Վիքիպեդիա

Անգելինա Բելովա

Անգելինա Պետրովնա Բելովա (իսպ.՝ Angelina Beloff, հունիսի 23, 1879(1879-06-23)[1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 30, 1969(1969-12-30)[1], Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ), ռուս նկարչուհի, ով կյանքի մեծ մասը ստեղծագործել է Մեքսիկայում։

Անգելինա Բելովա
Ծնվել էհունիսի 23, 1879(1879-06-23)[1]
ԾննդավայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էդեկտեմբերի 30, 1969(1969-12-30)[1] (90 տարեկան)
Մահվան վայրՄեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Քաղաքացիություն Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ,  Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունԳեղարվեստի բարձրագույն դպրոց և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Մասնագիտություննկարչուհի, քանդակագործ և նկարիչ-փորագրող
Ներշնչվել էԱնրի Մատիս, Պոլ Սեզան և Պաբլո Պիկասո
Պաշտոնպրոֆեսոր
ԱմուսինԴիեգո Ռիվերա
 Angelina Beloff Վիքիպահեստում

Դիեգո Ռիվերայի առաջին կինը։

Կենսագրություն խմբագրել

Անգելինա Բելովան ծնվել է Սանկտ Պետերբուրգում, արքունական խորհրդական Միխայիլ Նիկոլաևիչ Բելովի ընտանիքում։ Ավարտել է Վասիլոստրովսկու կանանց գիմնազիան, հաճախել է կանանց բարձրագույն դասընթացների ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների քառամյա դասընթացներին։ 1898 թվականից հաճախել է Արվեստի կայսերական ակադեմիայի երեկոյան դասընթացներին։ Նա հետաքրքրվում էր Վելասկեսի և Ռեմբրանդ վան Ռեյնի ստեղծագործություններով, որոնց նկարները նա պատճենում էր Էրմիտաժում։ 1902 թվականին սովորել է Օ. Է. Բրազի մասնավոր ստուդիայում[2]։

1905 թվականին նա փորձաշրջանով ընդունվում է Արվեստի կայսերական ակադեմիայի բարձրագույն արվեստի ուսումնարանի գեղանկարչության բաժին, բայց դրա ավարտին (1906 թվականի դեկտեմբեր) նրան հեռացնում են։ 1907 թվականի մայիսին քննություն հանձնելով Ակադեմիայի մանկավարժական դասընթացներում՝ նա ստանում է միջնակարգ դպրոցի նկարչության ուսուցչի որակավորում։

1909 թվականից նա բնակվել է Փարիզում, որտեղ էլ մտերմացել է գեղարվեստական բոհեմի հետ։ Նկարիչ Մարիա Բլանշարի հետ Բրյուսել կատարած ուղևորության ընթացքում Անգելինան ծանոթացել է մեքսիկացի մի շարք նկարիչների հետ և հանդիպել Դիեգո Ռիվերային[3]։ 1911 թվականին Բելովան և Դիեգո Ռիվերան ամուսնացել են, 1915 թվականին նրանք երեխա են ունենցել, բայց տասնչորս ամիս անց տղան մահացել է թոքերի բորբոքման հետևանքով[4]։ Առաջին աշխարհամարտի սկսվելուց հետո ընտանեկան կյանքի ֆինանսական կողմը մեծապես բարդացել էր, նկարիչ ամուսիններին պակասում է ամենաառաջնայինը, ներառյալ կտավներն ու ներկերը։ Անգելինան աշխատում է մի քանի տեղ, զբաղվում թարգմանություններով՝ զոհաբերելով սեփական ստեղծագործական զարգացումը, որպեսզի Ռիվերան կարողանա շարունակել նկարել[5]։

1921 թվականին՝ Մեքսիկական հեղափոխությունից հետո, Դիեգո Ռիվերան կրթության նախարար Խոսե Վասկոնսելոսի հրավերով մեկնել է Մեքսիկա[6]։ Անգելինա Բելովան չի կարողացել ուղեկցել նրան՝ փողի պակասի պատճառով։ Չնայած նա գիտեր ամուսնու անհավատարմության մասին (Ռիվերայի կապը Ռուսաստանի մեկ այլ նկարչի՝ Մարևնայի հետ), նա դեռ հույս ունի ընտանիքը փրկելու միասին։ Սկզբում Ռիվերան շարունակում է աջակցել կնոջը՝ նրան գումար ուղարկելով, բայց հետո ամուսնալուծություն է պահանջում, որպեսզի ամուսնանա Գուադուլուպե Մարինի հետ։ 1920-ականներին Բելովան աշխատել է գրքերի գրաֆիկայի ժանրում, նկարազարդել Շարլ Պերրոյի «Պատմվածքները», Ֆրանսիս Ժամմի «Ֆրանսիական անուրջները սուրբ Ֆրանցիսկոսի ծաղիկների հավելվածով», Կ. Անեի «Ռուս աղջիկ Արինան», նկարում էր «Mond» ամսագրի համար։ Նրա գրքերի գրաֆիկան ցուցադրվել է 1923-1927 թվականներին Բրյուսելի Գրքի թանգարանում կազմակերպված «Շքեղ գրքի» ցուցահանդեսում։

Ռիվերայի հետ գրեթե 12-ամյա հարաբերությունների ընթացքում Անգելինա Բելովան մտերմացել էր մեքսիկացի շատ նկարիչների` Խոսե Դավիդ Սիկեյրոսի, Ադոլֆո Մուգարդի, Անխել Սառագայի և Ռոբերտ Մոնտենեգրոյի հետ։ 1932 թվականին գրող Ալֆոնսո Ռեյեսի և նկարիչ Գերման Կուետոյի հրավերով Անգելինան մեկնեց Մեքսիկա և բնակություն հաստատեց Մեխիկոյում՝ Ռիվերայի հայրենի քաղաքը[7]։

Անգելինա Բելովան դարձավ Մեքսիկա հրավիրված բազմաթիվ արտասահմանցի նկարիչներից մեկը, որը եկել էր օգնելու ձևավորել երկրի մշակութային կյանքը Մեքսիկայի հեղափոխությունից հետո[8]։ Նա նկարչություն և փորագրություն էր դասավանդում 1932 թվականին ժողովրդական կրթության ընկերության դպրոցներում և արվեստանոցներում, այնուհետև Գեղարվեստի ազգային ինստիտուտում։ Այնուամենայնիվ, նրա մանկավարժական աշխատանքի մեծ մասը կապված էր մանկական թատրոնի ստեղծման, հատկապես տիկնիկային թատրոնի և բեմական դեկորացիաների հետ, քանի որ նկարիչը թատրոնը օգտագործում էր որպես ուսանողների ուսուցման ձևերից մեկը։ Նա ստեղծեց մի քանի հայտնի տիկնիկներ[9] և տպագրեց մի աշխատանք տիկնիկային թատրոնի մասին մի աշխատանք` Muñecos animados, Historia, técnica y funksionión Educationalativa del teatro de muñecos en México y en el mundo-ն (1945)։

Անգելինա Բելովան մահացել է Մեխիկոյում 1969 թվականի դեկտեմբերի 30-ին, 90 տարեկան հասակում։

Ոճ խմբագրել

Անգելինա Բելովայի ստեղծագործելու գեղարվեստական ձևը եվրոպական տարբեր ոճերի համադրություն էր Մեքսիկայի պատկերների և գույների հետ։ Բելովայի վրա ուժեղ ազդեցություն ունեցան Մատիսը, Պիկասոն և Սեզանը, որոնցով նա հիանում էր։ Այդ ազդեցությունը հստակ երևում է նկարչի նատյուրմորտներում, դիմանկարներում և որոշ բնանկարներում։ Բելովայի ամենահայտնի գործերն են Avenida Hidalgo vista desde Bellas Artes-ը (1949) և «Retrato de Susana Díaz de León»- ի դիմանկարը։

Ժառանգություն խմբագրել

1978 թվականին մեքսիկացի գրող Էլենա Պոնյատովսկան գրել է մի վեպ, որը հիմնված է Անգելինա Բելովայի կյանքի վրա` «Querido Diego, te abraza Quiela» (Թանկագին Դիեգոյին, սիրով, Կուելա)։ Վեպը իրենից ներկայացնում է մտացածին նամակների ժողովածու է, որը նկարիչը կարող էր ուղարկել Դիեգո Ռիվերային[6]։

Անգելինա Բելովայի ինքնակենսագրությունը «En sus Memorias»-ը տպագրվել է Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանի հրատարակչության կողմից 1986 թվականին։ Այս գրքի շնորհիվ հայտնի դարձան նկարչի կյանքի մասին շատ մանրամասներ։

Անգելինա Բելովայի աշխատանքները գտնվում են Մաքսիմիլիան Վոլոշինի տուն-թանգարանում, Կոկտեբել, Դիեգո Ռիվերայի թարգանար-ստուդիայում, Մեխիկոյի Ժամանակակից արվեստի թանգարանում, Արվեստի ազգային թանգարանում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ «Искусство и архитектура русского зарубежья - БЕЛОВА Ангелина Михайловна» (անգլերեն). www.artrz.ru. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 4-ին.
  3. ↑ Angelina Beloff: ilustradora y grabadora. — Instituto Nacional de Bellas Artes, 1988.
  4. ↑ Mujeres del Salón de la Plástica Mexicana. — pp. 34–35: Mexico City: CONACULTA/INBA, 2014. — ISBN 978 607 605 255 6
  5. ↑ Sonia Sierra (2012 թ․ փետրվարի 24). «Angelina Beloff, más allá de la leyenda». El Universal, Mexico City (իսպաներեն).
  6. ↑ 6,0 6,1 ««Angelina Beloff, 1879 – 1969». México, D. F.: Blaisten Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 7-ին.
  7. ↑ «Retoman con exposición a la artista Angelina Beloff». El Universal, Mexico City (իսպաներեն).
  8. ↑ Velazquez de Lenney, Valentina De lejos vienes: Mujeres extranjeras en Mexico: Propuestas de genero, arte y cultura (PhD).. — University of California, Davis.. — 2010.
  9. ↑ LatinAmericanArt. «Vista de Máscaras y muñecos» (անգլերեն).(չաշխատող հղում)

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Исаев В. Ю. Сокровища Дома Волошина. Альбом. — Симферополь: СОНАТ, 2004. — 400 с. — ISBN 966-8111-40-0.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անգելինա Բելովա» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անգելինա_Բելովա&oldid=9825639» էջից