Օրոակո Խոսե Կլեմենտե (նոյեմբերի 23, 1883(1883-11-23)[1][2][3][…], Սիուդադ Գուսման, Խալիսկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ - սեպտեմբերի 7, 1949(1949-09-07)[4][1][2][…], Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ[4]), մեքսիկացի նկարիչ, մոնումենսալ գեղանկարչության ազգային դպրոցի հիմնադիրներից։ Ծնվել է 1883 թվականի նոյեմբերի 23-ին, Սապոտլայում։

Խոսե Կլեմենտե Օրոսկո
իսպ.՝ José Clemente Orozco
Ի ծնեիսպ.՝ José Clemente Orozco Flores
Ծնվել էնոյեմբերի 23, 1883(1883-11-23)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍիուդադ Գուսման, Խալիսկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Վախճանվել էսեպտեմբերի 7, 1949(1949-09-07)[4][1][2][…] (65 տարեկան)
Մահվան վայրՄեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ[4]
Քաղաքացիություն Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
ԿրթությունՍան Կարլոս ակադեմիա (1914)
Դավանանքաթեիզմ[5]
Մասնագիտություննկարիչ, գծանկարիչ և muralist
Ժանրժանրային նկարչություն և որմնանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներThe Demagogue?
Ակտիվ շրջան1910-1917
ԱշակերտներLalo?
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԱզգային կոլեգիա, Արգենտինայի գեղարվեստի ազգային ակադեմիա և դպրոց
ստորագրություն
Изображение автографа
 José Clemente Orozco Վիքիպահեստում

1908 թվականին Օրոսկոն վերադառնում է Սան Կառլոսի ակադեմիան։ 1910-ական թվականներին ակադեմիայում սկսվում է խռովություն ուսսանողների միջև։ Երիտասարդ նկարիչները ստեղծեցին խումբ «Բարբիզոն» և փորձեցին տալ ազգային-հայրենասիրական գույներ։ Այդպես նրանք դադարեցին օգտվել սև գույնից և բացատրեցին այնպես, որ դա փոխազդեցության գույն է։

Կրթություն

խմբագրել

Սկզբում նրա ծնողները գտնվում եին Գվադալախարայում, հետո տեղափոխվում են Մեխիկո, որտեղել ընդունվում է դպրոց։ Այդ ժամանակվանից սկսել է այցելել գիշերային դասերով, Սան-Կառլոս ակադեմիայում։ Դպրոցը ավարտելուց հետո ընդունվում է Սան-Խասինտոի ուսումնարան, հետո Մեխիկոյի ազգային պատրաստողական դպրոցում, մաթեմատիկայի և երկրաբանության բաժնում։ 1908 թվականին Օրոսկոն վերադառնում է Սան-Կառլոսի ակադեմիան։ 1910-ական թվականներին ակադեմիայում սկսվում է խռովություն ուսսանողների միջև։ Երիտասարդ նկարիչները ստեղծեցին խումբ «Բարբիզոն» և փորձեցին տալ ազգային-հայրենասիրական գույներ։ Այդպես նրանք դադարեցին օգտվել սև գույնից և բացատրեցին այնպես, որ դա փոխազդեցության գույն է։ 1908-1914 թվականներին սովորել է Մեխիկոյի Գեղարվեստի ակադեմիայում։ Մասնակցել է 1910-1917 թվականների Մեքսիկական հեղափոխությանը։ Հիմնականում աշխատել է Մեխիկոյում և Գվադալախարայում (որտեղ 1949 թվականին հիմնադրվել է Օրոակոի թանգարան-արվեստանոցը)։

Ձեռքբերումներ

խմբագրել

1913-1917 թվականներին Օրոակոն ստեղծել է «Մեքսիկան և հեղափոխությունը» ջրաներկ աշխատանքների շարքը։ Հեղափոխական խստաշունչ պաթոսով տոգորված Օրոակոի սկզբնական շրջանի մոնումենտալ աշխատանքներին (Մեխիկոյի Ազգային նախապատրաստական դպրոցի որմնանկարները), 1922-1927) բնորոշ են ձեերի ընդհանրացումը, հստակ ռիթմը, խառորոշ կոմպոզիցիան։

Էքսպրեսիոնիզմի գծերը առավել ցայտուն են դրսևորվել ԱՄՆ-ում կատարած աշխատանքներ («Պրոմեթևս» որմնանկարը Պոմոնա քոլեջում, Կլերմոնտ, Կալիֆոռնիա, 1920)։ Մարդու տառապանքի և ճնշման դեմ ցասումնալից բողոք մարմնավորող 1930-1940-ական թվականների որմնանկարներին բնորոշ են մոլեգին շարժումը, կոլորիտի առավելագույն հագեցվածությունը, կերպարների սուր գրոտեսկը (որմնանկարներ Գվադալախարայի համալսարանում, 1936, Կավանյասի հոսպիտալում, 1938-1939:

վախճանվել է 1949 թվականի սեպտեմբերի 7-ին, Մեխիկոյում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Jose Clemente Orozco (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Ороско Хосе Клементе // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. https://www.pbs.org/wnet/americanmasters/database/orozco_j_interview_en.html
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խոսե Կլեմենտե Օրոսկո» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։