Հունգարիայի նախագահների ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

Հունգարիայի նախագահների ցանկ, Հունգարիայի պետության ղեկավարների ցանկ։ Հունգարիայի նոր շրջանի պատմության ամենանշանավոր իրադարձություններից մեկը 1848 թվականի հունգարական հեղափոխությունից հետո, 1849 թվականի Հունգարիայի անկախության հռչակումն է, որը մինչև օրս հանդիսանում է հունգարական ազգային ինքնության հիմնական տարրը։

Հունգարիայի նախագահ
Նախագահական տարբերանշան

Պաշտոնը զբաղեցնում է՝
Ադեր Հանոշ
2012 թվականի մայիսի 10-ից
Գլխավորում էներկայացուցչական գործառույթներ
Պաշտոնական նստավայրՇանդորի պալատ
Նշանակվում էԽորհրդարանի գաղտնի քվեարկությամբ
Լիազորության ժամկետ5 տարի
երկու ժամկետից ոչ ավել
Առաջինը պաշտոնումՄատյաշ Սյուրոշ
հունգ.՝ Mátyás Szűrös
ԿայքՀղում
Ավելի վաղ տիրակալների ցանկեր` Հունգարացիների Մեծ Իշխան, Հունգարիայի թագավոր և Հունգարիայի Ազգային ժողովի նախագահների ցանկ

Հունգարական պետություն (1849) խմբագրել

1848-1849 թվականների Հունգարական հեղափոխությունից հետո Հունգարիան պաշտոնապես հռչակվեց անկախ 1849 թվականին։

      Ընդդիմադիր կուսակցություն

No. Պատկեր Անուն
(ծնունդ-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
1   Լայոշ Կոշութ
Lajos_Kossuth
(1802-1894)
1849
ապրիլի 14
1849
օգոստոսի 11
Ընդդիմադիր կուսակցություն Կառավարիչ-նախագահ
նաև վարչապետ
մինչև 1849 մայիսի 1
  Արթուր Գյորգեյ
Artúr Görgey
(1818–1916)
1849 օգոստոսի 11 1849 օգոստոսի 3 Հեղափոխական բանակ   Քաղաքացիական և ռազմական գործող հեղինակություն
փաստացի` ռազմական բռնապետ

1848 թվականին հունգարական հեղափոխության ձախողումից հետո վերականգնված Հունգարիայի Թագավորությունը դարձել է Ավստրիական Կայսրության անբաժանելի մասը մինչ 1867 թվականը, երբ ստեղծվեց երկկողմ` Ավստրո-Հունգարական միապետություն և Հունգարական Թագավորությունը միավորվեց որպես Սուրբ Ստեփանոսի թագի երկիր։

Սուրբ Ստեփանոսի թագի երկիր (1867-1918) խմբագրել

Որոշ դեպքերում Հունգարիան 1918 թվականին անվանել են Հունգարների Թագավորություն կամ Հունգարիայի Թագավորություն[1], որի ռեգենտը եղել է վերջին ավստրիացի ֆելդմարշալ Իոսիֆ Ավգուստ Ավստրիացին 1918 հոկտեմբերի 27-ից մինչև 1918 թվականի հոկտեմբերի 31 և 1919 թվականի օգոստոսի 7-ից մինչև 1919 թվականի օգոստոսի 23-ը։

Հունգարիայի դեմոկրատական հանրապետություն (1918-1919) խմբագրել

      Անկախության և 48-ի կուսակցություն (F48P–Károlyi)

No. Պատկեր Անուն
(ծնունդ-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն և զինանշան Պաշտոն(ներ)
1   Միհալի Կարոլյի
Mihály Károlyi
(1875-1955)
1918
նոյեմբերի 16
1919
մարտի 21
F48P-Կարոլյի   Հանրապետության նախագահ
նաև` վարչապետ
մինչև 1919 հունվարի 11

Հունգարիայի Խորհրդային Հանրապետություն (1919) խմբագրել

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո ստեղծվեց Հունգարիայի Խորհրդային Հանրապետություն` կարճատև ինքնավար կոմունիստական պետություն Հունգարիայում, որը 1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո ստեղծված երկրորդ սոցիալիստական պետությունն է եղել։

      Հունգարիայի Կոմունիստական կուսակցություն (MSZP/SZKMMP)

      Հունգարիայի Սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն (MSZDP)

No. Պատկեր Անուն

(Ծնունդ-մահ)

Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
1   Շանդոր Գարբաի
Sándor Garbai
(1879-1947)
1919
մարտի 21
1919
օգոստոսի 1
Հունգարիայի Կոմունիստական կուսակցություն
 (MSZP/SZKMMP)
Կենտրոնական գործադիր խորհրդի նախագահ
-   Գյուլա Պեիդլ
Gyula Peidl
(1873-1943)
1919
օգոստոսի 1
1919
օգոստոսի 6
(գահընկեց)
Սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
(MSZDP)
Պետության ղեկավարի պաշտոնակատար
Նաև վարչապետ

Հունգարիայի Հանրապետություն (1919-1920) խմբագրել

  Քրիստոնյա ազգային միության կուսակցություն (KNEP)

       անկուսակցական

No. Պատկեր Անուն
(ծնունդ-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
1   Իոսիֆ Ավգուստ Ավստրիացի
Joseph August of Austria
(1872-1962)
1919
օգոստոսի 7
1919
օգոստոսի 23
անկուսակցական
(ռեգենտ)
Հունգարիայի ռեգենտ
  Իշտվան Ֆրիդրիխ
István Friedrich
(1883-1951)
1919
օգոստոսի 23
1919
նոյեմբերի 24
KNP → Քրիստոնյա ազգային միության կուսակցություն
(KNEP)
Պետության ղեկավարի պաշտոնակատար
նաև` Վարչապետ
-   Կարոլի Հուսզար
Károly Huszár
(1882-1941)
1919
նոյեմբերի 24
1920
մարտի 1
KNEP

Հունգարական Թագավորությունը (1920-1946) խմբագրել

       անկուսակցական

No. Պատկեր Անուն
(ծնունդ-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
2   Միկլոշ Հորթի
Miklós Horthy
(1868–1957)
1920
մարտի 1
1944
հոկտեմբերի 15
անկուսակցական
(ռեգենտ)
Հունգարիայի ռեգենտ

Ազգային միասնության կառավարություն (1944-1945) խմբագրել

      Խաչված նետերի կուսակցություն (NYKP)

No. Պատկեր Անուն
(ծունդ-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
1!   Ֆերենց Սալաշի
Ferenc Szálasi
(1897–1946)
1944
հոկտեմբերի 16
1945
մարտի 28
Խաչված նետերի կուսակցություն   Ազգային առաջնորդ
դե ֆակտո` գերմանացիների կողմից նշանակված
նաև` վարչապետ

Խորհրդայնամետ ժամանակավոր կառավարություններ (1944–1946) խմբագրել

       անկուսակցական

No. Picture Անուն
(ծնունդ-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
-   Բելա Միկլոշ
Béla Miklós
(1890-1948)
1944
դեկտեմբերի 21
1945
հունվարի 25
անկուսակցական Երկրի ղեկավար
նաև վարչապետ
ընդդիմություն
  Գերագույն ազգային խորհուրդ 1945
հունվարի 26
1946
փետրվարի 1
Բազմակուսակցական Պետության հավաքական ղեկավար
ընդդիմադիր 1945 թվականի մարտի 28-ից

Հունգարիայի երկրորդ հանրապետություն (1946-1949) խմբագրել

      Մանր սեփականատերերի անկախ կուսակցություն (FKGP)

       Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն (MDP)

No. Պատկեր Անուն
(ծնուն-մահ)
Կառավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
1   Զոլտան Տիլդի
Zoltán Tildy
(1889–1961)
1946
փետրվարի 1
1948
օգոստոսի 3
Մանր սեփականատերերի անկախ կուսակցություն
(FKGP)
Հանրապետության նախագահ
2   Արպադ Սակաշիչ
Árpád Szakasits
(1888–1965)
1948
օգոստոսի 3
1949
օգոստոսի 23
Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն
 

Հունգարիայի Ժողովրդական Հանրապետություն (1949-1989) խմբագրել

Նախագահության Խորհրդի նախագահ խմբագրել

Կողմեր

      Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն (MDP) → Հունգարական սոցիալիստական աշխատավորական կուսակցություն (MSZMP)

       անկուսակցական

No. Պատկեր Անուն
(ծնունդ-մահ)
Պաշտոնավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ)
1   Արփադ Սակաշիտշ
Árpád Szakasits
(1888–1965)
1949
օգոստոսի 23
1950
ապրիլի 26
Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն   Նախագահության Խորհրդի Նախագահ
2   Շանդոր Ռոնաի
Sándor Rónai
(1892–1965)
1950
ապրիլի 26
1952
օգոստոսի 14
3   Իշտվան Դոբի
István Dobi
(1898–1968)
1952
օգոստոսի 14
1956
հոկտեմբերի 25
(3) 1956
հոկտեմբերի 25
1967
ապրիլի 14
Հունգարական սոցիալիստական աշխատավորական կուսակցություն
(MSZMP)
4   Պալ Լոշոնցի
Pál Losonczi
(1919–2005)
1967
ապրիլի 14
1987
հունիսի 25
5   Կարոլի Նեմեթ
Károly Németh
(1922–2008)
1987
հունիսի 25
1988
հունիսի 29
6   Բրունո Գերենց Շտրաուբ
Brunó Ferenc Straub
(1914–1996)
1988
հունիս 29
1989
հոկտեմբերի 23
անկուսակցական

Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցության / Հունգարական սոցիալիստական աշխատավորական կուսակցության Գլխավոր քարտուղար խմբագրել

      Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն (MDP) – Հունգարիայի սոցիալիստական աշխատավորական կուսակցություն (MSZMP)

No. Պատկեր Անուն
(ծնունդ-մահ)
Պաշտոնավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Նշումներ
1   Մատյաշ Ռակոշի
Mátyás Rákosi
(1892-1971)
1948
հունիսի 12
1956
հուլիսի 18
Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն  Նաև` վարչապետ (1952-1953)
2   Էռնու Գերու
Ernő Gerő
(1898-1980)
1956
հուլիսի 18
1956
հոկտեմբերի 25
3   Յանոշ Կադար
János Kádár
(1912–1989)
1956
հոկտեմբերի 25
1988
մայիսի 27
Հունգարիայի սոցիալիստական աշխատավորական կուսակցություն
(MSZMP)
Նաև` վարչապետ (1956-1958 և 1961-1965)
4   Կարոլի Գրոս
Károly Grósz
(1930-1996)
1988
մայիսի 27
1989
հոկտեմբերի 7
Նաև` վարչապետ (1987-1988)
5   Ռյեզո Նյորշ
Rezső Nyers
(1923–2018)
1989
հունիսի26
1989
հոկտեմբերի 7
կուսակցության նախագահ

Հունգարիայի Հանրապետություն/ Հունգարիա (1989 թվականից մինչև այժմ) խմբագրել

Կողմերը

      Հունգարիայի սոցիալիստական կուսակցություն (MSZDP)

      Ազատ դեմոկրատների դաշինք (SZDSZ)

       անկուսակցական

      Հունգարական քաղաքացիական միություն (Fidesz)

No. Պատկեր Անուն (ծնունդ-մահ) Պաշտոնավարման տարիներ Քաղաքական կուսակցություն Պաշտոն(ներ) Ժամկետ
(ընտրություններ)
-   Մատյաշ Սյուրոշ
Mátyás Szűrös
(1933-)
1989
հոկտեմբերի 23
1990
մայիսի 2
Հունգարիայի սոցիալիստական կուսակցություն
 
Հանրապետության ժամանակավոր նախագահ
  Արպադ Գյոնս
Árpád Göncz
(1922-2015)
1990
մայիսի 2
1990
օգոստոսի 3
Ազատ դեմոկրատների դաշինք
(ZDSZ)
Հանրապետության նախագահի պաշտոնակատար
1 1990
օգոստոսի 4
1995
օգոստոսի 4
Հանրապետության նախագահ 1 (1990)
1995
օգոստոսի 4
2000
օգոստոսի 4
2 (1995)
2   Ֆերենց Մադլ
Ferenc Mádl
(1931-2011)
2000
օգոստոսի 4
2005
օգոստոսի 5
անկուսակցական 3 (2000)
3   Լասլո Շոլյոմ
László Sólyom
(1942-)
2005
օգոստոսի 5
2010
օգոստոսի 6
4 (2005)
4   Պալ Շմիթ
Pál Schmitt
(1942–)
2010
օգոստոսի 6
2012
ապրիլի 2

(հրաժարական է տվել)

Հունգարական քաղաքացիական միություն   5 (2010)
  Լասլո Կյովեր
László Kövér
(1959-)
2012
ապրիլի 2
2012
մայիսի 10
Հանրապետության նախագահի պաշտոնակատար
5   Ադեր Հանոշ
János Áder
(1959–)
2012
մայիսի 10
2017
մայիսի 8
Հանրապետության նախագահ 6 (2012)
8 May 2017 Անկախ 7 (2017)

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Сергей Елишев Австрийский фашизм. ХРОНОС: ВСЕМИРНАЯ ИСТОРИЯ В ИНТЕРНЕТЕ

Արտաքին հղումներ խմբագրել