Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սիցիլիա (այլ կիրառումներ)

Սիցիլիա (իտալ.՝ Sicilia), Միջերկրական ծովում գտնվող տարածքով ամենամեծ կղզին (25,708 կմ²)։ Համարվում է Իտալիայի վարչական տարածաշրջան, իսկ նրա մոտակայքում գտնվող մի քանի փոքր կղզյակները համարվում են Սիցիլիայի մասը։ Սիցիլիայի բնակչության թիվը շուրջ 5 միլիոն մարդ է։

Սիցիլիա
Տեսակկղզի
Երկիր Իտալիա
Վարչատարածքային միավորՍիցիլիա
Մակերես25 662 կմ²
Ամենաբարձր կետըԷտնա
Բնակչություն5 050 000 մարդ
Քարտեզ
Քարտեզ
Սիցիլիայի տեղագրությունը (տոպոգրաֆիա)
Եվրոպայի խոշորագույն ակտիվ հրաբուխը` Էտնա լեռը

Իր պատմության ընթացքում ունեցել է կարևոր ռազմավարական նշանակություն՝ Միջերկրական ծովի առևտրային ուղիների խաչմերուկի վրա բարենպաստ դիրքի շնորհիվ։ Ներկայումս Սիցիլիան հանդիսանում է Իտալիայի ինքնավար տարածաշրջաններից մեկը։

Աշխարհագրական դիրք խմբագրել

Սիցիլիան տարածքով Իտալիայի ամենամեծ տարածաշրջանն է։ Այն ամբողջությամբ գտնվում է կղզիների վրա և տարածքի 98 %-ը կազմում է միայն Սիցիլիա կղզին, որը մայրցամաքային Իտալիայից բաժանվում է Մեսինայի նեղուցով։ Սիցիլիայի ռելիեֆը լեռնային է։ Կան մի քանի լեռնաշղթաներ, որոնցից ամենամեծը Սիցիլիական Ապենիններն են։ Սարահարթերն ու դաշտերը կազմում են ընդհանուր մակերեսի միայն 14 %-ը։ Ափի երկարությունը կազմում է մոտ 1000 կմ և հյուսիսում ունի քարքարոտ բնույթ, իսկ հարավում՝ ավազոտ բնույթ։ Խոշոր գետերն են Սալսոն (144 կմ) և Սիմետոն (113 կմ)։

Կլիմա խմբագրել

Կլիման տիպիկ միջերկրածովային է՝ շոգ ամառներով և կարճ ու մեղմ ձմեռներով։ Արևային ժամերի թիվը տարվա ընթացքում հասնում է 2500, այն դեպքում երբ մայրցամաքային Իտալիայում 2000 է։ Տեղումների մեծ մասը թափվում է ձմռան ամիսներին՝ հոկտեմբերից մարտ ամիսների ընթացքում։ Ամենաբարձր ջերմաստիճանը հուլիս և օգոստոս ամիսներին է՝ միջինում +26 °C, իսկ ամենացածրը +10°-ից +14 °C՝ դեկտեմբերին և փետրվարին։ Ջրի ջերմաստիճանը +16 °C է ձմռանը և +27 °C ամռանը։

Տնտեսություն խմբագրել

Սիցիլիան Իտալիայի համեմատաբար քիչ զարգացած շրջաններից է։ Կղզու տնտեսությունը պահպանում է հետամնաց ագրարային վիճակը։ Սիցիլիայի համախառն ներքին արդյունքը կազմում է 5.6%` 82 միլիոն Եվրո։ Համախառն ներքին արդյունքը մեկ շնչի հաշվով կազմում է 16 500 Եվրո։ Համախառն ներքին արդյունքով Սիցիլիան զբաղեցնում է 17-րդ տեղը Իտալիայում։

Արդյունաբերություն խմբագրել

1950-70-ական թվականներին այստեղ առաջացան արդյունաբերական նշանակալի կենտրոններ։ 1973 թվականին արդյունաբերության մեջ զբաղված էր տնտեսապես ակտիվ բնակչության 30.6% - ը, իսկ գյուղատնտեսության մեջ` 27,2 % - ը։ Արդյունաբերության ավանդական ճյուղերն են՝ ծծմբի, շինարարական քարերի, ծովի աղի հանքարդյունաբերությունը։ Արդյունաբերության նոր ճյուղերից են՝ կալիումական աղերի, նավթի և բնական գազի արդյունաբերությունները։

Գյուղատնտեսություն խմբագրել

Սիցիլիայում 650,000 հա հող հատկացվել է գյուղատնտեսությանը։ Ջրամատակարարման անկայունությունը չի խանգարում գյուղատնտեսությանը լինել տարածաշրջանի ամենակարևոր տնտեսական ռեսուրսներից մեկը։ Շատ կարևոր է հացահատիկի արտադրությունը, հատկապես ցորենի, որը օգտագործվում է մակարոնեղենի պատրաստման մեջ։ Կղզին հայտնի էր մակարոնեղենի արտադրությամբ դեռևս հռոմեացիների ժամանակներից և այն անվանում էին «Հռոմեական ամբար»։ Մեծ քանակությամբ աճեցվում է ձիթապտուղ, որն ապահովում է բարձր որակի ձիթապտղի յուղի արտադրությունը։ Տնտեսապես կարևոր է էկզոտիկ մրգերի՝ հատկապես կիվիի և մանգոյի աճեցումը։ Բացի այդ, Սիցիլիայի կլիման հնարավորություն է տալիս աճեցնել բանան, պիստակներ և նուշ։

Ձկնորսություն խմբագրել

Ձկնորսությունը Սիցիլիայի արժեքավոր ռեսուրսներից է։ Կղզում կան բազմաթիվ խոշոր ձկնորսության կենտրոններ։ Ձկնորսական արդյունաբերության հիմքն են կազմում սարդինան, թյուննոսը, սկումբրիան, ավելի կոնկրետ տիպիկ Միջերկրածովյան կապույտ ձուկը։