Եվգենի Սանդով

Եվգենի Սանդով
անգլ.՝ Eugen Sandow
Եվգենի Սանդով; անգլ.՝ Eugen Sandow
Անձնական տվյալներ
Սեռ	արական
Ծննդյան ամսաթիվ	ապրիլի 2, 1867; Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն
Մահվան ամսաթիվ	հոկտեմբերի 14, 1925 (58 տարեկան); Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտական կարիերա

Եվգենի Սանդով (անգլ.՝ Eugen Sandow, հայտնի է նաև որպես Յուջին Սենդոու; իսկական անուն՝ Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Մյուլեր (գերմ.՝ Friedrich Wilhelm Müller); ապրիլի 2, 1867(1867-04-02)^[1]^[2], Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն - հոկտեմբերի 14, 1925(1925-10-14)^[1]^[2], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), 19-րդ դարի աթլետ։ Համարվում է բոդիբիլդինգի հիմնադիրներից մեկը։

Վաղ տարիներԽմբագրել

Ծնվել է 1867 թվականի ապրիլի 2-ին պրուսական Քյոնիգսբերգում (Կալինիգրադ)։ Հայրը գերմանացի է եղել, մայրը՝ ռուս։ Նրանք զբաղվել են մրգերի և բանջարեղենների վաճառքով^[3]։ Մյուլերի կյանքի մասին շատ քիչ բան է հայնտի։ Ուսանողական տարիներին հետաքրքրվել է անատոմիայով և Ֆիզիկական կուլտուրայով։ Հետո դարձել է կրկեսի մարտիկ^[4]։

Ճանապարհ դեպի փառքԽմբագրել

Ավելի ուշ դարձել է կրկեսի աթլետ և իր համար նոր անուն ընտրել՝ դառնալով Եվգենի Սանդով (անգլերեն տարբերակը՝ Յուջին Սենդոու)։ Սանդովը եղել է նրա մոր աղջկական ազգանունը։ Ուժային հնարքներ և իր մկանների գեղեցկությունը ցուցադրելուց բացի զբաղվել է ըմբշամարտով։ Որոշ ժամանակ անց ձեռք է բերել անպարտելիի տիտղոս։

Հետաքրքրությունը ըմբշամարտի հանդեպ կորցնելուց հետո թողել է այն։ Սկսել է կենտրանանալ ուժային ելույթների և ֆիզիկական վարժությունների համակարգի պրոպագանդայի վրա։

Կարիերան ԱմերիկայումԽմբագրել

Եվրոպական երկրներում հաջող ելույթներ անցկացնելուց հետո մեկնել է Ամերիկա։ Այնտեղ նրան համարում էին «աշխարհի ուժեղագույն մարդկանցից մեկը»^[5]։

Եվգենի Սանդովը 1894 թվականին

Սանդովը բիզնեսմենի ուշագրավ տաղանդ է ցուցաբերել։ Նա գովազդել է ուժերի զարգացման իր մեթոդիկան, դրա համար անհրաժեշտ սպորտային սարքավորումները, առողջ ապրելակերպը և կանոնավոր սնունդը։ Նրա շնորհիվ շատացել էր մարզաքարերի, մարզագնդերի, ծանրաձողերի և բոդիբիլդինգի մասին պատմող գրքերի վաճառքը։

Վերադարձ ԱնգլիաԽմբագրել

1897 վերադարձել է Անգլիա, որտեղ շարունակել է ելույթները և իր տեխնիկաների մեթոդիկայի պրոպագանդան։ Նա ստեղծել է ֆիզիկական կուլտուրայի ինստիտուտներ, մարզասրահներ և մարզադահլիճներ։ 1901 թվականին թագավորական ընտանիքի աջակցությամբ Անգլիայում կայացել է մարզական գեղեցկության առաջին մրցույթը, որին մասնակցել է նաև Սանդովը^[5]։ Այդ ժամանակ նա արդեն ավարտել էր մարտիկի իր կարիերան և զբաղվում էր իր տեխնիկայի պրոպագանդայով և ուժային համարների ցուցադրումներով։

1902 թվականին Նյու Յորքում կայացած ծանրամարտի առաջնությունում պատրվել է 18-ամյա Կատյա Բրումբախին, ով կարողացել էր գլխավերևում պահել 300 ֆունտ (136 կգ), իսկ Սանդովը այն բարձրացրել է մինչև կրծքավանդակը։ Դրանից հետ Կատյան սկսել է կրկեսում հանդես գալ Սանդվինա մականունով։

1911 թվականին Գեորգ V թագավորը Եվգենի Սանդովին տվել է ֆիզիկական զարգացման պրոֆեսորի կոչում^[5]։

Սանդովը մարմնավորել է Մահացող գալի կերպարը, որը խորհրդանշում է հունական գեղեցկության իդեալը։ Նկարի հեղինակ՝ Բենջամին Ֆալք, 1894 թվական

Անձնական կյանքԽմբագրել

Ամուսնացել է Բլանշ Բրուքսի հետ(անգլ.՝ Blanche Brooks): Նրանց հարաբերությունները աստիճանաբար վատացել են։ Այս ամուսնությունից Եվգենին ունեցել է երկու դուստր^[6]^[7]^[8]:

ՄահԽմբագրել

Եվգենի Սանդովը մահացել է 1925 թվականի հոկտեմբերի 14-ին ներուղեղային արյունազեղումից։ Շատերի կարծիքով դա եղել է այն պատճառով, որ նա մի ձեռքով իր մեքենան հանել է խրամառվից^[5]։ Սանդովը թաղվել է Լոնդոնի Putney Vale Cemetery գերեզմանատանը։ Կինը նրան թաղել է աննկատելի գերեզմանում՝ առանց գերեզմանաքարի^[8]։

ՃանաչումԽմբագրել

Սանդովը շատ երկրպագուներ է ունեցել Ռուսաստանում։ Այստեղ նրա գրքերը և հոդվածները տպագրվել են մեծ խմբաքանակներով։ Նրա մեթոդիկան օգտագործվել է Սանկտ Պետերբուգի աթլետիկայի միությունում։ Նրանք պատրաստել են Իվան Պոդուբնիի նման մարտիկներ^[5]։ Առնոլդ Շվարցենեգերը Սանդովին համարել է իր կուռքը^[9]։

Հետաքրքիր փաստերԽմբագրել

Եվգենին արտասովոր ուժ է ունեցել և փայլել է իր հնարքներով^[4]։

Չորս րոպեի ընթացքում կատարել է 200 հրում վարժություն։
Ձգված ձեռքերով մի քանի վայրկյան կարողացել է պահել 27-ական կիլոգրամ մարզաքարեր։
Ոտքի կրունկները մի աթոռին, իսկ գլուխը՝ մյուսին, կարողացել է երկու մարդ պահել կրծքի վրա, միաժամանակ ձեռքերին ունենալով 22 կգ մարզաքարեր։
Իր կրծքավանդակի վրա տեղադրված հատուկ համակարգի վրա պահել է երեք ձի, մեկ ուրիշ համարում՝ ռոյալ և 8 հոգուց բաղկացած նվագախումբ։
1894 թվականին ռեկորդ է սահմանել՝ մի ձեռքով բարձրացնելով 122 կիլոգրամ ծանրաձող։
1894 թվականին Սան Ֆրանցիսկո կատարած շրջագայության ժամանակ գոտեմարտել է առյուծի հետ, բռնել նրան և մի կողմ նետել։
1895 թվականին կատարել է բարդ ուժային վարժություն։ Աջ ձեռքով բարձրացրել է և պահել 115 կգ ծանրաձող, այնուհետև տեղափոխել է ձախ ձեռք, նստել և պառկել։ Հետո առանց ծանրաձողը իջեցնելու կանգնել է։

Մարդաբանական տվյալներԽմբագրել

Հասակ - 170 սմ
Քաշ - 75 կգ
Բազկամկան - 43 սմ
Ազդրեր - 63 սմ
Ձկնամկան - 40 սմ

Գրական գործունեությունԽմբագրել

Եվգենի Սանդովը մի քանի գրքեր է գրել իր մեթոդիկայի մասին։ Դրանք են.

«Եվգենի Սանդովի ֆիզիկական համակարգի զարգացման մասին» («անգլ.՝ Sandow's System of Physical Training») (1894)
«Ուժ և ինչպես ձեռք բերել այն» («անգլ.՝ Strength and How To Obtain It») (1897)
«Բոդիբիլդինգ։ Մարդը գործողության մեջ» («անգլ.՝ Body-Building») (1904)
«Ուժ և առողջություն։ Ինչպես կարող է ֆիզկուլտուրան հաջողությամբ հաղթել հիվանդությանը» («անգլ.՝ Strength and Health») (1912)
«Կյանքը շարժուն է։ Ֆիզիկական վերակառուցում և մարդկանց վերածնունդ» («անգլ.՝ Life is Movement») (1919)

ՃանաչումԽմբագրել

1977 թվականին Միստր Օլիմպիա միջոցառման շրջանակներում Եվգենի Սանդովի բրոնզե արձանիկը դարձել է գլխավոր մրցանակ^[8]^[10]։

ԳրականությունԽմբագրել

Документальный фильм. ООО «Под знаком „Пи“» по заказу ВГТРК. 2015 г (13.06.2019). «Выходят на арену силачи. Евгений Сандов и Юрий Власов» (ռուսերեն). 40 րոպե. ГТРК «Культура». արխիվացված օրիգինալից 2019-09-22-ին. https://web.archive.org/web/20190922054652/http://tvkultura.ru/video/show/brand_id/59730/episode_id/1234273.

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Baader Benjamin Maria, Gillerman Sharon, Lerner Paul (2012)։ Jewish Masculinities։ Indiana University Press – via https://www.jstor.org/stable/j.ctt16gz5c0
↑ ^4,0 ^4,1 Биография Евгения Сандова на fatalenergy.com.ru
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Как силач XIX века Евгений Сандов стал «отцом» культуризма и бодибилдинга?
↑ Sandow Eugen (2005) [1911]։ Strength and How to Obtain It (4th ed.)։ Elibron Books։ ISBN 1-4021-5900-5։ Վերցված է 2012-07-29
↑ Цитатник Mug (2011-01-31)։ «Eugen Sandow, the father of bodybuilding»։ Live Internet Russia։ Վերցված է 2012-07-29
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Бодибилдинг: Евгений Сандов
↑ (НОВИНКА!) Арнольд Шварценеггер показывает свой холодильник и тренажёрный зал - YouTube
↑ «История главного трофея турнира "мр. Олимпия" - статуэтки Евгения Сандова»։ do4a.com։ 2014-09-18։ Վերցված է 2017-12-30 (չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներԽմբագրել

[_9564903a611844ca-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_53313debdcf377f6-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[3] Baader Benjamin Maria, Gillerman Sharon, Lerner Paul (2012)։ Jewish Masculinities։ Indiana University Press – via https://www.jstor.org/stable/j.ctt16gz5c0

[fatalenergy.com.ru-4] 4,0 ^4,1 Биография Евгения Сандова на fatalenergy.com.ru

[shkolazhizni.ru-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Как силач XIX века Евгений Сандов стал «отцом» культуризма и бодибилдинга?

[Strength-6] Sandow Eugen (2005) [1911]։ Strength and How to Obtain It (4th ed.)։ Elibron Books։ ISBN 1-4021-5900-5։ Վերցված է 2012-07-29

[LIR-7] Цитатник Mug (2011-01-31)։ «Eugen Sandow, the father of bodybuilding»։ Live Internet Russia։ Վերցված է 2012-07-29

[http://musculatura.narod.ru-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Бодибилдинг: Евгений Сандов

[9] (НОВИНКА!) Арнольд Шварценеггер показывает свой холодильник и тренажёрный зал - YouTube

[10] «История главного трофея турнира "мр. Олимпия" - статуэтки Евгения Сандова»։ do4a.com։ 2014-09-18։ Վերցված է 2017-12-30 (չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]