Վիքիպեդիա

Մատաղիսի գրավում

ռազմական գործողություն

Մատաղիսի գրավում, 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ռազմական գործողություն, որն իրականացվել է Ադրբեջանի կողմից ընդդեմ Արցախի Հանրապետության։ Ռազմական գործողությունները սկսվել է 2020 թվականի սեպտեմբերի 28-ին, երբ ադրբեջանական ուժերը մոտեցան Թալիշ գյուղի հայկական դիրքերին[5]։

Մատաղիսի գրավում
Թվական27 Սեպտեմբերի 2020 (2020-09-27) – 3 Հոկտեմբերի 2020 (2020-10-03) (6 օր)
Մասն էԱրցախյան երկրորդ պատերազմ
ՎայրՄատաղիս, Թալիշ
ԱրդյունքԱդրբեջանական ուժերը վերահսկողության տակ առան Թալիշն ու Մատաղիսը
Հակառակորդներ
Ադրբեջան Ադրբեջան,
Թուրքիա Թուրքիա,
Սիրացի թուրքամետ վարձկաններ 		Արցախ Արցախ,
Հայաստան Կամավորական խմբեր
Հրամանատարներ
Ադրբեջան Հիքմեթ Հասանով[1]
Ադրբեջան Բաբակ Սամիդլի[2]		Անհայտ
Կողմերի ուժեր
Ադրբեջանի զինված ուժեր
  • Ադրբեջանի ցամաքային զորքեր
    • 1-ին բանակային կորպուս[3]
  • Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժեր[4]
    		• Պատկեր:Emblem of Artsakh Defense Army.svg Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ
    Պատկեր:Emblem of the Armed Forces of Armenia.svg կամավորական ուժեր
    Ռազմական կորուստներ

    Ժամանակագրություն խմբագրել

    2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին բախումներ սկսվեցին Արցախի Հանրապետության սահմանի ամբողջ երկայնքով[6]։ Դրան հաջորդեց Ադրբեջանի զինված ուժերի հարձակումը Թալիշի ու Մատաղիսի ուղղությամբ, հաջորդ օրը[7] ադրբեջանական ուժերը՝ Թալիշի շրջակայքում վերահսկողության տակ վերցրեցին «սրտատեգիական բարձունք»[8]։ Սեպտեմբերի 29-ին Ադրբեջանի իշխանությունները հայտարարեցին, որ իրենց օդային և ցամաքային ուժերը ոչնչացրել են Մատաղիսից եկող հայկական ռազմական տեխնիկայի խառը շարասյունը, ինչպես նաև հրետանային մարտկոց[9]։ Նրանք նաև հայտարարեցին, որ ադրբեջանական ուժերը Թալիշի շրջակայքում ոչնչացրել են հայկական դիրքեր[10]։ Հոկտեմբերի 2-ին՝ ադրբեջանական ուժերը գրավեցին ու իրենց վերահսկողության տակ առան Մատաղիսի շուրջ գերիշխող բարձունքներ[11]։ Հոկտեմբերի 3-ին ադրբեջանական ուժերը վերահսկողության տակ առան Թալիշն[12] ու Մատաղիսը[13], ինչպես նաև Մատաղիսի ստրատեգիական ջրամբարը[2]։

    Անմիջապես հաջորդ օրը՝ հոկտեմբերի 4-ին, Արցախի պաշտպանության բանակը հերքել Է այս հայտարարությունները[14], ապա հայկական զինված ուժերը հրապարակում են տեսանյութ, որում հստակ երևում են ադրբեջանցի փախչող զինվորները[15]։ Հաջորդ օրը պարզվում է, որ գյուղը հայտնվել է չեզոք գոտում[16]։ Որոշ ժամանակ անց ուժերի հարաբերակցությունը փոխվում է հօգուտ Ադրբեջանի։ Հոկտեմբերի 9-ին Ադրբեջանի իշխանությունները հրապարակել են Թալիշից ու Մատաղիսից հաստատող կադրեր[17][18]։ Մինչդեռ հոկտեմբերի 12-ին ՊՆ ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը հայտարարել էր, որ Թալիշ գյուղն Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո չէ[19]

    Հետևանք խմբագրել

    Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանի Թալիշ և Մատաղիս գյուղերն գրավվեցին Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից։ Դրանից հետո՝ հոկտեմբերի 3-ին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարեց, որ Մատաղիս գյուղը վերանվանում է Սուգովուշան[20]։

    Տես նաև խմբագրել

    Ծանոթագրություններ խմբագրել

    1. ↑ «President Ilham Aliyev congratulates 1st Army Corps Commander Hikmet Hasanov on liberation of Madagiz from occupation». apa.az. 2020 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. «President Ilham Aliyev has congratulated 1st Army Corps Commander Hikmet Hasanov on liberation of Madagiz, APA reports.»
    2. ↑ 2,0 2,1 «Azerbaijani forces recapture strategic dam in Nagorno-Karabakh». Euronews (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 27. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    3. ↑ «President Ilham Aliyev congratulates Commander of 1st Army Corps Hikmat Hasanov on liberation of Madagiz». Trend News Agency (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    4. ↑ «Əsir düşməmək üçün "Su-25" döyüş təyyarəsini düşmən səngərinə çırpan şəhid polkovnik Zaur Nudirəliyev VİDEO» (ադրբեջաներեն). 2020 թ․ դեկտեմբերի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
    5. ↑ «հակառակորդը սկսել է լայնամասշտաբ հարձակողական նոր գործողություն Արաքսի հովտի հատվածում և Մատաղիս-Թալիշ հատվածներում». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 9-ին.
    6. ↑ «Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh» (անգլերեն). BBC. 2020 թ․ սեպտեմբերի 27. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
    7. ↑ հակառակորդը նոր լայնամասշտաբ հարձակման ընթացքում արդեն կորցրել է ավելի քան 370 զինվորական
    8. ↑ «Azerbaijani MoD: Advantageous high grounds around Talysh village cleared of enemy». azvision.az (անգլերեն). AzVision. 2020 թ․ սեպտեմբերի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    9. ↑ «Intense fighting continued during the all night» (Video) (անգլերեն). Azerbaijani Ministry of Defence. 2020 թ․ սեպտեմբերի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    10. ↑ «Müdafiə Nazirliyi: 'Ermənistan ordusunun mövqeləri darmadağın edilib'» (անգլերեն). Report Information Agency. 2020 թ․ սեպտեմբերի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    11. ↑ «Operational information of the Ministry of Defense». mod.gov.az (անգլերեն). Ministry of Defence (Azerbaijan). 2020 թ․ հոկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    12. ↑ «President Ilham Aliyev: 'Azerbaijani army liberates a number of villages today'». APA.az (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. «Today, the Azerbaijani Army liberated Talysh village of Tartar region, Mehdili, Chakhirli, Ashagi Maralyan, Shaybey and Guyjag villages of Jabrayil region, Ashagi Abdurrahmanli village of Fizuli region, President of Azerbaijan Ilham Aliyev shared this information on his Twitter page, APA reports.»
    13. ↑ «Azerbaijani President: Azerbaijani Army raised Azerbaijani flag in Madagiz». APA.az (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին. «Կաղապար:-'Azerbaijani Army has today raised the Azerbaijani flag in Madagiz. Madagiz is ours. Karabakh is Azerbaijan!, Azerbaijani President Ilham Aliyev posted on Twitter, APA reports.»
    14. ↑ Ադրբեջանական կողմի պնդումները, թե Մատաղիսը գտնվում է իրենց վերահսկողության ներքո, իրականությանը չեն համապատասխանում. ՊԲ-ն տեսանյութ է հրապարակել
    15. ↑ Կիրակնօրյա «մատաղ» Մատաղիսի ձորում. նոր տեսանյութ
    16. ↑ Սա Ալիևի վերջին կռիվն է և, հնարավոր է, նրա վերջի սկիզբը. Թաթուլ Հակոբյան
    17. ↑ «Azerbaijan's MoD releases videorecording of Sugovushan village liberated from Armenian occupation – VIDEO» (video). APA.az (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին. «Azerbaijan's Ministry of Defense has released video recording of Sugovushan village liberated from Armenian occupation, APA reports.»
    18. ↑ «Video of the liberated Talish village of Tartar region» (video). APA.az (անգլերեն). 2020 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին. «A video of the liberated village of Talysh in the Tartar region has been released, APA reports quoting the Defense Ministry.»
    19. ↑ Թալիշ գյուղն Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո չէ. Արծրուն Հովհաննիսյան Read more: https://armeniasputnik.am/karabah/20201012/24882487/talishy-adrbejani-verahskoxutyan-tak-che.html
    20. ↑ «Aliyev duyurdu: Madagiz'de Azerbaycan bayrağı göndere çekildi». www.sozcu.com.tr (թուրքերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
    Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մատաղիսի_գրավում&oldid=9798153» էջից