Մատաղիս, գյուղ Արցախի ՀանրապետությանՄարտակերտի շրջանում` շրջկենտրոնից 30 կմ հյուսիս-արևմուտք` Թարթառ գետի ձախ ափին՝ 400-500 մետր բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 2353 հեկտար։ Ունի միջնակարգ դպրոց։ 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմում Ադրբեջանը հարձակվել էր Մատաղիսի վրա` գրավման փորձի նախաձեռնությամբ, որը ավարտվել է անհաջողությամբ:
1991-1992 թվականներին համառ մարտեր են մղվել Մատաղիս և Լևոնարխ գյուղերի ուղղությամբ, 1992 թվականին հակառակորդը գրավել է Մատաղիսը, և գյուղը բռնագաղթել է։ Բնակիչներն ապաստանել են Հայաստանի և Արցախի Հանրապետությունների տարբեր շրջաններում։ Նույն թվականին Ստեփանակերտում կազմավորվել է մատաղիսցիների կամավորական ջոկատը (հրամանատարներ՝ Ռ. Պետրոսյան և Ռ. Հայրիյան), որն առանձին ջոկատների, ապա ՊԲ ստորաբաժանումների կազմում մասնակցել է Արցախի տարբեր շրջանների ազատագրական մարտերին։ 1994 թվականի ապրիլին ՊԲ-ի և Էջմիածնի կամավորական ջոկատի (հրամանատար՝ Մանվել Գրիգորյան) ուժերով ազատագրվել է Մատաղիսը, և օգոստոսից սկսվել է Մատաղիսի վերաբնակեցումը։ Մատաղիսից զոհվել է 3 ազատամարտիկ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988—1994) հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Արցախ
