Միխայիլ Աստանգով
Միխայիլ Ֆեոդորովիչ Աստանգով (իսկական ազգանունը՝ Ռուժնիկով, ռուս.՝ Михаил Фёдорович Ружников հոկտեմբերի 21 (նոյեմբերի 3), 1900, Վարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն - ապրիլի 20, 1965, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային և ռուսական կինոյի ու թատրոնի դերասան։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1955 թ.)։ Ստալինյան երեք մրցանակների դափնեկիր (1948 թ., 1950 թ., 1951 թ.)[1][2]։
Միխայիլ Աստանգով | |
---|---|
Ծնվել է | հոկտեմբերի 21 (նոյեմբերի 3), 1900 |
Ծննդավայր | Վարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | ապրիլի 20, 1965 (64 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
Գերեզման | Դոնսկոե գերեզմանատուն |
Կրթություն | Մոսկվայի պետական համալսարան |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Ռուսական կայսրություն |
Մասնագիտություն | դերասան |
Աշխատավայր | Մոսկվայի Վ. Մայակովսկու անվան ակադեմիական թատրոն, Օդեսայի ակադեմիական դրամատիկական թատրոն, Կազանի Վ. Ի. Կաչալովի անվան պետական ակադեմիական ռուսական մեծ դրամատիկական թատրոն, Մոսկվայի Վ. Մայակովսկու անվան ակադեմիական թատրոն, Մոսֆիլմ, Մոսսովետի անվան թատրոն և Վախթանգովի թատրոն |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Կենսագրություն
խմբագրելՄիխայիլ Ռուժնիկովը ծնվել է 1900 թվականի հոկտեմբերի 21-ին (նոյեմբերի 3) Լեհաստանի Վարշավա քաղաքում[3] երկաթգծի աշխատակցի ընտանիքում[4]։
1918 թվականին ավարտել է Մոսկվայի 12-րդ գիմնազիան և ընդունվել Մոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ, որտեղ նրա համակուրսեցիներն էին Ռուբեն Սիմոնովը, Անդրեյ Լոբանովը և Օսիպ Աբդուլովը։ Խաղացել է սիրողական ներկայացումներում։ Ուսանողը պարապել է Փոքր թատրոնի դերասանուհի Ա․ Մատվեևայի թատերական ստուդիայում, դասընթացների հաճախել Ալեքսանդր Գեյրոտի ստուդիայում։
1919-1921 թվականներին եղել է Մոսկվայի Խամովնիկիի խորհրդի պարենամթերքի բաժնի պետը և հաշվետարը։
1920-1922 թվականներին սովորել է Ֆ․ Շալյապինի դրամատիկական ստուդիայում, որը նրա համար դարձել է իսկապես դերասանական դպրոց և առաջին պրոֆեսիոնալ բեմ։ Երիտասարդ դերասանի վրա ավելի շատ ազդեցություն է թողել նրա ուսուցիչը՝ Լեոնիդ Լեոնիդովը։
1922-1923 թվականներին աշխատել է Տպագրության տան թատրոնում, 1923-1925 թվականներին՝ Մոսկվայի Վ․ Կոմիսարժևսկայայի անվան թատրոնում, 1925-1927 և 1930-1941 թվականներին՝ Մոսկվայի հեղափոխության թատրոնում (ներկայում՝ Մոսկվայի Վ․ Մայակովսկու անվան ակադեմիական թատրոն), 1927-1928 թվականներին՝ Օդեսայի ռուսական ակադեմիական դրամատիկական թատրոնում, 1928 թվականին՝ Մոսկվայի Առաջին շարժական թատրոնում, 1928-1929 թվականներին՝ Կազանի ռուսական դրամայի թատրոնում (ներկայումս՝ Կազանի Վ․ Կաչալովի անվան Մեծ դրամատիկական թատրոն), 1929-1930 թվականներին՝ Լենինգրադի ժողովրդական տան թատրոնում, 1941-1943 թվականներին՝ «Մոսֆիլմ» կինոստուդիայում[5], 1943-1945 թվականներին՝ Մոսխորհի անվան թատրոնում։
1945 թվականից՝ Մոսկվայի Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնի դերասան։
Լինելով դերասան-ինտելեկտուալ՝ հրաշալի կերպով տիրապետել է հոգեբանական գրոտեսկի արվեստին․ ձգտել է ստեղծվող կերպարի փիլիսոփայական ըմբռնմանը[2]։ Նրա ստեղծագործական գործունեությանը յուրահատուկ էին խորացված պսիխոլոգիզմը, բեմական կերպարների փիլիսոփայականությունը և սրեցված զգայունությունը[3]։ Հիմնականում մարմնավորել է բացասական կերպարների։
Միխայիլ Աստանգովը մահացել է 1965 թվականի ապրիլի 20-ին Մոսկվայում[3]։ Թաղված է Դոնսկոյ վանքի գերեզմանատանը[6]։
Հիշատակ
խմբագրելՄոսկվայի տանը, որտեղ 1939-1965 թվականներին բնակվել է Աստանգովը (Լենինի պողոտա, տուն 25), 1974 թվականին տեղադրվել է հուշատախտակ[7]։
Ստեղծագործական գործունեություն
խմբագրելԴերերը թատրոնում
խմբագրել- Ֆ․ Շալյապինի անվան դրամատիկական ստուդիա
Տարի | Հեղինակ | Ներկայացում | Դեր |
---|---|---|---|
1920 | Արթուր Շնիցլեր | Կանաչ թութակ | մարկիզ |
Սոֆուս Միխաելիս | Հեղափոխական հարսանիք |
- Մոսկվայի Վ․ Կոմիսարժևսկայայի անվան թատրոն
Տարի | Հեղինակ | Ներկայացում | Դեր |
---|---|---|---|
1925 | Նիկոլայ Գոգոլ | Մեռած հոգիներ | Չիչիկով |
- Հեղափոխության թատրոն
Տարի | Հեղինակ | Ներկայացում | Դեր |
---|---|---|---|
1926 | Բորիս Ռոմաշով | Կրիվորիլսկի վերջը | Լոդիժկին |
1932 | Նիկոլայ Պոգոդին | Իմ ընկեր | Գայ |
1932 | Նատան Զարխի | Ուրախության փողոց | Սպավենտա |
1934 | Վլադիմիր Սոլովյով | Անձնական կյանք | Ստրոև |
1935 | Ուիլյամ Շեքսպիր | Ռոմեո և Ջուլիետ | Ռոմեո |
1937 | Ալեքսանդր Կոռնեյչուկ | Ճշմարտություն | Կերենսի |
1939 | Բորիս Վոյտեխով, | Պավել Գրեկով | Պավել Գրեկով |
1940 | Ալեքսանդր Օստրովսկի | Անօժիտը | Սերգեյ Պարատով |
Ալեքսանդր Կոռնեյչուկ | Նավախմբի վախճանը | Գայդայ | |
Ֆրիդրիխ Շիլլեր | Մարիա Ստյուարտ | Լեյստեր |
- Այլ թատրոններ (1927-1930)
Տարի | Հեղինակ | Ներկայացում | Դեր |
---|---|---|---|
1927 | Գեորգի Վենեցիանով | Ջումա Մաշիդ | |
1928 | Մաքս Ժիժմոր | Բեթհովեն | Բեթհովեն |
Բորիս Լավրենյով | Բեկում | նավաստի Գոդուն | |
Վիկտոր Հյուգո | Փարիզի Աստվածամոր տաճարը | Քվազիմոդո |
- Մոսխորհի անվան թատրոն
Տարի | Հեղինակ | Ներկայացում | Դեր |
---|---|---|---|
1943 | Լեոնիդ Լեոնով | Ներխուժում | Ֆեոդոր Տալանով |
1945 | Անտոն Չեխով | Ճայը | Կոնստանտին Տրեպլև |
- Վախթանգովի անվան թատրոն
Տարի | Հեղինակ | Ներկայացում | Դեր |
---|---|---|---|
1946 | Էդմոն Ռոստան | Սիրանո դե Բերժերակ | Սիրանո դե Բերժերակ |
1946 | Վլադիմիր Սոլովյով | Հաղթանակի ճանապարհը | Արսենի |
1947 | Կոնստանտին Սիմոնով | Ռուսական հարց | Հարրի Սմիթ |
1948 | Իվան Տուրգենև | Նախօրեին | Դմիտրի Ինսարով |
1949 | Նիկոլայ Վիրտա | Դատապարտվածների դավադրությունը | ՄակՀիլլ |
1950 | Կոնստանտին Ֆեդին | Կիրիլ Իզվեկով | Պաստուխով |
1950 | Նիկոլայ Պոգոդին | Միսսուրիական վալս | Գարոտտա |
1953 | Ալեքսեյ Արբուզով | Եվրոպական ժամանակագրություն | Շառլյուս |
1953 | Ալեքսանդր Կրոն | Կուսակցության թեկնածու | Ալեքսեյ Պլոտովշչիկով |
1954 | Գերհարտ Հաուպտման | Արևի մայրամուտից առաջ | Մատիաս Կլաուզեն |
1956 | Ե․ Լյուտովսկի | Արտառոց հերթապահություն | Օսինսկի |
1957 | Իլյա Սելվինսկի | Մեծ Կիրիլ | Կերենսկի |
1958 | Ուիլյամ Շեքսպիր | Համլետ | Համլետ |
1960 | Ալեքսեյ Արբուզով | Տասներկուերորդ ժամը | Կարետնիկով |
1962 | Նիկոլայ Պոգոդին | Սև թռչուններ | Պերվոզվանով |
Ֆիլմագրություն
խմբագրելՏարի | Ֆիլմ | Դեր |
---|---|---|
1933 | Մահվան կոնվեյեր | իշխան Սումբատով |
1933 | Արևը մայր է մտնում արևմուտքում | դրվագ |
1936 | Բանտարկյալները | Կոստյա Կապիտան |
1937 | Մեծ թևեր | ղեկավար ընկեր |
1938 | Օպենհեյմ ընտանիքը | Ֆոգելզանգ |
1939 | Մինինը և Պոժարսկին | Սիգիզմունդ III Վազա |
1940 | Սուվորով | Ալեքսեյ Արակչեև |
1941 | Գարնանային հոսք | Վալերյան Գրուշին |
1941 | Երազանքը | Ստանիսլավ Կոմորովսկի |
1942 | Մարտական կինոհավաքածու № 10 | Իոն Կրիստյա |
1942 | Կոտովսկի | Իշխան Կարակոզեն |
1942 | Շրջկոմի քարտուղար | գնդապետ Մակենաու |
1942 | Մարդասպանները ճանապարհ են դուրս գալիս | Ֆրանց |
1942 | Երիտասարդ Ֆրից | Հիտլեր |
1945 | Տասնհինգամյա կապիտան | Նեգորո |
1947 | Մարիտե | քսյոնձ |
1947 | Միկլուխո Մակլայ | դոկտոր Բրանդլեր |
1947 | Ռուսական հարց | Մակֆերսոն |
1948 | Երրորդ հարված | գեներալ-գնդապետ Էրվին Էնեկե |
1949 | Ստալինգրադի ճակատամարտ | Հիտլեր |
1949 | Նրանք ունեն Հայրենիք | կապիտան Ռոբերտ Սքոթ |
1952 | Մաքսիմկա | կապիտան «Բեթսի» |
1952 | Սադկո | Մագարաջա |
1955 | Իշխանուհի Մերի | դոկտոր Վեռներ |
1955 | Մեքսիկացին | Քելլի |
1955 | Հավերժական գիշերվա գաղտնիքը | Նիկոլայ Մերցալով |
1957 | Ուղղաձիգ աստիճաններ | Պրասկով |
1958 | Մոցարտը և Սալիերին | Սալիերի |
1965 | Ինժեներ Գարինի հիպերբոլոիդը | Ռոլլինգ |
1965 | Գնում եմ դեպի ամպրոպը | Արկադի Գոլիցին |
Հնչյունավորում
խմբագրելՏարի | Անիմացիոն ֆիլմ |
---|---|
1963 | Բաժնետերերը |
Կոչումներ և պարգևներ
խմբագրել- ՌԽՖՍՀ Ժողովրդական արտիստ (օգոստոսի 8, 1950 թ.)
- ԽՍՀՄ Ժողովրդական արտիստ (1955 թ.)
- Առաջին աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1948 թ.)՝ «Ռուսական հարց» ֆիլմում Մակֆերսոնի դերակատարման համար
- Երկրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1950 թ.)՝ Նիկոլայ Վիրտայի «Դատապարտվածների դավադրություն» ներկայացման մեջ ամերիկյան դեսպան ՄակՀիլլի դերակատարման համար
- Երրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1951 թ.)՝ «Նրանք հայրենիք ունեն» ֆիլմում Սքոտի դերակատարման համար
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի 2 շքանշան (1946 թ., 1950 թ.)
- Մեդալ՝ «1939-1945 թվականների Հայրենական Մեծ պատերազմում անձնվեր աշխատանքի համար (1946 թ.)
- Մեդալ՝ «Մոսկվայի 800-ամյակի հիշատակին»
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Русский драматический театр: Энциклопедия / Под общ. ред. М. И. Андреева, Н. Э. Звенигородской, А. В. Мартыновой и др. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2001. — 568 с.: ил. ISBN 5-85270-167-X
- ↑ 2,0 2,1 Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. Т. 2. Анкилоз — Банка. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 2. Ангола — Барзас. 1970. 632 стр., илл.: 47 л. илл. и карт.
- ↑ Театральная энциклопедия. Гл. ред. С. С. Мокульский. Т. 1 — М.: Советская энциклопедия, 1961, 1214 стб. с илл., 12 л. илл.
- ↑ Астангов Михаил Фёдорович - Киносозвездие - авторский проект Сергея Николаева
- ↑ «Донское кладбище». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 18-ին.
- ↑ Песков О. В. Мемориальные доски Москвы. — М.: Московские учебники, 2009. — 336 с.
Գրականություն
խմբագրել- Актёры советского кино выпуск 5, М. Искусство, 1969.
- КИНО: Энциклопедический словарь, М. Советская энциклопедия, 1987, с.31.
Արտաքին հղումներ
խմբագրելՎիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միխայիլ Աստանգով» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 574)։ |