում

Շարունակվող արգելքներ

խմբագրել

Կրոն

խմբագրել
 
Հութերիտները՝ անաբապտիստական ​​քրիստոնեական դավանանքի հետևորդ կանայք հագնում են երկար զգեստներ կամ կիսաշրջազգեստներ, ինչպես նաև կրում են գլխի ծածկոցներ։

Հիմնական կրոններում, ինչպիսիք են իսլամը, հուդայականությունը և քրիստոնեությունը, կան մի շարք ուղղություններ, որոնք ցանկանում են ընդգծել սեռերի տարբերությունը՝պահանջելով, որ բոլոր կանայք և երիտասարդ աղջիկները երկար զգեստ կամ կիսաշրջազգեստ կրեն[11][10][67]:

Ուղղափառ հուդայականության մեջ կանանց կողմից տաբատ կրելը, որը նրանք համարում են տղամարդու հագուստ, Աստվածաշնչում արգելված է Լո Սիլբաշի արգելքի համաձայն («Կինը չպետք է հագնի այն, ինչ վերաբերում է տղամարդուն», Բ Օրինաց 22:5: ): Որպես այդպիսին, ուղղափառ հրեա կանայք կրում են գլխի ծածկոցներ, ինչպես նաև զգեստներ, որոնց թևքերը ծածկում են արմունկները:

Քրիստոնյաների մեջ պահպանողական մենոնիտները և հին կարգի մենոնիտները պահանջում են ոտքերի մեծ մասը ծածկող երկար կիսաշրջազգեստներ կամ զգեստներ, ինչպես նաև գլխաշորեր կրել[9]: Նրանք նաև հագնում են զգեստներ և կիսաշրջազգեստներ, քանի որ կարծում են, որ տղամարդիկ և կանայք պետք է տարբերվեն միմյանցից՝ մեջբերելով Երկրորդ Օրինաց 22.5-ը. «ովքեր այդպես են վարվում, պիղծ են քո Տեր Աստծո համար»:

Պահպանողական սրբության շարժման մեթոդիստ քրիստոնյաները կարծում են, որ կանանց կողմից տաբատ կրելու ժամանակակից ժողովրդական պրակտիկան մթագնում է տղամարդկանց և կանանց միջև տարբերությունը: Մուսուլմանները կարծում են, որ կանայք չպետք է հագնեն տաբատներ, քանի որ դրանք բացահայտում են ոտքերի ուրվագիծը, որը պետք է թաքնված լինի համեստությունը պահպանելու նպատակով[11][68]:

Որոշ Քվակեր քրիստոնեական խմբեր պարտադրում են հասարակ հագուստը, և կանայք կրում են արմունկները ծածկող զգեստներ կամ կիսաշրջազգեստներ, որոնց երկարությունը հասնում է սրունքի կեսին[69]:

Բազմաթիվ ավանդական կաթոլիկ քրիստոնեական շրջանակներում, տաբատների կրումը խրախուսված չէ, հատկապես եկեղեցի հաճախելիս[70]: Հռոմի Սրբազան խորհրդի Կոնգրեգացիան, Պիոս XI Պապի ղեկավարության ներքո, 1956 թվականին կանանց հագուստի վերաբերյալ հրահանգներ է տվել. «Զգեստը չի կարող համարվել համեստ, եթե երկու մատի լայնությամբ կոկորդի փոսից ներքև է, չի ծածկում թևերը առնվազն մինչև արմունկները և հազիվ հասնում է ծնկներից մի փոքր ներքև: Բացի այդ, թափանցիկ նյութերից պատրաստված զգեստները անպարկեշտ են»[71]: Սուրբ Թովմաս Աքվինացին, եկեղեցու գլխավոր աստվածաբանը, նույնպես ուսուցանել է, որ «արտաքին հագուստը պետք է համահունչ լինի անձի կարգավիճակի հետ, ըստ ընդհանուր սովորության: Այսպիսով, ինքնին մեղք է, եթե կինը կրում է տղամարդու հագուստ, կամ հակառակը; և դա բացահայտորեն արգելված է օրենքով (Երկրորդ Օրենք 22)...»[72]:

Պենտեկոստալ քրիստոնյա կանայք սովորաբար կրում են երկար կիսաշրջազգեստներ՝ հիմք ընդունելով Հին Կտակարանի այն պատվիրանը, ըստ որի կանայք չպետք է կրեն տղամարդկանց հագուստ. սա պարտադիր է Սրբության Պենտեկոստալ եկեղեցիներում, ինչպես նաև Միասնության Պենտեկոստալ եկեղեցիներում[73]:

Բազմաթիվ Անկախ հիմնադրյալ բապտիստական եկեղեցիներ, քոլեջներ և համալսարաններ արգելում են կանանց կրել տաբատներ: Օրինակ, Պենսակոլա քրիստոնեական քոլեջում, իգական սեռի ուսանողներին թույլատրվում է կրել տաբատներ կամ շորտեր միայն «զվարճանքի նպատակով»: Նրանք նաև պարտավոր են կրել կիսաշրջազգեստներ կամ զգեստներ աշխատանքային օրերին մինչև 17:00[74]:

2012 և 2013 թվականներին որոշ Մորմոն կանայք մասնակցել են «Կրեք տաբատներ եկեղեցում» օրվան, որի ընթացքում նրանք եկեղեցի են գնացել տաբատներով, որպեսզի խրախուսեն գենդերային հավասարությունը Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցում[75][76]: 2012 թվականին այս միջոցառմանը մասնակցել է ավելի քան հազար կին[76]: 2017 թվականին եկեղեցին հայտարարել է, որ իր իգական սեռի աշխատակիցները աշխատավայրում կարող են կրել տաբատներ: 2018 թվականին եկեղեցին հայտարարել է, որ իրենց կին միսիոներները կարող են կրել տաբատներ, եթե ցանկանում են, բացառությամբ տաճար հաճախելիս և կիրակնօրյա ծառայությունների, մկրտության ծառայությունների, միսիոներական առաջնորդության համաժողովների ժամանակ[77]:

Պար

խմբագրել

Պարի շատ տեսակներ պահանջում են, որ կանայք կրեն կիսաշրջազգեստ կամ զգեստ: Օրինակ՝շոտլանդական լեռնաշխարհի պարերում կանայք չեն հագնում տաբատներ, փոխարենը հագնում են կիսաշրջազգեստ կամ զգեստ, ներառյալ Aboyne-ի զգեստը (ազգային պարերի համար) կամ կիլտի վրա հիմնված հանդերձանք բարձր լեռնային պարերի համար:

Գրպաններ

խմբագրել

Պատմականորեն «գրպան» տերմինը վերաբերել է գոտու շուրջ եղած պարկին, որը կանայք կրում էին 17-19-րդ դարերում, և հիշատակվել է Լյուսի Լոքեթի երգում[78]։ Այդ գրպաններում կանայք կրել են իրենց առօրյայում անհրաժեշտ իրերը, օրինակ՝ մկրատներ, ասեղներ և բանալիներ[79]։

Ավելի ժամանակակից հագուստում, երբ տղամարդկանց հագուստները սովորաբար ունեն գրպաններ, կանանց հագուստները հաճախ չունեն կամ էլ ունեն այսպես կոչված Պոտեմկինի գրպաններ՝ կեղծ բլոկով կարած[80]։ 1954 թվականին ֆրանսիացի մոդելավորող Քրիստիան Դիորը ասել է. «Տղամարդիկ ունեն գրպաններ՝ իրերը պահելու, կանայք՝ զարդարվելու համար»[81]: Եթե գրպաններ կան, դրանք հաճախ ավելի փոքր են, քան տղամարդկանց հագուստի գրպանները[80]։ 2000-ականների սկզբին արտադրողները մրցակցում էին հնարավոր ամենափոքր բջջային հեռախոսները ստեղծելու համար, սակայն 2007 թվականին iPhone-ի ստեղծումով սկսեց սմարթֆոնների դարաշրջանը, որը ավելի մեծ ուշադրություն էր դարձնում մեծ ինտերակտիվ էկրաններին[82]։ 2019 թվականին միջին սմարթֆոնը մեծացավ մինչև 5.5 դյույմ (մոտ 14 սանտիմետր) էկրանով[82], իսկ 2018 թվականին The Pudding-ի լրագրողները հայտնաբերեցին, որ կանանց առջևի գրպանների կեսից պակասը կարող էին տեղավորել բարակ դրամապանակ, էլ չասած ձեռքի հեռախոսն ու բանալիները[80][81]։ «Միջին հաշվով, կանանց ջինսերի գրպանները 48% կարճ են և 6.5% նեղ, քան տղամարդկանց գրպանները»[81]:

Կարոլին Կրիադո Պերեսը (2019) քննադատել է Apple-ին և այլ արտադրողներին, որ հեռախոսների ավելի մեծ չափերի զարգացումով հաշվի չի առել կանանց տաբատների գրպանների, նրանց ձեռքերի ավելի փոքր միջին չափերը՝ համեմատած տղամարդկանց հետ (հետևաբար դժվարացնելով մեծ հեռախոսները պարզապես ձեռքով պահելը), ինչպես նաև այն փաստը, որ կանայք ավելի շատ են ունենում iPhone-ներ, քան տղամարդիկ[83]։ Չնայած շատ կանայք սիրում են հեռախոսներ և այլ իրեր կրել պայուսակների մեջ, այլ ոչ թե գրպաններում, ինչպես անում են տղամարդիկ, «կանանց պայուսակներ կրելու հիմնական պատճառներից մեկն այն է, որ մեր հագուստները չունեն բավարար գրպաններ»[84]: Մեկ այլ խնդիր է նաև այն, որ բազմաթիվ բջջային հավելվածներ նախագծված են ենթադրելով, որ «ձեր հեռախոսը միշտ ձեր ձեռքին կամ գրպանում կլինի, այլ ոչ թե ձեր պայուսակի մեջ կամ ձեր գրասենյակի սեղանին»[84]: Այդպիսի հավելվածի դասական օրինակ է քայլերի հաշվիչը (որը հաշվում է, թե քանի քայլ է կատարել հեռախոսի օգտագործողը օրվա ընթացքում քայլելիս), իսկ կանանց տաբատները հաճախ չունեն բավականաչափ մեծ գրպաններ՝ այդ հեռախոսը միշտ կրելու համար, որպեսզի հավելվածը ճշգրիտ կերպով արձանագրի քայլերի թիվը[85]։

Տաբատներ և սեռական բռնություն

խմբագրել

1992 թվականին Հռոմում 45-ամյա վարորդական հրահանգիչին մեղադրել են 18-ամյա ուսանողուհուն բռնաբարելու մեջ։ Թեև նա ի սկզբանե դատապարտված էր, սակայն որոշումը չեղարկվել է Գերագույն վճռաբեկ դատարանի կողմից: Դատարանի պնդմամբ՝ «քանի որ տուժողը կրում էր շատ կիպ ջինսե տաբատ, նա ամենայն հավանականությամբ օգնել է հանել դրանք... իսկ նման պարագայում արդեն ոչ թե բռնաբարություն է, այլ համաձայնությամբ սեքս»: Որոշման մեջ ասվել է, որ «փորձով ապացուցված փաստ է այն, որ գրեթե անհնար է հանել կիպ ջինսերը նույնիսկ մասամբ առանց դրանք կրող անձի ակտիվ օժանդակության»[86]: Որոշման հաջորդ օրը Իտալիայի խորհրդարանում կանայք բողոքի ակցիա են անցկացրել՝ կրելով ջինսե տաբատներ և «Ջինս՝ բռնաբարության համար ալիբի» գրությամբ պաստառներ։ Ի նշան աջակցության՝ Կալիֆորնիայի Սենատն ու ասամբլեան հետևել են այդ օրինակին։ Պատրիսիա Գիգգանը՝ Լոս Անջելեսի կանանց դեմ հարձակումների հանձնաժողովի գործադիր տնօրենը Դենիմի օրը դարձրեց ամենամյա միջոցառում: Այս օրը՝ ապրիլի 22-ին, ջինս հագնելը դարձել է բողոքի միջազգային խորհրդանիշ։ 2008-ին Գերագույն վճռաբեկ դատարանը չեղյալ է հայտարարել վճիռը, ուստի բռնաբարության մեղադրանքի համար այլևս չկա «ջինսե» պաշտպանություն[87]:

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Steinmetz, Katy. «From Horse People to Hillary Clinton: A History of Women Wearing Pants». Time. Վերցված է March 13, 2018-ին.
  2. ↑ Mattingly, Carol (2002). Appropriate[ing] Dress: Women's Rhetorical Style in Nineteenth-Century America. SIU Press. ISBN 9780809324286.
  3. ↑ Adlington, Lucy (2015). Stitches in Time: The Story of the Clothes We Wear. Random House. էջեր 147–148. ISBN 9781473505094. Վերցված է 17 November 2020-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Arresting Dress: Duke University Press». Duke University Press. Վերցված է March 13, 2018-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Fashion Crimes: The Rabbit Hole of Criminalized Cross-Dressing in US History: Mallory Drover '19 at Boston MFA». Antioch Engaged. Վերցված է March 13, 2018-ին.
  6. ↑ Fay, Joseph (1874). Digest of the Laws of the State of New York: Comprising the Revised Statutes and Statutes of General Interest in Force on January 1, 1874, Volume 1. James Cockcroft. էջ 116.
  7. ↑ «Emma Snodgrass, Arrested for Wearing Pants». New England Historical Society. 30 December 2013. Վերցված է March 13, 2018-ին.
  8. ↑ «Iron County Register (Ironton, Iron County, Mo.) 1867-1965». Library of Congress: Chronicling America: Historical American Newspapers. 9 March 1882. Վերցված է March 13, 2018-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 Joseph, Brian D. (1999). Historical Linguistics. Ohio State University. էջ 255.
  10. ↑ 10,0 10,1 Tindle, Hannah (17 June 2020). «Understanding the dress codes of Orthodox Jewish women and their diverse interpretations» (անգլերեն). CNN. Վերցված է 10 November 2020-ին. «This usually means the following for Orthodox women: trousers are not worn, and skirts and dresses must fall below the knee, including when sitting; arms are covered to the elbow, and necklines are high-cut.»
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 O'Brien, Glen (17 April 2018). Wesleyan-Holiness Churches in Australia: Hallelujah under the Southern Cross (անգլերեն). Routledge. ISBN 978-1-351-18921-7.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Encarta Winkler Prins Encyclopaedia (1993–2002) s.v. "kostuum §1. Oudheid". Microsoft Corporation/Het Spectrum.
  13. ↑ Payne, Blanche. History of Costume. Harper & Row, 1965. pp. 49–51
  14. ↑ Sekunda, Nicholas. The Persian Army 560–330 BC. Արխիվացված է օրիգինալից 29 April 2011-ին. Վերցված է 21 January 2010-ին.
  15. ↑ Lever, James (1995, 2010). Costume and Fashion: A Concise History. Thames and Hudson. p. 15.
  16. ↑ «Elizabeth Smith Miller - Women's Rights National Historical Park (U.S. National Park Service)». Nps.gov. Վերցված է 2018-12-23-ին.
  17. ↑ «Amelia Bloomer - Women's Rights National Historical Park (U.S. National Park Service)». Nps.gov. Վերցված է 2018-12-23-ին.
  18. ↑ Kesselman, Amy (1991). «The "Freedom Suit": Feminism and Dress Reform in the United States, 1848-1875». Gender and Society. 5 (4): 495–510. doi:10.1177/089124391005004004. ISSN 0891-2432. JSTOR 190097. S2CID 143461978.
  19. ↑ Walker, Mary Edwards (1871). Hit. The American News Company. էջ 58.
  20. ↑ Jeudy, Jean-Marie (2007). Femmes et Rebelles. Dissenters. էջ 109-117.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 Smith, Stephanie A. (2001). «Antebellum politics and women's writing». The Cambridge Companion to Nineteenth-Century American Women's Writing. Cambridge: Cambridge University Press. էջ 72. ISBN 9780521669757. Վերցված է 21 November 2020-ին.
  22. ↑ «"Bicycle Costumes for Women" page 48 of The Journal (New York [N.Y.]), May 10, 1896, (BICYCLE EDITION)». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. 1986-05-10. Վերցված է 2023-01-23-ին. «The bicycle frock, like all other appendages of human necessity, had to go through a period of evolution.»
  23. ↑ «Image 37 of The journal (New York [N.Y.]), June 28, 1896». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Վերցված է 2023-01-23-ին. «Bloomers All Right in New York Hotels»
  24. ↑ Milford-Cottam, Daniel (2014). Edwardian fashion. Shire Books. էջ 55. ISBN 9780747814047.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 25,6 Hill, Daniel Delis (2002). Advertising to the American Woman, 1900-1999. Columbus, Ohio: Ohio State University Press. էջեր 137–138. ISBN 9780814208908. Վերցված է 21 November 2020-ին.
  26. ↑ «Luisa Capetillo Perone». Արխիվացված է օրիգինալից 7 September 2008-ին.
  27. ↑ Lee, Yhe-Young (2003). «DSpace Angular Universal». doi:10.31274/rtd-180813-18. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  28. ↑ 28,0 28,1 Finamore, Michelle (27 February 2017). «The Audacity of Pants». Los Angeles Archivists Collective. Վերցված է March 14, 2018-ին.
  29. ↑ L.W.N. Smith. Clothes Rationing in World War 2 Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
  30. ↑ Bezilla, Michael (15 September 2016). «Expansion and Its Consequences». PSU.edu. Վերցված է 3 October 2020-ին.
  31. ↑ Reliable, The (2011-12-21). «Update: First woman to wear pants on House floor, Rep. Charlotte Reid - The Reliable Source». The Washington Post. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  32. ↑ «The First Lady a Nation Never Knew: Pat Nixon in Private Taped Phone Calls & 100 Pictures on Her Centennial». Carl Anthony Online. March 16, 2012. Վերցված է March 15, 2018-ին.
  33. ↑ Anthony, Carl. «First Ladies Wearing Pants». Վերցված է March 14, 2018-ին.
  34. ↑ Gupta, Meghanlata (June 26, 2023). «Supreme Court declines case challenging school's skirts-only dress code for girls». NPR. Վերցված է December 5, 2023-ին.
  35. ↑ Pendharkar, Eesha (2022-12-27). «School Dress Code Debates, Explained». Education Week (անգլերեն). ISSN 0277-4232. Վերցված է 2023-12-05-ին.
  36. ↑ «Mujer de intersecciones» (իսպաներեն). Guaynabo, Puerto Rico: El Nuevo Día. 27 May 2012. Վերցված է 19 February 2016-ին.
  37. ↑ «Lodi News-Sentinel - Google News Archive Search». news.google.com.
  38. ↑ 38,0 38,1 Givhan, Robin (January 21, 2004). «Moseley Braun: Lady in red». Articles.chicagotribune.com. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  39. ↑ 39,0 39,1 Cooper, Kent (2005-06-09). «The Long and Short of Capitol Style : Roll Call Special Features 50th Anniversary». Rollcall.com. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  40. ↑ Fores, Betsi (2013-06-19). «Flashback: Top 7 Hillary Rodham Clinton pant suits | Rare». Rare.us. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  41. ↑ Valentine, Victoria (2016-07-28). «First Woman President?: A Portrait of American History by Simmie Knox». Culture Type (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-01-12-ին.
  42. ↑ «Error 404 File Not Found | Doteasy». templates.doteasy.com.
  43. ↑ «In Badminton, Pants Are Back». HuffPost. 31 May 2011.
  44. ↑ «Badminton shelves rule requiring women wear skirts». NBC News. 4 June 2012.
  45. ↑ 45,0 45,1 «It Is Now Legal for Women to Wear Pants in Paris». Time. 4 February 2013.
  46. ↑ «Turkey lifts ban on trousers for women MPs in parliament - Yahoo News». News.yahoo.com. 2013-11-14. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  47. ↑ PTI (2014-06-28). «Wife's jeans ban is grounds for divorce, India court rules». GulfNews.com. Վերցված է 2015-10-28-ին.
  48. ↑ 48,0 48,1 Ahmed, Kaamil (16 July 2020). «'Thank you, our glorious revolution': activists react as Sudan ditches Islamist laws». The Guardian. Վերցված է 17 July 2020-ին.
  49. ↑ Gettleman, Jeffrey; Arafat, Waleed (8 September 2009). «Sudan Court Fines Woman for Wearing Trousers». The New York Times.
  50. ↑ Copnall, James (29 November 2019). «Sudan crisis: Women praise end of strict public order law». BBC News. Վերցված է 20 July 2020-ին.
  51. ↑ Moore, Dene (2012-08-16). «Female Mounties earn right to wear pants and boots with all formal uniforms». Vancouversun.com. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  52. ↑ Balachandran, Manu (15 April 2015). «End of an era: Air India flight attendants can now wear trousers». Quartz.
  53. ↑ «Because It Is 2016, British Airways Finally Agrees Female Employees May Wear Pants To Work». ThinkProgress.
  54. ↑ Yeginsu, Ceylan (5 March 2019). «Virgin Atlantic Won't Make Female Flight Attendants Wear Makeup or Skirts Anymore - The New York Times». The New York Times. Վերցված է 2019-03-07-ին.
  55. ↑ «Aer Lingus's new uniforms raise questions on who is wearing the trousers». The Irish Times.
  56. ↑ Rebecca Smithers Education Correspondent (2000-02-24). «Girl wins battle to wear trousers to school | Education». The Guardian. Վերցված է 2014-07-30-ին.
  57. ↑ «BBC News | EDUCATION | Schoolgirl wins right to wear trousers». news.bbc.co.uk.
  58. ↑ «EDUCATION | Court action over school trousers ban». BBC News. 1999-12-13. Վերցված է 2010-08-13-ին.
  59. ↑ Judd, Judith (2000-02-24). «Girl triumphs in fight to wear trousers at school - Education News, Education». The Independent. London. Վերցված է 2010-08-13-ին.(չաշխատող հղում)
  60. ↑ Raymond, Nate (15 June 2022). «North Carolina charter school's skirt requirement for girls unconstitutional, court rules». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2 February 2023-ին.
  61. ↑ «Docket- CHARTER DAY SCHOOL, INC., ET AL. V. PELTIER, BONNIE, ET AL». www.supremecourt.gov. Supreme Court of the United States. Վերցված է 3 February 2023-ին.
  62. ↑ Frankel, Alison (13 September 2022). «Skirts-only charter school seeks Supreme Court review in latest SCOTUS culture war». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2 February 2023-ին.
  63. ↑ «Order List» (PDF). www.supremecourt.gov. Supreme Court of the United States. Վերցված է 3 February 2023-ին. «22-238 CHARTER DAY SCHOOL, INC., ET AL. V. PELTIER, BONNIE, ET AL. The Solicitor General is invited to file briefs in these cases expressing the views of the United States.»
  64. ↑ «Brief amici curiae of Texas, et al. filed» (PDF). www.supremecourt.gov. Supreme Court of the United States. Վերցված է 3 February 2023-ին.
  65. ↑ Raymond, Nate. «Supreme Court seeks U.S. government view on charter school's skirt requirement». NASDAQ Reuters. Վերցված է 2 February 2023-ին.
  66. ↑ https://apnews.com/article/supreme-court-skirts-dress-code-charter-school-73c402c660a126e3f8e86ab676b2b018#:~:text=The%20justices%20declined%20without%20comment,code%20violated%20students'%20constitutional%20rights.
  67. ↑ Aljabri, Zahra (5 August 2016). «Why Some Faith-Based Sports Uniforms Get Banned» (անգլերեն). Refinery29. Վերցված է 10 November 2020-ին. «Muslim, Jewish, and Pentecostal women who adhere to their faiths' requirements of modest dress wear clothing with sleeves, high necklines, and longer hems.»
  68. ↑ Marzel, Shoshana-Rose; Stiebel, Guy D. (18 December 2014). Dress and Ideology: Fashioning Identity from Antiquity to the Present (անգլերեն). Bloomsbury Publishing. էջ 98. ISBN 978-1-4725-5809-1. «A believing Muslim woman will not wear pants (bantalon) for two reasons. Firstly, pants might reflect the contours of limbs that are supposed to remain hidden. Secondly, items of clothing associated with men are off limits, just as men are forbidden to wear women's clothing. According to the Prophet, Allah curses the woman who dresses in clothing meant for men, and the man who wears clothing meant for women.»
  69. ↑ Manual of Faith and Practice of Central Yearly Meeting of Friends (անգլերեն). Central Yearly Meeting of Friends. 2018. էջեր 107–110.
  70. ↑ Chitakure, John (2017). African Traditional Religion Encounters Christianity: The Resilience of a Demonized Religion (անգլերեն). Wipf and Stock Publishers. էջ 212. ISBN 978-1-5326-1854-3. «The Christian churches and the traditional culture agree that people should dress decently in church and at home. Some churches forbid women to wear pants/trousers and mini-dresses to church. Some Roman Catholic parishes demand that all women put on veils before receiving Holy Communion as a sign of reverence.»
  71. ↑ Dilsaver, G. C. (2010). The Three Marks of Manhood: How to Be Priest, Prophet and King of Your Family (անգլերեն). TAN Books. ISBN 978-0-89555-973-9. «Under mandate of Pope Pius XI, the Vatican's Sacred Congregation of the Council (January 12, 1930) issued guidelines to all bishops on the subject of women's dress which was reiterated by the Cardinal Vicar of Pius XII (Imprimatur dated September 24, 1956): "A dress cannot be called decent which is cut deeper than two fingers breadth under the pit of the throat; which does not cover the arms at least to the elbows; and scarcely reaches a bit beyond the knees. Furthermore, dresses of transparent materials are improper."»
  72. ↑ «SUMMA THEOLOGIAE: Modesty in the outward apparel (Secunda Secundae Partis, Q. 169)». www.newadvent.org.
  73. ↑ Miller, Emily McFarlan (9 September 2015). «What's an Apostolic Christian and why is Kim Davis' hair so long?». USA Today (անգլերեն). Վերցված է 6 November 2020-ին.
  74. ↑ «College Standards · Student Responsibilities · Pathway · Pensacola Christian College». www.pcci.edu. Վերցված է 2017-12-20-ին.
  75. ↑ Gryboski, Michael (16 December 2013). «Mormon Women Observe 'Wear Pants to Church' Sunday to Promote Gender Equality». Christian Post.
  76. ↑ 76,0 76,1 Seid, Natalie (14 December 2013). «LDS Women Suit Up For Second 'Wear Pants to Church Day'». Boise Weekly.
  77. ↑ «Female Mormon missionaries given option to wear dress slacks». WSB Radio.
  78. ↑ «Historic New England: Defining the Past. Shaping the Future». Spnea.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2001-06-29-ին. Վերցված է 2009-08-20-ին.
  79. ↑ Weissman, Judith Reiter. (1994). Labors of love : America's textiles and needlework, 1650-1930. Lavitt, Wendy. New York: Wings Books. ISBN 0-517-10136-X. OCLC 29315818.
  80. ↑ 80,0 80,1 80,2 Clark, Pilita (7 November 2022). «Women are big losers in the politics of pockets». Financial Times. Վերցված է 10 November 2022-ին.
  81. ↑ 81,0 81,1 81,2 Diehm, Jan; Thomas, Amber (August 2018). «Women's Pockets are Inferior». The Pudding. Վերցված է 18 October 2023-ին.
  82. ↑ 82,0 82,1 Perez, 2019, էջ 152
  83. ↑ Perez, 2019, էջ 152–153
  84. ↑ 84,0 84,1 Perez, 2019, էջ 153
  85. ↑ Perez, 2019, էջ 170
  86. ↑ Faedi, Benedetta (2009). «Rape, Blue Jeans, and Judicial Developments in Italy». Columbia Journal of European Law. Արխիվացված է օրիգինալից July 24, 2012-ին. Վերցված է April 26, 2011-ին.
  87. ↑ «Italian court reverses 'tight jeans' rape ruling». independent (անգլերեն). Վերցված է 2021-01-23-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Տաբատը_որպես_կանացի_հագուստ&oldid=10053837» էջից