Վիքիպեդիա

Զադի Սմիթ

անգլիացի գրող
(Վերահղված է Զեդի Սմիտից)

Զադի Սմիթ, ծնունդով՝ Սադի Սմիթ (անգլ.՝ Zadie Smith, Sadie Smith, հոկտեմբերի 25, 1975(1975-10-25)[1][2] կամ հոկտեմբերի 27, 1975(1975-10-27)[3][4], Լոնդոն, Անգլիա[5]), անգլիացի գրող։

Զադի Սմիթ
անգլ.՝ Zadie Smith
Ծնվել էհոկտեմբերի 25, 1975(1975-10-25)[1][2] (48 տարեկան) կամ հոկտեմբերի 27, 1975(1975-10-27)[3][4] (48 տարեկան)
ԾննդավայրԼոնդոն, Անգլիա[5]
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, ակնարկագիր և ակադեմիկոս
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունԹագավորական քոլեջ, Քեմբրիջ և Hampstead School?
Ժանրերվեպ[5]
Գրական ուղղություններռեալիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներOn Beauty?[6], White Teeth?[6], The Autograph Man?[6], NW?[6], Swing Time?[7], Changing My Mind: Occasional Essays?[6] և The Fraud?
ԱնդամակցությունԹագավորական գրական ընկերություն և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
ԱշխատավայրՆյու Յորքի համալսարան[8][5]
Պարգևներ
ԱմուսինNick Laird?[4]
Կայքzadiesmith.com
 Zadie Smith Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Զադի Սմիթի ծննդյան անունը Սադի Սմիթ է։ Նա ծնվել է Բրենտում։ Սմիթի մայրը՝ Իվոնե Բեյլին (Yvonne Bailey) ծնունդով Ճամայկա կղզի-պետությունից էր։ 1969 թվականին տեղափոխվել էր Անգլիա։ Հայրը՝ Հարվի Սմիթը (Harvey Smith), անգլիացի էր[15]։

Նախքան Իվոնա Բեյլիի հետ ամուսնանալը Հարվի Սմիթն իր առաջին ամուսնությունից ուներ որդի ու դուստր։ Զադին ծնվել է իր հոր երկրորդ ամուսնությունից։ Ընտանիքում ծնվել են իրենից փոքր երկու եղբայրները՝ ռեփեր և սթենդ ափ կատակերգու Դոկ Բրաունը (Doc Brown) և Լյուկ Սկիզը (Luc Skyz): Նրանք իրենց կարիերան կերտել են ռեփ երաժշտության մեջ։

Սմիթը փոքր տարիքից սիրել է չեչոտկա պարել, այնուհետև երաժշտական թատրոնում դերասանուհի է եղել[16]։ Համալսարանում սովորելու տարիներին աշխատել է որպես ջազային երգչուհի։ Սմիթը ցանկացել է նաև աշխատել լրագրության ոլորտում։ 14 տարեկանում նա փոխել է իր «Սադի» անունը՝ վերցնելով «Զադի» կեղծանունը[17]։ Դեռահասության տարիքում նա ծանր ապրումներ է ունեցել ծնողների բաժանման պատճառով։

Զադի Սմիթը ավարտել է Քեմբրիջի համալսարանը և ստացել «անգլիական գրականություն» մասնագետի որակավորում։ Դեռևս ուսանողական տարիներից սկսել է պատմություններ հրապարակել։ Գրել է էսսե գրականության, կինոյի և ժամանակակից երաժշտության վերաբերյալ։

Գործունեություն խմբագրել

Զադի Սմիթը 1997 թվականին հրատարակչական աշխարհին է ներկայացրել անավարտ ձեռագիր «Սպիտակ ատամներ» վեպը։ Վեպի հրապարակման աճուրդի իրավունքը շահել է Խեմիշ Համիլթոն (Hamish Hamilton) հրատարակչական տունը[Ն 1]: Սմիթը վեպի վրա աշխատանքն ավարտել է Քեմբրիջում սովորելու վերջին տարում։ Գիրքը լույս է տեսել 2000 թվականին և անմիջապես դարձել բեսթսելլեր։ Այն ստացել է միջազգային համբավ և արժանացել մի շարք մրցանակների։ Գրքի հիման վրա 2002 թվականին անգլ.՝ Channel 4 ալիքը սերիալ է թողարկել[18]։ Զադի Սմիթը հարցազրույցում խոստովանել է, որ իր առաջին գրքի շուրջ պտտվող խոսակցությունները հանգեցրել են ստեղծագործական ճգնաժամի։ 2002 թվականին լույս է տեսել Սմիթի երկրորդ վեպը՝ «Ինքնագրեր հավաքողը»[19], որը խաղարկային հաջողություն է ունեցել, չնայած նրան, որ քննադատների կողմից այն ավելի սառն է ընդունվել, քան «Սպիտակ ատամներ» վեպը[20]։

Վեպեր խմբագրել

Պատմություններ խմբագրել

  • «Հանվելլը դժոխքում»[26] (ռուս.՝ Хэнвелл в аду)
  • «Աղջիկը խոպոպով»[27] (ռուս.՝ Девчонка с челкой)

Խոստովանություն խմբագրել

Զադի Սմիթի դեբյուտային վեպն անվանվել է նոր հազարամյակի առաջին գրական սենսացիա։ Նրա բոլոր երեք վեպերն էլ դարձել են բեսթսելլեր, որոնք արժանացել են մի շարք մրցանակների և թարգմանվել մի քանի լեզուներով։

Խաղ խմբագրել

«Ուիլեսդենի կինը» (անգլ.՝ The Wife of Willesden), 2019 թվական[28]

Ճանաչում խմբագրել

  • 2002 թվականին Սմիթն ընտրվել է Գրականության Թագավորական ընկերության անդամ։ 2004 թվականին մշակութային հետազոտողների BBC- ի հարցման արդյունքում ճանաչվել է բրիտանական մշակույթի ամենաազդեցիկ մարդկանց քսանյակում[29]։
  • 2003 թվականին նա ընդգրկվել է Գրանտայի՝ 20 լավագույն երիտասարդ հեղինակների ցանկում, ինչպես նաև 2013 թվականի ցուցակում[30]։ Նա 2010 թվականի սեպտեմբերի 1-ին միացել է Նյու Յորքի համալսարանի «Ստեղծագործություն գրելու ծրագրին» որպես վարձված պրոֆեսոր։ Նրա «Սպիտակ ատամներ» վեպը ընդգրկվել է «Թայմ» ամսագրի մեջ՝ 1923 թվականից 2005 թվականների անգլերեն լավագույն 100 վեպերի շարքում։

Մրցանակներ խմբագրել

Արժանացել է հետևյալ մրցանակներին
Թվական Մրցանակ
2016 Գրականության համաշխարհային մրցանակ[31]
2017 Լանգստոն Հյուզի մեդալ[32]
2019 Անսահմանության մրցանակ
2018 Գրքի քննադատների ազգային շրջանի մրցանակ[33]
2020 (անգլ.՝ The Story Prize)[34]

Հրատարակություն ռուսերեն լեզվով խմբագրել

  • «Սպիտակ ատամներ»[35] 2005 թվական, էջ 672
  • «Ինքնագրեր հավաքող»[36] 2006 թվական, էջ 494
  • «Գեղեցկության մասին»[37] 2010 թվական, էջ 560
  • «Ժամանակի ռիթմ»[38] 2018 թվական, էջ 510

Նշումներ խմբագրել

  1. ↑ Խեմիշ Գամիլտոնը բրիտանական գրքերի հրատարակչություն էր, որը հիմնադրվել էր 1931 թվականին շոտլանդացի կիսամերկացի Ջեյմի Գամիլտոնի կողմից։
  2. ↑ Մինչև 2006 թվականը Ուիտբրեդովսկի մրցանակ, որը Մեծ Բրիտանիայի ամենահեղինակավոր գրական մրցանակներից մեկն էր։
  3. ↑ Անգլերեն գրականության մրցանակ, որը շնորհվում է ամեն տարի (մայիսին) Գրողների ասոցիացիայի կողմից։ Մինչև 35 տարեկան երիտասարդ գրողները կարող են դառնալ մրցանակի դափնեկիր։ Պարգևավճարը 12,000 ֆունտ ստերլինգ է։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. ↑ 2,0 2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  3. ↑ 3,0 3,1 Internet Movie Database — 1990.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 The International Who's Who of Women 2006 — Routledge, 2005. — ISBN 978-1-85743-325-8
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #122702506 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  7. ↑ Library of Congress Library of Congress Name Authority File
  8. ↑ https://as.nyu.edu/english/directory.zadie-smith.html
  9. ↑ https://www2.societyofauthors.org/prizes/the-soa-awards/somerset-maugham-awards/
  10. ↑ https://www.anisfield-wolf.org/winners/on-beauty/
  11. ↑ https://www1.cuny.edu/mu/forum/2017/08/31/zadie-smith-wins-ccnys-langston-hughes-medal/
  12. ↑ https://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)
  13. ↑ https://www.amacad.org/new-members-2023
  14. ↑ https://www.bodleian.ox.ac.uk/about/libraries/bodley-medal
  15. ↑ «Zadie Smith». web.archive.org. 2015 թ․ մարտի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին. {{cite web}}: Text "British Council Literature" ignored (օգնություն)
  16. ↑ Edemariam, Aida (2005 թ․ սեպտեմբերի 3). «Profile: Zadie Smith» (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  17. ↑ Wood, Gaby (2012 թ․ օգոստոսի 25). «The return of Zadie Smith» (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  18. ↑ «Profile: Zadie Smith». the Guardian (անգլերեն). 2005 թ․ սեպտեմբերի 3. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  19. ↑ «Книга «Собиратель автографов»». Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  20. ↑ «Книга «Белые зубы»». Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  21. ↑ «Зэди Смит - Белые зубы». Книги читать онлайн бесплатно без регистрации (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  22. ↑ «The Autograph Man». www.goodreads.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  23. ↑ «Martha and Hanwell». www.goodreads.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  24. ↑ «The Embassy of Cambodia». www.goodreads.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  25. ↑ «Swing Time». www.goodreads.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  26. ↑ «Хэнвелл в аду». buhurt.ru. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  27. ↑ «ДЕВЧОНКА С ЧЕЛКОЙ. Зэди Смит — Читать онлайн на Indbooks» (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.(չաշխատող հղում)
  28. ↑ «Zadie Smith to write new play for Kiln Theatre as part of Brent London Borough of Culture». The Stage (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  29. ↑ «iPod designer leads culture list» (բրիտանական անգլերեն). 2004 թ․ փետրվարի 12. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  30. ↑ «Archive Access». Granta (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  31. ↑ WELT (2016 թ․ հոկտեմբերի 7). «„Welt"-Literaturpreis 2016 für Zadie Smith». Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  32. ↑ «Zadie Smith wins CCNY's Langston Hughes Medal». CUNY Newswire (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  33. ↑ «National Book Critics Circle Announces Winners for 2018 Awards – National Book Critics Circle». www.bookcritics.org. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  34. ↑ «Here are this year's finalists for The Story Prize». Literary Hub (ամերիկյան անգլերեն). 2020 թ․ հունվարի 9. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  35. ↑ Smit, Zėdi. (2005). «Belye zuby : roman = White Teeth A novel». Izdatelʹstvo Olʹgi Morozovoĭ. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  36. ↑ Smith, Zadie. (2006). «Sobiratelʹ avtografov». Amfora. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  37. ↑ Smith, Zadie,. «O krasote : roman = On beauty». Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  38. ↑ Smith, Zadie, (2018). «Vremi︠a︡ svinga». Izdatelʹstvo "Ė". Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զադի Սմիթ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զադի_Սմիթ&oldid=9746647» էջից