Հոնիական ծով
Հոնիական ծով[1] (հին հունարեն՝ Ἰόνιον Πέλαγος, Իոնիոն[2], հուն․՝ Ιόνιο Πέλαγος [iˈonio ˈpelaɣos], իտալ.՝ mar Ionio [mar ˈjɔːnjo]), Միջերկրական ծովի կենտրոնական մասը՝ Բալկանյան ու Ապենինյան թերակղզիների և Կրետե ու Սիցիլիա կղզիների միջև։ Հյուսիսում Օտրանտոյի նեղուցով միացած է Ադրիատիկ ծովին, արևմուտքում Մեսինայի նեղուցով` Տիրենյան ծովին։ Մակերեսը` 169 հազար կմ²։ Խորությունը՝ մինչև 5121 մետր։ Խոշոր ծոցերը՝ Պատրաիկոս, Կորնթոսի, Օտրանտոյի։ Արևելքում Հոնիական կղզիներն են։ Գլխավոր նավահանգիստները՝ Պատրաս, Կերկիրա (Հունաստան), Տարանտո, Կատանիա (Իտալիա)։
| Հոնիական ծով | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | սահմանային ծով և գետի ավազան |
| Երկիր |  Հունաստան,  Իտալիա և  Ալբանիա |
| Խորություն | 5267 մետր |
| Մասն է | Արևելյան Միջերկրական |
| Ավազանի երկիր | Ալբանիա, Իտալիա և Հունաստան |
| Լիճ հոսող գետ | Ախելոս, Ախերոն, Allaro?, Amendolea?, Bradano?, Neto River?, Pavllë?, Պինյոս (գետ), Simeto?, Thyamis?, Alfeios?, Alli?, Amusa (river)?, Anapo?, Asinaro?, Bistricë?, Bonamico?, Calcinara?, Cassibile?, Esaro (Crotone)?, Fiumefreddo river?, Gerace?, Helorus?, La Verde?, Larissos?, Melito?, Neda?, Peristeri?, Fiumenicà?, Q18288942?, Q21236237?, San Leonardo?, Q3667774?, Q3697983?, Simeri?, Q725720?, Q760288?, Sarmento?, Stilaro?, Torbido? և Torno? |
| Անվանված է | Իո |
 | |
 | |
Նկարագրություն
խմբագրելՀոնիական ծովի մակերեսը — 169 հազար կմ² է, առավելագույն խորությունը — 5121 մ, ինչը Միջերկրական ծովի ամենամեծ խորությունն է։ Ներքևը ունի խոռոչի ձև, ծածկված հանքավայրերով` հիմնականում տիղմով, իսկ ափերին ավելի մոտ` տիղմային ավազ, ավազ և խճաքար։
Հոնիական ծովի ափերը խիստ մասնատված են հատկապես արևելյան մասում, որտեղ գտնվում են Հոնիական կղզիները։ Իոնյան ծովի ծովածոցերը՝ Պատրաիկոս, Կորինթոս, Տարանտո, Մեսինիակոս, Ամվրակիկոս և այլն։
Ջերմաստիճանի տատանման միջակայքը փետրվարից օգոստոս 14 °C- ից 25,5 °C է։ Ներքևի մասում ջրի ջերմաստիճանը մոտ 13 °C է։ Աղիությունը գերազանցում է 38‰-ը։
Կիսամյակային ալիքներ (մինչև 0,4 մ)։ Մակերևութային հոսանքներն ունեն մոտ 1 կմ/ժ արագություն և կազմում են ցիկլոնային շրջանառություն։
Անվանում
խմբագրելԱնվանումն ստացել է հոնիացիներ հին հունական ցեղի անունից։ Այդ ցեղը բնակվում էր Ատտիկայում, Եվբեայի մի մասում, Քիոս, Սամոս, Նաքսոս և այլ կղզիներում։ Մ.թ.ա. 11-9-րդ դարերում գաղութացրել է Փոքր Ասիա թերակղզու արևմտյան ափի միջին մասը (Հոնիա մարզը), Սև և Մարմարա ծովերի ափերը։ Անվանման արևմտահայերեն գրությունն է Յոնիական ծով[3]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 51. ISBN 99941-56-03-9.
- ↑ Инструкция по передаче на картах географических названий Греции. — М., 1964. — С. 15.
- ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1989). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ 36.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հոնիական ծով» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 545)։ 
|