Ստեֆան Նեդելչև Ցանև (բուլղար․՝ Стефан Неделчев Цанев, օգոստոսի 7, 1936(1936-08-07), Chervena Voda, Բուլղարիայի թագավորություն), բուլղարացի դրամատուրգ, գրող և բանաստեղծ[2][3]։

Ստեֆան Ցանև
բուլղար․՝ Стефан Цанев
Ծննդյան անունբուլղար․՝ Стефан Неделчев Цанев
Ծնվել էօգոստոսի 7, 1936(1936-08-07) (87 տարեկան)
ԾննդավայրChervena Voda, Բուլղարիայի թագավորություն
Մասնագիտությունդրամատուրգ, բանաստեղծ, թարգմանիչ, լրագրող, ակնարկագիր և գրող
Լեզուբուլղարերեն
Քաղաքացիություն Բուլղարիա[1]
ԿրթությունՍոֆիայի համալսարան (1959)
Պարգևներ
«Ստարա պլանինա» շքանշան
ԱմուսինDoroteya Toncheva?

Կենսագրություն խմբագրել

Ստեֆան Ցանևը ծնվել է 1936 թվականի օգոստոսի 7-ին Ռուսե քաղաքի մերձակայքում գտնող Չեռվենա վոդա գյուղում։ Ռուսեում 1954 թվականին ավարտել է «Բաբա Տոնկա» երկրորդ միջնակարգ դպրոցը[4], իսկ 1959 թվականին՝ Սոֆիայի համալսարանի լրագրության ֆակուլտետը։ 1960-1965 թվականներին թատերգություն է սովորել Մոսկվայի կինոյի ինստիտուտում։ 1959-1960 թվականներին Ռոդոպներում և Պերնիկում աշխատել է «Ազգային երիտասարդություն» լրագրի թղթակից։ Խմբագիր է աշխատել Գեղարվեստական ֆիլմերի արհեստանոցում (1965-1967), նաև դրամատուրգ է աշխատել Սատիրայի պետական թատրոնում (1967-1970), «Թատրոն-199»-ում և «Շրջանի թատրոնում» (1970-1973), «Սոֆիա» թատրոնում (1973 - 1984, 1991, 1996-2008), Պլովդիվի դրամատիկական թատրոնում (1984-1991) և Բանակային թատրոնում (1992-1996)։

Նրա բանաստեղծությունները թարգմանվել են բոլոր եվրոպական լեզուներով, ինչպես նաև չինարենով, մոնղոլերենով, արաբերենով և իվրիտով, իսկ նրա թատերական երկերը ցուցադրվել են Փարիզում, Գրենոբլում, Բորդոյում, Աթենքում, Մոնրեալում, Պետերբուրգում, Լայպցիգում, Վիսբադենում, Վարշավայում, Կրակովում, Պրահայում, Գյոթեբորգում, Բուդապեշտում, Կիևում, Մոսկվայում, Փիթսբուրգում, Վիլնյուսում, Բրատիսլավայում, Նիկոսիայում, Բուխարեստում, Հաագայում, Ջուրջուում, Իզմիրում Ստամբուլում և այլուր։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ամուսնացած է դերասանուհի Դորոտեա Տոնչևայի հետ[5]։ Ունի 4 երեխա և 3 թոռ։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Բանաստեղծությունների հավաքածուներ խմբագրել

  • „Часове“ (стихове), 1960 թ.
  • „Композиции“ (стихове), 1963 թ.
  • „Хроники“ (стихове), 1965 թ.
  • „Перигеи или най-голямото приближаване до Земята“ (стихове), 1967 թ.
  • „Аз питам!“ (стихотворения и поеми), 1976 թ.
  • „Анини приказки“ (стихове за деца), 1976 թ.
  • „Реквием“ (стихове), 1980 թ.
  • „Небесни премеждия“ (избрани стихове), 1986 թ.
  • „Сезонът на илюзиите“ (любовни стихотворения), 1988 թ.
  • „Спасете нашите души!“ (стихове), 1992 թ.
  • „Стъпки по облаците. Парапети“ (стихове), 1997 թ.
  • „Сълзата на Бога“ (избрани стихове), 2003 թ.
  • „Птици“ (стихове), 2005 թ.
  • „Спасете нашите души!“ - стихове, есета, драми - поредица Българска класика, 2009 թ.

Թատերական երկեր խմբագրել

  • „Истинският Ивайло“, 1962 թ.
  • „Табу“ - театрални миниатюри (в съавторство с Константин Павлов), 1965 թ.
  • „Бунтът на статуите“, 1967 թ.
  • „Весела България“, 1968 թ.
  • „Процесът против богомилите“, 1969 թ.
  • „Девет заседания за спасяването на България“ (в съавторство с Георги Марков), 1969 թ.
  • „Разпята събота (Събота 23)“, 1971 թ.
  • „Носете си новите дрехи, момчета!“, 1974 թ.
  • „Джуджето и 7-те снежанки“, 1975 թ.
  • „Единайсетият час“, 1977 թ.
  • „Рицарят на печалния образ“, 1978 թ.
  • „Любовни булеварди“, 1982 թ.
  • „Животът - това са две жени“, 1983 թ.
  • „В неделя Господ си почива“, 1984 թ.
  • „Най-чудното чудо“, 1985 թ.
  • „Последната нощ на Сократ“, 1986 թ.
  • „Тайната вечеря на Дякона Левски“, 1987 թ.
  • „Страшният съд“, 1988 թ.
  • „Другата смърт на Жанна д`Арк“, 1990 թ.
  • „Параноя“, 1991 թ.
  • „Величието и падението на Стефан Стамболов“, 1993 թ.
  • „Тайното евангелие на Иоан“, 1995 թ.
  • „Пир по време на демокрация“, 1996 թ.
  • „Адът - това съм аз“, 1997 թ.
  • „Конят на Александър Велики“, 2003 թ.
  • „Всички луди ме обичат“, 2004 թ.
  • „Певецът на северните морета“, 2005 թ.
  • „Деца на света“, 2011 թ.
  • „Духът на поета“, 2011 թ.
  • „Заговорът на Калигула“, 2014 թ.
  • „Носталгия“, 2015 թ.

Թարգմանություններ խմբագրել

  • Владимир Маяковски, Тринайсетият апостол. София: Захарий Стоянов, 2002, 96 с. (ISBN 954-739-290-5)

Այլ խմբագրել

  • „Убийците са между нас“ - есета, 1996 թ.
  • „Внимавайте с вятърните мелници“ - есета, 1999 թ.
  • „Измислици за деца“ (Анини приказки, Янини притчи, Джуджето и 7-те снежанки, Рицарят на печалния образ, Най-чудното чудо, Духът на баща ми) - в три тома, 1999 թ.
  • „Мравки и богове“ - роман, 2000 թ.
  • „Пир по време на демокрация“ - трагедии & комедии, 2003 թ.
  • „Сънят на сенките. Книга за мъртвите“ - есета, 2003 թ.
  • „Дяволите в ада ще ми ръкопляскат. Публичен дневник (1978 - 2002)“, 2003 թ.
  • „Ars poetica. За поетическото изкуство“, - синтез между учебник по стихосложение и антология на творческия опит, 2005 թ.
  • „Български хроники“ - том I (2137 թ. пр. Хр - 1453 թ. сл. Хр.), 2006 թ. Книгата е белетристично произведение.
  • „Да убиеш вярата“ - есета, 2007 թ.
  • „Български хроники“ - том II (1453 թ. - 1878 թ. ), 2007 թ.
  • „Български хроники“ - том III (1878 թ. - 1943 թ.), 2008 թ.
  • „Български хроники“ - том IV (1943 թ. - 2007 թ.), 2009 թ.
  • Съчинения в 12 тома - 2013 - 2014 թ.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. LIBRIS — 2012.
  2. Стефан Цанев "Български Хроники" Пловдив Книгоиздателска къща Труд, София, 2006 978-954-528-610-0
  3. «Bulgarian news agency review of the Bulgarian press for 13 Sep 01». BTA News Agency via BBC. 2001 թ․ սեպտեմբերի 13. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 30-ին. «Renowned playwright and poet Stefan Tsanev says in "Troud," "There is more in store. Hatred will bury us like an avalanche....»
  4. Стефан-Цанев-гостува-на-МГ-Баба-Тонка
  5. Доротея и Стефан Цаневы

Արտաքին հղումներ խմբագրել