Վիքիպեդիա

Ակնթարթային վճարում

08:27, 17 Մայիսի 2024 տարբերակ, 23artashes (Քննարկում | ներդրում)


Ակնթարթային վճարում (անգլ.՝ Instant payment, երբեմն կոչվում է իրական ժամանակի վճարում կամ ավելի արագ վճարում), էլեկտրոնային դրամական միջոցների փոխանցման մեթոդ, որը թույլ է տալիս գրեթե անմիջապես գումար փոխանցել բանկային հաշիվների միջև։ Սա տարբերվում է նախորդ ժամկետներից, որոնք գործում էին մինչև 2010-ական թվականների կեսերը, երբ փոխանցումը կատարվում էր մեկից երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում[1]։

2010-ական թվականների կեսերից շատ երկրներ, ի պատասխան հաճախորդների ավելի արագ գործարքների պահանջի, ներդրել են ակնթարթային վճարային համակարգեր, որոնք արագացնում են փոխանցումները բանկային հաշիվների միջև[1]։

Եվրոյի մանրածախ վճարումների խորհուրդը (ERPB) 2018 թվականին ակնթարթային վճարումները սահմանել է այսպես.

Էլեկտրոնային մանրածախ վճարման լուծումները հասանելի են 24/7/365 ռեժիմով, որոնք հանգեցնում են գործարքի անմիջական կամ դրան մոտ միջբանկային քլիրինգի և ստացողի հաշվին գումարի փոխանցմանը՝ վճարողին հաստատմամբ (վճարման մեկնարկից վայրկյանների ընթացքում)[2]։

Պատմություն

Վճարումների քլիրինգը սկզբնապես հիմնված էր չեկերի քլիրինգային ցիկլի վրա, որը պահանջում էր բանկերի կողմից ֆիզիկական չեկեր փոխանակել հաշվարկային պալատներում՝ բանկային հաշիվների միջև վճարումներ կատարելու համար։ Երբ 1970-ական թվականներից սկսած էլեկտրոնային վճարումները մուտք գործեցին բանկային համակարգեր, այդ էլեկտրոնային վճարումները մարելու համար կիրառվեցին նույն ժամկետներն ու գործընթացները։

Էլեկտրոնային առևտրի աճը 2000-ական թվականներից ի վեր առաջացրել է մարդկանց ծախսերի ձևերի և ակնկալիքների փոփոխություն։ Գնումներն այլևս չեն սահմանափակվում սովորական աշխատանքային ժամերով՝ ստեղծելով նոր մարտահրավերներ դրամական փոխանցումների համար[3]։ Նմանապես, առևտրականները պահանջում են ավելի արագ և հուսալի դրամական փոխանցումների համակարգեր՝ սպառողների պահանջներին համապատասխանելու համար[4]։

Ավանդական էլեկտրոնային վճարումները, ինչպիսիք են բանկային փոխանցումները, որոնք իրականացնում են դրամական միջոցների էլեկտրոնային փոխանցումները մի քանի աշխատանքային օրվա ընթացքում, չեն համապատասխանում օգտատերերի ակնկալիքներին[5][6]։


Հայտնի ակնթարթային վճարման համակարգեր ըստ երկրների

Անվանում Երկիր Գործարկվել է Վճարման աղբյուրներ Identifiers Առանձնահատկություններ Գործարքների ծավալը տարեկան (միլիարդներով)
New Payments Platform (NPP)   Ավստրալիա 2018 Բանկային հաշիվ Հեռախոսահամար, էլ. փոստ կամ ավստրալիական բիզնես համար Կրկնվող վճարումներ 1.2 (2022)[7]
Pix   Բրազիլիա 2020[8] Բանկային հաշիվ[9] QR կոդ

Pix Key/Alias[10]

Դրամական միջոցների ստացում վաճառողներից (Pix Troco)[11]

Կանխիկի դուրսբերում (Pix Saque)[12]

42 (2023)[13]
Internet Banking Payment System (IBPS)   Չինաստան 2010 Բանկային հաշիվ

Էլեկտրոնային դրամապանակ[14]

QR կոդ

Բջջային հեռախոսի համար[14]

Կրկնվող վճարումներ[14] 18 (2022)[15][14]
MobilePay   Դանիա 2013 Բանկային հաշիվ Բջջային հեռախոսի համար Ընդհանուր հավելված բոլոր բանկերի օգտատերերի համար, զրուցելու հնարավորություն -
MobilePay   Ֆինլանդիա 2013 Բանկային հաշիվ[16] Բջջային հեռախոսի համար[16] Ընդհանուր հավելված բոլոր բանկերի օգտատերերի համար, զրուցելու հնարավորություն[16] -
Faster Payment System (FPS)   Հոնկոնգ 2018 Էլեկտրոնային դրամապանակ, Բանկային հաշիվ[17] QR կոդ

Բջջային հեռախոսի համար[17]

Աջակցում է ինչպես հոնկոնգյան դոլարին, այնպես էլ չինական յուանին 0.531 (2023)[18]
GIRO Zrt   Հունգարիա 2020 Բանկային հաշիվ[19] Բանկային հաշվեհամար

Բջջային հեռախոսի համար

Էլ․ փոստ

Հարկային համար

-
Unified Payments Interface (UPI)   Հնդկաստան 2016 Բանկային հաշիվ

Prepaid Wallet

Credit Card

Credit Line

CBDC Stored Value[20]

QR կոդ

NFC

UPI ID

Բջջային հեռախոսի համար

Ձայնային նմուշ[21][22]

Բանկային հաշիվ IFSC-ով համար

Պարբերական վճարումներ (UPI AutoPay)

Արտասահմանյան ներքին փոխանցում (FIR)

Վճարումներ առանց համացանցի/ցանցի (UPI Lite X)

Ֆունկցիոնալ հեռախոսի համատեղելիություն[23]

UPI OneWorld (զբոսաշրջիկների համար)

Դուրսբերում բանկոմատից

117.6 (2023)[24][25]
Immediate Payment Service (IMPS)   Հնդկաստան 2010[26] Բանկային հաշիվ[26] Բջջային փողի նույնացուցիչ (MMID)[26]Բանկային հաշիվ IFSC-ով համար[26] Արտասահմանյան ներքին փոխանցում (FIR)[27] 5.8 (2023)[28]
ZENGIN   Ճապոնիա 1973 Բանկային հաշիվ[29] Հաշվեհամար[29] Ներքին փոխանցում[30] 3 (2023)[30]
CliQ   Հորդանան 2020 Բանկային հաշիվ[31] IBAN

Հաշվեհամար

Alias

0.03 (2023)[32]
Raast   Պակիստան 2019 Բանկային հաշիվ IBAN

Բջջային հեռախոսի համար[33]

0.16 (2023)
InstaPay   Ֆիլիպիններ 2018 Բանկային հաշիվ

Էլեկտրոնային դրամապանակ[34]

QR կոդ

Հաշվեհամար և ստացող բանկի անվանում

Բջջային հեռախոսի համար

Էլ․ փոստ ID[34]

0.74 (2023)[35]
PESONet   Ֆիլիպիններ 2017 Բանկային հաշիվ

Էլեկտրոնային դրամապանակ[36]

Հաշվեհամար և ստացող բանկի անվանում

Բջջային հեռախոսի համար

Էլ․ փոստ ID[37]

0.08 (2023)[35]
Bilk   Լեհաստան 2015 Բանկային հաշիվ NFC

Դինամիկ կոդ[38]

Դուրսբերում բանկոմատից և ավանդ

Կրկնվող վճարումներ

0.51 (2023)[39]
Fast and Secure Transfers (FAST)   Սինգապուր 2014 Բանկային հաշիվ Բանկային հաշիվ

Բանկի կոդով համար[40]

0.29 (2022)[41]
PayNow   Սինգապուր 2017 Բանկային հաշիվ QR կոդ

NRIC

Բջջային հեռախոսի համար[42]

Միջազգային փոխանցում 0.31 (2022)[43]
Bizum   Իսպանիա 2016[44] Բանկային հաշիվ[45] Բջջային հեռախոսի համար[45]

QR կոդ[45]

Ուղղակի նվիրատվություններ ՀԿ-ներին[44] 1 (2022)[46]
Swish   Շվեդիա 2012[47] Բանկային հաշիվ QR կոդ

Բջջային հեռախոսի համար[48]

-
Twint   Շվեյցարիա 2017[49] Բանկային հաշիվ QR կոդ

Բջջային հեռախոսի համար

Դինամիկ թոքեն[49]

0.59 (2023)[50]
PromptPay   Թաիլանդ 2021 Բանկային հաշիվ QR կոդ

Բջջային հեռախոսի համար

3.6 (2023)[51]
Faster Payment Service (FPS)   Մեծ Բրիտանիա 2008 Բանկային հաշիվ Հաշվեհամար և ստացողի անուն

QR կոդ

Փոխանցման ամսաթվով վճարումներ

Մշտական պատվերներ

4.5 (2023)[52]
Zelle   ԱՄՆ 2017 Բանկային հաշիվ Էլ․ փոստ

Բջջային հեռախոսի համար

2.3 (2022)
FedNow   ԱՄՆ 2023 Բանկային հաշիվ
EasyPay   Ուկրաինա 2009 Բանկային հաշիվ Բջջային հեռախոսի համար 0.05 (2021)

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 «Are instant payments becoming the new normal? A comparative study» (PDF). European Central Bank. Վերցված է 5 August 2020-ին.
  2. ↑ «Instant payments definition». ecb.europa.eu. European Central Bank. 2017. Վերցված է 8 September 2018-ին.
  3. ↑ «Digital transformation of the retail payments ecosystem» (PDF). bancaditalia.it. Banca d'Italia. 30 November 2017. էջ 3. Վերցված է 2 September 2018-ին.
  4. ↑ «What are instant payments?». instapay.today. InstaPay. 2018. Վերցված է 2 September 2018-ին.
  5. ↑ PYMNTS (2019-01-01). «2019: The Year Of Instant Payments». PYMNTS.com. Վերցված է 2019-08-20-ին.
  6. ↑ «Instant payments are the future - here's why». insights.nordea.com. Nordea. 2018. Վերցված է 2 September 2018-ին.
  7. ↑ Phu, Rita (2022-11-04). «NPP Roadmap provides update on the platform's uptake and capability development». NPPA. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  8. ↑ «Banco Central do Brasil». bcb.gov.br. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  9. ↑ «PIX - Payment Methods Encyclopedia - PayU Global». Վերցված է 2024-02-21-ին.
  10. ↑ «PIX: The new instant payment system from BACEN | EBANX». ebanx.com. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  11. ↑ «PIX Troco (Change) | EBANX». ebanx.com. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  12. ↑ «What is the meaning of PIX Saque (Withdrawal)? | EBANX». ebanx.com. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  13. ↑ «Pix by the numbers 2023» (PDF).
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 «World Bank FPS China IBPS Case Study» (PDF).
  15. ↑ «PYMNTS Real Time-Payments World Map October 2023» (PDF).
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 «Lähetä rahaa». mobilepay.fi (ֆիններեն). Վերցված է 2024-02-21-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 «HKICL | FPS». fps.hkicl.com.hk. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  18. ↑ «HKICL | Statistics». fps.hkicl.com.hk. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  19. ↑ IO, Moon. «GIRO Zrt. - Az idő pénz». giro.hu (հունգարերեն). Վերցված է 2024-02-21-ին.
  20. ↑ «UPI QR Code-Central Bank Digital Currency interoperability: How does it work and how do customers benefit?». The Indian Express. 2023-09-05. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  21. ↑ Person 2 Merchant payment - VoiceSe powered by ToneTag, Վերցված է 2024-02-21-ին
  22. ↑ Tonetag - An app enabling offline voice payments - Nikhil Inamdar BBC WORLD, Վերցված է 2024-02-21-ին
  23. ↑ UPI123PAY to enable feature phone users to make digital payments, Վերցված է 2024-02-21-ին
  24. ↑ «RecordPay: UPI transactions crossed 100-billion mark in 2023». The Economic Times. 2024-01-03. ISSN 0013-0389. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  25. ↑ ETBFSI.com. «UPI payments at peak high in December, value of transactions rises - ET BFSI». ETBFSI.com. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 «IMPS (Immediate Payment Service) – Instant fund transfer | NPCI». npci.org.in. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  27. ↑ «FIR through IMPS». npci.org.in. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  28. ↑ «ProdIMPS Volumes | NPCI - National Payments Corporation of Indiauct Statistics». npci.org.in. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  29. ↑ 29,0 29,1 The Foundation of the Financial System "Zengin System", Վերցված է 2024-02-21-ին
  30. ↑ 30,0 30,1 «Zengin Statistics» (PDF).
  31. ↑ «CliQ (System) | JOPACC». jopacc.com. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  32. ↑ «Cliq December monthly report 2023 en» (PDF).
  33. ↑ «RAAST Person to Person (P2P)». sbp.org.pk. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  34. ↑ 34,0 34,1 «What is InstaPay and How Do I Use It? | Coins.ph». Coins Academy | Coins.ph. 2020-10-14. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  35. ↑ 35,0 35,1 CEDadiantiTyClea (2023-12-27). «Transactions via PESONet, InstaPay reach P11.6 trillion». BusinessWorld Online. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  36. ↑ «PESONet». PPMI. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  37. ↑ «Your Guide to Using PESONet». bpi.com.ph. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  38. ↑ Blik. «First steps with BLIK». blik.com. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  39. ↑ «Blik mobile payments record 506.2 mln transactions worth PLN 72.1 bln in Q4». biznes.pap.pl (լեհերեն). Վերցված է 2024-02-21-ին.
  40. ↑ «FAST».
  41. ↑ «Singapore: FAST transactions volume 2022». Statista. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  42. ↑ «PayNow Explained: A Guide to Seamless Transactions in Singapore». Decentro. 2023-11-17. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  43. ↑ dpi.global https://www.dpi.global/globaldpi/singapore_paynow. Վերցված է 2024-02-21-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  44. ↑ 44,0 44,1 «Bizum | Learn about us, our history and our mission». Վերցված է 2024-02-21-ին.
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 «Bizum | Find out how it works and what will be used for». Վերցված է 2024-02-21-ին.
  46. ↑ Corner. «Bizum Reaches 20 Million Users And 1 Billion Transactions | The Corner». Վերցված է 2024-02-21-ին.
  47. ↑ «Swish - För en enklare vardag sedan 2012». Swish. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  48. ↑ «Swish - För en enklare vardag sedan 2012». Swish. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  49. ↑ 49,0 49,1 «TWINT».
  50. ↑ «Twint Stats 2023».
  51. ↑ «Thailand: PromptPay transactions volume 2023». Statista. Վերցված է 2024-02-21-ին.
  52. ↑ «Faster Payment System statistics». Pay.UK. Վերցված է 2024-02-21-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ակնթարթային_վճարում&oldid=9954752» էջից