Դասավանդում
Դասավանդում (անգլ.՝ Teaching), ուսուցչի կողմից իրականացվող գործառույթ, որն ուղղված է հմտությունների (գիտելիքների, կարողությունների և միջանձնային հմտությունների) փոխանցմանը սովորողին, ուսանողին կամ ցանկացած այլ լսարանին՝ կրթական հաստատության շրջանակներում։ Դասավանդումն անմիջականորեն կապված է սերտման հետ՝ ուսանողի գործունեության, որն ուղղված է այդ գիտելիքների յուրացմանը[1]։ Դասավանդումը կրթության ավելի լայն հասկացության մի մասն է[2][3]։
Մասնագիտություն
խմբագրելՈւսուցիչը, որը նաև հայտնի է դպրոցական ուսուցիչ կամ դասատու անվանումներով, այն անձն է, ով սովորեցնում է աշակերտներին գիտելիք, հմտություններ կամ արժանիքներ՝ դասավանդման գործընթացի միջոցով։
Ոչ պաշտոնական կերպով ուսուցչի դերը կարող է վերցնել ցանկացած անձ (օրինակ՝ երբ ինչ-որ մեկը գործընկերոջը ցույց է տալիս, թե ինչպես է պետք կատարել որոշակի առաջադրանք): Որոշ երկրներում դպրոցական տարիքի երեխաներին ուսուցանելը կարող է իրականացվել ոչ պաշտոնական միջավայրում, օրինակ՝ ընտանիքում (տնային ուսուցում), այլ ոչ թե դպրոցում կամ քոլեջում: Որոշ այլ մասնագիտություններ կարող են ներառել ուսուցման նշանակալի ծավալ (օրինակ՝ երիտասարդական աշխատող, հոգևորական):
Շատ երկրներում աշակերտների պաշտոնական ուսուցումն իրականացնում են վճարովի պրոֆեսիոնալ ուսուցիչները:
Ուսուցում
խմբագրելՈւսուցումը (training) հանդիսանում է հմտությունների և գիտելիքների ուսուցման կամ զարգացման գործընթաց, որը կապված է որոշակի օգտակար կարողությունների հետ: Ուսուցման նպատակն է բարելավել անհատի ունակությունները, արտադրողականությունն ու կատարողականությունը: Այն հանդիսանում է աշակերտության հիմքը և բովանդակության հիմնական մասը տեխնիկական ուսումնական հաստատություններում (նաև հայտնի են որպես տեխնիկական քոլեջներ կամ պոլիտեխնիկումներ):
Բացի մասնագիտության համար անհրաժեշտ հիմնական ուսուցումից, դասավանդումը կարող է շարունակվել նախնական հմտությունների ձեռքբերումից հետո, որպեսզի մշտապես պահպանվեն, վերականգնվեն և թարմացվեն հմտությունները աշխատունակ կյանքի ընթացքում: Որոշակի աշխատանքային ոլորտներում այս տեսակի ուսուցումն անվանում են մասնագիտական զարգացում: Ուսուցումը նաև վերաբերում է ֆիզիկական պատրաստվածության զարգացմանը, որը կապված է որոշակի կարողությունների հետ, օրինակ՝ սպորտում, մարտարվեստներում, ռազմական կիրառություններում և որոշ այլ մասնագիտություններում:
Դասավանդում կենդանիների հետ
խմբագրելՈւսուցումը համարվում է բացառապես մարդկային երևույթ՝ մտավոր մոտեցումների շնորհիվ: Հոգեբանության մեջ ուսուցումը սահմանվում է որպես ուսուցչի նպատակ՝ տեղեկատվության, վարքագծի կամ հմտության փոխանցում: Սա ենթադրում է, որ ուսուցիչը պետք է գնահատի ուսանողի գիտելիքների մակարդակը, ինչը պահանջում է «մտքի տեսության» ունակություններ: Քանի որ «մտքի տեսությունն» ու նպատակները դժվար է գնահատել ոչ մարդկային էակների մոտ, ուսուցումը համարվել է բացառապես մարդկային[4]:
Սակայն, եթե ուսուցումը սահմանվում է ըստ իր ֆունկցիայի, ապա հնարավոր է գնահատել դրա առկայությունը ոչ մարդկային տեսակների մոտ: Կասպար Հաուզերը առաջարկել է ֆունկցիոնալիստական սահմանում, ըստ որի վարքագիծը ուսուցում կոչվելու համար պետք է բավարարի երեք չափանիշներ[5].
- «Ուսուցչի» պահվածքը պետք է նկատվի միայն անփորձ անհատի ներկայությամբ:
- Վարքագիծը պետք է ներկայացնի արժեք ուսուցչի համար կամ գոնե ոչ ուղղակի օգուտ:
- Վարքագծի հնարավոր հետևանքը պետք է լինի ուսանողի համար գիտելիքի ձեռքբերումը:
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Musial, Manuel; Pradere, Fabienne; Tricot, André (2012). How to design a teaching course. Brussels: De Boeck. ISBN 978- 2-8041-6936-7.
- ↑ Chessex-Viguet, Christiane (2015). Penser l'école. Paris: L'Harmattan. ISBN 978-2-343-06826-8. OCLC 922630409.
- ↑ Ver, Naïl; Paul, Adeline; Malki, Farid (2014). Professeur des écoles: droits, responsabilités, carrière [School teacher: rights, responsibilities, career] (ֆրանսերեն). Retz Éditions. ISBN 9782725632520. OCLC 871305750.
- ↑ Kline, Michelle Ann (2015). «How to learn about teaching: An evolutionary framework for the study of teaching behavior in humans and other animals». Behavioral and Brain Sciences: e31. doi:10.1017/S0140525X14000090.
- ↑ Caro, T.M.; Hauser, M.D. (1992). «Is There Teaching in Nonhuman Animals?». The Quarterly Review of Biology. 67 (2): 151–174. doi:10.1086/417553.
Գրականություն
խմբագրել- Cordier, Mary Hurlbut (1992). Schoolwomen of the prairies and plains : personal narratives from Iowa, Kansas, and Nebraska, 1860s-1920s (1st ed.). Albuquerque: University of New Mexico Press. ISBN 9780826313843. OCLC 25786967.
- Elsbree, Willard S. (1939). The American Teacher: Evolution of a Profession in a Democracy (1st ed.). New York: American Book Company. ISBN 9780837139210. OCLC 120903.
- Parkerson, Donald H.; Parkerson, Jo Ann (2008). The American Teacher: Foundations of Education. New York: Routledge, Taylor & Francis. ISBN 9780203895122.
- Wyman, Andrea (1997). Rural Women Teachers in the United States: A Sourcebook. Lanham, MD: The Scarecrow Press, Inc. ISBN 9780810831568. OCLC 34321265.