Օտտո Յուլիևիչ Շմիդտ, (ռուս.՝ Отто Юльевич Шмидт, ի ծնե՝ Օտտո Ֆրիդրիխ Յուլիուս Շմիդտ [գերմ.՝ Otto Friedrich Julius Schmidt], սեպտեմբերի 18 (30), 1891[1] կամ սեպտեմբերի 30, 1891(1891-09-30)[2], Մոգիլյով, Ռուսական կայսրություն[3] - սեպտեմբերի 7, 1956(1956-09-07)[3][1][4][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[3]), խորհրդային մաթեմատիկոս, երկրաֆիզիկոս, աստղագետ, Արկտիկայի հետազոտող, պետական և հասարակական գործիչ, ԽՍՀՄԳԱ ակադեմիկոս (1935), Ուկրաինական ԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1934), Խորհրդային Միության հերոս (1937)։

Օտտո Շմիդտ
ռուս.՝ Отто Юльевич Шмидт
Ծնվել էսեպտեմբերի 18 (30), 1891[1] կամ սեպտեմբերի 30, 1891(1891-09-30)[2]
Մոգիլյով, Ռուսական կայսրություն[3]
Մահացել էսեպտեմբերի 7, 1956(1956-09-07)[3][1][4][…] (64 տարեկան)
Մոսկվա, ԽՍՀՄ[3]
բնական մահով[1]
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Ռուսական հանրապետություն,  Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ
Ազգությունբալթյան գերմանացիներ
Մասնագիտությունաստղագետ, մաթեմատիկոս, ճանապարհորդ հետազոտող, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, ֆիզիկոս, պետական գործիչ, հոգեվերլուծաբան, երկրաֆիզիկոս, աշխարհագրագետ և ճանապարհորդ
Հաստատություն(ներ)Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Սուրբ Վլադիմիրի անվան կայսերական համալսարան[1], Մոսկվայի պետական համալսարան, Հյուսիսային ծովային ճանապարհի գլխավոր տնօրինություն, Երկրի ֆիզիկայի ինստիտուտ, ՌՍՖՍՀ սննդի ժողովրդական կոմիսարիատ, OGIZ?, Matematicheskii Sbornik?, Արկտիկական և անտարկտիկական գիտա-հետազոտական ինստիտուտ և Շևչենկոյի անվան համալսարան
Գործունեության ոլորտխմբերի տեսություն, աստղագիտություն[5], մաթեմատիկա[5], աշխարհագրություն[5], Երկրաֆիզիկա[5] և հոգեվերլուծություն
Պաշտոն(ներ)ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր, տնօրեն, պրիվատ-դոցենտ, գլխավոր խմբագիր, ամբիոնի վարիչ, գլխավոր խմբագիր, expedition leader?, տնօրեն, chief manager?, փոխնախագահ և տնօրեն
ԱնդամակցությունՈւկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԿիևի համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետ (1913)[6], Second Kyevan gymnasium? (1909) և Mogilev Male Gymnasium?
ԿոչումԽՍՀՄ ԳԱ անդամ և պրոֆեսոր
Գիտական աստիճանմագիստրոս
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն[5][7], գերմաներեն և լատիշերեն
Գիտական ղեկավարԴմիտրի Գրավե
Եղել է գիտական ղեկավարVladimir Andrunakievich?[6], Sergey Antonovich Chunikhin?[6], Leopold Yakovlevich Okunev?[6], Aleksandr Antipovich Kulakov?[6], Aleksey Petrovich Ditsman?[6] և Vladimir Konstantinovich Turkin?[6]
Պարգևներ
Խորհրդային Միության հերոս[1]
Լենինի շքանշան[1] Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր Աստղի շքանշան «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ և Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ, Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցություն և Սոցիալ-դեմոկրատներ-ինտերնացիոնալիստներ
Ամուսին(ներ)Vera Schmidt?
Երեխա(ներ)Vladimir Schmidt? և Sigurd Ottovich Schmidt?
 Otto Schmidt Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

1913 թվականին ավարտել է Կիևի համալսարանը։ 1916 թվականից դարձել է նույն համալսարանի դոցենտ։ 1918-1921 թվականներին եղել է մի շարք ժողկոմատների կոլեգիաների անդամ, 1923-1956-ը՝ Մոսկվայի համալսարանի պրոֆեսոր, 1930-1932 թվականները՝ Արկտիկական ինստիտուտի տնօրեն, 1932-1939 թվականները՝ Հյուսիսային ծովային գլխավոր ուղու վարչության պետ, 1924-1941 թվականները՝ Սովետական մեծ հանրագիտարանի գլխավոր խմբագիր, 1939-1942 թվականները՝ ԽՍՀՄ ԳԱ փոխնախագահ։ 1937 թվականին Շմիդտի նախաձեռնությամբ կազմակերպվել է ԽՍՀՄ ԳԱ տեսական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտը։ Մասնակցել է Պամիրյան սովետա-գերմանական առաջին արշավախմբին։ 1929-1930 թվականներին ղեկավարել է արշավախոլմբ «Գեորգի Սեդով» սառցահատով, կազմակերպել առաջին գիտահետազոտական կայանը Ֆրանց Ցոսիֆի երկրում, ուսումնասիրել Կարայի ծովի հյուսիսարևելյան մասը, Հյուսիսային երկրի արմ․ ափը և հայտնաբերել մի շարք կղզիներ։ Շմիդտի արշավախումբը «Սիբիրյակով» սառցահատով, առաջին անգամ մեկ նավարկության ընթացքում, անցավ Հյուսիսային․ ծովային ուղին՝ Արխանգելսկից Խաղաղ օվկիանոս։ 1933-1934 թվականները Շմիդտը ղեկավարել է «Չելյուսկին» շոգենավով նավարկությունը, որը 1934 թվականի փետրվարի 13-ին Չուկոտի ծովում ճզմվեց սառույցներով և ընկղմվեց։ 1937 թվականին ղեկավարել է «Հյուսիսային բևեռ-1» դրեյֆող կայանի կազմակերպման օդային արշավախումբը։ 1943 թվականին Շմիդտը առաջ քաշեց Երկրի և Արեգակնային համակարգի մյուս մոլորակների առաջացման կոսմոգոնիական տեսությունը։

Եղել է նաև ԽՍՀՄ Կենտգործկոմի անդամ, ԽՍՀՄ I գումարման Գերագույն սովետի դեպուտատ։ Պարգևատրվել է Լենինի 3 շքանշանով։

Շմիդտի անվամբ են կոչվել կղզի Կարայի ծովում, հրվանդան Չուկոտի ծովի ափին։ «Անաստաս Միկոյան» սառցահատը սկզբնապես կրել Շմիդտի անունը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։  
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օտտո Շմիդտ» հոդվածին։